Fyrstu myndirnar af vatnaveröldinni Evrópu í tuttugu ár Kjartan Kjartansson skrifar 30. september 2022 11:24 Mynd Júnó af Evrópu sem var tekin 29. september 2022. NASA/JPL-Caltech/SWRI/MSSS Könnunarfarið Júnó er byrjað að senda myndir frá nærflugi sínu hjá ístunglinu Evrópu við Júpíter. Myndirnar eru þær fyrstu af tunglinu frá því að Galíleó flaug þar fram hjá fyrir 22 árum. Talið er að haf fljótandi vatns sé að finna undir ísilögðu yfirborði Evrópu þar sem líf gæti mögulega þrifist. Þegar Júnó flaug sem næst Evrópu klukkan 9:36 að íslenskum tíma í gærmorgun var geimfarið í um 352 kílómetra hæð yfir yfirborðinu. Þetta var aðeins í þriðja skipti sem geimfar hefur flogið í innan við 500 kílómetra fjarlægð frá þessu sjötta stærsta tungli sólkerfisins og það næsta sem nokkurt geimfar hefur komist frá því að Galíleó flaug fram hjá í 351 kílómetra fjarlægð í janúar árið 2000. Fyrsta myndin úr nærfluginu sýnir hluta af yfirborði Evrópu norðan við miðbaug tunglsins. Þar má sjá glöggt sprungur, hryggi og leifar af loftsteinagígum. Myndir Júnó verða þær skörpustu sem til eru af Evrópu, að því er segir í tilkynningu á vef bandarísku geimvísindastofnunarinnar NASA. Megintilgangur framhjáflugsins, sem stóð aðeins yfir í um tvær klukkustundir á meðan Júnó þeyttist fram hjá á 23,6 kílómetra hraða á sekúndu, var þó ekki að taka snotrar myndir af Evrópu. Geimfarið gerði aragrúa athugana á ísskorpunni og samsetningu hennar, innra byrði tunglsins, jónahvolfi þess og gagnverkun þess við segulsvið Júpíters. This is the surface of Jupiter s moon Europa, as seen today by our #JunoMission spacecraft from a distance of about 219 miles (352 kilometers). Click to see the full view! It shows a region near the moon s equator called Annwn Regio. Learn more: https://t.co/0v96Hbw04U pic.twitter.com/OZhO5B4GW4— NASA Solar System (@NASASolarSystem) September 29, 2022 Reyna að finna hvar vatn gæti verið nálægt yfirborði Evrópa, fjórða stærsta tungl Júpíters og eitt Galíleótunglanna svonefndu, þykir einn mest spennandi hnöttur sólkerfisins. Talið er að undir ísskorpunni sé að finna víðáttumikið haf fljótandi vatns. Sterkir flóðkraftar Júpíters á innyfli Evrópu eru taldir mynda nógu mikinn hita til þess að vatn geti verið á fljótandi formi þrátt fyrir annars naprar aðstæður í ytra sólkerfinu. Fljótandi vatn er talin grundvallarforsenda lífs. Vaxandi þekking manna á lífverum við neðansjávarstrýtur á hafsbotni á jörðinni þar sem sólarljóss nýtur ekki við kveikti þá hugmynd í kolli vísindamanna að á Evrópu gæti líf mögulega hafa kviknað við sambærilegar aðstæður. Gögnin sem Júnó safnaði í gær eiga að hjálpa vísindamönnum að átta sig á hvar fljótandi vatn gæti verið að finna í grunnum hólfum undir yfirborðinu. Tvö ár eru nú þar til bandaríska geimvísindastofnunin NASA ætlar að skjóta á loft Clipper-geimfarinu sem á að heimsækja Evrópu árið 2030. Þar á það að rannsaka lofthjúp Evrópu, yfirborð hennar og innviði. Meginmarkmið leiðangursins er að rannsaka lífvænleika tunglsins og afla frekari upplýsinga um neðanjarðarhafið, hversu þykk ísskorpan er og leita að vatnsstrókum sem gætu staðið upp af yfirborðinu líkt og goshverir. Íslenskur áhugamaður búinn að vinna fyrstu myndirnar Myndir frá svonefndri JunoCam-myndavél geimfarins eru birtar jafnóðum og þær berast á vefsíðu leiðangursins en tilgangurinn með myndavélinni er fyrst og fremst að vekja athygli almennings á honum. Björn Jónsson, tölvunarfræðingur og áhugamaður um vinnslu á myndum af hnöttum úr sólkerfinu, birti þegar í gær bráðabirgðaútgáfu sína af einni af myndum Juno. Hann telur að á henni sjáist Evrópu í því sem næst rauverulegum lit sínum. A very early and preliminary version of Europa image PJ45_1 obtained by @NASAJuno earlier today (Sept 29, 2022). This shouldn't be very far from Europa's true color; I expect to improve the color later with more careful processing though. North is up. pic.twitter.com/WEDV7UDsmS— Björn Jónsson (@bjorn_jons) September 29, 2022 Björn á meðal annars heiðurinn af því sem er talið nákvæmasta kortið af yfirborði Evrópu. Til þess notaði hann myndir frá Voyager 2 og Galíeó. Geimurinn Vísindi Júpíter Tengdar fréttir Vatnsgos á Evrópu vekur vonir um líf undir ísnum Greining á rúmlega tuttugu ára gömlum gögnum bendir til þess að vatnsstrókar stígi upp frá yfirborði ístungls Júpíters. 14. maí 2018 16:45 Mest lesið „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Innlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag Innlent „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Fleiri fréttir Segir Ísrael í fullum rétti á að verja sig frá Hezbollah Minnst 66 látnir eftir flóð í Nepal Kallar eftir stuðningi allra múslima við Hezbollah Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Öllum flugferðum til Beirút aflýst Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Leiðtogi Hezbollah allur Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Borgarstjóri New York lýsir yfir sakleysi sínu Netanjahú sagðist mættur til að svara „lygum“ annarra þjóða Gerðu umfangsmikla atlögu að leiðtoga Hezbollah Selenskí fundaði með Trump Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Sjá meira
Þegar Júnó flaug sem næst Evrópu klukkan 9:36 að íslenskum tíma í gærmorgun var geimfarið í um 352 kílómetra hæð yfir yfirborðinu. Þetta var aðeins í þriðja skipti sem geimfar hefur flogið í innan við 500 kílómetra fjarlægð frá þessu sjötta stærsta tungli sólkerfisins og það næsta sem nokkurt geimfar hefur komist frá því að Galíleó flaug fram hjá í 351 kílómetra fjarlægð í janúar árið 2000. Fyrsta myndin úr nærfluginu sýnir hluta af yfirborði Evrópu norðan við miðbaug tunglsins. Þar má sjá glöggt sprungur, hryggi og leifar af loftsteinagígum. Myndir Júnó verða þær skörpustu sem til eru af Evrópu, að því er segir í tilkynningu á vef bandarísku geimvísindastofnunarinnar NASA. Megintilgangur framhjáflugsins, sem stóð aðeins yfir í um tvær klukkustundir á meðan Júnó þeyttist fram hjá á 23,6 kílómetra hraða á sekúndu, var þó ekki að taka snotrar myndir af Evrópu. Geimfarið gerði aragrúa athugana á ísskorpunni og samsetningu hennar, innra byrði tunglsins, jónahvolfi þess og gagnverkun þess við segulsvið Júpíters. This is the surface of Jupiter s moon Europa, as seen today by our #JunoMission spacecraft from a distance of about 219 miles (352 kilometers). Click to see the full view! It shows a region near the moon s equator called Annwn Regio. Learn more: https://t.co/0v96Hbw04U pic.twitter.com/OZhO5B4GW4— NASA Solar System (@NASASolarSystem) September 29, 2022 Reyna að finna hvar vatn gæti verið nálægt yfirborði Evrópa, fjórða stærsta tungl Júpíters og eitt Galíleótunglanna svonefndu, þykir einn mest spennandi hnöttur sólkerfisins. Talið er að undir ísskorpunni sé að finna víðáttumikið haf fljótandi vatns. Sterkir flóðkraftar Júpíters á innyfli Evrópu eru taldir mynda nógu mikinn hita til þess að vatn geti verið á fljótandi formi þrátt fyrir annars naprar aðstæður í ytra sólkerfinu. Fljótandi vatn er talin grundvallarforsenda lífs. Vaxandi þekking manna á lífverum við neðansjávarstrýtur á hafsbotni á jörðinni þar sem sólarljóss nýtur ekki við kveikti þá hugmynd í kolli vísindamanna að á Evrópu gæti líf mögulega hafa kviknað við sambærilegar aðstæður. Gögnin sem Júnó safnaði í gær eiga að hjálpa vísindamönnum að átta sig á hvar fljótandi vatn gæti verið að finna í grunnum hólfum undir yfirborðinu. Tvö ár eru nú þar til bandaríska geimvísindastofnunin NASA ætlar að skjóta á loft Clipper-geimfarinu sem á að heimsækja Evrópu árið 2030. Þar á það að rannsaka lofthjúp Evrópu, yfirborð hennar og innviði. Meginmarkmið leiðangursins er að rannsaka lífvænleika tunglsins og afla frekari upplýsinga um neðanjarðarhafið, hversu þykk ísskorpan er og leita að vatnsstrókum sem gætu staðið upp af yfirborðinu líkt og goshverir. Íslenskur áhugamaður búinn að vinna fyrstu myndirnar Myndir frá svonefndri JunoCam-myndavél geimfarins eru birtar jafnóðum og þær berast á vefsíðu leiðangursins en tilgangurinn með myndavélinni er fyrst og fremst að vekja athygli almennings á honum. Björn Jónsson, tölvunarfræðingur og áhugamaður um vinnslu á myndum af hnöttum úr sólkerfinu, birti þegar í gær bráðabirgðaútgáfu sína af einni af myndum Juno. Hann telur að á henni sjáist Evrópu í því sem næst rauverulegum lit sínum. A very early and preliminary version of Europa image PJ45_1 obtained by @NASAJuno earlier today (Sept 29, 2022). This shouldn't be very far from Europa's true color; I expect to improve the color later with more careful processing though. North is up. pic.twitter.com/WEDV7UDsmS— Björn Jónsson (@bjorn_jons) September 29, 2022 Björn á meðal annars heiðurinn af því sem er talið nákvæmasta kortið af yfirborði Evrópu. Til þess notaði hann myndir frá Voyager 2 og Galíeó.
Geimurinn Vísindi Júpíter Tengdar fréttir Vatnsgos á Evrópu vekur vonir um líf undir ísnum Greining á rúmlega tuttugu ára gömlum gögnum bendir til þess að vatnsstrókar stígi upp frá yfirborði ístungls Júpíters. 14. maí 2018 16:45 Mest lesið „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Innlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag Innlent „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Fleiri fréttir Segir Ísrael í fullum rétti á að verja sig frá Hezbollah Minnst 66 látnir eftir flóð í Nepal Kallar eftir stuðningi allra múslima við Hezbollah Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Öllum flugferðum til Beirút aflýst Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Leiðtogi Hezbollah allur Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Borgarstjóri New York lýsir yfir sakleysi sínu Netanjahú sagðist mættur til að svara „lygum“ annarra þjóða Gerðu umfangsmikla atlögu að leiðtoga Hezbollah Selenskí fundaði með Trump Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Sjá meira
Vatnsgos á Evrópu vekur vonir um líf undir ísnum Greining á rúmlega tuttugu ára gömlum gögnum bendir til þess að vatnsstrókar stígi upp frá yfirborði ístungls Júpíters. 14. maí 2018 16:45