Sigurður Ingi og óverðtryggingin - lofað upp í ermina á sér

Það var átakanlegt að fylgjast með þér Sigurður Ingi í Forystusætinu. Það átti að snuða þig um að koma kosningabombunni þinni að. Þeim varð nú ekki kápan úr því klæðinu. Þú sást til þess.

„Ég verða að koma að . . .“ . . . „. . . af hverju hverju erum við ekki með löng óverðtryggðlán á föstum [nafn]vöxtum [lágum til langs tíma] eins og alstaðar í kringum okkur“ spurðirðu. En í stað þess að svara sjálfum þér og útskýra það fyrir okkur fávísum hafðir þú fengið mann í vinnu. Það átti allt að vera klappað og klárt í febrúar. Þá „eyðum við út verðtryggingunni og þegar það koma verðbólguskot (ath aðeins –skot) á næstu tuttugu og fimm árum þá mun það ekki hafa áhrif á þennan lánastabba sem er ósanngjarnt í dag.“

Synd að það sé ekki febrúar.

Þú ert sem sagt að lofa því að það komi aðeins „verðbólguskot“ og þá sleppi þessi „lánastabbi“ alveg við að skila jafnvirði skuldbindinga sinna. Það er aldeilis munur. Best að taka svoleiðis lán; - ef einhver vill lána; - til dæmis lífeyrissjóðirnir. Þú ert sem sagt að svara spurningu minni úr fyrri grein (slóðir neðst) með jái; - hvort þú sért til í það sjálfur að lána slík lán.

Mættum við fá að vita hver þessi vinnumaður er sem þú „fékkst í vinnu“ og getur snarað svona töfrabrögðum fram úr erminni ? Er hann nokkuð í Seðlabankanum ?

Hver er nú reynslan af einmitt þessu og þvílíku, Sigurður Ingi ?

Eins og þér var bent á í fyrri grein hefur þetta verið reynt á fyrri tíð með hrikalegum afleiðingum (hófst 1976) og nýlega sem ekki hefði átt að fara fram hjá þér, og þrátt fyrir alla þekkingu og reynslu sem þá átti að vera til staðar; - eins og nú og þó enn meiri nú; reynslan splunkuný. Draumurinn innan úr Seðlabankanum um „nafnvaxtakerfið“ rættist eins og kunnugt er og sprakk í andlitið á honum – sem og á öllum þeim sem stukku að tilefnislausu á þetta (sjá neðar) og í þessi gjafalán SÍ.

Á þessu fjórum árun hefur raunvirði lánanna skroppið saman um fjórðung (24 %); er nú 76%. Um það hafa skuldinar lækkað í raun. Það er gjöf. Eins er með greiðslunar, sem eru nú 73% af því sem þær voru (á rýrnuðu nafnviðri). Ofan á þetta hefur eignin af veðinu í húsnæðinu aukist um 41 % vegna hækkana húsnæðis sem þessi lán kölluðu fram þegar í upphafi og naumast nokkuð verið greitt af nafnvirði lánanna (annarlegar orsakir fyrir því). Vextir stórlega neikvæði og engir raunvextir. Þetta sést allt á myndritinu í fyrri greininni. Þetta kallast þar „eignamyndun“ í gæsalöppum. Fyrir hana er ekki greiddur grænn eyrir. (Það skal þó tekið fram að upp í þetta greiddist þó nafnvaxtamunur verðtryggðra og óverðtryggðra lána; - en er óvera og fer snarminnkandi að verðgildi.)

Þessar húnæðishækkanir brustu á í covidinu þegar mestum húnæðisþrýsting afléttist og undir eins og þessi lán komu til sögunnar. Er það ekki eitthvað skrýtið !

Verðbólgan, sem verið hafði við verðbólgumarkmið Seðlabankas sex ár þar á undan á tíma þar sem verðtyggð lán höfðu verið að mestu ríkjandi og verðgildisleiðréttingar þeirra (kallað verðbæting) því óverulegar (það var tilefnisleysið), fór svo af stað í kjölfarið; að langmestu leyti rakið til þessara húsnæðisverðshækkana.

Hverjir töpðuð þessum framangreinda mismun á nafnvirði og raunvirði ? Lánveitendur Sigurður, bankarnir sem nú eru að klóra í bakkann með ofurvöxtum og drjúgum raunvöxtum (4,5%); - bankarnir, sem féllu fyrir fagnaðarernindinu innan úr Seðlabankanum um endalok verðbólgu og sjálfdauða verðtryggingar. Hverjir eru lánveitendur bankana ? Við skulum ekkert aukma þá, er það nokkuð.

Á hverjum koma þessar hækkanir niður? Þú ætlar víst að redda því fólki líka; - ekkert bandsvítans leiguhúsnæði, ekkert hótel mamma.

Finnst þér að fólk eigi að græða á því að skulda, stórgræða ! Gróðinn af þessu 2020-lánum er nú 64 %. Er ekki ærinn ávinningur að því að hafa öruggt húsnæði, viðráðanlega greiðslubyrði (væri húsnæðisverð í hófi), greiða sjálfum sér í afborgunum og einnig í vöxtum séu lánin við lífeyrissjóði.

Er ekki sanngjarnt, Sigurður, að fólk endurgreiði jafnvirði þess sem það fær að láni ? Ha !

Nei, segja Framsóknarmenn og Flokkur fólksins, við ætlum sko ekki að vera með neitt bandsvítans raunvaxtakerfi.

Gangi órar þeirra hins vegar eftir og hér verði engin verðbólga þá greiðast raunvextir, hverjir sem þeir verða. Hvers vegna ? Ætli menn skilji það ? Það er vegna þess, sjáðu til, að ef engin verðbólga er þá heldur krónan gildi sínu og raunvirði og jafnvirði endurgreiðist sjálfkrafa og þar með raunvextir, - nákvæmlega eins og er með verðtryggð lán. Þannig er með verðtryggð lán Sigurður, að þau skila jafnvirði; gera menn að skilamönnum.

Þau sem lofa því upp í ermi sína að hér verði engin verðbólga boða það hins vegar, án þess að átta sig á þvi, að skuldir endurgreiðist þá á jafnvirði, með raunvöxtum. Sé þetta tryggt, - að engin verðbólga sé -, þá er fjárskuldbindinar verðtryggðar. Áttarðu þig á því ? Jafnvirði greiðist. Allt er þá í reynd verðtryggt; – verðtygging þá óvirk, í pásu; – en vomir yfir ef óstjórn ríkir og lukkuriddarar með ódýrt lánaflóð ekki á ferðinni.

Þannig er það í útlandinu segirðu; en er það svo ?

Nú hefurð fengið hjálp frá bönkunum við það að forða því að fólk hrekist í verðtryggð lán, í skjól þeirra segja sumir, aðrir í vítahring, þar sem þeir hækka nú vexti þeirra lána ótæpilega til framtíðar og gera fólki ógerlegt að leyta þangað skjóls frá vaxtaánauðinni af þeim óverðtryggðu.

Svo ætlarðu að hygla byggingabransanum með skatttekjum okkar; niðurgreiða húsnæðishækkanirnar sem 2020-lánin framkölluðu með skattpeningum okkar. Laun í byggingabransanum eru ekki orsök þessara hækkana né efnis- og rekstarkostnaður verktakanna; hvort sem þar er okrað eða ekki. Svo eru að auki miklu alvarlegri orsakir fyrir húsnæðishækkunum sem hvorki þú né aðrir munu ráða við.

Kannki þú útskýrir þetta allt í Leiðtogaumræðunum á föstudaginn.

Höfundur er ekki skuldari slíkra lána.