Innlent

„Mesti skaðvaldur sem til er í íslensku efnahagskerfi“

Snorri Másson skrifar

Ásthildur Lóa Þórsdóttir, þingmaður Flokks fólksins og formaður Hagsmunasamtaka heimilanna, fer hörðum orðum um íslenska bankakerfið í viðtali við Ísland í dag og hvetur til þess að verðtryggð neytendalán verði bönnuð.

Boðað hefur verið til mótmæla vegna efnahagsástands og aðgerðaleysis stjórnvalda á Austurvelli á laugardag og þar er Ásthildur Lóa á meðal skipuleggjenda, ásamt Ragnari Þór Ingólfssyni formanni VR.

Ásthildur telur ljóst að þúsundir muni lenda í húsnæðisvandræðum ef bágbornu ástandi á húsnæðismarkaði linnir ekki - og þar vísar hún til bæði hárra vaxta og verðtryggðra lána. „Að okkar mati er að byggjast upp hérna neyðarástand og það er jafnvel byrjað. Leigjendur eru komnir á götuna, staðan er þannig. Þannig að við erum einhvern veginn að horfa á allt fara í ranga átt hérna á Íslandi,“ segir Ásthildur.

Ásthildur Lóa varð formaður Hagsmunasamtaka heimilanna árið 2017 og var kosin á þing fyrir Flokk fólksins í síðustu þingkosningum árið 2021.Vísir/Einar

Vill banna verðtryggingu á neytendalánum

Ásthildur Lóa varð formaður Hagsmunasamtaka heimilanna árið 2017.

„Mín barátta byrjaði af því að ég var ein af þeim sem tók gengistryggð lán eftir hrun. Og barðist útaf því. Ég var ekkert að átta mig á hvernig verðtryggingin í sjálfu sér virkaði. Ég var raunar hissa á því hvað Hagsmunasamtök heimilanna voru mikið að berjast gegn verðtryggingunni. En svo eftir að ég kom inn í samtökin er ég komin alla leið á þann bát. 

Þetta er bara einhver mesti skaðvaldur sem er til í íslensku efnahagskerfi og hún hefur miklu víðtækari áhrif en við gerum okkur grein fyrir og ekki bara áhrif á þau sem taka verðtryggð lán. Áhrifin eru miklu meiri. Til dæmis virkar þetta stýrivaxtatæki seðlabankans eiginlega bara alls ekki eða mun verr og mjög illa þegar eins mörg lán heimila eru verðtryggð og raun ber vitni um. Þegar þetta er sagt þá á verðtrygging að vera á lánum milli fagfjárfesta og ríkisskuldabréfum og slíku, hún á bara aldrei nokkurn tímann að vera á lánum neytenda,“ segir Ásthildur.

Bankarnir stórgræði á ástandinu

Ásthildur Lóa telur raunhæft að banna verðtryggingu á íslenskum neytendalánum með öllu. Það kynni að valda hræringum um tíma en að sannarlega sé það hægt ef viljinn er fyrir hendi.

„Öll önnur lönd í heiminum eru ekki með verðtryggingu, hún er til í tveimur öðrum löndum í heiminum og er varla notuð þar. Það eru ekki einu sinni lönd sem við viljum bera okkur saman við,“ segir Ásthildur. „Ég er nú með eitt frumvarp sem snýst um að fólk fái að skipta úr verðtryggðum lánum í óverðtryggð án þess að þurfa að fara í greiðslumat fyrir því eða að það bætist við skuldir þeirra. Lausnin er í raun ekki flóknari en sú. Það er bara vel hægt að gera þetta,“ heldur hún áfram.

„Ef bankarnir væru ekki með verðtryggingu á lánum myndu þeir þurfa að passa sig miklu betur. En eins og staðan er í dag græða þeir á verðbólgu. Þeir græða stórkostlega á verðbólgu. Við erum bara að horfa upp á það núna. Sá gróði sem er að koma núna á hækkun verðtryggðra lána í 10% verðbólgu er að fara að koma inn til bankanna í massavís innan ekki mjög langs tíma. 

Hver einasta ríkisstjórn að minnsta kosti frá hruni og væntanlega lengur hefur varið fjármálakerfið og hagsmuni þess með kjafti og klóm gegn hagsmunum heimilanna. Og ég held að þetta snúist ekki um neitt annað en það,“ segir Ásthildur Lóa.


Tengdar fréttir

Út­lán bankanna og verð­bólga

Verðbólga á Íslandi er enn of há, þrátt fyrir vaxtahækkanir Seðlabanka Íslands. Það eru margar ástæður fyrir henni en ein hefur verið lítið rædd: útlánaveitingar bankakerfisins.

Seðla­bankinn af­nemur allar hömlur á bindi­tíma verð­tryggðra inn­lána

Reglur sem kveða á um lágmarks binditíma á verðtryggðar innstæður í bönkunum, sem eru einkum í eigu heimilanna og nema hundruðum milljarða króna, verða afnumdar, að sögn seðlabankastjóra, en þær hafa verið í gildi frá því undir lok síðustu aldar. Breytingin gæti ýtt undir aukinn sparnað á tímum þegar verðbólgan hefur aukist hröðum skrefum og heimilin eru á ný farin að sækja í verðtryggð íbúðalán.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×