Viðskipti innlent

Við­­skiptafréttir ársins 2021: Fast­­eigna­fár, snið­ganga Play og dauða­­dómur Vefjunnar

Eiður Þór Árnason skrifar
Það gekk mikið á í viðskiptalífinu á árinu sem líður nú senn undir lok.
Það gekk mikið á í viðskiptalífinu á árinu sem líður nú senn undir lok.

Annað árið í röð setti kórónuveirufaraldurinn svip sinn á viðskiptalífið á Íslandi þrátt fyrir vonir um að víðtæk bólusetning ætti eftir að frelsa þjóðina undan oki farsóttarinnar.

Óhætt er að segja að 2021 hafi verið árið sem fyrirtæki og einstaklingar reyndu að lifa með veirunni, með misgóðum árangri, og tókst sumum atvinnugreinum að færa sig nær einhverju sem gæti kallast eðlilegt horf.

Endurreisn ferðaþjónustunnar hófst fyrir alvöru eftir gífurlegt áfall í fyrra en þó er enn langt í að atvinnugreinin nái fyrri styrk sínum. Flugfélagið Play hóf sig til flugs í júní eftir að hafa reynt að bíða af sér faraldurinn og fjölgaði flugferðum og áfangastöðum eftir því sem leið á árið. Ljóst er að tilkoma lággjaldaflugfélagsins hefur mikla þýðingu fyrir íslenska ferðaþjónustu og vonast margir eftir að því takist að fylla í það skarð sem WOW air skildi eftir árið 2019.

Miklar hækkanir á hlutabréfamörkuðum einkenndu meðal annars árið og tölvuárásir urðu sífellt stærri ógn við rekstur fyrirtækja. Framboðsskortur á hinum ýmsu vörum og aukin verðbólga setti mark sitt á líf fólks og fyrirtækja á meðan efnahagskerfi og flóknar aðfangakeðjur glímdu við að koma framleiðslu í eðlilegt horf og bregðast við breytingum á neyslumynstri.

Víða var barist um litlar og meðalstórar íbúðir sem fóru í sölu.Vísir/Vilhelm

Ár fasteignasala

Íslendingar voru ekki lausir við verðbólgudrauginn sem var hér ekki síst drifinn áfram af miklum hækkunum á húsnæðismarkaði. Verð og eftirspurn leitaði upp á við í kjölfar vaxtalækkana í fyrra og hélt sú þróun áfram á þessu ári.

Samhliða þessu sást mikill samdráttur í framboði á eignum á Suðvesturhorninu sem ýtti undir örvæntingu líklegra kaupenda. Birtist það meðal annars í sífellt styttri meðalsölutíma íbúða sem seljast nú oftar en ekki yfir ásettu verði. 

Inn í þetta blönduðust svo deilur um það hvort sveitarfélög væru að gera nóg til að svara eftirspurn eftir nýbyggingum og áhyggjur af hærri greiðslubyrði húsnæðislána þegar Seðlabankinn byrjaði að hækka stýrivexti á ný.

Einnig voru stór viðskipti á borð við sölu ríkisins á 35 prósenta hlut sínum í Íslandsbanka og sala Símans á Mílu áberandi í fjölmiðlaumfjöllun og þjóðfélagsumræðu á árinu sem er að líða.

Í þessari stuttu yfirferð verður þó ekki reynt að taka saman stærstu eða mikilvægustu viðskiptafréttirnar frá liðnu ári heldur ræður áhugi lesenda hér för. Listanum er því ætlað að gefa góða mynd af því hvað lesendum Vísis þótti áhugaverðast og eftirtektarverðast í heimi viðskiptanna.

Litlu lóðaframboði um að kenna

Fasteignamarkaðurinn hefur verið á miklu flugi á árinu líkt og áður segir, eftirspurn mikil og áhugi fólk á hinum ýmsu vendingum í hæstu hæðum. Það er því engin furða að vinsælasta viðskiptafrétt ársins varði þróunina á húsnæðisverði.

