Vel­gengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“

„Kannski skýrist það af því að ég kem svo oft til Íslands,“ segir Hjalti en bætir við:

„Fyrir stuttu var ég samt að skoða albúm hjá bróður mínum og sá þá fullt af myndum af fermingaveislum, afmælisboðum og öðrum fjölskylduviðburðum og áttaði mig auðvitað á því að ég hef mjög oft ekki verið á þessum viðburðum. Það voru því fáar myndir af mér í þessu albúmi.“

Enda yfir þrjátíu ár síðan Hjalti flutti til New York. Þá ungur námsmaður á leið í grafíska hönnun, sem hann þó varla vissi hvað var.

Innan tíu ára hafði Hjalti þá þegar starfað með stórstjörnum eins og Rolling Stones, Aerosmith, Lou Reed, David Byrne úr Talking Heads og fleiri.

Og þótt það gangi engan veginn að fá Hjalta sjálfan til að slá á brjóst sér með risanöfnin, má líka nefna MOMA, Nintendo og Puma.

Fleiri nöfn verða nefnd hér á eftir.

Ræturnar á Íslandi hafa þó alltaf verið sterkar og hér hefur Hjalti hannað fyrir aðila eins og Epal, Listasafn Reykjavíkur, Landsbankann, GusGus, nýtt útlit fyrir Brennvín og nú síðast hönnun á dollunum RVK Borgarlína sem er ný lína hjá RVK Bruggfélaginu í Tónabíói.

En hvers vegna ætli Hjalti hafi ílengst í New York?

Væri ekki hægt á Íslandi

Árið 2000 stofnaði Hjalti Karlssonwilker með félaga sínum Jan Wilker. Hjalti var þá rétt rúmlega þrítugur og Jan aðeins yngri.

„Pabbi og mamma lánuðu mér smá pening því auðvitað þurftum við að hafa smá pening í upphafi,“ segir Hjalti og nefnir sérstaklega, hversu þakklátur hann er enn stuðningi foreldra sinna þegar hann fór út í nám og síðar við stofnun fyrirtækisins.

Það sem aðskilur starf Hjalta hins vegar við þau verkefni sem hvað algengust eru hjá grafískum hönnuðum á Íslandi er að Karlssonwilker er ekki auglýsingastofa. Heldur hönnunarstofa.

„Þess vegna geta verkefni verið mjög ólík og sum hver tekið mjög langan tíma,“ útsýrir Hjalti og nefnir sem dæmi verkefni sem New York Times hefur fjallað um og telst mjög merkilegt þar ytra. En það er verkefni tengt ameríska listamanninum Alexander Calder; Calder Gardens í Fíladelfíu.

„Ekkert má gefa upp né sýna af því sem við erum að gera, því frumsýning á þessum nýjungum verður sumarið 2025. Að verkefninu höfum við verið að vinna í um eitt og hálft ár og nú fer senn að líða að síðari hluta verkefnisins,“ segir Hjalti og bætir við:

„Hönnunarverkefni sem þetta er reyndar einstaklega stórt í sniðum og við vorum í raun frekar hissa á að fá það því þarna voru 100 manna stofur að sækja um það líka að fá verkið.“

Eru verkefni sem þessi þá boðin út?

„Ekki beint. Í þessu tilfelli var leitað til sjö aðila og við vorum einn af þessum sjö. Þurftum þá að skila inn ýmsum upplýsingum um hvernig við myndum vinna þetta og fleira og mæta í nokkur viðtöl.“

Hjalti segir að á Íslandi tengi fólk starf grafískra hönnuða meira við auglýsingastofur.

Svona rekstur eins og Karlssonwilker myndi aldrei ganga á Íslandi, það væri einfaldlega ekki hægt því markaðurinn er svo lítill. 

Hér vinnum við hins vegar fyrir marga aðila í New York en líka fyrir marga sem eru ekki staðsettir hér. 

Þótt við séum að vinna í New York getur viðskiptavinurinn hæglega verið í Kaliforníu.“

Ljúfasta kona í heimi

Það þarf eiginlega að heyra Hjalta lýsa æskunni, til að átta sig á því hversu mikinn part af velgengninni í New York, æskan í Sæviðarsundi í Reykjavík hafði.

Því það sem einkennir Hjalta í tali er hógværð annars vegar, en alveg ótrúleg þrautseigja hins vegar.

