Innlent

Gardínur dregnar fyrir og þingverðir fyrir gluggum í Landsrétti

Kolbeinn Tumi Daðason skrifar
Björgvin Jónsson, verjandi ákærða, gengur almenninginn í Landsrétti í morgun. Til hægri á myndinni má sjá óhuldar rúður þar sem ljósmyndarar biðu í morgun. Þessi mynd er sömuleiðis tekin utandyra.
Björgvin Jónsson, verjandi ákærða, gengur almenninginn í Landsrétti í morgun. Til hægri á myndinni má sjá óhuldar rúður þar sem ljósmyndarar biðu í morgun. Þessi mynd er sömuleiðis tekin utandyra. Vísir/Vilhelm
Ljósmyndarar íslenskra fjölmiðla fengu ekki aðgang að Landsrétti í morgun þar sem aðalmeðferð í einu stærsta sakamáli Íslandssögunnar, máli ákæruvaldsins á hendur Thomasi Møller Olsen fyrir morðið á Birnu Brjánsdóttur í janúar í fyrra.

Skrifstofustjóri Landsréttar segir ástæðuna tvíþætta. Annars vegar af öryggissjónarmiðum og hins vegar að þeir sem eru skyldugir til að bera vitni í dómsal eigi að geta gert það án þess að þurfa að hylja höfuð sitt. Menn séu saklausir uns sekt sé sönnuð.

Fjallað var um aðalmeðferðina á Vísi í dag þar sem hinn ákærði segist meðal annars hafa verið að kasta af sér vatni og horfa á stjörnurnar á meðan Nikolaj ók á brott með Birnu. Gögn Veðurstofu Íslands segja að alskýjað hafi verið.

Thomas Møller Olsen mætir í dómsal í Landsrétti í morgun.Vísir/Vilhelm

Náðu mynd í gegnum rúðu

Ljósmyndarar brugðu á það ráð að halda til utan dyra og reyna að ná myndum í gegnum rúðuna. Engar ljósmyndir birtust af Thomasi þegar málið var til meðferðar í hérðadómi í fyrra en Grælendingurinn huldi höfuð sitt á leiðinni í og úr dómsal.

Ljósmyndarar flestra miðla náðu þó myndum af honum í morgun. Virtist honum ekki í mun um að hylja andlit sitt eins og var í héraðsdómi í fyrra.

Þegar þingverðir urðu varir við ljósmyndara drógu þeir fyrir gardínur þar sem hægt var og tóku sér stöðu fyrir gluggum til að gera myndatökur erfiðara.

Landsréttur er staðsettur í Kópavogi en hann tók til starfa í upphafi árs.Vísir/Vilhelm

Stopp í fyrsta máli

Landsréttur tók til starfa í upphafi árs en um er að ræða áfrýjunardómstól, millidómstig á milli héraðsdóms og Hæstaréttar. Í héraðsdómi og Hæstarétti hafa myndatökur verið leyfðar í opnum þinghöldum, jafnt á göngum sem í dómsölum þar til að dómari kemur í salinn. Reglurnar eru aðrar hjá Landsrétti.

Það kom í ljós í upphafi árs þegar ljósmyndurum var meinað að mynda inni í dómsal við fyrsta þinghald í Landsrétti.

Skrifstofustjóri Landsréttar, Björn L. Bergsson, tjáði Mbl.is við það tilefni að í Landsrétti yrðu myndatökur ekki leyfðar í dómsal. Hann sagði engar reglur þess efnis að leyfa eða banna myndatökur á göngum hússins.

„Það stend­ur ekki til að fara að ganga svo langt,“ sagði Björn. 

Björn L. Bergsson er skrifstofustjóri Landsréttar. Til hægri má sjá ljósmyndara í sal Hæstaréttar þegar Guðmundar- og Geirfinnsmálið var til umfjöllunar á áttunda áratugnum.

Skipti máli hvort menn mæti af fúsum og frjálsum vilja eður ei

Björn segir í samtali við Vísi í dag að tvær meginástæður hafi verið fyrir að ljósmyndurum var meinaður aðgangur í morgun og reynt að hindra tökur þeirra, sem hefði þó ekki tekist að fullu. Hann minnir á að húsnæði Landsréttar sé ekki hannað sem dómshús sem hjálpi ekki til varðandi ýmislegt.

Aðalmeðferð í málinu fór fram í Dómsal 2 í Landsrétti. Ekki var hægt að fara með sakborning bakdyramegin inn í salinn eins og hönnun hússins gerir ráð fyrir. Því hafi þurft að fara með hann um „almenninginn“, þ.e. það svæði sem er opið öllum. Af öryggissjónarmiðum, gagnvart ákærða og öðrum, hafi verið lokað fyrir aðgang ljósmyndara. Það eigi ekki að bitna á ákærðu að hönnun dómshússins sé með þeim hætti að þeir þurfi að fara „almenninginn“ og af þeim sökum hylja sig.

Athygli vakti að þegar dómur var kveðinn upp í máli ákæruvaldsins gegn Sveini Gesti Tryggvasyni á dögunum var aðgangur ljósmyndara ekki takmarkaður. Björn segir að þá hafi Sveinn Gestur mætt af fúsum og frjálsum vilja, til að vera viðstaddur dómsuppkvaðningu. Ólíkt því sem er í aðalmeðferð þegar ákærðu verða að mæta. Engar athugasemdir hafi verið gerðar við veru ljósmyndara þá.

„Þetta gengur ekki út á að bregða fæti fyrir fjölmiðla,“ segir Björn. Takmörkun umfjöllunar í kringum skýrslugjöf í dag hafi verið til að koma í veg fyrir að vitni gætu setið fyrir utan dómsal og lesið hvað önnur vitni sögðu.

Berglind Svavarsdóttir, formaður Lögmannafélags Íslands.

Vilja takmarka myndatökur

Lögmannafélagið og dómarafélagið hafa í lengri tíma talað fyrir því að takmarka myndatökur í dómsmálum. Í nýlegu frumvarpi dómsmálaráðherra um breytingu á dómstólalögum er lagt til að dómstólasýslunni verði heimilað setja reglur um heimild til myndatöku og hljóðritunar í húsnæði héraðsdómstólanna, Landsréttar og Hæstaréttar. 

„Með hliðsjón af grundvallarreglunni um sjálfstæði dómsvaldsins fer best á því að dómstólarnir sjálfir taki ákvörðun í þeim efnum. Til að tryggja réttláta málsmeðferð og viðhlítandi aðgang að dómstólum er nauðsynlegt að gera takmarkanir í þessu tilliti og þá ekki síst litið til hagsmuna málsaðila og vitna.“

Er vísað til þess að í Danmörku sé almenna reglan sú að óheimilt er að taka myndir í dómhúsi nema að fengnu sérstöku leyfi. Þá er óheimilt að taka myndir af sakborningi, ákærða eða vitnum sem eru á leið til eða frá réttarhaldi í sakamáli nema þeir samþykki slíka myndatöku. 

Svipað ákvæði er að finna í norskum réttarfarslögum en þar er kveðið á um bann við því að taka myndir af ákærða eða hinum dæmda í dómhúsi eða á leið til eða frá réttarhaldi í sakamáli nema hann samþykki. 

Formaður Blaðamannafélags Íslands hefur mótmælt að slíkar takmarkanir yrðu gerðar hér á landi. Þinghald eigi að vera í heyranda hljóði og verið sé að skrásetja söguna. Mætti velta fyrir sér hvaða gildi myndatökur úr dómsal í Guðmundar - og Geirfinnsmálinu höfðu á sínum tíma. Hæstiréttur gerði einmitt undantekningu á myndatökum í dómssal á dögunum þegar kveðinn var upp dómur í endurupptöku málsins.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×