Í byrjun ágúst hafði verð hækkað um tíu prósent seinasta hálfa árið og um sextán prósent á síðustu tólf mánuðum. Vísir ræddi þá við Pál Pálsson fasteignasala sem sagði alla fasteignasala á Íslandi upplifa skort á framboði fasteigna og dæmi um að tuttugu til þrjátíu manns mæti á opið hús.

Páll sagði lítið framboð nýbygginga og lóða frekar en lága vexti vera aðalástæðu hækkandi fasteignaverðs sem væri ekki lengur í takt við launaþróun.

„Menn hafa verið að rífast um þetta, bæði Samtök iðnaðarins, seðlabankastjóri og Reykjavíkurborg. Vegna þess að seðlabankastjóri og Samtök iðnaðarins hafa verið að benda á það að sveitarfélögin séu ekki að standa sig nógu vel í framboði. Þeir eru ekki með nógu mikið af vörum á markaði. Ekki nógu mikið af eignum,“ sagði Páll. Sveitarfélög á borð við Reykjavíkurborg hafa frekar kennt vaxtalækkunum um og borgarstjórn sagt að síðustu ár hafi verið metár í uppbyggingu.

Spöruðu lítið á því að bóka sér flug með lággjaldaflugfélaginu

Jómfrúarflug Play fór í loftið í júní og sýndu ferðaglaðir Íslendingar flugfélaginu strax mikinn áhuga. Erfitt getur reynst að koma eins flóknum rekstri á koppinn án þess að lenda í hnökrum sem valda óánægju viðskiptavina.

Slíkt mál kom upp í júlí þegar þjóðþekkti leikstjórinn og handritsöfundurinn Ragnar Bragason lýsti því yfir að hann ætlaði að sniðganga flugfélagið. Ástæðan var sú að ungum sonum hans hafði verið meinað að fara um borð í vél Play til Kaupmannahafnar. Að sögn Play var um mannleg mistök að ræða.

Hrakfarirnar byrjuðu þegar drengirnir áttuðu sig á því að vegabréfin þeirra höfðu runnið út fyrr í vikunni. Eftir umleitan bræðranna fengust þær upplýsingar hjá lögreglu að nóg væri að vera með gild persónuskilríki í ferðum innan Schengen-svæðisins og því ætti ökuskírteini að duga til að þeim yrði hleypt um borð í vélina til Danmerkur.

Þegar þeir mættu í innritun á Keflavíkurflugvelli hafnaði starfsfólk Play því alfarið að nóg væri að framvísa ökuskírteini og vísað til reglna flugfélagsins, að sögn Ragnars.

Enduðu bræðurnir á því að punga út á annað hundrað þúsund krónum fyrir sæti um borð í næstu flugvél Icelandair til Danmerkur. Play baðst síðar afsökunar á mistökunum.

Veðjaði á veðlán

Það vakti athygli í janúar þegar fregnir bárust af því að Kristján Markús Sívarsson væri byrjaður með veðlánastarfsemi ásamt Birtu Lind Hallgrímsdóttur, kærustu sinni.

Kristján á langan brotaferil að baki en sagði í samtali við Vísi að allir ættu skilið annað tækifæri. Um væri að ræða hugmynd sem hann hafi gengið með í maganum í nokkurn tíma en ekki verið í standi til að framkvæma fyrr en núna. Veðlánastarfsemi gengur út á að viðskiptavinir láti af hendi verðmæti og ýmist selji þau eða noti sem veð upp í lán.

„Ég hef alltaf verið frekar úrræðagóður. Nú er búið að banna öll okurlán á Íslandi og tæknilega séð ætti þetta að vera ólöglegt. En ég er búinn að finna leið til að gera þetta löglega,“ sagði Kristján.

Aðspurður hvort það væri ekki viðbúið að þjófar myndu reyna að nýta sér starfsemina til að koma þýfi í verð sagðist hann hafa hugsað fyrir því.

„Þegar fólk kemur með hluti til mín tek ég niður nafn og kennitölu. Ég læt það skrifa undir hvaða hlut það kemur með. Ef það kemur í ljós að þetta er þýfi mun það þurfa að taka ábyrgð á því. Allt svoleiðis verður tilkynnt til lögreglu.“

Lítið hefur heyrst af starfsemi Pawnshop undanfarnar vikur og liggur heimasíðan niðri.

Umrót á einum vinsælasta veitingastað borgarinnar

Breytingar eru óhjákvæmilegar í heimi viðskiptanna og eiga stjórnenda- og eigendaskipti sér oft stað við misgóðar viðtökur starfsfólks. Stundum fer allt á versta veg og gæti atburðarásin á veitingastaðnum Snaps við Óðinstorg eflaust reynst sérfræðingum í mannauðsmálum og vinnustaðamenningu verðugt rannsóknarefni.

Í október greindi Vísir frá því að nær allt starfslið staðarins hafi sagt starfi sínu lausu vegna víðtækrar óánægju með stjórnarhætti nýs rekstrarstjóra.

Í lok september sendu alls átta þjónar, vaktstjórar, barþjónar og kokkar inn uppsagnarbréf og hættu um næstu mánaðamót. Laugardaginn 9. október gengu svo þrír þjónar út á miðri vakt og sneru ekki aftur til starfa.

Eftir stóðu alls þrír starfsmenn umrætt laugardagskvöld sem reyndu að þjónusta gesti af veikum mætti en þeirra á meðal var rekstrarstjórinn sjálfur Þórir Helgi Bergsson og starfsmaður sem hafði byrjað sama dag.

Undirmönnunin fór ekki fram hjá gestum veitingahússins og gripu tveir vinir rekstrarstjórans sem voru mættir í mat til þess ráðs að létta undir með starfsfólkinu.

Þórir sagði síðar í samtali við fréttastofu að hann hafi aldrei lent í öðru eins í öllum sínum veitingarekstri. Bað hann viðskiptavini afsökunar á þessari uppákomu en sagði að það starfsfólk sem eftir stæði hafi gert sitt besta við erfiðar aðstæður.

Gulur, rauður, lakkrís og Via Babuino

Getur fólk slegið eign sinni á liti? Segja má að það sé kjarninn í deilum Rutar Káradóttur og Slippfélagsins. Vísir greindi frá því í mars að innanhúshönnuðurinn hafi sakað hönnuð Slippfélagsins um að hafa tekið litakort sitt ófrjálsri hendi og gert að sínu eigin.

Rut sagði þetta til marks um það að höfundarverk væru ekki metin að verðleikum á Íslandi en forsvarsmaður Slippfélagsins og hönnuður kortsins hafna ásökununum.

Litakortin sem um ræðir er kortið Roma sem Rut hannaði fyrir verslunina Sérefni árið 2019 og Ilmur sem var hannað af Sæbjörgu Guðjónsdóttur og gefið út í janúar síðastliðnum.

Litapallettan Roma samanstendur af sex jarðlitum og sagði Rut greinilegt að finna megi fjóra þeirra í litakortinu Ilmi og eilítið ljósari útgáfu af einum lit til viðbótar. Sæbjörg og Slippfélagið gáfu lítið fyrir þessar ásakanir og sögðu jarðliti alltaf vera svipaða.

„Það er enginn af þeim eins en það eru einhverjir svipaðir og það er bara eðlilegt því þetta eru jarðlitir og þeir eru í tísku,“ sagði Baldvin Valdimarsson, framkvæmdastjóri Málningar sem rekur Slippfélagið. Þá bætti hann við að mjög svipaða liti mætti finna í litakorti Slippfélagsins frá árinu 2004. Hann ætli Rut þó ekki að hafa skoðað það áður en hún útbjó Roma um fimmtán árum síðar.

Lögðu allt undir

Annað árið rataði Björn Leifsson og World Class í mest lesnu viðskiptafréttir ársins en í þetta skiptið var það ekki vegna þess að hann var hundfúll með sóttvarnatakmarkanir sem hömluðu starfsemi fyrirtækisins.

Í helgarviðtali Atvinnulífsins ræddu hann og Hafdís Jónsdóttir, hinn eigandi líkamsræktarveldisins og eiginkona Björns, meðal annars hvernig var að vera á milli tannanna á fólki eftir fjármálahrunið og sögu World Class sem er samtvinnuð fjölskyldusögunni.

Einnig greindi dóttirin Birgitta Líf Björnsdóttir, markaðsstjóri World Class, frá því þegar hún óttaðist að fjölskyldan myndi flytja í fellihýsi eftir að hjónin lögðu allt undir til að reisa eina stærstu líkamsræktarstöð Evrópu í Laugardalnum.

„Við Dísa ræddum fyrir alvöru hvort að við ættum að hætta í líkamsræktinni og snúa okkur alfarið að skemmtanabransanum. En eftir nokkur ár fattaði ég að skemmtanageirinn er eins og loðnuvertíð, en rekstur líkamsræktarstöðvar mun stöðugri,“ sagði Björn um það þegar hann og Hafdís tóku ákvörðun um að selja tvo af vinsælustu skemmtistöðum borgarinnar laust eftir síðustu aldamót.

Segir Ingó Veðurguð hafa hreinsað sig út úr fyrirtækinu

Fljótlega eftir að kórónuveirufaraldurinn skall á af öllum mætti í lok febrúar á seinasta ári var sótthreinsun og hreinlæti á allra vörum. Athafnamenn sáu sér þar leik á borði og í byrjun þessa árs var tónlistarmaðurinn Ingólfur Þórarinsson, betur þekktur sem Ingó Veðurguð, kominn í kaf á innflutning á sótthreinsivörum frá X-Mist.

X-Mist komst aftur í fréttir um þremur mánuðum síðar þegar Vísir greindi frá því að Jónas Eiríkur Nordquist hafi stefnt Ingó, Davíð Þór Rúnarssyni og Sævari Eyvinds Helgasyni fyrir að hafa haft af sér innflutninginn með bolabrögðum.  Krafðist Jónas að þremenningarnir myndu greiða honum skaða- og miskabætur eftir að þeir færðu viðskiptasambönd frá X-mist ehf. til X-mist Scandinavia ehf. án samráðs við hann og tekið yfir heimasíðuna Xmist.is.

Í stefnunni kemur fram að Jónas hafi ætlað að hefja innflutning á umræddum sótthreinsivörum frá Bretlandi árið 2020 og komið á viðskiptasambandi við skoska félagið X-Mist.

Síðar kaupa Ingólfur, Davíð Þór og Sævar hlut í fyrirtæki Jónasar en eftir deilur stofnuðu þremenningarnir nýtt fyrirtæki og sömdu beint við framleiðandann án aðkomu Jónasar.

Ingólfur sagði í samtali við Vísi í apríl að lýsing Jónasar væri þvættingur og langt í frá sannleikanum samkvæm. Í raun hafi Jónas ekki haft fjárhagslega burði til að vera með í rekstrinum og selt sig út úr honum.

Umvafin hatri eftir stuðningsyfirlýsingu

Umræða um kynferðisafbrotamál var áberandi á árinu sem er senn að líða og hafði hún ekki síður áhrif í viðskiptalífinu. Mál Sölva Tryggvasonar fjölmiðlamanns var eitt af stærstu málum ársins og komst það í hámæli í maí þegar greint var frá því að tvær konur hafi kært Sölva fyrir líkamsárás og kynferðisbrot. Mikill hiti var í umræðunni um málið á samfélagsmiðlum og virkaði það líkt og olía á eld þegar Reynir Bergmann, annar eigandi veitingastaðarins Vefjunnar, tók upp hanskann fyrir Sölva og sagðist vera með honum í liði.

Nokkrum dögum síðar steig Sólveig Ýr Sigurjónsdóttir, barnsmóðir Reynis og eigandi Vefjunnar, fram í færslu á Instagram og sagði að fólk væri búið að dauðadæma fyrirtæki þeirra vegna ummælanna. Hún væri sár og reið út í fólk sem hafi logið upp á veitingastaðinn sem þau hafi lagt mikla vinnu í að byggja upp frá grunni.

„Í þessu þjóðfélagi er gjörsamlega búið að dauðadæma okkur og fyrirtækið okkar á heimasíðum okkar og í persónulegum skilaboðum og eigum við þetta bara alls ekki skilið!! Þetta er bara ALLTOF langt gengið og bið ég ykkur vinsamlegast um að hugsa ykkur tvisvar um áður en þið farið að bulla um slíkt,“ skrifaði Sólveig meðal annars.

Bónus kynnti nýjan grís

Flest fólk er vanafast að eðlisfari og geta breytingar á rótgrónum vörumerkjum oft valdið nokkru fjaðrafoki meðal fastakúnna. Á því var engin undantekning þegar Bónus, stærsta verslunarkeðja landsins, uppfærði útlit hins víðfræga Bónussgríss og breytti leturgerðinni sem notuð er í vörumerki fyrirtækisins. Breytingarnar voru gerðar samhliða lengingu á opnunartíma margra Bónussverslana en nýi grísinn virtist þó vekja mesta athygli landsmanna.

Guðmundur Marteinsson, framkvæmdastjóri Bónus, sagði í samtali við Vísi í nóvember að um tímabærar breytingar væri að ræða en þær væru þó fremur hófsamar.

„Það er verið að trimma hann aðeins til. Þetta er nú ekki mikil breyting. Það voru tekin tvö eða þrjú strik sem manni fannst alltaf að hafi gleymst að stroka út þegar hann var hannaður í upphafi,“ sagði Guðmundur, og vísaði þar í strik á baki gríssins og ofan á nefinu.

„Þetta var sú breyting sem ég samþykkti og fannst næst hinum upprunalega. Það var ákveðið að fara í vinnu með að auðvelda framhaldið í auglýsingum. Þannig höfum verið að laga helling í auglýsingaefninu til að koma því á stafrænt form.“

Netverjar voru ekki á eitt sáttir með breytinguna og sökuðu sumir verslunarkeðjuna um að eyðileggja klassískt myndmerki sem hafði skapað sér sess í þjóðarsálinni.

Hér fyrir neðan má svo sjá fleiri viðskiptafréttir sem vöktu athygli lesenda á árinu 2021.


Tengdar fréttir

Höndum í höfn í Þor­láks­höfn lokað: „Vel­gengnin varð okkur að falli“

Veitingastaðnum Hendur í höfn við Selvogsbraut í Þorlákshöfn hefur verið lokað. Eigendur staðarins segja rekstrarumhverfið í faraldrinum hafa verið mjög erfitt og þau hafi nú ákveðið að láta staðar numið. „Nú er svo komið að ég get bara ekki meir,“ segir Dagný Magnúsdóttir, annar eigandi staðarins, í samtali við Vísi.

Truflanir hjá Facebook

Fjölmargir notendur Facebook og Instagram um heim allan hafa átt í vandræðum með að tengjast samfélagsmiðlunum frá því á fjórða tímanum. Einnig hefur borið á truflunum á þjónustu Whatsapp, Messenger og Workplace en allir fimm miðlarnir eru í eigu Facebook.

Hvetur fólk til að fórna ­bílnum sínum í þágu ferða­þjónustunnar

Örtröð hefur myndast á Keflavíkurflugvelli síðustu daga og greinilegt að aukið líf er nú að færast í ferðaþjónustuna. Nú er svo komið að bílaleigur eiga í stökustu vandræðum með að anna eftirspurn en að sögn Samtaka ferðaþjónustunnar eru bílaleigubílar nánast uppseldir á Íslandi út ágústmánuð.

Röddin mín: Naktir miðaldra karlmenn í fjáröflun

„Þetta er besta partí sem ég hef farið í,“ segir Dalvíkingurinn Friðrik Már Þorsteinsson um fimmtugsafmælið sitt; veislu sem hann hélt í Hull í Bretlandi þar sem hann býr ásamt eiginkonu og tveimur dætrum.

„Ef þið farið að rífast, þá sel ég“

„Mamma sagði strax að við ættum að halda áfram og reka fyrirtækið í minningu pabba. En hún sagði líka við okkur: Ef þið farið að rífast, þá sel ég,“ segir Guðrún Hafsteinsdóttir um það þegar systkinin tóku við rekstri Kjörís í kjölfar þess að faðir þeirra, Hafsteinn Kristinsson, var bráðkvaddur.

Keypti skuldir þrotabúsins og sækir skuldlaus á miðin

Útgerðarmaður og bæjarfulltrúi í Kópavogi segist hafa ákveðið að gera upp við alla kröfuhafa í þrotabú útgerðarinnar Sælindar ehf í topp í stað þess að bíða eftir niðurstöðu í dómsmáli. Guðmundur Gísli var í nóvember 2019 dæmdur í héraðsdómi til að greiða þrotabúinu fimmtíu milljónir króna auk vaxta vegna gjafagjörnings.

Slógu lán hjá Útvegsbankanum og bankastjórinn hló

„Ég var svo svekkt að geta ekki horft á teiknimyndirnar á laugardagsmorgnum. Því pabbi dró mann á fætur til að kíkja á kaffihúsið,“ segir Sunna Rós Dýrfjörð og skellihlær. 

Eftirsóttustu starfsmenn framtíðarinnar

Aukinn sveigjanleiki í starfi hefur svo sannarlega fengið nýja merkingu í kjölfar Covid. Fjarvinna að öllu leyti eða að hluta er komin til að vera og nú er talað um „hybrid” fyrirkomulagið, eða hið blandaða fyrirkomulag, þar sem mörg störf verða unnin í bland: Í fjarvinnu og á vinnustaðnum. Þetta breytta vinnuumhverfi, auk aukinnar sjálfvirknivæðingar, kallar á nýjar hæfniskröfur.

Nýr banki fer í beina sam­­keppni við stóru við­­skipta­bankana

Nýr banki er við það að hefja starf­semi á Ís­landi og ætlar sér í beina sam­keppni við stóru banka landsins um við­skipta­vini. Hann verður að öllu leyti rekinn á raf­rænu formi, mun ekki halda úti einu einasta úti­búi en telur sig munu breyta ís­lenskum banka­markaði til fram­tíðar.

Birgitta Líf endurreisir B5

Birgitta Líf Björnsdóttir, áhrifavaldur og World Class-erfingi, hefur tekið við lyklunum að Bankastræti 5, þar sem hún er að opna nýjan skemmtistað þegar veiran leyfir. Um er að ræða endurreistan B5, en sá skemmtistaður lagði upp laupana á síðasta ári í kjölfar heimsfaraldurs kórónuveiru.

Breyttu staðnum „úr helvíti í paradís“

Rekstraraðilar veitingastaðarins Ali Baba hafa opnað nýjan stað í húsnæðinu við Austurstræti 12 í Reykjavík, húsnæði sem á sér nokkra forsögu. Nýi staðurinn var opnaður í gær en áður var veitingastaðurinn vinsæli til húsa við Veltusund 5 við Ingólfstorg en var því útibúi lokað í byrjun árs 2019. Leituðu eigendur þá að nýrri staðsetningu í miðborginni.

„Núna get ég allavega verslað í Krónunni án samviskubits“

Særúnu Ósk Pálmadóttur hefur verið sagt upp störfum sem samskiptastjóri Haga en staða hennar hjá verslunarfyrirtækinu hefur verið lögð niður. Særún er um leið fyrsti og síðasti samskiptastjóri Haga en fyrir hennar tíð hafði enginn gegnt þeirri stöðu hjá smásölurisanum.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×