Þegar storminn hefur lægt Jón Björn Hákonarson skrifar 10. janúar 2020 08:00 Nú þegar nýtt ár er gengið í garð og aðeins hefur liðið frá illviðri því sem geisaði um vestan og norðanvert landið í desember síðastliðnum og innviðir samfélaganna að komast aftur í lag er rétt að horfa aðeins yfir það sem gerðist og draga af því lærdóm. Efst í huga manns er þó þakklæti til alls þess fjölda sjálfboðaliða á vegum Landsbjargar og Rauða Krossins sem unnu dag og nótt til að aðstoða samborgara sína. Ásamt fjölmennu liði annara viðbragðsaðila, lögreglu, bænda og starfsmanna veitufyrirtækja sem unnu sleitulaust, svo dögum skiptir, til að koma innviðum samfélagsins aftur af stað. Án þessa fólks hefðu afleiðingar þessa óveðurs getað orðið miklu meiri og verri. En hvaða lærdóm tökum við með okkur úr þessum aðstæðum. Ljóst er að ýmsir innviðir landsins eru ekki í stakk búnir til að takast á við aðstæður líkar þessum og munum þá um leið að þetta óveður er ekki einstakt. Slík veður hafa komið áður og munu koma aftur. Því verðum við að hefjast þegar handa við að gera þær úrbætur sem þarf til að heilu landsvæðin séu ekki án rafmagns og fjarskipta svo dögum skiptir. Og þær úrbætur þarf að vinna hratt og geta ekki flækst í nefndum á vegum stjórnkerfisins um ókominn tíma þar sem þær verða vegnar í töflureiknum á alla kanta í innbyrðis slag ráðuneyta. Við erum nefnilega að tala um heimili og lífsviðurværi fólks sem við ætlum að gera kleift að geta búið um allt land. Almannahagsmunir umfram hagsmuni einstaklinga eða félagasamtaka Mikilvægt er að ráðist verði strax í styrkingu flutningskerfis raforku þannig að það þjóni því hlutverki að geta flutt raforku skammlaust og lagnaleiðir séu ekki fastar í lagaflækjum um árabil. Hagsmunir heildarinnar séu settir í forgang en ekki sérhagsmunir stöku landeiganda sem jafnvel búa ekki á jörðum sínum. Fjarskiptakerfin þarf að styrkja og bæta þannig að þau standi af sér öll veður og nýta til styrkingar flutningskerfi fjarskipta sem þegar er til staðar en í eigu ýmissa aðila. Öryggisfjarskipti eiga alltaf að vera í forgangi og ekki sett undir mælistiku hagnaðar. Þá þarf að slaka á hagnaðarkröfum sem gerðar eru til orkufyrirtækja í opinberri eigu og þeim gert skylt og mögulegt að byggja upp varaafl þar sem þess er þörf. Styrkja þarf starfsemi þeirra í dreifðum byggðum með auknum mannafla og tækjum sem þarf til að takast á við erfiðar veðurfarslegar aðstæður. Slíkt þarf að vera til staðar og ef eitthvað er þá sýna þær aðstæður sem sköpuðust í illviðrinu sem gekk yfir landið, svo ekki verður um villst, nauðsyn þess að raforkuframleiðsla og dreifing raforku eiga að vera að mestu í höndum opinberra aðila í ljósi mikilvægis og til slíkra fyrirtækja er hægt að gera kröfur sem ekki á bara að mæla í arðsemi til eiganda. Miðhálendisþjóðgarður á ís Því væri gott að þingmenn finndu nú hjá sér þörf til að leggja fram þingsályktunartillögu um opinbera eigu okkar helstu orkufyrirtækja sem táknrænt skref í þessa átt. Þá er ekki síður mikilvægt að þingmenn allra flokka sammælist um að leggja til hliðar áætlanir um miðhálendisþjóðgarð að sinni. Byrjum nú einu sinni á réttum enda í stórum málum eins og þetta er. Skipuleggjum fyrst hvernig fara skal með flutningskerfi raforku um landið allt. Hvernig skal standa að virkjunum til að tryggja okkur rafmagn til framtíðar ekki síst með orkuskipti í huga og hvernig það getur svo farið saman með verndun náttúru landsins. Þegar þessar lausnir liggja fyrir þá skulum við aftur taka upp málefni miðhálendisþjóðgarðs. Þetta ætti að vera forgangsmál núna. Munum að loftslagsmál og náttúruvernd geta skarast og vinnubrögð við það þarf að vanda. Ísland á að vera í farabroddi þegar kemur að loftslagsmálum á heimsvísu og það verður ekki gert með því að takmarka möguleika til nýtingar á endurnýjanlegum orkukostum. Það er líka ljóst að mikil andstaða er meðal sveitarfélaga landsins við áætlanir um miðhálendisþjóðgarð eins og þær liggja fyrir nú og nauðsynlegt að hlusta vel á þau rök og taka tillit til þeirra. Allir sitji við sama borð En fyrst og síðast; drögum lærdóm af því sem betur má fara eftir óveður í árslok og gerum betur. Ráðumst í aðgerðir strax því það á að vera sameiginlegt markmið okkar sem Ísland byggjum að við sitjum öll við sama borð þegar kemur að grundvallar skilyrðum til búsetu. Gerum það öll saman því þannig ganga hlutir alltaf best þegar máttur hinna mörgu er virkjaður. Með ósk um gæfuríkt og gott ár 2020.Höfundur er ritari Framsóknarflokksins Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Orkumál Þjóðgarðar Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Nú þegar nýtt ár er gengið í garð og aðeins hefur liðið frá illviðri því sem geisaði um vestan og norðanvert landið í desember síðastliðnum og innviðir samfélaganna að komast aftur í lag er rétt að horfa aðeins yfir það sem gerðist og draga af því lærdóm. Efst í huga manns er þó þakklæti til alls þess fjölda sjálfboðaliða á vegum Landsbjargar og Rauða Krossins sem unnu dag og nótt til að aðstoða samborgara sína. Ásamt fjölmennu liði annara viðbragðsaðila, lögreglu, bænda og starfsmanna veitufyrirtækja sem unnu sleitulaust, svo dögum skiptir, til að koma innviðum samfélagsins aftur af stað. Án þessa fólks hefðu afleiðingar þessa óveðurs getað orðið miklu meiri og verri. En hvaða lærdóm tökum við með okkur úr þessum aðstæðum. Ljóst er að ýmsir innviðir landsins eru ekki í stakk búnir til að takast á við aðstæður líkar þessum og munum þá um leið að þetta óveður er ekki einstakt. Slík veður hafa komið áður og munu koma aftur. Því verðum við að hefjast þegar handa við að gera þær úrbætur sem þarf til að heilu landsvæðin séu ekki án rafmagns og fjarskipta svo dögum skiptir. Og þær úrbætur þarf að vinna hratt og geta ekki flækst í nefndum á vegum stjórnkerfisins um ókominn tíma þar sem þær verða vegnar í töflureiknum á alla kanta í innbyrðis slag ráðuneyta. Við erum nefnilega að tala um heimili og lífsviðurværi fólks sem við ætlum að gera kleift að geta búið um allt land. Almannahagsmunir umfram hagsmuni einstaklinga eða félagasamtaka Mikilvægt er að ráðist verði strax í styrkingu flutningskerfis raforku þannig að það þjóni því hlutverki að geta flutt raforku skammlaust og lagnaleiðir séu ekki fastar í lagaflækjum um árabil. Hagsmunir heildarinnar séu settir í forgang en ekki sérhagsmunir stöku landeiganda sem jafnvel búa ekki á jörðum sínum. Fjarskiptakerfin þarf að styrkja og bæta þannig að þau standi af sér öll veður og nýta til styrkingar flutningskerfi fjarskipta sem þegar er til staðar en í eigu ýmissa aðila. Öryggisfjarskipti eiga alltaf að vera í forgangi og ekki sett undir mælistiku hagnaðar. Þá þarf að slaka á hagnaðarkröfum sem gerðar eru til orkufyrirtækja í opinberri eigu og þeim gert skylt og mögulegt að byggja upp varaafl þar sem þess er þörf. Styrkja þarf starfsemi þeirra í dreifðum byggðum með auknum mannafla og tækjum sem þarf til að takast á við erfiðar veðurfarslegar aðstæður. Slíkt þarf að vera til staðar og ef eitthvað er þá sýna þær aðstæður sem sköpuðust í illviðrinu sem gekk yfir landið, svo ekki verður um villst, nauðsyn þess að raforkuframleiðsla og dreifing raforku eiga að vera að mestu í höndum opinberra aðila í ljósi mikilvægis og til slíkra fyrirtækja er hægt að gera kröfur sem ekki á bara að mæla í arðsemi til eiganda. Miðhálendisþjóðgarður á ís Því væri gott að þingmenn finndu nú hjá sér þörf til að leggja fram þingsályktunartillögu um opinbera eigu okkar helstu orkufyrirtækja sem táknrænt skref í þessa átt. Þá er ekki síður mikilvægt að þingmenn allra flokka sammælist um að leggja til hliðar áætlanir um miðhálendisþjóðgarð að sinni. Byrjum nú einu sinni á réttum enda í stórum málum eins og þetta er. Skipuleggjum fyrst hvernig fara skal með flutningskerfi raforku um landið allt. Hvernig skal standa að virkjunum til að tryggja okkur rafmagn til framtíðar ekki síst með orkuskipti í huga og hvernig það getur svo farið saman með verndun náttúru landsins. Þegar þessar lausnir liggja fyrir þá skulum við aftur taka upp málefni miðhálendisþjóðgarðs. Þetta ætti að vera forgangsmál núna. Munum að loftslagsmál og náttúruvernd geta skarast og vinnubrögð við það þarf að vanda. Ísland á að vera í farabroddi þegar kemur að loftslagsmálum á heimsvísu og það verður ekki gert með því að takmarka möguleika til nýtingar á endurnýjanlegum orkukostum. Það er líka ljóst að mikil andstaða er meðal sveitarfélaga landsins við áætlanir um miðhálendisþjóðgarð eins og þær liggja fyrir nú og nauðsynlegt að hlusta vel á þau rök og taka tillit til þeirra. Allir sitji við sama borð En fyrst og síðast; drögum lærdóm af því sem betur má fara eftir óveður í árslok og gerum betur. Ráðumst í aðgerðir strax því það á að vera sameiginlegt markmið okkar sem Ísland byggjum að við sitjum öll við sama borð þegar kemur að grundvallar skilyrðum til búsetu. Gerum það öll saman því þannig ganga hlutir alltaf best þegar máttur hinna mörgu er virkjaður. Með ósk um gæfuríkt og gott ár 2020.Höfundur er ritari Framsóknarflokksins
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun