Erlent

Biden segir repúblikana í „rússneskri rúllettu“ með hagkerfið

Kjartan Kjartansson skrifar
Joe Biden var harðorður í garð repúblikana á Bandaríkjaþingi í ávarpi í Hvíta húsinu í dag.
Joe Biden var harðorður í garð repúblikana á Bandaríkjaþingi í ávarpi í Hvíta húsinu í dag. AP/Evan Vucci

Repúblikanar á Bandaríkjaþingi bera ábyrgðina á því ef ríkissjóður Bandaríkjanna getur ekki staðið við skuldbindingar sínar síðar í þessum mánuði, að sögn Joes Biden Bandaríkjaforseta. Flokkarnir tveir deila enn hart um svonefnt skuldaþak sem verður að hækka ef Bandaríkin ætla ekki að lenda í sögulegum vanskilum.

Lögbundið þak á skuldsetningu ríkissjóðs verður rofið í kringum 18. október ef Bandaríkjaþing samþykkir ekki að hækka það á næstu tveimur vikum. Nái flokkarnir tveir ekki samkomulagi um það gæti bandaríski ríkissjóðurinn ekki lengur greitt af öllum skuldum sínum. Það yrði í fyrsta skipti í sögunni sem það gerðist.

Demókratar eru með nauman meirihluta á þingi en Repúblikanaflokkurinn hefur harðneitað að greiða atkvæði með því að hækka skuldaþakið. Strangt til tekið gætu demókratar hækkað þakið einhliða en það vilja þeir ekki gera því báðir flokkar bera ábyrgð á skuldum ríkissjóðs. Skattalækkanir Donalds Trump, fyrrverandi forseta, sem repúblikanar samþykktu með glöðu geði hafi meðal annnars aukið halla ríkissjóðs um billjónir dollara.

Repúblikanar vilja aftur á móti að demókratar sitji uppi með þann Svarta-Pétur að hækka skuldaþakið einir til að geta barið á þeim fyrir það fyrir þingkosningar sem fara fram á næsta ári.

Biden forseti vísaði allri ábyrgð á stöðu mála á Repúblikanaflokkinn og Mitch McConnell, leiðtoga þeirra í öldungadeildinni, í dag. Sagðist hann ekki getað heitið því að sátt næðist um skuldaþakið því það væri í höndum McConnell.

„Þeir verða að hætta að spila rússneska rúllettu með bandaríska hagkerið. Ekki aðeins neita repúblikanar að vinna vinnuna sína heldur hóta þeir að nota vald sitt til að koma í veg fyrir að við vinnum okkar vinnu, að bjarga hagkerfinu frá hamförum. Ég tel það hreinskilnislega hræsni, hættulegt og svívirðilegt. Hindranir þeirra og ábyrgðarleysi kann sér engin mörk,“ sagði Biden.

Janet Yellen, fjármálaráðherra og fyrrverandi seðlabankastjóri, hefur lýst afleiðingum þess að ríkissjóður lendi í vanskilum sem „hörmulegum“.

Mitch McConnell er staðráðinn í að láta demókrata þurfa eina að axla ábyrgð á hækkun skuldaþaksins í aðdraganda þingkosninga á næsta ári.AP/J. Scott Applewhite

Of tímafrekt að fara leið repúblikana

McConnell ítrekaði í bréfi til Hvíta hússins að demókratar fengju enga hjálp frá repúblikönum við að hækka skuldaþakið. Demókratar verði að nýta sér ákvæði þingskapa um svonefnda sáttameðferð varðandi fjárlög (e. budget reconciliation) til að samþykkja að hækka skuldaþakið. Með sáttameðferðinni er hægt að samþykkja frumvörp með einföldum meirihluta og komast hjá rétti minnihlutans til að stöðva mál með málþófi.

Biden vill hins vegar að repúblikanar leyfi demókrötum að samþykkja hækkun skuldaþaksins í hefðbundinni atkvæðagreiðslu því sáttameðferðarferlið taki of langan tíma. Til þess þyrftu repúblikanar að samþykkja að beita ekki málþófi til að stöðva málið.

Þingskapasérfræðingur Bandaríkjaþings (e. parliamentarian) hefur staðfest að demókratar gætu hækkað skuldaþakið með sáttameðferðinni. Það gæti þó tekið langan tíma og leitt til þess að niðurstaða lægi ekki fyrir fyrr en eftir að skuldaþakið væri fokið út í veður og vind, að sögn Washington Post.

Á móti stefnumálum Biden

Hækkun skuldaþaksins var áður fyrr þverpólitískt samkomulag sem gekk að mestu hnökralaust fyrir sig lengi vel. Undanfarinn rúman áratug hefur Repúblikanaflokkurinn í vaxandi mæli nýtt sér skuldaþakið til þess að binda hendur demókrata þegar þeir eru við völd, krefjast niðurskurðar á fjárlögum eða neyða þá til að greiða atkvæði með hækkun ríkisskulda, að sögn AP-fréttastofunnar.

Það sama er uppi á teningnum að þessu sinni. Biden og demókratar vilja samþykkja tvö stór frumvörp um styrkingu velferðarkerfisins og innviðauppbyggingu sem eiga að kosta samtals um 4,5 billjónir dollara næsta áratuginn.

Repúblikanar vilja ekki sjá slík ríkisútgjöld en Biden fullyrðir að hækkun skatta á fyrirtæki og tekjuháa einstaklinga greiði fyrir aðgerðirnar sem hann vill ráðast í.

Hækka þarf skuldaþakið vegna núverandi skuldbindinga ríkissjóðs, óháð því hvort að frumvörpin um stefnumál Biden verði samþykkt eða ekki.


Tengdar fréttir

Af­stýrðu lokunum hjá al­ríkinu um stundar­sakir

Bandaríska þingið samþykkti fyrir stundu lög sem tryggja alríkisstjórninni fjármögnun útgjalda fram til 3. desember. Ekki mátti mikið tæpara standa þar sem núverandi fjárlagaári lýkur á miðnætti í kvöld.

Vara við hörmulegum afleiðingum ef skuldaþakið brestur

Fjármálaráðherra Bandaríkjanna varar við því að það hafi hörmulegar afleiðingar í för með sér samþykki Bandaríkjaþing ekki að hækka svonefnt skuldaþak ríkissjóðs. Enn liggur ekkert samkomulag fyrir um hækkun þaksins eða ný fjárlög sem eiga að taka gildi á föstudag.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×