Ofur­á­hersla á um­hverfis­málin þegar sjálfbærnin snýst í raun um fólk

„Heimurinn er að breytast og fyrirtæki þurfa að gera sig klár fyrir framtíðina ef þau ætla að ná árangri. Viðskiptavinir gera nú kröfur um meiri sjálfbærni, starfsfólk gerir öðruvísi kröfur og regluverk alls staðar í heiminum er að endurspegla þessar kröfur,“ segir Ketill og vísar meðal annars í nýja reglugerð Evrópusambandsins sem felur meðal annars í sér að stór fyrirtæki þurfa að sýna árangur sinn í sjálfbærni með mælanlegum hætti í árskýrslum sínum.

En þótt reglugerðin nái aðeins til stærri fyrirtækja, þýðir það þó ekki að önnur og smærri fyrirtæki séu undanskilin þeim breytingum sem boðaðar eru. Þvert á móti, skiptir máli fyrir öll fyrirtæki að átta sig á því um hvað málið snýst.

Því smærri fyrirtæki vilja viðskipti við stærri fyrirtæki og koll af kolli. Á endanum er atvinnulífið ein og sama hringrásin.

Í dag og næstu vikur ætlum við að fræðast aðeins meira um sjálfbærnina og hvaða þýðingu hún hefur í raun.

Því um hvað snýst hún ef hún snýst ekki bara um umhverfismálin?

Sjálfbærni og fólk

Ketill segir að í raun hafi heimsfaraldurinn gefið nokkuð gott dæmi um hvernig sjálfbærni í fyrirtækjum snýst á að miklu leyti um fólk.

„Fyrirtæki sem fjárfestu í velsæld starfsmanna sinna, buðu sveigjanleg vinnuskilyrði og héldu uppi gagnsæjum samskiptum sigldu í gegnum kreppuna á skilvirkari hátt. Þessi nálgun bætti ekki aðeins starfsanda heldur styrktu einnig tryggð, nýsköpun og framleiðni,“ nefnir Ketill sem dæmi.

Þetta hafi sýnt og sannað að sjálfbærir starfshættir eru í raun óaðskiljanlegur þáttur í þeirri seiglu sem til þarf til að ná langtímaárangri.

Áskoranirnar eru þó margar og ólíkar. Enda þurfi að horfa til svo margra ólíkra þátta og hópa.

„Leiðtogar þurfa að hlúa að menningu í fyrirtækinu, skapa mannvænt vinnuumhverfi starfsfólks, gera kröfur til birgja og undirverktaka, tryggja öryggi viðskiptavina, styðja við samfélög þar sem fyrirtækið starfar og viðhafa siðferðileg vinnubrögð í viðskiptum.“

Í ofanálag er ekki lengur nóg að horfa til þess hver afkoma eða hagnaður fyrirtækja er.

Í dag er árangur fyrirtækja ekki einungis mældur með fjárhagslegum hagnaði heldur líka hvernig áhrif þau hafa á jörðina og fólk.“

Verkefni fyrirtækja snúist hins vegar um að ná jafnvægi á milli hagnaðarsjónarmiða í rekstri og þess að fólk og náttúran njóti góðs af.

„Að huga að mannlegu hlið sjálfbærni í fyrirtækjum er bæði siðferðilega rétt og það eykur seiglu og árangur fyrirtækja.“

Áhrifin á daglegt líf í starfi

Allt er þetta nú gott og blessað. Ekki síst fyrir fræðimennskuna. En hvernig kemur þetta til með að breyta daglegu lífi fólks og vinnustaða?

Jú, áhrifanna mun gæta nánast alls staðar. Því að sögn Ketils, þurfa fyrirtæki nú að endurskoða þær grunnforsendur sem reksturinn hefur starfað á til þessa og starfsfólk að breyta verklagi sömuleiðis, þannig að niðurstaðan leiði alltaf til aukinnar sjálfbærni.

Þetta þýðir að hvert einasta fyrirtæki þarf í raun að endurmeta framtíðarsýn sína

Þar segir Ketill tilvalið fyrir fyrirtæki að horfa til nýrra sjálfbærnistefnu Evrópusambandsins sem leiðbeinandi, en ekki kvöð.

„Fyrirtæki geta litið á þessar kröfur sem íþyngjandi kvaðir eða ákveðið að aðlaga reksturinn fljótt svo fyrirtækin verði umhverfisvænni og mannlegri,“ segir Ketill og bendir líka á að markmið sjálfbærnistefnu Evrópusambandsins snúist í raun um að gera evrópsk fyrirtæki samkeppnishæfari fyrir framtíðina.

Og í þessari rýnivinnu, þarf allt að endurskoðast. Til dæmis mannauðsstefna fyrirtækisins.

„Sjálfbær mannauðsstefna felur í sér að upplýsa starfsfólk um tilgang og framtíðarsýn, hlusta vel á þarfir þeirra, stuðla að fjölbreytileika og þátttöku í teymum og tryggja sanngjörn vinnubrögð.“

Það sama á við þegar erfiðleikar steðja að. Framvegis þarf að beita nýrri taktík.

Það gengur á ýmsu í rekstri fyrirtækja og það er ekki alltaf sól. 

Leiðtogar sem tileinka sér gagnsæi og ábyrgð og efla menningu þar sem siðferðileg hegðun er norm frekar en undantekning, uppskera traust og skilning starfsfólks.“

Ketill segir að með áherslu á mannlega sjálfbærni, gerist það nánast ósjálfrátt að fyrirtækið eykur á sína eigin velgengni.

„Því hjá fyrirtækjum starfar fólk sem getur og vill takast á við flóknar áskoranir því þar ríkir menning samkenndar, samtakamáttar, sanngirnis, umburðarlyndis, nýsköpunar og seiglu,“ nefnir Ketill sem dæmi um lykilorð sem þurfa að vera til staðar innan vinnustaðarins.

Mikilvægt sé að horfa á auknar sjálfbærnikröfur sem tækifæri til vaxtar í framtíðinni og ný tækifæri.

„Sjáfbærni snýst um að skapa jafnvægi þar sem fyrirtæki þrífast með því að bæta lífsgæði fólks og vernda jörðina. Þessi nálgun ýtir ekki aðeins undir nýsköpun og vöxt heldur tryggir einnig að fyrirtæki starfi í takt við væntingar og hafi seiglu til að standast samkeppni á alþjóðlegum markaði í sífelldri þróun.“