Jafnaðargeðið einfaldlega skín af Hjalta.

Við skulum því byrja á byrjuninni….

Hjalti fæddist árið 1967, sonur Karls Hallbjörnssonar (d.2012) og Guðríðar Hjaltadóttur.

„Pabbi var Landsbankamaður alla tíð. Byrjaði að vinna þar 17 ára eða eitthvað og var síðar útibústjóri og á endanum einn af lykilstjórnendunum í höfuðstöðvum Landsbankans. Bara alltaf jafn ánægður sem bankamaður.“

Móðir Hjalta, var hins vegar listamaðurinn.

Mamma er ljúfasta kona í heimi. 

Hún var alltaf að mála og teikna. 

Skammaði okkur aldrei og ég hef oft velt því fyrir mér eftir að ég varð foreldri að aldrei heyrðum við mömmu og pabba rífast. 

Og aldrei fóru þau neitt og skildu okkur eftir.

 Til dæmis út á kvöldin eða eitthvað. 

Við vorum einfaldlega bara alltaf saman,“ 

segir Hjalti og brosir.

„Ég man reyndar eftir einu skipti þar sem pabbi kom með hund heim og mamma spurði: Hvað ertu að gera með þennan hund? Ekkert of hrifin. Pabbi sagði þá að við þyrftum að geyma hann og úr varð að hundurinn bjó hjá okkur þar til hann dó háaldraður.“

Hjalti á einn eldri bróður, Hallbjörn.

„Ólíkt mörgum sem maður þekkti var ég líka mjög heppinn með stóra bróður því aldrei var Hallbjörn að lemja mig eða neitt. Svona eins og oft tíðkast hjá systkinum,“ segir Hjalti og hlær.

„Hallbjörn fór Í MR og var rosalega góður í því námi. Þannig að ég álpaðist bara þangað líka en fannst hundleiðinlegt og bara rétt skreið í gegnum þetta,“ segir Hjalti og hlær.

Eftir stúdentsprófið vissi Hjalti hins vegar ekkert hvað hann vildi gera. Fór að vinna í eitt ár en tók það síðan upp frá móður sinni að þar sem honum fannst alltaf svo gaman að teikna eins og henni, afréð Hjalti að sækja um í Mynd- og handíðaskólann.

„En ég komst ekki inn,“ segir Hjalti.

Sem einfaldlega skýrir út hvers vegna Hjalti fór til New York!

Æðislegt að búa í New York

Það er ótrúlega gaman að hlusta á Hjalta lýsa daglegu lífi í New York. Sem í hugum okkar flestra er svo stór og mikil, að það er erfitt að ímynda sér að búa þar áratugum saman.

Rétt hjá Central Park meira að segja eins og Hjalti.

„Það er ótrúlega gott að búa hérna og fólk verður oft mjög hissa á því þegar ég tala um hversu geggjað það er að ala upp börn hérna,“ segir Hjalti en hann og Vera Yuan eiginkonan hans eiga soninn Dag Li sem er 17 ára og Vera er líka hluthafi í Karlssonwilker.

„Við keyptum íbúð árið 2007 og búum í henni enn. Og það er bara rosalega hlýlegt og gott að vera hérna. Maður labbar út á kaffihús og það heilsa manni allir og svo framvegis. Strákurinn er í skóla í Brooklyn þannig að við keyrum hann þangað og hann tekur lestina heim. Síðan er hann í júdó og lærir á þverflautu í hverfinu. Þannig að þetta er allt voðalega þægilegt einhvern veginn.“

Veðrið er líka ólíkt því sem Íslendingar þekkja. Mildari vetrar og hlýtt frá vori til hausts.

En hvað kom til að Hjalti sótti um skóla í New York?

„Ég heyrði vel af þessum skóla og ákvað að sækja um fyrst ég komst ekki inn í Mynd- og handíðaskólann. Komst inn í skólann, sem betur fer því það var ekki fyrr en í seinni tíð sem ég fór að hugsa um hversu undarlegt það var að ég sótti bara um þennan skóla og engan annan.“

Hjalta leið strax ótrúlega vel í borginni, leigði með herbergisfélögum fyrst en síðan sína eigin íbúð.

Flestir samnemendur Hjalta voru aðeins yngri, nýútskrifuð úr bandarískum High School 18 ára.

„En af því að ég var nokkrum árum eldri, var ég strax með annað hugarfar varðandi skólann og námið. Því þarna var ég farinn að átta mig á því hvað ég vildi gera og grafíska hönnunin höfðaði mjög sterkt til mín. Á sama tíma og ég þó vissi varla hvað þetta væri,“ segir Hjalti.

Enda ekki nema von því um 1990 var staðan enn þannig á Íslandi að grafísk hönnun var ekkert orðin jafn þekkt og hún er í dag.

„Æ síðan eru alltaf einhverjir sem tala um mig eða við mig eins og listamann. Mér hefur þó aldrei fundist ég vera listamaður og eitt af því sem einmitt laðaði mig að grafísku hönnuninni var að ég sá mig aldrei fyrir mér sem listamann,“ segir Hjalti og bætir við:

„En að teikna og hanna með tengingu við að hvert verkefni sé með einhvers konar tengingu við að vera viðskipti, það hefur alltaf heillað mig og er að mér finnst meira lýsandi fyrir starfið okkar á stofunni.“

Þrautseigjan

Það er með ólíkindum þó að heyra hvernig þessi rólyndismaður fór að því að koma sér á framfæri í New York, nýútskrifaður úr skóla með ekkert tengslanet.

„Ég var með svona bláa bók sem ég skrifaði allt í. Til dæmis: Fór með portfolio-ið mitt þangað, hringdi til að fylgja eftir og hringdi aftur,“ segir Hjalti og bætir við:

Ég fann þessa bók um daginn og finnst með ólíkindum hvað ég hafði samband við marga. 

Þetta voru örugglega einhverjir 90 aðilar og svo fylginn mér var ég í að hringja í fólk að það liggur við að ég hafi einfaldlega verið eltihrellir!“

En já, þetta er nokkuð merkileg upprifjun því eins og þeir eldri muna, var allt umhverfi mjög ólíkt því sem við þekkjum í dag, fyrir tíma internetsins.

„Maður sá kannski eitthvað í tímariti sem var flott og þá hugsaði ég með mér: Ókei, ég ætla að hafa samband við þennan. En maður vissi samt ekkert um viðkomandi. Var þetta stór stofa með 100 starfsmenn eða bara einhver einn einstaklingur sem hafði hannað þessa auglýsingu?“

Þrautseigja Hjalta svo sannarlega margborgaði sig því ekki aðeins starfaði Hjalti öll sumur með náminu í New York, undir það síðasta sem lærlingur (e. intern), heldur vann hann hjá nokkrum mjög góðum aðilum árin eftir útskrift; auglýsingastofum og tímariti.

Því bókina góðu, notaði Hjalti í 3-4 ár.

„Einn daginn sé ég síðan hönnun í tímariti sem einfaldlega fékk mig til að grípa andann á loft. Svo frumleg var hún!“

Hjalti sá að nafn hönnuðarins Stefan Sagmeister frá Austurríki og hjá honum endaði Hjalti með að starfa í fjögur ár.

„En ég fékk það starf ekkert strax því ég var í um hálft ár að breyta og bæta portfolio-ið mitt fyrir hann. Sem gekk á endanum og þessi fjögur ár, starfaði ég meira og minna bara einn með honum.“

Verkefnin hjá Stefan voru tónlistartengd og það var einmitt á þessum tíma, sem Hjalti hitti hverja stórstjörnuna á eftir annarri, eins og nefnt var hér í upphafi.

Ótrúlega flott verkefni

Loks kom að því að Stefan ákvað að taka sér smá frí frá vinnu, en þá hafði annar ungur maður bæst í hópinn sem lærlingur: Jan Wilker.

„Þegar Stefan ákvað að fara í frí, ákváðum við Jan strax að fara bara í að gera eitthvað sjálfir og stofnuðum fyrirtækið. En við þekktumst þó lítið sem ekkert, vorum bara rétt að kynnast.“

Og hvernig gekk samstarfið þá í upphafi og í dag?

„Það hefur alltaf gengið rosalega vel hjá okkur. Aldrei verið neitt rifrildi og aldrei neitt egó sem hefur truflað í neinu: Hvor okkar eigi hugmyndina eða að verkefni annars okkar hafi verið valið frekar en hins og svo framvegis,“ svarar Hjalti einlægur.

Og í hugann kemur lýsingin: Ljúfasta kona í heimi…

Því með jafnaðargeði hafa þessir tveir félagar nú starfað saman í hartnær aldarfjórðung.

„Þegar mest hefur verið, hafa starfsmenn verið tólf en núna erum við sex,“ segir Hjalti og útskýrir að ólíkt auglýsingastofubransanum eins og hann þekkist á Íslandi, þá sé fyrirtækið ekki með samninga við fastakúnna.

,,Gallinn við það fyrirkomulag er auðvitað að þá sér maður ekki mjög langt fram í tímann.“

Alls kyns verkefni hafa verið unnin af Karlssonwilker í gegnum tíðina.

• Bók með fyrrum varaforseta Bandaríkjanna, Al Gore
• Skólína fyirr Puma
• Úralína fyrir Swatch
• Alls kyns verkefni fyrir Nintendo
• Verkefni fyrir Time Magazine, sem meira að segja birti litla mynd af Hjalta og Jan á forsíðunni!

Til viðbótar má nefna hönnun fyrir MINI og Guggenheim safnið, hönnun fyrir stærsta útimálverkið á Manhattan, fyrir Samsung, Bloomberg, JFK flugvöllinn og fleiri.

Það sem er svo skemmtilegt við svona hönnunarverkefni eins og til dæmis Calder Garndens verkefnið sem ég minntist á áðan, að þá er maður að hanna eitthvað sem lifir svo lengi. 

Það sem við erum að hanna í dag verður þarna enn þá eftir 50 ár.“

Velgengnin og lífið

Það er deginum ljósara að Hjalti er ekkert á leiðinni aftur til Íslands. Löngu búinn að koma sér vel fyrir vestra og meira að segja með kort sem veitir honum flýtileið í gegnum JFK flugvöllinn.

„Mér finnst ekkert mál að fljúga til Íslands og reyni að gera það 4-5 sinnum á ári. Og af því að ég er með þetta kort, þá er meira mál fyrir mig að fljúga frá Íslandi og hingað heldur en að lenda hér og vera komin út af vellinum tuttugu mínútum síðar.“

Hjalti segir ræturnar heim helst tengdar móður hans og fjölskyldu. Oft fari þau hjónin líka til Kaliforníu því þar búa tengdaforeldrar hans því þaðan kemur Vera.

„Það var kannski helst að maður fyndi fyrir því þegar við vorum yngri að við vorum auðvitað ekki með neitt bakland hér í þessari borg, verandi bæði annars staðar frá.“

Þá segir hann það líka gefandi að vinna stundum fyrir íslenska aðila sem eru að gera góða hluti. 

Gott dæmi sé hönnunin fyrir RVK Brugghúsið, nýju hönnunina á dósunum og margt fleira á nýja staðnum þeirra í Tónabíó.

„Ég hef þekkt Sigurð Snorrason hjá RVK lengi. Hann bjó í New York í nokkur ár. Ég var smá búinn að fylgjast með hvað þeir voru búnir að vera að gera, fannst margt af því mjög sniðugt, eins og Ora bjórinn sem þeir voru með,“ svarar Hjalti aðspurður um það hvernig það verkefni kom til dæmis til, fyrir þá sem ekki þekkja til framleiðir RVK Brugghús íslenskan handverksbjór sem fólk getur til dæmis notið þess að dreypa á í Tónabíói í Skipholti.

„Siggi hafði svo samband við okkur um samstarf, við hönnuðum nýjar dósir, löguðum aðeins lógóið með þeim og svo hönnuðum við veggmynd og margt fleira á nýja staðinn þeirra í Tónabíó.“

Hjalti viðurkennir að auðvitað óraði honum ekki fyrir því þegar hann flaug til New York í nám, að þar myndi hann setjast að, stofna fyrirtæki og eignast sína konu, barn, heimili og svo framvegis.

„Nei mér hefði aldrei dottið það í hug,“ svarar hann og skellihlær.

Um velgengnina og jafnvel frægðina segir Hjalti hins vegar:

Já einhver á Íslandi skrifaði einu sinni að ég væri frægasti grafíski hönnuður Íslendinga. Sem mér finnst alltaf mjög fyndið; 

Eins og að tala um frægasta pípulagningamanninn eða rafvirkjann. Því grafísk hönnun er svo sérstök grein að auðvitað eru það þá helst bara aðrir grafískir hönnuðir vita hver maður er en fáir aðrir.“