Burnout Barbie - nú fáanleg með lyfseðli Þorbjörg Marinósdóttir skrifar 20. apríl 2022 15:30 Ég var að keyra dætur mínar (3 og 7 ára) í skólann fyrir nokkrum vikum. Þær söngluðu í aftursætunum, lag úr Disney-kvikmyndinni Encanto á meðan lægðin refsaði bílrúðunum. Nokkuð hugguleg stund, við á góðum tíma og allt í merkilega góðu jafnvægi. Þangað til að heilinn á mér fór að greina orðaskilin. Í gegnum stormviðvörun og þreytuþokuna heyri ég yngra barnið söngla “æm so növes (I’m so nervous)” Ég hvái og lít á barnið sem brosir út að eyrum umkringd rósagylltum slöngulokum sem fá mig alltaf til að halda að einhver annar en hún hafi hrækt á stofugólfið (ítrekað). “Regína mín, hvað er Ronja að syngja?” Sú eldri útskýrir að hún sé að syngja lag sem fjalli um að ung stúlka í kólumbísku Disney myndinni geþekku sé alltaf með fjörfisk af streitu, hún sé svo hrædd um að bregðast fjölskyldunni og ef hún geti ekki gert það sem fjölskyldan ætlist til af henni sé hún ómerkileg. Já og tilgangslaus. Ég rek upp stór augu og finn lagið á Spotify strax á næstu ljósum. “ If I could shake the crushing weight of expectations Would that free some room up for joy Or relaxation, or simple pleasure? Instead we measure this growing pressure” Disney unglingsstúlkan hljómar eins og úttauguð kolvetnasvelt múltitask-móðir með Pinterest afmæli, fokhelt baðherbergi og stjórnarfund á lista dagsins. Hvað í fjandanum er að gerast? Af hverju er litla barnið mitt að syngja um streitu? Ég þurfti reyndar ekki að hugsa mjög langt til baka til að finna minn eiginn fjörfisk og taugatitring. 12 tíma vinnudagur og í framhaldinu þótti mér eðlilegt að föndra öskudagsbúning fram eftir nóttu. Fjörfiskurinn gerði það föndur mjög “frjálslegt.” Vondi karlinn gerði það Á síðustu árum er “vondi karlinn” í sífellt fleiri barnamyndum orðin að streitu og óeðlilegum væntingum sem kremja drauma aðalpersónunnar, fá hana til að efast um sitt eigið ágæti og finna til tilgangsleysis. Svona afreks- eða aflífunarlimbó. Aðeins nokkrum mánuðum áður en bleyjubarnið söng um taugaveiklun á leið í leikskólann höfðu þær systur sungið um aðra unga konu í kulnun á leið sinni í skólann. Þá grjóthörðu týpu þekkjum við flest. Barbie var og er umdeild fyrir að vera holdgervingur alls þess sem er að æskunni. Hún var svo óeðlileg elsku dúkkuhræið að ef hún væri alvöru manneskja gæti hún ekki gengið sökum óeðlilegra hlutfalla. Jæja, en framleiðendur Barbie ákváðu að gefa henni hrökkbrauð með 11% osti svo hún fékk á einhverjum timapunkti vott af lærum og allskonar starfstitla, húmor og allskyns. Ekki dugði það til svo að nú síðast fékk Barbie kulnun. Í nýjustu Barbie-myndinni City of Dreams finnur Barbie fyrir mikilli pressu í skóla og finnst hún ekki nægilega góð. Álagið er mikið og okkar grjótharða kona er að bugast. Lagstúfurinn sem dúllurnar sungu fyrir móður sína þann morguninn hljómaði svo: “Grind, grind, on my mind Work it, work it, double time Grind, grind, on my mind Never fall a step behind” Huggulegt, ekki satt! Þriggja ára dóttir mín var að syngja um frammistöðukvíða og tvöfaldar vaktir. Hvernig var svarthol ofurþreytu, þenslu, neyslu og keyrslu orðið að morgunsöngli fjölskyldunnar? Ætli Burnout Barbie fáist með sobril glasi, yfirvinnutímum og verkefnalista? Áríðandi drulla Metnaður er mikilvægur og ekki er allt stress slæmt. Að finna fyrir því að erfitt verkefni er í vændum og geta nýtt væga streitu til þess að setja undir sig hausinn og vinna markvisst getur verið fínt. Stórgott jafnvel. En ef “væg streita” er orðin að viðvarandi titringi í taugakerfinu á góðum degi þá stefnir ekki í gott. Ydda, skerpa, tálga taugakerfið. Work it, work it, double time! Við fullorðna fólkið eigum oft á tíðum erfitt með allar þessar kröfur og streituna sem fylgir. Kvíði, svefntruflanir og taugaveiklun. Börnin eru svo nátengd taugakerfi foreldrana að streitan verður bráðsmitandi. Hæfilegt kæruleysi útilokar ekki metnað. Dugnaður er dyggð en hlýja, þolinmæði og leyfi til að mistakast er mikilvægari. Við vitum þetta flest en samt þarf Barbie, börnin mín og kólumbísk unglingsstúlka með ofurkrafta að minna mig á að festast ekki í frjálsu falli niður í svarthol áríðandi drullu. Nú síðast bættist svo við Turning Red - nýjasta Disney kvikmyndin og þar náði frammistöðukvíðinn að skemma kynslóð eftir kynslóð. Áríðandi má ekki taka yfir mikilvægt. Þá fer öll orkan í að slökkva elda og þar á meðal eldinn í brjóstinu. Drauma, framtíðarsýn og lífsgæði. Hver er tilgangurinn með því að ala upp framúrskarandi kvíðasjúkling sem upplifir sig aldrei nógu góðan? Ég held ég verði að kjósa vonda seiðkarla og útlitsdýrkandi sturlaðar stjúpur frekar sem ógn í barnaefni heldur en streitu og kvíða. Ég get ekki sagt börnunum mínum að stærsta ógnin í kvikmynd kvöldsins sé ekki til ef hún lúrir í sjónvarpssófanum á milli okkar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Geðheilbrigði Þorbjörg Marinósdóttir Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Ég var að keyra dætur mínar (3 og 7 ára) í skólann fyrir nokkrum vikum. Þær söngluðu í aftursætunum, lag úr Disney-kvikmyndinni Encanto á meðan lægðin refsaði bílrúðunum. Nokkuð hugguleg stund, við á góðum tíma og allt í merkilega góðu jafnvægi. Þangað til að heilinn á mér fór að greina orðaskilin. Í gegnum stormviðvörun og þreytuþokuna heyri ég yngra barnið söngla “æm so növes (I’m so nervous)” Ég hvái og lít á barnið sem brosir út að eyrum umkringd rósagylltum slöngulokum sem fá mig alltaf til að halda að einhver annar en hún hafi hrækt á stofugólfið (ítrekað). “Regína mín, hvað er Ronja að syngja?” Sú eldri útskýrir að hún sé að syngja lag sem fjalli um að ung stúlka í kólumbísku Disney myndinni geþekku sé alltaf með fjörfisk af streitu, hún sé svo hrædd um að bregðast fjölskyldunni og ef hún geti ekki gert það sem fjölskyldan ætlist til af henni sé hún ómerkileg. Já og tilgangslaus. Ég rek upp stór augu og finn lagið á Spotify strax á næstu ljósum. “ If I could shake the crushing weight of expectations Would that free some room up for joy Or relaxation, or simple pleasure? Instead we measure this growing pressure” Disney unglingsstúlkan hljómar eins og úttauguð kolvetnasvelt múltitask-móðir með Pinterest afmæli, fokhelt baðherbergi og stjórnarfund á lista dagsins. Hvað í fjandanum er að gerast? Af hverju er litla barnið mitt að syngja um streitu? Ég þurfti reyndar ekki að hugsa mjög langt til baka til að finna minn eiginn fjörfisk og taugatitring. 12 tíma vinnudagur og í framhaldinu þótti mér eðlilegt að föndra öskudagsbúning fram eftir nóttu. Fjörfiskurinn gerði það föndur mjög “frjálslegt.” Vondi karlinn gerði það Á síðustu árum er “vondi karlinn” í sífellt fleiri barnamyndum orðin að streitu og óeðlilegum væntingum sem kremja drauma aðalpersónunnar, fá hana til að efast um sitt eigið ágæti og finna til tilgangsleysis. Svona afreks- eða aflífunarlimbó. Aðeins nokkrum mánuðum áður en bleyjubarnið söng um taugaveiklun á leið í leikskólann höfðu þær systur sungið um aðra unga konu í kulnun á leið sinni í skólann. Þá grjóthörðu týpu þekkjum við flest. Barbie var og er umdeild fyrir að vera holdgervingur alls þess sem er að æskunni. Hún var svo óeðlileg elsku dúkkuhræið að ef hún væri alvöru manneskja gæti hún ekki gengið sökum óeðlilegra hlutfalla. Jæja, en framleiðendur Barbie ákváðu að gefa henni hrökkbrauð með 11% osti svo hún fékk á einhverjum timapunkti vott af lærum og allskonar starfstitla, húmor og allskyns. Ekki dugði það til svo að nú síðast fékk Barbie kulnun. Í nýjustu Barbie-myndinni City of Dreams finnur Barbie fyrir mikilli pressu í skóla og finnst hún ekki nægilega góð. Álagið er mikið og okkar grjótharða kona er að bugast. Lagstúfurinn sem dúllurnar sungu fyrir móður sína þann morguninn hljómaði svo: “Grind, grind, on my mind Work it, work it, double time Grind, grind, on my mind Never fall a step behind” Huggulegt, ekki satt! Þriggja ára dóttir mín var að syngja um frammistöðukvíða og tvöfaldar vaktir. Hvernig var svarthol ofurþreytu, þenslu, neyslu og keyrslu orðið að morgunsöngli fjölskyldunnar? Ætli Burnout Barbie fáist með sobril glasi, yfirvinnutímum og verkefnalista? Áríðandi drulla Metnaður er mikilvægur og ekki er allt stress slæmt. Að finna fyrir því að erfitt verkefni er í vændum og geta nýtt væga streitu til þess að setja undir sig hausinn og vinna markvisst getur verið fínt. Stórgott jafnvel. En ef “væg streita” er orðin að viðvarandi titringi í taugakerfinu á góðum degi þá stefnir ekki í gott. Ydda, skerpa, tálga taugakerfið. Work it, work it, double time! Við fullorðna fólkið eigum oft á tíðum erfitt með allar þessar kröfur og streituna sem fylgir. Kvíði, svefntruflanir og taugaveiklun. Börnin eru svo nátengd taugakerfi foreldrana að streitan verður bráðsmitandi. Hæfilegt kæruleysi útilokar ekki metnað. Dugnaður er dyggð en hlýja, þolinmæði og leyfi til að mistakast er mikilvægari. Við vitum þetta flest en samt þarf Barbie, börnin mín og kólumbísk unglingsstúlka með ofurkrafta að minna mig á að festast ekki í frjálsu falli niður í svarthol áríðandi drullu. Nú síðast bættist svo við Turning Red - nýjasta Disney kvikmyndin og þar náði frammistöðukvíðinn að skemma kynslóð eftir kynslóð. Áríðandi má ekki taka yfir mikilvægt. Þá fer öll orkan í að slökkva elda og þar á meðal eldinn í brjóstinu. Drauma, framtíðarsýn og lífsgæði. Hver er tilgangurinn með því að ala upp framúrskarandi kvíðasjúkling sem upplifir sig aldrei nógu góðan? Ég held ég verði að kjósa vonda seiðkarla og útlitsdýrkandi sturlaðar stjúpur frekar sem ógn í barnaefni heldur en streitu og kvíða. Ég get ekki sagt börnunum mínum að stærsta ógnin í kvikmynd kvöldsins sé ekki til ef hún lúrir í sjónvarpssófanum á milli okkar.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun