Hefði ekki í „blautustu, villtustu draumum“ órað fyrir óbreyttum stýrivöxtum Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 21. ágúst 2024 10:27 Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, segist hlessa yfir ákvörðun peningastefnunefndar að lækka ekki stýrivexti. Vísir/Arnar Formaður Verkalýðsfélags Akraness segir að sig hefði ekki órað fyrir því, í sínum villtustu draumum, þegar hann undirritaði kjarasamninga í vor að enn yrðu stýrivextir í 9,25 prósentum í dag. Hann segir tíma til kominn að rótargreina hvers vegna vaxtastig sé svona hátt í landinu. Tilkynnt var í morgun að stýrivextir Seðlabankans verði óbreyttir í að minnsta kosti sex vikur í viðbót. Þeir hafa nú verið óbreyttir í 9,25 prósentum í meira en ár. Vilhjálmur Birgisson formaður Verkalýðsfélags Akraness segir í Bítinu á Bylgjunni að honum líði ekki vel með þetta afmæli. Hann segist hissa á ákvörðun peeningastefnunefndar að lækka ekki vextina. „Sérstaklega í ljósi þess að við erum núna búin að fara eftir, í einu og öllu, því sem Seðlabankinn vildi að aðilar vinnumarkaðarins myndu gera. Takið eftir því að þegar við erum að semja glumdi það í eyrum okkar að einn mikilvægasti óvissuþátturinn í íslensku efnahagslífi væru kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði,“ segir Vilhjálmur. Hann minnir á að aðilar vinnumarkaðarins hafi í vor gengið frá hófstilltum kjarasamningum til fjögurra ára á almennum vinnumarkaði til að bregðast við óskum Seðlabankans. Nú hafi opinberi vinnumarkaðurinn leikið það eftir. „Þannig að það er komin ró á vinnumarkaðinn næstu fjögur árin og þessari óvissu hefur algerlega verið ýtt til hliðar. Ég skal fúslega viðurkenna það að fyrir fimm mánuðum síðan, þegar við vorum að undirrita kjarasamningana, hefði mig ekki í blautustu, villtustu draumum látið hvarfla að mér að stýrivextir væru enn óbreyttir í 9,25 prósentum.“ Stýrivaxtatólið virki ekki þegar fólki er smalað í verðtryggð lán Hann segir stýrivextina nú í huga peningastefnunefndar tengda verðbólgunni, sem komi til endurskoðunar á næsta ári. Hann minnir á að sígi verðbólgan ekki losni kjarasamningar. „Ég hef sagt það opinberlega og ítreka það enn og aftur að þetta var tilraunaverkefni sem við vorum að gera með þessum hætti að fara í einu og öllu eftir því sem Seðlabankinn sagði okkur að gera vegna þess að það liggur alveg fyrir að öll spjót hafa alltaf beinst að aðilum vinnumarkaðarins um að þetta sé þeim að kenna, að það sé verið að semja um of miklar launahækkanir og svo framvegis,“ segir Vilhjálmur. „Núna erum við að semja með afar hófstilltum hætti. Það virðist ekki hafa nein áhrif. Það er rétt að geta þess að 50 prósent af verðbólgunni frá áramótum er vegna hækkunar á húsnæðisverði, eða vegna húsnæðisliðar. 50 prósent af verðbólgunni er vegna þess, þrátt fyrir að við séum hér með stýrivexti í 9,25 prósentum.“ Stýrivextir í 3,5 prósentum í Svíþjóð Hátt vaxtastig hafi verið meðal annars til að slá á verðhækkanir á húsnæðisverði. „Það sem gerist er að við erum með þetta rammruglaða kerfi okkar Íslendingar, sem er svokölluð verðtrygging. Það sem gerist er það að fólkinu, sem var með óverðtryggð lán, er smalað yfir í verðtryggð lán þar sem vextir eru í raun og veru lægri en þegar þeir voru óverðtryggðir. Þá virkar stýrivaxtatól Seðlabankans ekki,“ segir Vilhjálmur. Hann segir ótrúlegt að staðan sé þessi hér á Íslandi þegar nágrannaþjóðirnar séu á allt öðrum stað og nefnir Svíþjóð til dæmis. „Það var verið að lækka stýrivexti þar niður um 0,25 prósent, [í 3,5 prósent] verðbólgan þar er 2,6 prósent sem þýðir að raunvextir stýrivaxta í Svíþjóð eru 0,9 prósent. Þeir eru í 2,95 prósentum hér. Hér er fyrst og fremst slegin skjaldborg utan um fjármálakerfið frá A til Ö á kostnað lítilla og meðalstórra fyrirtækja,“ segir Vilhjálmur. Nú þurfi að rótargreina hvers vegna staðan sé þessi. „Svo sannarlega þarf að rótargreina núna nákvæmlega hvað er það sem veldur því að það eru tvö lönd í heiminum sem eru með hærra vaxtastig en við? Það eru Úkraína og Rússland, sem eru í blóðugum stríðsátökum. Þetta eru löndin fyrir ofan okkur. Öll önnur lönd sem við erum að bera okkur saman við eru með miklu lægra vaxtastig en við.“ Efnahagsmál Seðlabankinn Verðlag Íslenska krónan Kjaramál Bítið Kjaraviðræður 2023-24 Tengdar fréttir Óbreyttir stýrivextir í enn eitt skiptið Stýrivextir Seðlabankans verða óbreyttir í að minnsta kosti sex vikur til viðbótar. Þeir hafa nú verið óbreyttir í 9,25 prósentum í meira en ár. Bankinn varar við því að það gæti tekið tíma að ná niður verðbólgu. 21. ágúst 2024 08:31 Íslendingar eyða og eyða þrátt fyrir verðbólgu og háa vexti Ekkert lát er á eyðslu og neyslu Íslendinga og erlendra ferðamanna og enn er mikil þensla á húsnæðismarkaði sem keyrir verðbólguna áfram. Forsætisráðherra segir hagvöxt enn og aftur langt umfram spár. Fjármálaráðherra segir Seðlabankann hljóta að íhuga áhrif stýrivaxta þegar heimilin flýi með húsnæðislánin í skjól verðtryggingarinnar. 20. ágúst 2024 20:42 SA og ASÍ hnýta í Seðlabankann Samtök atvinnulífsins og Alþýðusamband Íslands hvetja Seðlabankann til að vera framsýnan í ákvörðunum sínum varðandi stýrivexti. Háir raunvextir séu íþyngjandi fyrir skuldsett heimili og dragi úr þrótti á íslenskum hlutabréfamarkaði. 20. ágúst 2024 18:24 Mest lesið Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Viðskipti innlent Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Viðskipti innlent „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ Atvinnulíf Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Viðskipti innlent Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Viðskipti innlent Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Viðskipti innlent Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Atvinnulíf Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Atvinnulíf „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Atvinnulíf Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Akademias tekur yfir rekstur Avia Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Lyfjastofnun Evrópu tekur umsókn Alvotech til umsagnar Spá auknu atvinnuleysi og hagvexti Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Misboðið hvernig staðið var að uppsögnum hjá nýjum eiganda Engin tilkynning um hópuppsögn í október Horyn nýr forstjóri kísilverksmiðjunnar á Bakka Breytt skipurit og nýir stjórnendur hjá Sýn Viðræðum slitið um samruna Samkaupa, Heimkaupa og Orkunnar Hagnaður Arion banka eykst um tæpa tvo milljarða Auknar líkur á annarri vaxtalækkun Bein útsending: Haustfundur Landsvirkjunar Ráðnir forstöðumenn hjá OK Reikna með tæplega þrjátíu milljarða minni fjárfestingu í Carbfix Verðbólga hjaðnar en kílómetragjaldið verður tekið inn í mælingu Ragnar, Pálmar og Haraldur til Verna Skellt í lás í Sambíóinu í Keflavík í kvöld Samkeppniseftirlitið í sáttaviðræðum við Festi Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brautskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Sjá meira
Tilkynnt var í morgun að stýrivextir Seðlabankans verði óbreyttir í að minnsta kosti sex vikur í viðbót. Þeir hafa nú verið óbreyttir í 9,25 prósentum í meira en ár. Vilhjálmur Birgisson formaður Verkalýðsfélags Akraness segir í Bítinu á Bylgjunni að honum líði ekki vel með þetta afmæli. Hann segist hissa á ákvörðun peeningastefnunefndar að lækka ekki vextina. „Sérstaklega í ljósi þess að við erum núna búin að fara eftir, í einu og öllu, því sem Seðlabankinn vildi að aðilar vinnumarkaðarins myndu gera. Takið eftir því að þegar við erum að semja glumdi það í eyrum okkar að einn mikilvægasti óvissuþátturinn í íslensku efnahagslífi væru kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði,“ segir Vilhjálmur. Hann minnir á að aðilar vinnumarkaðarins hafi í vor gengið frá hófstilltum kjarasamningum til fjögurra ára á almennum vinnumarkaði til að bregðast við óskum Seðlabankans. Nú hafi opinberi vinnumarkaðurinn leikið það eftir. „Þannig að það er komin ró á vinnumarkaðinn næstu fjögur árin og þessari óvissu hefur algerlega verið ýtt til hliðar. Ég skal fúslega viðurkenna það að fyrir fimm mánuðum síðan, þegar við vorum að undirrita kjarasamningana, hefði mig ekki í blautustu, villtustu draumum látið hvarfla að mér að stýrivextir væru enn óbreyttir í 9,25 prósentum.“ Stýrivaxtatólið virki ekki þegar fólki er smalað í verðtryggð lán Hann segir stýrivextina nú í huga peningastefnunefndar tengda verðbólgunni, sem komi til endurskoðunar á næsta ári. Hann minnir á að sígi verðbólgan ekki losni kjarasamningar. „Ég hef sagt það opinberlega og ítreka það enn og aftur að þetta var tilraunaverkefni sem við vorum að gera með þessum hætti að fara í einu og öllu eftir því sem Seðlabankinn sagði okkur að gera vegna þess að það liggur alveg fyrir að öll spjót hafa alltaf beinst að aðilum vinnumarkaðarins um að þetta sé þeim að kenna, að það sé verið að semja um of miklar launahækkanir og svo framvegis,“ segir Vilhjálmur. „Núna erum við að semja með afar hófstilltum hætti. Það virðist ekki hafa nein áhrif. Það er rétt að geta þess að 50 prósent af verðbólgunni frá áramótum er vegna hækkunar á húsnæðisverði, eða vegna húsnæðisliðar. 50 prósent af verðbólgunni er vegna þess, þrátt fyrir að við séum hér með stýrivexti í 9,25 prósentum.“ Stýrivextir í 3,5 prósentum í Svíþjóð Hátt vaxtastig hafi verið meðal annars til að slá á verðhækkanir á húsnæðisverði. „Það sem gerist er að við erum með þetta rammruglaða kerfi okkar Íslendingar, sem er svokölluð verðtrygging. Það sem gerist er það að fólkinu, sem var með óverðtryggð lán, er smalað yfir í verðtryggð lán þar sem vextir eru í raun og veru lægri en þegar þeir voru óverðtryggðir. Þá virkar stýrivaxtatól Seðlabankans ekki,“ segir Vilhjálmur. Hann segir ótrúlegt að staðan sé þessi hér á Íslandi þegar nágrannaþjóðirnar séu á allt öðrum stað og nefnir Svíþjóð til dæmis. „Það var verið að lækka stýrivexti þar niður um 0,25 prósent, [í 3,5 prósent] verðbólgan þar er 2,6 prósent sem þýðir að raunvextir stýrivaxta í Svíþjóð eru 0,9 prósent. Þeir eru í 2,95 prósentum hér. Hér er fyrst og fremst slegin skjaldborg utan um fjármálakerfið frá A til Ö á kostnað lítilla og meðalstórra fyrirtækja,“ segir Vilhjálmur. Nú þurfi að rótargreina hvers vegna staðan sé þessi. „Svo sannarlega þarf að rótargreina núna nákvæmlega hvað er það sem veldur því að það eru tvö lönd í heiminum sem eru með hærra vaxtastig en við? Það eru Úkraína og Rússland, sem eru í blóðugum stríðsátökum. Þetta eru löndin fyrir ofan okkur. Öll önnur lönd sem við erum að bera okkur saman við eru með miklu lægra vaxtastig en við.“
Efnahagsmál Seðlabankinn Verðlag Íslenska krónan Kjaramál Bítið Kjaraviðræður 2023-24 Tengdar fréttir Óbreyttir stýrivextir í enn eitt skiptið Stýrivextir Seðlabankans verða óbreyttir í að minnsta kosti sex vikur til viðbótar. Þeir hafa nú verið óbreyttir í 9,25 prósentum í meira en ár. Bankinn varar við því að það gæti tekið tíma að ná niður verðbólgu. 21. ágúst 2024 08:31 Íslendingar eyða og eyða þrátt fyrir verðbólgu og háa vexti Ekkert lát er á eyðslu og neyslu Íslendinga og erlendra ferðamanna og enn er mikil þensla á húsnæðismarkaði sem keyrir verðbólguna áfram. Forsætisráðherra segir hagvöxt enn og aftur langt umfram spár. Fjármálaráðherra segir Seðlabankann hljóta að íhuga áhrif stýrivaxta þegar heimilin flýi með húsnæðislánin í skjól verðtryggingarinnar. 20. ágúst 2024 20:42 SA og ASÍ hnýta í Seðlabankann Samtök atvinnulífsins og Alþýðusamband Íslands hvetja Seðlabankann til að vera framsýnan í ákvörðunum sínum varðandi stýrivexti. Háir raunvextir séu íþyngjandi fyrir skuldsett heimili og dragi úr þrótti á íslenskum hlutabréfamarkaði. 20. ágúst 2024 18:24 Mest lesið Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Viðskipti innlent Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Viðskipti innlent „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ Atvinnulíf Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Viðskipti innlent Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Viðskipti innlent Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Viðskipti innlent Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Atvinnulíf Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Atvinnulíf „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Atvinnulíf Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Akademias tekur yfir rekstur Avia Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Lyfjastofnun Evrópu tekur umsókn Alvotech til umsagnar Spá auknu atvinnuleysi og hagvexti Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Misboðið hvernig staðið var að uppsögnum hjá nýjum eiganda Engin tilkynning um hópuppsögn í október Horyn nýr forstjóri kísilverksmiðjunnar á Bakka Breytt skipurit og nýir stjórnendur hjá Sýn Viðræðum slitið um samruna Samkaupa, Heimkaupa og Orkunnar Hagnaður Arion banka eykst um tæpa tvo milljarða Auknar líkur á annarri vaxtalækkun Bein útsending: Haustfundur Landsvirkjunar Ráðnir forstöðumenn hjá OK Reikna með tæplega þrjátíu milljarða minni fjárfestingu í Carbfix Verðbólga hjaðnar en kílómetragjaldið verður tekið inn í mælingu Ragnar, Pálmar og Haraldur til Verna Skellt í lás í Sambíóinu í Keflavík í kvöld Samkeppniseftirlitið í sáttaviðræðum við Festi Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brautskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Sjá meira
Óbreyttir stýrivextir í enn eitt skiptið Stýrivextir Seðlabankans verða óbreyttir í að minnsta kosti sex vikur til viðbótar. Þeir hafa nú verið óbreyttir í 9,25 prósentum í meira en ár. Bankinn varar við því að það gæti tekið tíma að ná niður verðbólgu. 21. ágúst 2024 08:31
Íslendingar eyða og eyða þrátt fyrir verðbólgu og háa vexti Ekkert lát er á eyðslu og neyslu Íslendinga og erlendra ferðamanna og enn er mikil þensla á húsnæðismarkaði sem keyrir verðbólguna áfram. Forsætisráðherra segir hagvöxt enn og aftur langt umfram spár. Fjármálaráðherra segir Seðlabankann hljóta að íhuga áhrif stýrivaxta þegar heimilin flýi með húsnæðislánin í skjól verðtryggingarinnar. 20. ágúst 2024 20:42
SA og ASÍ hnýta í Seðlabankann Samtök atvinnulífsins og Alþýðusamband Íslands hvetja Seðlabankann til að vera framsýnan í ákvörðunum sínum varðandi stýrivexti. Háir raunvextir séu íþyngjandi fyrir skuldsett heimili og dragi úr þrótti á íslenskum hlutabréfamarkaði. 20. ágúst 2024 18:24