Ríkisstjórn Íslands og Palestína: Rangar ákvarðanir, röng skilaboð Jóhann Páll Jóhannsson skrifar 4. mars 2024 14:30 Við Íslendingar stigum mikilvægt skref þann 29. nóvember 2011 þegar við urðum fyrst vestrænna þjóða til að viðurkenna Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki. Í þingsályktun Alþingis þess efnis fólst söguleg stefnumörkun í utanríkismálum; afgerandi stuðningur við kúgaða þjóð, krafa um tveggja ríkja lausn og andstaða við hernað og ofbeldisverk fyrir botni Miðjarðarhafs. Nú 12 árum síðar eru íbúar Palestínu í meiri og sárari þörf fyrir stuðning alþjóðasamfélagsins en nokkru sinni fyrr. Tugir þúsunda á Gaza hafa verið drepin á örfáum mánuðum og skólar og sjúkrahús jöfnuð við jörðu. Innviðir eru í molum, íbúar innikróaðir og hungursneyð ríkir. Almenningur á Íslandi hefur sýnt ríkan vilja til að styðja við palestínsku þjóðina eins og fjölsóttir baráttufundir, kröfugöngur, fjáröflun og sjálfboðastarf bera vitni um. Á sama tíma virðist hins vegar ríkisstjórn Íslands staðráðin í að hverfa frá þeim afdráttarlausa stuðningi við Palestínu sem fólst í þingsályktuninni frá 2011. Afstöðufælni ríkisstjórnarinnar birtist með margvíslegum hætti en þrennt hefur vakið mesta athygli: Í fyrsta lagi hjáseta Íslands í atkvæðagreiðslu um mannúðarvopnahlé á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna 27. október 2023. Ísland greiddi atkvæði með öðrum hætti en hin EFTA-ríkin og margar af vinaþjóðum okkar í NATO, m.a. Frakkland, Belgía, Spánn og Portúgal sem studdu tillöguna. Þetta voru röng skilaboð af Íslands hálfu og ekki bætti úr skák hvernig Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra gekk fram í fjölmiðlum dagana á eftir. Á meðan Jonas Gahr Støre, forsætisráðherra Noregs, gagnrýndi Ísraelsríki fyrir að brjóta gegn alþjóðlegum mannúðarlögum reifst Bjarni við blaðamenn um hvort það væri viðeigandi að nota orðið „árás“ um sprengjuárás á flóttamannabúðir. “Did you say attack on a refugee camp?“ Í öðru lagi athafnaleysi stjórnvalda í tengslum við fjölskyldusameiningar palestínskra ríkisborgara á Íslandi. Útlendingastofnun setti slík mál í sérstakan forgang í byrjun desember en ráðherrar ríkisstjórnarinnar létu margar vikur líða án þess að þeirri ákvörðun væri fylgt eftir með aðgerðum til að greiða fyrir för dvalarleyfishafa frá Gaza. Af fréttaviðtölum við Bjarna Benediktsson þann 6. febrúar síðastliðinn verður ekki annað ráðið en að ákvörðunum um framkvæmd málsins hafi verið frestað gagngert vegna viðræðna milli ríkisstjórnarflokkanna um framtíðarskipan útlendingamála á Íslandi. Það er óforsvaranleg framganga gagnvart fólki í sárri neyð. Þegar þetta er ritað hafa íslenskar konur í sjálfboðavinnu náð talsverðum árangri við að koma fjölskyldum út af Gaza en lítið sem ekkert hefur spurst til vinnu stjórnvalda. Í þriðja lagi ákvörðun ríkisstjórnarinnar þann 27. janúar um að stöðva tímabundið fjárstuðning Íslands við Palestínuflóttamannaaðstoð Sameinuðu þjóðanna (UNRWA) vegna ásakana á hendur tólf starfsmönnum stofnunarinnar. UNRWA gegnir ómissandi hlutverki og er alger líflína fyrir íbúa Gaza. Skipulögð fjársveltiherferð vestrænna ríkja gegn stofnuninni hefur þegar valdið tjóni og grafið undan mannúðaraðstoð á svæðinu. Það er hryggilegt að íslensk stjórnvöld hafi verið á meðal þeirra fyrstu í Evrópu til að tilkynna um frystingu greiðslna til UNRWA meðan ýmsar af vinaþjóðum okkar tóku afdráttarlausa afstöðu gegn slíkum viðbrögðum. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins ákvað nú á föstudag að halda áfram fjárstuðningi við UNRWA. Ríkisstjórn Íslands ætti að gefa strax út tilkynningu um að Ísland muni gera slíkt hið sama. Engin orð ná utan um hryllinginn á Gaza og þau grimmdarverk sem framin eru daglega gegn palestínsku þjóðinni. Ríkisstjórn Íslands hefur tekið rangar ákvarðanir og sent röng skilaboð síðustu mánuði. En það er ekki of seint að skipta um kúrs. Ísland getur og á að taka sér stöðu við hlið Norðmanna, Íra, Spánverja og fleiri vinaþjóða okkar í Evrópu sem standa með Palestínu, í orði og á borði, og fordæma stríðsglæpi Ísraelsríkis. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar, jafnaðarflokks Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhann Páll Jóhannsson Samfylkingin Alþingi Palestína Átök í Ísrael og Palestínu Utanríkismál Mest lesið Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Sjá meira
Við Íslendingar stigum mikilvægt skref þann 29. nóvember 2011 þegar við urðum fyrst vestrænna þjóða til að viðurkenna Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki. Í þingsályktun Alþingis þess efnis fólst söguleg stefnumörkun í utanríkismálum; afgerandi stuðningur við kúgaða þjóð, krafa um tveggja ríkja lausn og andstaða við hernað og ofbeldisverk fyrir botni Miðjarðarhafs. Nú 12 árum síðar eru íbúar Palestínu í meiri og sárari þörf fyrir stuðning alþjóðasamfélagsins en nokkru sinni fyrr. Tugir þúsunda á Gaza hafa verið drepin á örfáum mánuðum og skólar og sjúkrahús jöfnuð við jörðu. Innviðir eru í molum, íbúar innikróaðir og hungursneyð ríkir. Almenningur á Íslandi hefur sýnt ríkan vilja til að styðja við palestínsku þjóðina eins og fjölsóttir baráttufundir, kröfugöngur, fjáröflun og sjálfboðastarf bera vitni um. Á sama tíma virðist hins vegar ríkisstjórn Íslands staðráðin í að hverfa frá þeim afdráttarlausa stuðningi við Palestínu sem fólst í þingsályktuninni frá 2011. Afstöðufælni ríkisstjórnarinnar birtist með margvíslegum hætti en þrennt hefur vakið mesta athygli: Í fyrsta lagi hjáseta Íslands í atkvæðagreiðslu um mannúðarvopnahlé á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna 27. október 2023. Ísland greiddi atkvæði með öðrum hætti en hin EFTA-ríkin og margar af vinaþjóðum okkar í NATO, m.a. Frakkland, Belgía, Spánn og Portúgal sem studdu tillöguna. Þetta voru röng skilaboð af Íslands hálfu og ekki bætti úr skák hvernig Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra gekk fram í fjölmiðlum dagana á eftir. Á meðan Jonas Gahr Støre, forsætisráðherra Noregs, gagnrýndi Ísraelsríki fyrir að brjóta gegn alþjóðlegum mannúðarlögum reifst Bjarni við blaðamenn um hvort það væri viðeigandi að nota orðið „árás“ um sprengjuárás á flóttamannabúðir. “Did you say attack on a refugee camp?“ Í öðru lagi athafnaleysi stjórnvalda í tengslum við fjölskyldusameiningar palestínskra ríkisborgara á Íslandi. Útlendingastofnun setti slík mál í sérstakan forgang í byrjun desember en ráðherrar ríkisstjórnarinnar létu margar vikur líða án þess að þeirri ákvörðun væri fylgt eftir með aðgerðum til að greiða fyrir för dvalarleyfishafa frá Gaza. Af fréttaviðtölum við Bjarna Benediktsson þann 6. febrúar síðastliðinn verður ekki annað ráðið en að ákvörðunum um framkvæmd málsins hafi verið frestað gagngert vegna viðræðna milli ríkisstjórnarflokkanna um framtíðarskipan útlendingamála á Íslandi. Það er óforsvaranleg framganga gagnvart fólki í sárri neyð. Þegar þetta er ritað hafa íslenskar konur í sjálfboðavinnu náð talsverðum árangri við að koma fjölskyldum út af Gaza en lítið sem ekkert hefur spurst til vinnu stjórnvalda. Í þriðja lagi ákvörðun ríkisstjórnarinnar þann 27. janúar um að stöðva tímabundið fjárstuðning Íslands við Palestínuflóttamannaaðstoð Sameinuðu þjóðanna (UNRWA) vegna ásakana á hendur tólf starfsmönnum stofnunarinnar. UNRWA gegnir ómissandi hlutverki og er alger líflína fyrir íbúa Gaza. Skipulögð fjársveltiherferð vestrænna ríkja gegn stofnuninni hefur þegar valdið tjóni og grafið undan mannúðaraðstoð á svæðinu. Það er hryggilegt að íslensk stjórnvöld hafi verið á meðal þeirra fyrstu í Evrópu til að tilkynna um frystingu greiðslna til UNRWA meðan ýmsar af vinaþjóðum okkar tóku afdráttarlausa afstöðu gegn slíkum viðbrögðum. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins ákvað nú á föstudag að halda áfram fjárstuðningi við UNRWA. Ríkisstjórn Íslands ætti að gefa strax út tilkynningu um að Ísland muni gera slíkt hið sama. Engin orð ná utan um hryllinginn á Gaza og þau grimmdarverk sem framin eru daglega gegn palestínsku þjóðinni. Ríkisstjórn Íslands hefur tekið rangar ákvarðanir og sent röng skilaboð síðustu mánuði. En það er ekki of seint að skipta um kúrs. Ísland getur og á að taka sér stöðu við hlið Norðmanna, Íra, Spánverja og fleiri vinaþjóða okkar í Evrópu sem standa með Palestínu, í orði og á borði, og fordæma stríðsglæpi Ísraelsríkis. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar, jafnaðarflokks Íslands.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun