Aðhafast ekki í prentvélarmáli en segja einokunarstöðu komna upp Vésteinn Örn Pétursson skrifar 22. desember 2023 17:38 Málið snýr að kaupum Landsprents á prentvél og fleiri eignum úr þrotabúi Torgs, sem gaf út Fréttablaðið. Vísir/Arnar Samkeppniseftirlitið hefur undanfarið haft til skoðunar kaup félagsins Landsprents á prentvél og fleiru út úr þrotabúi Torgs ehf., sem gaf út Fréttablaðið. Með kaupunum myndi samkeppni í dagblaðaprenti leggjast af, að því leyti sem brotthvarf slíkrar samkeppni verður rakið til kaupanna. Þetta kemur fram í tilkynningu á vef Samkeppniseftirlitsins. Þar segir að áður en skoðun Samkeppniseftirlitsins hófst hafi Landsprent verið upplýst um frummat eftirlitsins í bréfi í september. Þar hafi komið fram að kaupin væru sennilega tilkynningaskyld viðskipti á grundvelli samrunareglna samkeppnislaga og fjölmiðlalaga. Að mati eftirlitsins féllu kaupin undir samruna þegar yfirteknar eignir eru seldar úr þrotabúum fyrirtækja, sér í lagi þar sem um hafi verið að ræða mikilvægar eignir með tilliti til eðli starfsemi fyrirtækisins. Í nóvember hafi eftirlitinu borist samrunatilkynning frá Landsprenti, auk undanþágubeiðni til að fá að framkvæma samrunann. Það hafi eftirlitið ekki fallist á. Landsprent hafi þá borið fyrir sig að skilyrði um fyrirtæki á fallandi fæti væru uppfyllt. „Í rannsókn sinni gaf Samkeppniseftirlitið aðilum á markaði færi á að tjá sig um samrunann auk þess sem óskað var eftir svörum við spurningum tengdu söluferli þrotabúsins. Rannsókn eftirlitsins leiddi í ljós að tilboð Landsprents væri eina raunhæfa tilboðið og að í ljósi samrunaskrár, fylgigagna auk umsagna aðila væri það mat eftirlitsins að skilyrði undanþágunnar um fyrirtæki á fallandi fæti væru uppfyllt. Vegna þessa telur Samkeppniseftirlitið ekki forsendur til þess að hafast frekar að í tengslum við þennan samruna, hvorki á grundvelli samrunaákvæða samkeppnislaga, né ákvæða fjölmiðlalaga. Samkeppniseftirlitið mun birta ítarlegri ákvörðun með umfjöllun um málið og rannsóknina síðar,“ segir í tilkynningunni. Vélin sennilega ónýt Við rannsókn málsins hafi Samkeppniseftirlitið fengið ábendingar þess efnis að vélin hafi verið tekin niður og jafnvel eyðilögð. Við skoðun á vélinni hafi komið í ljós að búið væri að fjarlægja umfangsmiklar rafmagnstöflur og raflagnir, sem að sögn eins umsagnaraðila hafi gert það að verkum að vélin væri sennilega ónýt. „Að mati Samkeppniseftirlitsins er tilefni til þess að skoða hvort um sé að ræða brot á skyldu til þess að tilkynna samruna og banni við að framkvæma samrunann á meðan hann er til rannsóknar (e. gun-jumping) en Samkeppniseftirlitið hefur heimild til að leggja á stjórnvaldssekt á þau fyrirtæki sem brjóta gegn banni við að samruni komi til framkvæmda.“ Einokunarstaða komin upp Í tilkynningunni kemur fram að þó eftirlitið telji ekki forsendur til íhlutunar í málinu vegna kaupa Landsprents á prentvélinni sé ljóst að uppi verði einokunarstaða á markaði fyrir prentun á prentmiðlum hér á landi, í kjölfar brotthvarfs vélarinnar af markaði. Landsprent búi nú yfir einu dagblaðaprentvél landsins. Þótt annars konar vélar séu til staðar hér á landi hafi prentun á einföldu prentverki talist til sérstaks markaðar, meðal annars vegna aðferða, afkastagetu og hærri prentkostnaðar. „Þá er Árvakur, eigandi Landsprents og útgefandi Morgunblaðsins, enn fremur með mjög sterka stöðu í dreifingu prentmiðla í gegnum eignarhald á Póstdreifingu ehf.“ Komið geti til frekari rannsókna Í tilkynningunni kemur fram að með ákvörðum eftirlitsins frá árinu 2019 hafi aðilar málsins undirgengist skilyrði sem ætlað væri að vinna gegn samkeppnishindrunum sem annars myndu leiða af samrunanum, meðal annars á markaði fyrir dreifingu prentmiðla. Við rannsókn málsins hafi komið fram ábendingar varðandi umrædd skilyrði, þess efnis að þau virki ekki sem skyldi og að þau hafi ekki verið virt. „Eins og áður greinir hefur Samkeppniseftirlitið ekki forsendur til þess að grípa til íhlutunar í fyrrgreindu samrunamáli vegna mögulegra skaðlegra áhrifa samrunans, sökum þess að sjónarmið um fyrirtæki á fallandi fæti eiga við í málinu. Hins vegar getur komið til frekari rannsókna sem miða að því að vernda samkeppni á mörkuðum fyrir prentun, dreifingu og útgáfu prentmiðla á grundvelli annarra ákvæða samkeppnislaga og fjölmiðlalaga, sbr. áðurnefnda kvörtun og ábendingar. Kann þetta að vera nauðsynlegt í ljósi þess að útgáfufélag Morgunblaðsins ræður jafnframt yfir prentun og dreifingu prentmiðla og sú þjónusta er forsenda þess að aðrir keppinautar geti komist inn á markaðinn fyrir útgáfu prentmiðla og vaxið við hlið stærri keppinautar,“ segir í niðurlagi ákvörðunarinnar. Samkeppnismál Endalok Fréttablaðsins Mest lesið Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Viðskipti innlent Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Neytendur Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf Ómar fær fyrir ferðina Neytendur Betra en ekki að viðurkenna mistökin Atvinnulíf Sjálfbærniskólinn: Mörg fyrirtæki að gera geggjað góða hluti án þess að átta sig á því Atvinnulíf Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Neytendur Kjarnorkubréf Einsteins til sölu Viðskipti erlent Verðskrá Lufthansa hækkar vegna nýs umhverfisgjalds Neytendur Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Viðskipti innlent Fleiri fréttir Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Rannveig hættir í Seðlabankanum Íslensk hugbúnaðarlausn greinir kolefnisspor innkaupa fyrirtækja Flýta ekki vaxtaákvörðun þrátt fyrir áköll Flestar íbúðir seljist undir eða á auglýstu verði Ýmir Örn fer frá N1 Verðbólga nú 5,8 prósent Icelandair kaupir Airbus flughermi Í maí voru 5800 atvinnulausir Snúa vörn í sókn og kynna eldfjallaleið fyrir ferðamenn Andri Þór Viðskiptafræðingur ársins 2024 Hafa ekki nokkrar áhyggjur af fækkun ferða Seldu til rannsóknarrisa: „Maður þarf að vera draumóramaður“ Gugga í Gatsby kveður: „Margar konur búnar að skæla hérna inni“ Wok on-veldið falt Unnur vaktar fjármálin í Danmörku Húrra Reykjavík opnar á Keflavíkurflugvelli Bein útsending: Kynna yfirtökutilboðið Gefa út kynjað skuldabréf Sóttu rúman milljarð í fjármögnun Hundrað manna hjúkrunarheimili gæti sparað tugi milljóna með smáforriti Taka tvö í Vesturbugt Spilafíklar geti lokað á fjárhættuspil hjá Indó Jón nýr forstjóri Veritas María Björk tekur við af Orra Vinna eins og hakkarar en eftir skýrum reglum Fleiri kaupi ódýrar íbúðir án þess að taka lán Sjá meira
Þetta kemur fram í tilkynningu á vef Samkeppniseftirlitsins. Þar segir að áður en skoðun Samkeppniseftirlitsins hófst hafi Landsprent verið upplýst um frummat eftirlitsins í bréfi í september. Þar hafi komið fram að kaupin væru sennilega tilkynningaskyld viðskipti á grundvelli samrunareglna samkeppnislaga og fjölmiðlalaga. Að mati eftirlitsins féllu kaupin undir samruna þegar yfirteknar eignir eru seldar úr þrotabúum fyrirtækja, sér í lagi þar sem um hafi verið að ræða mikilvægar eignir með tilliti til eðli starfsemi fyrirtækisins. Í nóvember hafi eftirlitinu borist samrunatilkynning frá Landsprenti, auk undanþágubeiðni til að fá að framkvæma samrunann. Það hafi eftirlitið ekki fallist á. Landsprent hafi þá borið fyrir sig að skilyrði um fyrirtæki á fallandi fæti væru uppfyllt. „Í rannsókn sinni gaf Samkeppniseftirlitið aðilum á markaði færi á að tjá sig um samrunann auk þess sem óskað var eftir svörum við spurningum tengdu söluferli þrotabúsins. Rannsókn eftirlitsins leiddi í ljós að tilboð Landsprents væri eina raunhæfa tilboðið og að í ljósi samrunaskrár, fylgigagna auk umsagna aðila væri það mat eftirlitsins að skilyrði undanþágunnar um fyrirtæki á fallandi fæti væru uppfyllt. Vegna þessa telur Samkeppniseftirlitið ekki forsendur til þess að hafast frekar að í tengslum við þennan samruna, hvorki á grundvelli samrunaákvæða samkeppnislaga, né ákvæða fjölmiðlalaga. Samkeppniseftirlitið mun birta ítarlegri ákvörðun með umfjöllun um málið og rannsóknina síðar,“ segir í tilkynningunni. Vélin sennilega ónýt Við rannsókn málsins hafi Samkeppniseftirlitið fengið ábendingar þess efnis að vélin hafi verið tekin niður og jafnvel eyðilögð. Við skoðun á vélinni hafi komið í ljós að búið væri að fjarlægja umfangsmiklar rafmagnstöflur og raflagnir, sem að sögn eins umsagnaraðila hafi gert það að verkum að vélin væri sennilega ónýt. „Að mati Samkeppniseftirlitsins er tilefni til þess að skoða hvort um sé að ræða brot á skyldu til þess að tilkynna samruna og banni við að framkvæma samrunann á meðan hann er til rannsóknar (e. gun-jumping) en Samkeppniseftirlitið hefur heimild til að leggja á stjórnvaldssekt á þau fyrirtæki sem brjóta gegn banni við að samruni komi til framkvæmda.