Nær því að leysa gamla ráðgátu um sólina Samúel Karl Ólason skrifar 21. september 2023 16:52 Solar Orbitar, Parker Solar Proge og sólin. ESA Vísindamenn eru að nálgast svör við gamalli ráðgátu um sólina. Það hefur lengi vakið furðu að kóróna sólarinnar er heitari en yfirborð hennar. Nýjar mælingar sem gerðar vorum með gervitunglunum Solar Orbiter, frá Geimvísindastofnun Evrópu (ESA), og Parkar Solar Probe, frá Geimvísindastofnun Bandaríkjanna (NASA), munu líklega reynast stjarneðlisfræðingum mikilvægar við að leysa ráðgátuna. Eins og fram kemur á Störnufræðivefnum er sólin umkringd hjúpi sem kallast kóróna. Þaðan kemur sólvindurinn sem veldur norðurljósum en kórónan er um 150 sinnum heitari en yfirborð sólarinnar. Kórónan er um milljón gráður á Celsíus en yfirborðið tæplega sex þúsund gráður.- Erfitt hefur verið að rannsaka þennan mun af einhverju viti, þar til nú. Á Stjörnufræðivefnum, og vef ESA, segir að þann 1. júní í fyrra hafi afstaða gervitunglanna tveggja gert mögulegt að gera mælingar á kórónunni á sama tíma en úr mismunandi vegalengdum. Ítalskur stjarneðlisfræðingur sem heitir Daniele Telloni uppgötvaði þetta og notaði tækifærið. Hér að neðan má sjá myndband frá ESA sem sýna á hvernig rannsóknin var framkvæmd. Niðurstöðurnar úr þessari rannsókn gefa til kynna að getgátur vísindamanna í gegnum árin hafi líklega reynst réttar. Það sé ókyrrð í sólinni og kórónunni sem valdi þessum hitamun. Þessari ókyrrð er lýst á þann veg að hún sé ekki ósvipuð því þegar hrært er í heitu kaffi með skeið. Eins og segir á Stjörnufræðivefnum: „Þegar hrært er í bollanum hreyfist vökvinn handahófskennt. Orkan flyst til yfir á sífellt minni skala og nær hámarki í umbreytingu yfir í hita. Í tilviki sólkórónunnar er vökvinn líka segulmagnaður svo segulorkan umbreytist líka í hita.Tilfærsla segulorku og hreyfiorku í hita er kjarninn í ókyrrðinni. Á smáum skala víxlverka ókyrrðin við stakar agnir, aðallega róteindir, svo þær hitna.“ Frekari rannsóknar er þörf til að svara ráðgátunni fyrir fullt og allt. Vísindi Geimurinn Sólin Mest lesið Assange sagður játa sök til að ganga laus Erlent „Fólk er bara orðið hrætt um börnin sín“ Innlent Nöturlegt flet undir bryggju í Reykjavík Innlent Arnar Þór snýr sér að hlaðvarpsgerð Innlent Fiskibátur strandaði í Patreksfirði Innlent Braut gegn tveimur konum og þremur unglingsstúlkum Innlent Tveir veiðihundar í haldi Dýraþjónustunnar Innlent Allt að 18 stiga hiti Innlent Maður verður auðmjúkur við að fljúga svona sögulegri vél Innlent Forsætisráðherra vill ekki víkja fyrir forsetanum á 17. júní Innlent Fleiri fréttir Sóttu sýni á fjarhlið tunglsins Assange farinn frá Bretlandi Assange sagður játa sök til að ganga laus Minnst 22 látnir eftir eldsvoða í rafhlöðuverksmiðju Tala látinna í Dagestan hækkar Fjöldi látinn eftir árásir á sýnagógu og kirkjur Úlfar réðust á skokkara í dýralífsgarði Hefja könnun á nýjum flugvelli fyrir Færeyjar Festu særðan Palestínumann á húdd herjeppa Þrír látnir og tugir særðir eftir loftárás á Karkív Hljóp berfætt undan sprengjuregninu Þriggja saknað eftir aurskriðu í Ölpunum Ein helsta perla Ítalíu lokuð ferðamönnum Banna skammtímaleigu til túrista í Barcelona Grænlendingar opna nýja alþjóðaflugstöð Táningur ákærður fyrir morð sjö ára drengs Tugir látin í sprengingu við skrifstofu Rauða krossins á Gasa Spænska lögreglan vill enga aðstoð frá Bretum við leitina á Tenerife Fær ekki frest og hefur afplánun 1. júlí Vilja fá að verða ófrjóar og höfða mál á hendur stjórnvöldum Auðmaður gaf sjö milljarða í kosningasjóð Trump Stjórnvöld á Kýpur ítreka hlutleysi eftir hótanir Hezbollah Enn ekkert spurst til týnda unga mannsins á Tenerife Sinubruni ógnar einum uppáhaldsgolfvelli íslenskra ferðamanna Rutte næsti framkvæmdastjóri NATO Óttast að árásarmaðurinn flýi land Ástand Íslendingsins sem lenti í nautinu sagt stöðugt Vinsæll fjallvegur í Noregi lokaður út árið vegna grjóthruns Byltingarvörðurinn skilgreindur sem hryðjuverkasamtök Krefst fræðslu um gyðingahatur eftir að tólf ára stúlku var nauðgað Sjá meira
Nýjar mælingar sem gerðar vorum með gervitunglunum Solar Orbiter, frá Geimvísindastofnun Evrópu (ESA), og Parkar Solar Probe, frá Geimvísindastofnun Bandaríkjanna (NASA), munu líklega reynast stjarneðlisfræðingum mikilvægar við að leysa ráðgátuna. Eins og fram kemur á Störnufræðivefnum er sólin umkringd hjúpi sem kallast kóróna. Þaðan kemur sólvindurinn sem veldur norðurljósum en kórónan er um 150 sinnum heitari en yfirborð sólarinnar. Kórónan er um milljón gráður á Celsíus en yfirborðið tæplega sex þúsund gráður.- Erfitt hefur verið að rannsaka þennan mun af einhverju viti, þar til nú. Á Stjörnufræðivefnum, og vef ESA, segir að þann 1. júní í fyrra hafi afstaða gervitunglanna tveggja gert mögulegt að gera mælingar á kórónunni á sama tíma en úr mismunandi vegalengdum. Ítalskur stjarneðlisfræðingur sem heitir Daniele Telloni uppgötvaði þetta og notaði tækifærið. Hér að neðan má sjá myndband frá ESA sem sýna á hvernig rannsóknin var framkvæmd. Niðurstöðurnar úr þessari rannsókn gefa til kynna að getgátur vísindamanna í gegnum árin hafi líklega reynst réttar. Það sé ókyrrð í sólinni og kórónunni sem valdi þessum hitamun. Þessari ókyrrð er lýst á þann veg að hún sé ekki ósvipuð því þegar hrært er í heitu kaffi með skeið. Eins og segir á Stjörnufræðivefnum: „Þegar hrært er í bollanum hreyfist vökvinn handahófskennt. Orkan flyst til yfir á sífellt minni skala og nær hámarki í umbreytingu yfir í hita. Í tilviki sólkórónunnar er vökvinn líka segulmagnaður svo segulorkan umbreytist líka í hita.Tilfærsla segulorku og hreyfiorku í hita er kjarninn í ókyrrðinni. Á smáum skala víxlverka ókyrrðin við stakar agnir, aðallega róteindir, svo þær hitna.“ Frekari rannsóknar er þörf til að svara ráðgátunni fyrir fullt og allt.
Vísindi Geimurinn Sólin Mest lesið Assange sagður játa sök til að ganga laus Erlent „Fólk er bara orðið hrætt um börnin sín“ Innlent Nöturlegt flet undir bryggju í Reykjavík Innlent Arnar Þór snýr sér að hlaðvarpsgerð Innlent Fiskibátur strandaði í Patreksfirði Innlent Braut gegn tveimur konum og þremur unglingsstúlkum Innlent Tveir veiðihundar í haldi Dýraþjónustunnar Innlent Allt að 18 stiga hiti Innlent Maður verður auðmjúkur við að fljúga svona sögulegri vél Innlent Forsætisráðherra vill ekki víkja fyrir forsetanum á 17. júní Innlent Fleiri fréttir Sóttu sýni á fjarhlið tunglsins Assange farinn frá Bretlandi Assange sagður játa sök til að ganga laus Minnst 22 látnir eftir eldsvoða í rafhlöðuverksmiðju Tala látinna í Dagestan hækkar Fjöldi látinn eftir árásir á sýnagógu og kirkjur Úlfar réðust á skokkara í dýralífsgarði Hefja könnun á nýjum flugvelli fyrir Færeyjar Festu særðan Palestínumann á húdd herjeppa Þrír látnir og tugir særðir eftir loftárás á Karkív Hljóp berfætt undan sprengjuregninu Þriggja saknað eftir aurskriðu í Ölpunum Ein helsta perla Ítalíu lokuð ferðamönnum Banna skammtímaleigu til túrista í Barcelona Grænlendingar opna nýja alþjóðaflugstöð Táningur ákærður fyrir morð sjö ára drengs Tugir látin í sprengingu við skrifstofu Rauða krossins á Gasa Spænska lögreglan vill enga aðstoð frá Bretum við leitina á Tenerife Fær ekki frest og hefur afplánun 1. júlí Vilja fá að verða ófrjóar og höfða mál á hendur stjórnvöldum Auðmaður gaf sjö milljarða í kosningasjóð Trump Stjórnvöld á Kýpur ítreka hlutleysi eftir hótanir Hezbollah Enn ekkert spurst til týnda unga mannsins á Tenerife Sinubruni ógnar einum uppáhaldsgolfvelli íslenskra ferðamanna Rutte næsti framkvæmdastjóri NATO Óttast að árásarmaðurinn flýi land Ástand Íslendingsins sem lenti í nautinu sagt stöðugt Vinsæll fjallvegur í Noregi lokaður út árið vegna grjóthruns Byltingarvörðurinn skilgreindur sem hryðjuverkasamtök Krefst fræðslu um gyðingahatur eftir að tólf ára stúlku var nauðgað Sjá meira