Innlent

Óttast um öryggi gamals nemanda sem er enn fastur í Af­gan­istan

Eiður Þór Árnason skrifar
Irma Erl­ings­dótt­ir, for­stöðumaður Alþjóðlega jafn­rétt­is­skól­ans. Íbúar í höfuðborginni Kabúl reyna að komast í banka til að taka út reiðufé 12. september síðastliðinn.
Irma Erl­ings­dótt­ir, for­stöðumaður Alþjóðlega jafn­rétt­is­skól­ans. Íbúar í höfuðborginni Kabúl reyna að komast í banka til að taka út reiðufé 12. september síðastliðinn. Aðsend/AP

Alls hafa 33 einstaklingar komið til Íslands frá Afganistan með aðstoð stjórnvalda eftir að ríkisstjórnin samþykkti tillögur um móttöku flóttafólks frá landinu. Hefur sú tala haldist óbreytt frá því að herafli Vesturlanda yfirgaf Afganistan um síðustu mánaðamót. 

Þar af eru tveir fyrrverandi nemendur Alþjóðlegs jafnréttisskóla Sameinuðu þjóðanna sem komu hingað í boði stjórnvalda ásamt fjölskyldu, alls sex einstaklingar. Þrír aðrir nemendur eru enn fastir í Afganistan og er einn þeirra talinn vera í sérstakri hættu.

Stjórnvöld hafa hjálpað fimmtán einstaklingum að komast frá Afganistan sem eru ýmist með dvalarleyfi eða íslenskan ríkisborgararétt og fjórum á grundvelli fjölskyldusameiningar, samkvæmt upplýsingum frá félagsmálaráðuneytinu.

Átta aðrir Afganar sem falla ekki undir viðmið ríkisstjórnarinnar eru komnir til Íslands og hafa sótt um alþjóðlega vernd hjá Útlendingastofnun.

Flókið að koma fólkinu til Íslands

Ríkisstjórnin tilkynnti þann 24. ágúst að til stæði að taka við allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan vegna ástandsins sem skapaðist í landinu eftir valdatöku Talibana.

Strax var ljóst í upphafi að stór áskorun yrði að koma fólkinu til Íslands og hefur erfiðlega gengið að ná í mörg þeirra sem stjórnvöld vilja bjóða hæli. 

Meðal þeirra hópa sem tilgreindir eru í tillögum flóttamannanefndar eru fyrrverandi nemendur við áðurnefndan jafnréttisskóla sem starfræktur er á Íslandi, starfsfólk sem vann með og fyrir Atlantshafsbandalagið og Afganar sem eiga rétt á fjölskyldusameiningu. 

Nemendur við jafnréttisskólann hitta forsetahjónin í maí árið 2020. Yfir 150 hafa útskrifast úr náminu hvaðanæva að úr heiminum.GEST

Barist fyrir kvenréttindum

Áfram er reynt að koma fyrrverandi nemendum jafnréttisskólans til Íslands. Irma Erl­ings­dótt­ir, for­stöðumaður ­skól­ans, hefur sérstakar áhyggjur af afganskri konu sem var hér árið 2009 og hefur meðal annars starfað fyrir alþjóðastofnanir á borð við UN Women og Þróunarsamvinnustofnun Bandaríkjanna (USAID).

„Hún hefur líka unnið fyrir innlend félagasamtök, í kvennamálaráðuneytinu og beitt sér fyrir bættri stöðu kvenna og aðgengi þeirra að heilbrigðisþjónustu, menntun og aðkomu að ákvarðanatöku.“

Konan, sem er læknismenntuð, er nú í felum. Hún er í reglulegum samskiptum við Irmu en eyðir öllum skilaboðum jafnóðum til að reyna að hylja slóð sína og hefur breytt nafni sínu á samfélagsmiðlum.

Mikil ringulreið ríkti á alþjóðaflugvellinum í höfuðborginni Kabúl eftir að Talibanar komust til valda í landinu í ágúst. Lítið hefur verið um alþjóðaflug eftir að loftbrú Vesturlanda lokaðist og erlent herlið yfirgaf landið um síðustu mánaðamót. Eftir það hefur reynst erfitt fyrir borgaraþjónustu utanríkisráðuneytisins að aðstoða fólk við að komast úr landinu.

Irma Erl­ings­dótt­ir, for­stöðumaður Alþjóðlega jafn­rétt­is­skól­ans.Aðsend

Skildu tveggja mánaða gamlan son sinn eftir

Nýverið var greint frá því að hjónin Zeba Sultani og Khairullah Yosuf, sem flúðu frá Afganistan til Íslands, hafi þurft að skilja tveggja mánaða son sinn Arsalan eftir í landinu. 

Zeba stundaði nám við jafnréttisskólann og lýsti í samtali við Morgunblaðið þeim erfiðu aðstæðum sem mættu hjónunum við alþjóðaflugvöllinn í Kabúl. Í miðjum troðningnum missti Arsalan meðvitund vegna súrefnisskorts og var hann skilinn eftir hjá ættingjum nærri flugvellinum á meðan foreldrarnir reyndu að tryggja sér far úr landi.

Irma vonar innilega að ungu hjónin þurfi ekki að bíða lengi eftir því að sjá son sinn.

„Við fylgjumst með því hvernig verður hægt að koma þessu barni til þeirra sem verður örugglega ekki einfalt.“

„Til þess að einhver geti komið með það hingað þá er mér sagt að það þurfi að eiga sér stað einhver formlegt ferli um fjölskyldusameiningu. Ég vona að það verði tekið tillit til þess að þetta gerðist allt við mjög sérstakar aðstæður þar sem við komum að því að aðstoða þau.“

Dvelja í búsetuúrræði Útlendingastofnunar og bíða eftir að fá formlegt hæli

Hinn nemandi Jafnréttisskólans sem er nú á Íslandi kom með maka sínum og tveggja og níu ára gömlum börnum.

Báðar fjölskyldurnar dvelja nú í búsetuúrræði Útlendingastofnunar í Hafnarfirði og bíða afgreiðslu sinna mála þrátt fyrir að vera hér í boði stjórnvalda. Irma segir að það skipti miklu máli fyrir líðan þeirra að málin verði afgreidd hratt og þau geti byrjað sem fyrst að koma undir sig fótunum.

Frá flugvellinum í Kabúl fyrir brotthvarf erlends herliðs.AP/LANDGÖNGULIÐ BANDARÍKJANNA

„Það var mjög erfitt að komast inn á þennan flugvöll. Þetta voru skelfilegar aðstæður, fólk tróðst undir og þau voru í lífshættu með lítil börn svo það þarf að vinna úr því áfalli. Svo hefur auðvitað öllu verið kippt undan þeim: Lífi, vinnu, fjölskyldutengslum og öllu og þau eru hér ein í þessari biðstöðu sem er auðvitað erfið.

Þau hafa þurft að þola erfiða hluti og ég vonast til þess að þessar stofnanir sem hafi með þeirra mál að gera afgreiði þeirra mál hratt og vel.“

Ekki stendur þeim til boða að fara í nám, vinnu eða koma börnunum í skóla fyrr en þau eru komin með formlegt hæli hér á landi.

„Það er auðvitað erfitt að vita af þeim í þeirri stöðu, að þau séu bara í litlum herbergjum að bíða,“ segir Irma.


Tengdar fréttir

Taka við allt að 120 flótta­mönnum frá Afgan­istan

Íslensk stjórnvöld áætla að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan en heildarfjöldi liggur ekki endanlega fyrir. Ríkisstjórnin samþykkti í morgun tillögur flóttamannanefndar vegna þess ástands sem skapast hefur í Afganistan í kjölfar valdatöku Talibana.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×