“ Einokunarstaða komin upp Í tilkynningunni kemur fram að þó eftirlitið telji ekki forsendur til íhlutunar í málinu vegna kaupa Landsprents á prentvélinni sé ljóst að uppi verði einokunarstaða á markaði fyrir prentun á prentmiðlum hér á landi, í kjölfar brotthvarfs vélarinnar af markaði. Landsprent búi nú yfir einu dagblaðaprentvél landsins. Þótt annars konar vélar séu til staðar hér á landi hafi prentun á einföldu prentverki talist til sérstaks markaðar, meðal annars vegna aðferða, afkastagetu og hærri prentkostnaðar. „Þá er Árvakur, eigandi Landsprents og útgefandi Morgunblaðsins, enn fremur með mjög sterka stöðu í dreifingu prentmiðla í gegnum eignarhald á Póstdreifingu ehf.“ Komið geti til frekari rannsókna Í tilkynningunni kemur fram að með ákvörðum eftirlitsins frá árinu 2019 hafi aðilar málsins undirgengist skilyrði sem ætlað væri að vinna gegn samkeppnishindrunum sem annars myndu leiða af samrunanum, meðal annars á markaði fyrir dreifingu prentmiðla. Við rannsókn málsins hafi komið fram ábendingar varðandi umrædd skilyrði, þess efnis að þau virki ekki sem skyldi og að þau hafi ekki verið virt. „Eins og áður greinir hefur Samkeppniseftirlitið ekki forsendur til þess að grípa til íhlutunar í fyrrgreindu samrunamáli vegna mögulegra skaðlegra áhrifa samrunans, sökum þess að sjónarmið um fyrirtæki á fallandi fæti eiga við í málinu. Hins vegar getur komið til frekari rannsókna sem miða að því að vernda samkeppni á mörkuðum fyrir prentun, dreifingu og útgáfu prentmiðla á grundvelli annarra ákvæða samkeppnislaga og fjölmiðlalaga, sbr. áðurnefnda kvörtun og ábendingar. Kann þetta að vera nauðsynlegt í ljósi þess að útgáfufélag Morgunblaðsins ræður jafnframt yfir prentun og dreifingu prentmiðla og sú þjónusta er forsenda þess að aðrir keppinautar geti komist inn á markaðinn fyrir útgáfu prentmiðla og vaxið við hlið stærri keppinautar,“ segir í niðurlagi ákvörðunarinnar.
Samkeppnismál Endalok Fréttablaðsins Mest lesið Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Viðskipti innlent Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Neytendur Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf Ómar fær fyrir ferðina Neytendur Betra en ekki að viðurkenna mistökin Atvinnulíf Sjálfbærniskólinn: Mörg fyrirtæki að gera geggjað góða hluti án þess að átta sig á því Atvinnulíf Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Neytendur Kjarnorkubréf Einsteins til sölu Viðskipti erlent Verðskrá Lufthansa hækkar vegna nýs umhverfisgjalds Neytendur Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Viðskipti innlent Fleiri fréttir Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Rannveig hættir í Seðlabankanum Íslensk hugbúnaðarlausn greinir kolefnisspor innkaupa fyrirtækja Flýta ekki vaxtaákvörðun þrátt fyrir áköll Flestar íbúðir seljist undir eða á auglýstu verði Ýmir Örn fer frá N1 Verðbólga nú 5,8 prósent Icelandair kaupir Airbus flughermi Í maí voru 5800 atvinnulausir Snúa vörn í sókn og kynna eldfjallaleið fyrir ferðamenn Andri Þór Viðskiptafræðingur ársins 2024 Hafa ekki nokkrar áhyggjur af fækkun ferða Seldu til rannsóknarrisa: „Maður þarf að vera draumóramaður“ Gugga í Gatsby kveður: „Margar konur búnar að skæla hérna inni“ Wok on-veldið falt Unnur vaktar fjármálin í Danmörku Húrra Reykjavík opnar á Keflavíkurflugvelli Bein útsending: Kynna yfirtökutilboðið Gefa út kynjað skuldabréf Sóttu rúman milljarð í fjármögnun Hundrað manna hjúkrunarheimili gæti sparað tugi milljóna með smáforriti Taka tvö í Vesturbugt Spilafíklar geti lokað á fjárhættuspil hjá Indó Jón nýr forstjóri Veritas María Björk tekur við af Orra Vinna eins og hakkarar en eftir skýrum reglum Fleiri kaupi ódýrar íbúðir án þess að taka lán Sjá meira
Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf
Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf