Að slökkva gróðureld með fötu! Pétur Pétursson skrifar 27. júní 2019 13:08 Þyrlur Landhelgisgæslunnar til aðstoðar í gróðureldum Með aukinni hættu á flóknum gróðureldum í landinu verður nauðsynlegt að njóta liðsinni Landhelgisgæslunnar. Auðvitað er það einungis einn hlekkur í keðjunni sem þarf til þess að ráða niðurlögum slíkra elda en aðgerðir sem þessar eru mjög mann- og búnaðarfrekar. Flytja getur þurft vatn langar leiðir og þá jafnvel upp á fjöll þar sem mosaeldar loga í viðkvæmri náttúru. Við slíkar aðstæður getur reynst afar erfitt að flytja vatn og búnað án þess að njóta stuðnings vatnsflutninga með þyrlu eins og dæmin sanna. Einnig getur flutningur vatns með þyrlu verið afar árangursríkur ef stór kjarr-/trjásvæði brenna og illmögulegt er að koma búnaði slökkviliða að vettvangi. Í þessum tilfellum getur það stóraukið slökkvimátt vatnsins ef íblöndunarefnum er blandað við vatnið sem þyrlan ber með sér en þetta er gert við góðan árangur erlendis.Barist við gróðurelda.Brunarvarnir ÁrnessýsluEina „fatan“ sem til er í landinu er um það bil að syngja sitt síðasta Fatan, eða skjólan eins og hún kallast, sem Landhelgisgæslan hefur til umráða, var keypt fyrir tilstuðlan Mannvirkjastofnunnar árið 2006 í kjölfar „Mýrareldanna“ sem kviknuðu það sama ár. Fatan var síðan tekin í notkun árið 2007. Í dag er staðan þannig að talsvert viðhald er komið á fötuna þar sem allur búnaður af þessu tagi hefur ákveðinn líftíma. Einnig er í dag hægt að fá mun hentugri fötur sem geta sótt vatn í mun grynnri vatnslindir en núverandi fata getur, en hún þarf um og yfir 2 metra djúpt vatn að lágmarki til þess að hægt sé að fylla hana. Nýrri fötur eru með dælu á sér sem tengd er við rafmagn þyrlunnar. Þeim er hægt að slaka í mun grynnra vatn og dæla í fötuna og þar með er úr mun fleiri vatnslindum að velja fyrir áhöfn þyrlunnar. Þetta getur síðan augljóslega stytt mikið þær vegalendir sem fljúga þarf með hvert hlass af vatni. Fatan sem til er í dag tekur um 2000 lítra af vatni en mikilvægt væri að kaupa stærri fötur sem gætu tekið allt að 3000 lítra af vatni. Á árinu 2020 gerir flugrekstrarsvið Landhelgisgæslunnar ráð fyrir því að þeir muni hafa til yfirráða 3 þyrlur með króka sem borið geta vatnsfötur með allt að 3000 lítrum af vatni.Þyrla með fötu í bandi.Brunavarnir ÁrnessýsluEr hægt að slökkva gróður- eða skógareld með einni fötu? Með tilliti til gróðurþróunar á Íslandi má færa sterk rök fyrir því að ein fata hafi lítið að segja verði umfangsmikill gróðureldur. Mikilvægt er að Landhelgisgæslan hafi yfir að ráða að minnsta kosti 3 slíkum fötum með búnaði til þess að koma íblöndunarbúnaði í vatnið. Innan skamms mun Landhelgisgæslan hafa yfir 3 þyrlum að ráða sem allar geta borið þennan búnað en þar að auki má alltaf gera ráð fyrir að þyrlufata geti skemmst eða bilað og þá væri búið að tryggja að allavega 2 fötur væru nothæfar ef á þyrfti að halda. Hér er að mínu viti alls ekki verið að ofmeta þörfina á þessum búnaði, hann þarf svo sannarlega að vera tiltækur þegar og ef á þarf að halda. Ekki er nóg að eiga búnaðinn heldur þarf einnig að æfa notkun hans svo slökkvimáttur og virkni búnaðarins nýtist sem mest og best. Við alla notkun kemur slit á búnað sem kallar á viðhald og öllu viðhaldi fylgir kostnaður.Pétur Pétursson, Lárus Helgi Kristjánsson, Lárus Kr. Guðmundsson, Hreggviður Símonarson og Bjarni Á Sigurðsson.Hver á að borga? Miðað við fyrirliggjandi upplýsingar sem undirritaður hefur, þá komu þrír aðilar að kostun fötunnar sem keypt var árið 2006. Mannvirkjastofnun, Landhelgisgæslan og Ríkislögreglustjóri. Kostnaður slökkvibúnaðarins á þeim tíma var um tvær milljónir. Í dag má gera ráð fyrir að kostnaður við eina fötu með dælubúnaði og íblöndunarefnakerfi sé milli 8 og 9 milljónir. Það má því gera ráð fyrir að kostnaður við þrjár fötur af þessu tagi fari nærri 30 milljónum sem eru umtalsverðir fjármunir. Þó ber að hafa í huga að tryggingaverðmæti þeirra sumarhúsa sem verið væri að bjarga getur numið margfaldri þeirri tölu svo ekki sé talað um líf fólks og umhverfi. Spurningunni „hver á að borga“ er ekki auð svarað og sýnist sitt hverjum og má í raun kasta nokkrum spurningum fram þar eins og, hvort um almannavarnaástand sé að ræða og þar með hagsmunir þjóðarinnar í húfi? Eru þetta sérhagsmunir sveitarfélaga? Er þetta búnaður sem viðbragðsaðilar ættu að hafa á sínum snærum og Landhelgisgæslan nálgast hjá þeim þegar á þarf að halda? Svona mætti lengi spyrja en höfum við tíma í það? Við þurfum að fá umræðuna af stað. Við þurfum að finna svarið, viljann til framkvæmdarinnar og fjármagn í verkið. Fram að þessu hefur Landhelgisgæslan haldið utan um og viðhaldið þeim búnaði sem keyptur var árið 2006 með tilheyrandi kostnaði. Mögulega væri hægt að halda því áfram en það er ekki mitt að svara því. Eitt er að kaupa búnað en annað er að reka hann og viðhalda. Með tilliti til almannahagsmuna þurfum við að svara þessum spurningum og við þurfum að svara þeim sem fyrst.Höfundur er slökkviliðsstjóri Brunavarna Árnessýslu og formaður Félags slökkviliðsstjóra á Íslandi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árborg Pétur Pétursson Slökkvilið Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Sjá meira
Þyrlur Landhelgisgæslunnar til aðstoðar í gróðureldum Með aukinni hættu á flóknum gróðureldum í landinu verður nauðsynlegt að njóta liðsinni Landhelgisgæslunnar. Auðvitað er það einungis einn hlekkur í keðjunni sem þarf til þess að ráða niðurlögum slíkra elda en aðgerðir sem þessar eru mjög mann- og búnaðarfrekar. Flytja getur þurft vatn langar leiðir og þá jafnvel upp á fjöll þar sem mosaeldar loga í viðkvæmri náttúru. Við slíkar aðstæður getur reynst afar erfitt að flytja vatn og búnað án þess að njóta stuðnings vatnsflutninga með þyrlu eins og dæmin sanna. Einnig getur flutningur vatns með þyrlu verið afar árangursríkur ef stór kjarr-/trjásvæði brenna og illmögulegt er að koma búnaði slökkviliða að vettvangi. Í þessum tilfellum getur það stóraukið slökkvimátt vatnsins ef íblöndunarefnum er blandað við vatnið sem þyrlan ber með sér en þetta er gert við góðan árangur erlendis.Barist við gróðurelda.Brunarvarnir ÁrnessýsluEina „fatan“ sem til er í landinu er um það bil að syngja sitt síðasta Fatan, eða skjólan eins og hún kallast, sem Landhelgisgæslan hefur til umráða, var keypt fyrir tilstuðlan Mannvirkjastofnunnar árið 2006 í kjölfar „Mýrareldanna“ sem kviknuðu það sama ár. Fatan var síðan tekin í notkun árið 2007. Í dag er staðan þannig að talsvert viðhald er komið á fötuna þar sem allur búnaður af þessu tagi hefur ákveðinn líftíma. Einnig er í dag hægt að fá mun hentugri fötur sem geta sótt vatn í mun grynnri vatnslindir en núverandi fata getur, en hún þarf um og yfir 2 metra djúpt vatn að lágmarki til þess að hægt sé að fylla hana. Nýrri fötur eru með dælu á sér sem tengd er við rafmagn þyrlunnar. Þeim er hægt að slaka í mun grynnra vatn og dæla í fötuna og þar með er úr mun fleiri vatnslindum að velja fyrir áhöfn þyrlunnar. Þetta getur síðan augljóslega stytt mikið þær vegalendir sem fljúga þarf með hvert hlass af vatni. Fatan sem til er í dag tekur um 2000 lítra af vatni en mikilvægt væri að kaupa stærri fötur sem gætu tekið allt að 3000 lítra af vatni. Á árinu 2020 gerir flugrekstrarsvið Landhelgisgæslunnar ráð fyrir því að þeir muni hafa til yfirráða 3 þyrlur með króka sem borið geta vatnsfötur með allt að 3000 lítrum af vatni.Þyrla með fötu í bandi.Brunavarnir ÁrnessýsluEr hægt að slökkva gróður- eða skógareld með einni fötu? Með tilliti til gróðurþróunar á Íslandi má færa sterk rök fyrir því að ein fata hafi lítið að segja verði umfangsmikill gróðureldur. Mikilvægt er að Landhelgisgæslan hafi yfir að ráða að minnsta kosti 3 slíkum fötum með búnaði til þess að koma íblöndunarbúnaði í vatnið. Innan skamms mun Landhelgisgæslan hafa yfir 3 þyrlum að ráða sem allar geta borið þennan búnað en þar að auki má alltaf gera ráð fyrir að þyrlufata geti skemmst eða bilað og þá væri búið að tryggja að allavega 2 fötur væru nothæfar ef á þyrfti að halda. Hér er að mínu viti alls ekki verið að ofmeta þörfina á þessum búnaði, hann þarf svo sannarlega að vera tiltækur þegar og ef á þarf að halda. Ekki er nóg að eiga búnaðinn heldur þarf einnig að æfa notkun hans svo slökkvimáttur og virkni búnaðarins nýtist sem mest og best. Við alla notkun kemur slit á búnað sem kallar á viðhald og öllu viðhaldi fylgir kostnaður.Pétur Pétursson, Lárus Helgi Kristjánsson, Lárus Kr. Guðmundsson, Hreggviður Símonarson og Bjarni Á Sigurðsson.Hver á að borga? Miðað við fyrirliggjandi upplýsingar sem undirritaður hefur, þá komu þrír aðilar að kostun fötunnar sem keypt var árið 2006. Mannvirkjastofnun, Landhelgisgæslan og Ríkislögreglustjóri. Kostnaður slökkvibúnaðarins á þeim tíma var um tvær milljónir. Í dag má gera ráð fyrir að kostnaður við eina fötu með dælubúnaði og íblöndunarefnakerfi sé milli 8 og 9 milljónir. Það má því gera ráð fyrir að kostnaður við þrjár fötur af þessu tagi fari nærri 30 milljónum sem eru umtalsverðir fjármunir. Þó ber að hafa í huga að tryggingaverðmæti þeirra sumarhúsa sem verið væri að bjarga getur numið margfaldri þeirri tölu svo ekki sé talað um líf fólks og umhverfi. Spurningunni „hver á að borga“ er ekki auð svarað og sýnist sitt hverjum og má í raun kasta nokkrum spurningum fram þar eins og, hvort um almannavarnaástand sé að ræða og þar með hagsmunir þjóðarinnar í húfi? Eru þetta sérhagsmunir sveitarfélaga? Er þetta búnaður sem viðbragðsaðilar ættu að hafa á sínum snærum og Landhelgisgæslan nálgast hjá þeim þegar á þarf að halda? Svona mætti lengi spyrja en höfum við tíma í það? Við þurfum að fá umræðuna af stað. Við þurfum að finna svarið, viljann til framkvæmdarinnar og fjármagn í verkið. Fram að þessu hefur Landhelgisgæslan haldið utan um og viðhaldið þeim búnaði sem keyptur var árið 2006 með tilheyrandi kostnaði. Mögulega væri hægt að halda því áfram en það er ekki mitt að svara því. Eitt er að kaupa búnað en annað er að reka hann og viðhalda. Með tilliti til almannahagsmuna þurfum við að svara þessum spurningum og við þurfum að svara þeim sem fyrst.Höfundur er slökkviliðsstjóri Brunavarna Árnessýslu og formaður Félags slökkviliðsstjóra á Íslandi
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar