Bókmenntahátíðir eru „hæklass“ útgefendaböll

Vísir náði tali af Einari þar sem hann var að taka sig til. „Ég er bara heima að strauja nærfötin og sokkana,“ sagði Einar spurður hvort hann væri mættur á svæðið.

Bókamessan verður haldin dagana 22. til 25. september og telst ein af stærstu bókmenntaviðburðum á Norðurlöndum. Í tilkynningu frá Miðstöð íslenskra bókmennta segir að á henni muni íslenskir höfundar ræða blóðsúthellingar 13. aldar, kvenfrelsi og sagnalist.

Skáldlegt (og klisjukennt) væri, í ljósi þessa, að spyrja Einar hvort íslenskir höfundar séu að leggjast í víking? En blaðamaður hikar í ljósi þess að Árni Björnsson þjóðháttafræðingur fullyrti að fráleitt væri að tala um íslenska landnámsmenn sem Víkinga. Einar gefur hins vegar ekkert fyrir þær hugleiðingar Árna.

„Já, nú eru Þung ský (Tunga moln) að koma út í Svíþjóð, og því þarf að leggjast í víking og herja með upplestrum og spjalli á saklausa íbúa Stokkhólms og svo messugesti í Gautaborg. Það þarf að gera fleira en gott þykir.“

Höfundarnir aðalgæjarnir

Verk Einars hafa árum saman komið út á Norðurlöndum og vakið þar athygli. Var til dæmis hin óborganlega fyndna bók hans Stormur, þar sem segir af því að íslensk landeyða leggst upp á danska velferðarkerfið, tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs 2005. Einar hlaut ekki verðlaunin og var altalað að það væri huganlega vegna þess að hann hafi náð að móðga Norðurlandabúa með hinni kerknislegu sögu. Einar telur þó að Svíar setji þetta ekki fyrir sig.

„Svíar voru svo hysknir að þeir þýddu ekki einu sinni Storm. En nú er þriðja nóvellan að koma út hér heima eftir mánuð, og fjallar eins og hinar um slys og hamfarir, og það ekkert smá; kveikjan að henni er sund vestmanneyska sjómannsins 1984.“

Einar, sem hefur flækst víða í tengslum við sinn rithöfundaferil, er spurður hvort messur af þessu tagi hafi mikla þýðingu?

„Bókmenntahátíðir eru fínar, þar erum við höfundarnir aðalgæarnir og okkar húmor svífur yfir vötnum. En bókamessur eru útgefendaball, og allt mjög hæklass.“

Íslenskir höfundar syngja fyrir allan heiminn

Einar segir þannig að bókaþing séu fínar fyrir sinn hatt en það sé ekki hægt að leggja þau upp sem svo að þannig sé verið að rífa þakið af andlegu hugarfari rithöfunda, því að þeir séu sér meðvitaðir um að þeir séu ekki einungis að skrifa fyrir örþjóðina.

„Frá því á miðöldum hafa íslenskir höfundar vitað að þeir eru að syngja fyrir heiminn.“

Guðrún Baldvinsdóttir verkefnisstjóri Miðstöðvar íslenskra bókmennta segir að Gautaborgarmessan sé bæði bókmenntahátíð og sölumessa þar sem gestir og gangandi geta kynnt sér nýútkomin verk og spjallað við höfunda, útgefendur og aðra aðila á bókmenntasviðinu.

„Miðstöð íslenskra bókmennta verður með bás á messunni þar sem fundað verður með erlendum útgefendum og íslenskar bókmenntir kynntar. Íslandsstofa er samstarfsaðili um básinn.“

Að sögn Guðrúnar eru margar þeirra íslensku bóka sem hægt verður að skoða á básnum fáanlegar í sænskum þýðingum, þó ekki Stormur. En þá er um að ræða höfunda á borð við Arnald Indriðason, Lilju Sigurðardóttur, Þóru Hjörleifsdóttur, Andra Snæ Magnason, Kristínu Eiríksdóttur og Elísabet Jökulsdóttur.

Íslensku höfundarnir fara um víðan völl

Guðrún segir að verk Einars og Guðrúnar Evu njóti mikilla vinsælda í Svíþjóð. Einar mun ræða sín Þungu ský við John Swedenmark þýðanda sinn en bókin er væntanleg á sænsku á næstu dögum. Ekki ætti að þurfa að fara mörgum orðum um mikilvægi góðra þýðenda. Swedmark hefur þýtt fjölda íslenskra bóka, er einn okkar helsti sendiherra í menningarlegum efnum en hann þýðir meðal annars einnig verk Guðrúnar Evu.

Þá kemur Einar fram í viðburði á messunni á vegum Gautaborgarháskóla þar sem hann fjallar um blóðsúthellingar og orrustur 13. aldarinnar í tengslum við Sturlungu ásamt Dr. Auði Magnúsdóttur sagnfræðiprófessor við Gautaborgarháskóla.

„Guðrún Eva verður í samtali með rithöfundunum Lottu Lindberg og Monu Hövring þar sem fjallað verður um hvernig kvenfrelsi birtist í verkum þeirra á ólíkan hátt. Bók Guðrúnar Evu, Ástin Texas, kom nýlega út í sænskri þýðingu og hefur fengið afar góðar viðtökur þar í landi,“ segir Guðrún.