„Fá skot eftir í byssunni“ ef bakslagið dregst á langinn Stefán Ó. Jónsson skrifar 31. júlí 2020 09:01 Ferðamennskan hefur aðeins glæðst í sumar, en er þó enn ekki í líkingu við það sem hún hefur verið undanfarin ár. vísir/vilhelm Stjórnvöld, fyrirtæki og heimilin eiga fá „skot eftir í byssunni“ til að bregðast við efnahagsáföllum, fari svo að bakslag Íslendinga í baráttunni við kórónuveiruna vari lengi. Erfitt er jafnframt að sjá að viðsnúningurinn verði jafn kröftugur og hann var í vor ef það tekur tíma að bæla kórónuveiruna niður aftur. Þetta er mat Konráðs S. Guðjónssonar, aðstoðarframkvæmdastjóra Viðskiptaráðs Íslands, sem ræddi heilsu hagkerfsins á Bítinu í morgun áður en hertar aðgerðir gegn kórónuveirunni taka gildi á hádegi. Hann segir að efnahagslega staðan hafi farið að líta ágætlega út með hækkandi sól. Ferðalög innanlands hafi aukist, neysla heimilanna hafi verið mikil „og það virtist ekki vera eins mikið högg á fjárfestingu og leit út í fyrstu,“ segir Konráð. Óvissan hafi þó áfram verið mikil og möguleikinn á bakslagi alltaf fyrir hendi. Það sé því ómögulegt að segja hvenær áhrif faraldursins á líf landsmanna verða lítil sem enginn, hvort sem það verður með tilkomu bóluefnis eða leiða til þess að lifa með veirunni. Að sama skapi sé erfitt að segja til um hversu lengi hin nýju, hertu höft munu vara en staðan verður endurmetin að tveimur viknum liðnum. Konráð telur því allt eins líklegt að þeim verði aflétt, það sé þó áhyggjuefni ef það mun taka langan tíma að kveða niður veiruna aftur og að harðar takmarkanir séu komnar til að vera. „Það eru fá skot eftir í byssunni hjá stjórnvöldum, fyrirtækjum og heimilum til að bregðast við þessu,“ segir Konráð. Það hafi gengið ágætlega að bregðast við efnahagslega vanda vorsins en ætla má að það verði erfiðara núna. „Sem dæmi þá geturðu ekki lækkað vexti aftur um nokkur prósentustig þegar þeir eru eitt prósent. Það kemur að því að það eru takmörk,“ segir Konráð. Fyrst hafi verið gripið til auðveldari ráðstafana og þeirra sem lágu beinast við - „en þegar þú þarft að gera meira þá vandast kannski málið.“ Bankar og aðrir þurfa því að líkindum að búa sig undir aðlagast rekstrarumhverfi sem kann að vera erfitt í einhvern tíma, fari svo að bakslagið dragist á langinn. Erfitt að sjá jafn öflugan viðsnúning Konráð segir því ekki að neita að það hafi áhrif að bremsa hagkerfið af í tvær vikur eins og gert verður frá hádegi í dag. Fyrir höft dagsins stefndi þegar í að samdrátturinn í ár yrði sá versti á Íslandi í 100 ár. Aftur á móti séu efnahagsþrengingarnar núna ólíkar þeim sem landsmenn kynntust í hruninu 2008. „Þegar þú hættir samkomutakmörkunum og fólk fer aftur að lifa sínu eðlilega lífi þá ertu kominn mjög langa leið út úr þessari kreppu,“ segir Konráð. Hann spyr sig því hvernig þróunin verður núna, ef og þegar þessi nýjustu höft verða afnumin. „Fara heimilin og fyrirtækin jafn kröftulega af stað og síðast?“ spyr Konráð, sem segist þó eiga erfitt með að sjá fyrir sér að viðsnúningurinn verði jafn öflugur og hann var á vormánuðum ef þróunin verður neikvæð. „Það er áhyggjuefni eitt og sér, ég held að ansi margir þurfi nú að velta fyrir sér hvernig eigi að lifa með þessu þannig að við komumst ósködduð út úr þessu til lengri tíma,“ segir Konráð sem hlusta má á í spilaranum hér að ofan. Bítið Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Viðskipti innlent ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Viðskipti innlent „Bankinn tekur höggið á sig að stórum hluta“ Viðskipti innlent Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Viðskipti innlent Hækka ekki verðtryggðu vextina Viðskipti innlent Kerecis fólk fjárfestir í flugi Viðskipti innlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Atvinnulíf Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Viðskipti innlent Fleiri fréttir Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Hækka ekki verðtryggðu vextina „Bankinn tekur höggið á sig að stórum hluta“ Mikilvægt að verja þær gjaldeyristekjur sem ferðaþjónustan aflar Kerecis fólk fjárfestir í flugi Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Opna verslanir í Kringlunni á ný Nýtt veitingasvæði rís í Smáralind Kristján ráðinn til Advania Bein útsending: Raforkuöryggi, fyrir hverja? „Grindavíkuráhrifin“ að fjara út Vilja afnema álag á útsvar í Árborg á næsta ári Rekstur fríhafnarinnar seldur úr landi Vaxtalækkun gleðitíðindi en vextir ennþá „allt of háir“ Rannveig kveður: 124 fundir og „aldrei lognmolla“ Skýr merki um að verðbólga sé að hjaðna Ráðin framkvæmdastjórar hjá Sóltúni Krefst þess að Sorpa stofni hlutafélag Vaxtaákvörðun peningastefnunefndar rökstudd Tilkynnir um breytta vexti nokkrum mínútum eftir stýrivaxtalækkun Stýrivextir halda áfram að lækka Útboð SÍ stöðvað og Intuens fagnar sigri Samtökin '78 selja slotið Allir spá lægri vöxtum Grindvíkingar geta nú gerst „hollvinir“ seldra húsa sinna Samkaup koma inn á bókamarkaðinn með látum Sjá meira
Stjórnvöld, fyrirtæki og heimilin eiga fá „skot eftir í byssunni“ til að bregðast við efnahagsáföllum, fari svo að bakslag Íslendinga í baráttunni við kórónuveiruna vari lengi. Erfitt er jafnframt að sjá að viðsnúningurinn verði jafn kröftugur og hann var í vor ef það tekur tíma að bæla kórónuveiruna niður aftur. Þetta er mat Konráðs S. Guðjónssonar, aðstoðarframkvæmdastjóra Viðskiptaráðs Íslands, sem ræddi heilsu hagkerfsins á Bítinu í morgun áður en hertar aðgerðir gegn kórónuveirunni taka gildi á hádegi. Hann segir að efnahagslega staðan hafi farið að líta ágætlega út með hækkandi sól. Ferðalög innanlands hafi aukist, neysla heimilanna hafi verið mikil „og það virtist ekki vera eins mikið högg á fjárfestingu og leit út í fyrstu,“ segir Konráð. Óvissan hafi þó áfram verið mikil og möguleikinn á bakslagi alltaf fyrir hendi. Það sé því ómögulegt að segja hvenær áhrif faraldursins á líf landsmanna verða lítil sem enginn, hvort sem það verður með tilkomu bóluefnis eða leiða til þess að lifa með veirunni. Að sama skapi sé erfitt að segja til um hversu lengi hin nýju, hertu höft munu vara en staðan verður endurmetin að tveimur viknum liðnum. Konráð telur því allt eins líklegt að þeim verði aflétt, það sé þó áhyggjuefni ef það mun taka langan tíma að kveða niður veiruna aftur og að harðar takmarkanir séu komnar til að vera. „Það eru fá skot eftir í byssunni hjá stjórnvöldum, fyrirtækjum og heimilum til að bregðast við þessu,“ segir Konráð. Það hafi gengið ágætlega að bregðast við efnahagslega vanda vorsins en ætla má að það verði erfiðara núna. „Sem dæmi þá geturðu ekki lækkað vexti aftur um nokkur prósentustig þegar þeir eru eitt prósent. Það kemur að því að það eru takmörk,“ segir Konráð. Fyrst hafi verið gripið til auðveldari ráðstafana og þeirra sem lágu beinast við - „en þegar þú þarft að gera meira þá vandast kannski málið.“ Bankar og aðrir þurfa því að líkindum að búa sig undir aðlagast rekstrarumhverfi sem kann að vera erfitt í einhvern tíma, fari svo að bakslagið dragist á langinn. Erfitt að sjá jafn öflugan viðsnúning Konráð segir því ekki að neita að það hafi áhrif að bremsa hagkerfið af í tvær vikur eins og gert verður frá hádegi í dag. Fyrir höft dagsins stefndi þegar í að samdrátturinn í ár yrði sá versti á Íslandi í 100 ár. Aftur á móti séu efnahagsþrengingarnar núna ólíkar þeim sem landsmenn kynntust í hruninu 2008. „Þegar þú hættir samkomutakmörkunum og fólk fer aftur að lifa sínu eðlilega lífi þá ertu kominn mjög langa leið út úr þessari kreppu,“ segir Konráð. Hann spyr sig því hvernig þróunin verður núna, ef og þegar þessi nýjustu höft verða afnumin. „Fara heimilin og fyrirtækin jafn kröftulega af stað og síðast?“ spyr Konráð, sem segist þó eiga erfitt með að sjá fyrir sér að viðsnúningurinn verði jafn öflugur og hann var á vormánuðum ef þróunin verður neikvæð. „Það er áhyggjuefni eitt og sér, ég held að ansi margir þurfi nú að velta fyrir sér hvernig eigi að lifa með þessu þannig að við komumst ósködduð út úr þessu til lengri tíma,“ segir Konráð sem hlusta má á í spilaranum hér að ofan.
Bítið Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Viðskipti innlent ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Viðskipti innlent „Bankinn tekur höggið á sig að stórum hluta“ Viðskipti innlent Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Viðskipti innlent Hækka ekki verðtryggðu vextina Viðskipti innlent Kerecis fólk fjárfestir í flugi Viðskipti innlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Atvinnulíf Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Viðskipti innlent Fleiri fréttir Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Hækka ekki verðtryggðu vextina „Bankinn tekur höggið á sig að stórum hluta“ Mikilvægt að verja þær gjaldeyristekjur sem ferðaþjónustan aflar Kerecis fólk fjárfestir í flugi Hækka verðtryggða vexti og útskýra hvers vegna Bjarni ráðinn framkvæmdastjóri vinds og jarðvarma hjá Landsvirkjun Lækka innlánsvexti um heilt prósentustig Opna verslanir í Kringlunni á ný Nýtt veitingasvæði rís í Smáralind Kristján ráðinn til Advania Bein útsending: Raforkuöryggi, fyrir hverja? „Grindavíkuráhrifin“ að fjara út Vilja afnema álag á útsvar í Árborg á næsta ári Rekstur fríhafnarinnar seldur úr landi Vaxtalækkun gleðitíðindi en vextir ennþá „allt of háir“ Rannveig kveður: 124 fundir og „aldrei lognmolla“ Skýr merki um að verðbólga sé að hjaðna Ráðin framkvæmdastjórar hjá Sóltúni Krefst þess að Sorpa stofni hlutafélag Vaxtaákvörðun peningastefnunefndar rökstudd Tilkynnir um breytta vexti nokkrum mínútum eftir stýrivaxtalækkun Stýrivextir halda áfram að lækka Útboð SÍ stöðvað og Intuens fagnar sigri Samtökin '78 selja slotið Allir spá lægri vöxtum Grindvíkingar geta nú gerst „hollvinir“ seldra húsa sinna Samkaup koma inn á bókamarkaðinn með látum Sjá meira