Að takast á við atvinnuleysi og næstu skref Rakel Sveinsdóttir skrifar 20. apríl 2020 11:00 Ýmiss atriði úr viðtölum við sérfræðinga sem Atvinnulífið á Vísir hefur leitað til síðustu vikur geta veitt góðan stuðning í atvinnuleysi og atvinnuleit. Efri frá vinstri: Haukur Sigurðsson sálfræðingur, Eyþór Eðvarðsson ráðgjafi hjá Þekkingarmiðlun. Neðri frá vinstri: Inga Steinunn Arnardóttir ráðgjafi hjá Hagvangi, Ragnheiður Dagsdóttir ráðgjafi hjá Capacent. Vísir/Vilhelm Það fylgir því flókinn tilfinningarússibani að missa vinnuna og mikilvægt fyrir fólk í þessari stöðu að skilja hvaða tilfinningar þetta eru, því þær eru eðlilegar. Í atvinnuleysi er líka ákveðin hætta á að fjárhagsáhyggjur yfirtaki allt, enda peningar það atriði sem fólk hefur hvað mest áhyggjur af almennt. En birtir upp um síðir og þjóðin sem reis með goskrafti uppúr bankahruninu mun rísa upp á ný. Það á við líka um alla þá sem nú upplifa ótta og áhyggjur vegna atvinnumissis eða eru í óvissu um að halda starfinu sínu. Hér eru nokkur atriði frá sérfræðingum sem Atvinnulífið á Vísir hefur leitað til og geta veitt góðan stuðning í atvinnuleysi og atvinnuleit. Að skilja tilfinningarússibanann Rannsóknir hafa gefið vísbendingar um að það er betra fyrir heilsu og líðan starfsfólks ef það er hluti af hópuppsögn. „En þó að um hópuppsögn sé að ræða slær hún hvern einstakling hart og er mikið högg,“ sagði Eyþór Eðvarðsson ráðgjafi hjá Þekkingarmiðlun í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrir stuttu. Í því viðtali útskýrði Eyþór vel þann tilfinningarússibana sem fylgir uppsögnum. Í viðtalinu sagði Eyþór meðal annars: „Starfið er stór hluti af sjálfsmynd okkar og því tekur það sinn toll andlega að missa vinnuna.“ Í kjölfar atvinnumissis er algengt að fólk fari í gegnum fimm stig sorgarferils. Þessi fimm stig eru: Afneitun, reiði, samningar, sorg og samþykki. Um þessi fimm stig má lesa í viðtalinu við Eyþór, Af hverju ég? Að sporna við fjárhagsáhyggjum Peningar eru eitt þeirra atriða sem fólk hefur almennt miklar áhyggjur af og eðlilega magnast slíkar áhyggjur upp í árferði eins og nú. Í nýlegri könnun MMR kom fram að fleiri hafa fjárhagsáhyggjur en áhyggjur af smiti eða veikindum og í könnunum Gallup hefur komið fram að fjárhagsáhyggjur geta haft ýmsar alvarlegar afleiðingar. Til dæmis aukast líkurnar á að enda í kulnun og önnur áhrif geta verið allt frá svefnleysi, bakverkjum, höfuðverkjum, pirring og fleiru. Haukur Sigurðsson sálfræðingur tók saman fimm góð ráð til að sporna við þeim kvíða sem getur yfirtekið þegar fjárhagsáhyggjur eru miklar. Minntu þig á styrkleika þína og sjáðu sjálfa(n) þig fyrir þér komast í gegnum þetta. Þú hefur jafnvel komist í gegnum fjárhagsþrengingar áður. Rifjaðu upp hvernig þú gerðir það,“ er eitt af því sem Haukur segir í viðtalinu en góðu ráðin fimm má lesa um hér. Það eru alltaf einhverjar ráðningar í gangi og því getur það margborgað sig að vera virkur í atvinnuleit.Vísir/Getty Næstu skref Mörg störf eru ekki auglýst og þótt atvinnuleysi sé meira en nokkru sinni, er aldrei algjört frost í ráðningum. Að gera góða ferilskrá tekur tíma og til viðbótar við hana er gott að æfa sig fyrir ímyndað viðtal. „Gott er að velta fyrir sér hvaða spurningar maður gæti fengið og æfa svör við þeim. Umsækjandi þarf að geta útskýrt hvers vegna viðkomandi starf vekur áhuga hans og hvers vegna hann telur sig vera góðan kandídat í starfið,“ sagði Inga Steinunn Arnardóttir ráðgjafi hjá Hagvangi í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrir stuttu. Í þessu viðtali gaf Inga Steinunn lesendum góð ráð fyrir atvinnuviðtal, en viðtalið við hana má sjá hér. Þá vilja mörg fyrirtæki vilja kynningarbréf til viðbótar við ferilskrá. Kynningarbréfin eiga ekki að endursegja ferilskránna og því um að gera að kynna sér hvað einkennir gott kynningarbréf. Að sögn Ragnheiðar Dagsdóttur hjá Capacent er kynningarbréfið oft algjört lykilatriði. Í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrr í vetur sagði Ragnheiður meðal annars: „Kynningarbréfið getur verið lykill viðkomandi til þess að komast í viðtal og það er jú tilgangurinn. Vel skrifað kynningarbréf sem tilgreinir framsettar hæfniskröfum og svarar hæfni umsækjandans vegna þeirra ætti að vekja þann áhuga hjá lesandanum að hann vilji hitta viðkomandi.“ Góð ráð fyrir gerð kynningarbréfs má lesa um hér. Vinnumarkaður Starfsframi Mest lesið Ósætti með vinnubrögð Blackbox sem virðist á barmi gjaldþrots Viðskipti innlent Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Atvinnulíf Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Atvinnulíf Fengu ekki að tjá sig og sektin helminguð Neytendur Vona að Musk takmarki tolla Trumps Viðskipti erlent Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Atvinnulíf ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Ráðinn forstöðumaður Arion Premíu Viðskipti innlent Hrókeringar í framkvæmdastjórn Eimskips Viðskipti innlent Fyrrverandi ferðamálastjóri opnar ráðgjafarstofu með syninum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Dæmi: „Tvær konur geta ekki unnið saman því einu sinni áttu þær sama kærasta“ „Unglingsárin voru kannski ekki mín heppilegustu ár“ „Pólitíkin er dugleg í þessu en einkageirinn kann þetta ekki nógu vel“ Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Stærðin skiptir ekki máli Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Sorp: Fólk að hoppa niður plastið í tunnunum til að þjappa því „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ „Hörðustu samningaviðræðurnar voru við yngsta fólkið Eitraður starfsmaður og góð ráð „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Sjá meira
Það fylgir því flókinn tilfinningarússibani að missa vinnuna og mikilvægt fyrir fólk í þessari stöðu að skilja hvaða tilfinningar þetta eru, því þær eru eðlilegar. Í atvinnuleysi er líka ákveðin hætta á að fjárhagsáhyggjur yfirtaki allt, enda peningar það atriði sem fólk hefur hvað mest áhyggjur af almennt. En birtir upp um síðir og þjóðin sem reis með goskrafti uppúr bankahruninu mun rísa upp á ný. Það á við líka um alla þá sem nú upplifa ótta og áhyggjur vegna atvinnumissis eða eru í óvissu um að halda starfinu sínu. Hér eru nokkur atriði frá sérfræðingum sem Atvinnulífið á Vísir hefur leitað til og geta veitt góðan stuðning í atvinnuleysi og atvinnuleit. Að skilja tilfinningarússibanann Rannsóknir hafa gefið vísbendingar um að það er betra fyrir heilsu og líðan starfsfólks ef það er hluti af hópuppsögn. „En þó að um hópuppsögn sé að ræða slær hún hvern einstakling hart og er mikið högg,“ sagði Eyþór Eðvarðsson ráðgjafi hjá Þekkingarmiðlun í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrir stuttu. Í því viðtali útskýrði Eyþór vel þann tilfinningarússibana sem fylgir uppsögnum. Í viðtalinu sagði Eyþór meðal annars: „Starfið er stór hluti af sjálfsmynd okkar og því tekur það sinn toll andlega að missa vinnuna.“ Í kjölfar atvinnumissis er algengt að fólk fari í gegnum fimm stig sorgarferils. Þessi fimm stig eru: Afneitun, reiði, samningar, sorg og samþykki. Um þessi fimm stig má lesa í viðtalinu við Eyþór, Af hverju ég? Að sporna við fjárhagsáhyggjum Peningar eru eitt þeirra atriða sem fólk hefur almennt miklar áhyggjur af og eðlilega magnast slíkar áhyggjur upp í árferði eins og nú. Í nýlegri könnun MMR kom fram að fleiri hafa fjárhagsáhyggjur en áhyggjur af smiti eða veikindum og í könnunum Gallup hefur komið fram að fjárhagsáhyggjur geta haft ýmsar alvarlegar afleiðingar. Til dæmis aukast líkurnar á að enda í kulnun og önnur áhrif geta verið allt frá svefnleysi, bakverkjum, höfuðverkjum, pirring og fleiru. Haukur Sigurðsson sálfræðingur tók saman fimm góð ráð til að sporna við þeim kvíða sem getur yfirtekið þegar fjárhagsáhyggjur eru miklar. Minntu þig á styrkleika þína og sjáðu sjálfa(n) þig fyrir þér komast í gegnum þetta. Þú hefur jafnvel komist í gegnum fjárhagsþrengingar áður. Rifjaðu upp hvernig þú gerðir það,“ er eitt af því sem Haukur segir í viðtalinu en góðu ráðin fimm má lesa um hér. Það eru alltaf einhverjar ráðningar í gangi og því getur það margborgað sig að vera virkur í atvinnuleit.Vísir/Getty Næstu skref Mörg störf eru ekki auglýst og þótt atvinnuleysi sé meira en nokkru sinni, er aldrei algjört frost í ráðningum. Að gera góða ferilskrá tekur tíma og til viðbótar við hana er gott að æfa sig fyrir ímyndað viðtal. „Gott er að velta fyrir sér hvaða spurningar maður gæti fengið og æfa svör við þeim. Umsækjandi þarf að geta útskýrt hvers vegna viðkomandi starf vekur áhuga hans og hvers vegna hann telur sig vera góðan kandídat í starfið,“ sagði Inga Steinunn Arnardóttir ráðgjafi hjá Hagvangi í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrir stuttu. Í þessu viðtali gaf Inga Steinunn lesendum góð ráð fyrir atvinnuviðtal, en viðtalið við hana má sjá hér. Þá vilja mörg fyrirtæki vilja kynningarbréf til viðbótar við ferilskrá. Kynningarbréfin eiga ekki að endursegja ferilskránna og því um að gera að kynna sér hvað einkennir gott kynningarbréf. Að sögn Ragnheiðar Dagsdóttur hjá Capacent er kynningarbréfið oft algjört lykilatriði. Í viðtali við Atvinnulífið á Vísi fyrr í vetur sagði Ragnheiður meðal annars: „Kynningarbréfið getur verið lykill viðkomandi til þess að komast í viðtal og það er jú tilgangurinn. Vel skrifað kynningarbréf sem tilgreinir framsettar hæfniskröfum og svarar hæfni umsækjandans vegna þeirra ætti að vekja þann áhuga hjá lesandanum að hann vilji hitta viðkomandi.“ Góð ráð fyrir gerð kynningarbréfs má lesa um hér.
Vinnumarkaður Starfsframi Mest lesið Ósætti með vinnubrögð Blackbox sem virðist á barmi gjaldþrots Viðskipti innlent Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Atvinnulíf Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Atvinnulíf Fengu ekki að tjá sig og sektin helminguð Neytendur Vona að Musk takmarki tolla Trumps Viðskipti erlent Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Atvinnulíf ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Ráðinn forstöðumaður Arion Premíu Viðskipti innlent Hrókeringar í framkvæmdastjórn Eimskips Viðskipti innlent Fyrrverandi ferðamálastjóri opnar ráðgjafarstofu með syninum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Dæmi: „Tvær konur geta ekki unnið saman því einu sinni áttu þær sama kærasta“ „Unglingsárin voru kannski ekki mín heppilegustu ár“ „Pólitíkin er dugleg í þessu en einkageirinn kann þetta ekki nógu vel“ Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Stærðin skiptir ekki máli Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Sorp: Fólk að hoppa niður plastið í tunnunum til að þjappa því „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ „Hörðustu samningaviðræðurnar voru við yngsta fólkið Eitraður starfsmaður og góð ráð „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Sjá meira