Lætur til sín taka í menningarlífinu

List hefur verið að sækja í sig veðrið samhliða mýkri áherslum í samfélaginu og plakatmenningin hopar til að gefa listaverkum rými á veggjum heimila,“ segir Aðalheiður Magnúsdóttir sem á og rekur Ásmundarsal. „Listin nærir sálina og veitir andagift.“

Hún og eiginmaður hennar, Sigurbjörn Þorkelsson sem starfaði í fjármálageiranum á erlendri grund til fjölda ára, keyptu Ásmundarsal við Freyjugötu, sem hýsti áður Listasafn ASÍ, árið 2016.

„Ég er eins konar milliliður og vinn við að koma list á framfæri. Það er frábært hlutskipti,“ segir hún.

„Það er stutt á milli Ásmundarsalar sem er við Freyjugötu og höfuðstöðva Fossa markaða sem eru við Fríkirkjuveg. Ég get því hlaupið á milli staða án mikillar fyrirhafnar,“ segir Aðalheiður en hún kemur að markaðsmálum Fossa markaða og situr í varastjórn. Hjónin eiga meirihluta í Fossum mörkuðum.

Aðalheiður situr jafnframt í stjórn Hörpunnar en þau hjónin eru mikið áhugafólk um tónlist. Sigurbjörn, eiginmaður Aðalheiðar, situr einmitt í stjórn Sinfóníunnar sem er með starfsemi í húsinu. Hann á ekki langt að sækja áhuga sinn á tónlist þar sem faðir hans var Þorkell Sigurbjörnsson tónskáld sem samdi meðal annars tónverkið Heyr, himna smiður.

„Stóru verkefnin mín um þessar mundir eru að skipuleggja Takk dag Fossa markaða sem haldinn verður á morgun, fimmtudag. Þetta er árlegur viðburður haldinn í samstarfi við viðskiptavini og samstarfsfyrirtæki okkar þar sem allar þóknanatekjur vegna viðskipta dagsins renna til góðagerðarmála,“ segir Aðalheiður. Þetta er í fimmta sinn sem dagurinn er haldinn og rennur afrakstur söfnunarinnar í ár til Rjóðursins, sem er hvíldar- og endurhæfingarheimili fyrir langveik og fötluð börn.

„Í beinu framhaldi hefjumst við svo handa í Ásmundarsal við að setja upp jólasýningu sem hefst 7. desember en fyrirmynd hennar er sótt til sjálfs Ásmundar Sveinssonar myndhöggvara,“ segir hún.

NY, London og Hong Kong

Þú hefur búið í New York, London og Hong Kong. Viltu segja frá því?



„Við bjuggum í 25 ár erlendis. Við vörðum þrettán árum í New York, átta árum í London og fjórum í Hong Kong.

Strax eftir að ég útskrifaðist úr Versló flutti ég til New York til að læra hönnun og markaðsmál við Parsons School of Design. Nokkru seinna, þegar við fluttum til London, lauk ég jafnframt diplómanámi í listrænni stjórnun og framleiðslu frá Central Saints Martin.

Eftir Parsons fór ég að vinna í nokkur ár og börnin okkar fimm fæddust svo eitt af öðru næstu árin. Eftir að ég fór að sinna barnauppeldi var ég áfram viðloðandi verkefni í New York og vann að gerð auglýsinga og við markaðssetningu. Það að taka að sér verkefni í stað þess að vera í fastri vinnu gerði það að verkum að ég gat sótt börnin að skóladegi loknum.

Ég vann sömuleiðis í sjónvarpi, til dæmis hjá David Letterman í nokkur ár við gerð fríkaðra búninga. Það var ótrúlega skemmtilegt.“

Letterman er athyglisverður

Kynntist þú David Letterman?



„Já, eins mikið og hægt er að kynnast David. Hann er frekar athyglisverður karakter.“

Hvernig var að búa í Hong Kong?

„Það var afar skemmtilegt. Allar borgirnar sem við bjuggum í voru fullkomnar fyrir okkur á þeim tíma sem við bjuggum þar. Þær buðu allar upp á eitthvað spennandi. Í Hong Kong greip okkur mikill áhugi á að ganga á fjöll – sem er ef til vill ekki eitthvað sem margir tengja Hong Kong við. Náttúran þar er óviðjafnanleg og fjöldi fallegra eyja er allt um kring þar sem gaman er að fara í fjallgöngur.

Í New York bjuggum við til dæmis steinsnar frá American Museum of Natural History þar sem börnin okkar gátu skoðað risaeðlur í fullri stærð.“

Af hverju sneruð þið heim?

„Við stóðum frammi fyrir þeirri ákvörðun að annaðhvort myndum við flytja heim eða búa alla tíð erlendis. Við höfðum búið lengi úti og börnin höfðu fest rætur. Árið 2013 ákváðum við að skella okkur heim. Það hefur verið ótrúlega skemmtilegt að kynnast Íslandi upp á nýtt. Ísland hefur upp á svo margt að bjóða eins og frábært menningarstarf, sundferðir og fjallgöngur og auðvitað vini og fjölskyldu.“

Fimmtíu fjöll á einu ári

Þú hefur nefnt fjallgöngur tvisvar í viðtalinu. Ertu mikið í fjallgöngum?



„Ég varð fimmtug í maí og setti mér það markmið að ganga á fimmtíu fjöll á einu ári. Ég er þegar búin að ganga á 37 fjöll með góðum vinum.“

Eftir að heim var komið tóku við ný og fjölbreytt verkefni hjá þeim hjónum, sum hver í gegnum fjárfestingarfélag þeirra. Auk þess að vera hluthafar í Fossum mörkuðum hafa þau fjárfest í fasteignum, tæknifyrirtækinu Völku og nýsköpunarfyrirtækinu Kerecis. Í ljósi reynslu og áhuga Aðalheiðar á listsköpun beindust augu hennar að Ásmundarsal þegar færi gafst.

Af hverju keyptuð þið Ásmundarsal?

„Það hafði lengi verið draumur að skapa rými þar sem skapandi listir og hönnun gætu komið saman. Fljótlega eftir að við fluttum heim var Ásmundarsalur auglýstur til sölu og við hefðum ekki getað ímyndað okkur fallegra hús. Í kjölfarið tók við mikil vinna við endurbætur sem tóku um eitt og hálft ár.

Samhliða þeirri vinnu kom ég að því að gera upp höfuðstöðvar Fossa markaða, sem verið var að flytja í fallegt hús við Fríkirkjuveg. Þetta var heilmikið umstang á þessum tíma en skemmtileg samvinna með góðu fólki.

Það skipti okkur miklu máli að skapa hjarta í Ásmundarsal svo við tókum niður veggi til að útbúa setustofuna okkar í samvinnu við Reykjavík Roasters. Það var mér mikið hjartans mál að við byðum upp á góðan morgunmat og kaffið gerist ekki betra að mínu mati. Kaffihúsið sækir öll flóran af fólki, allt frá listamönnum til þeirra sem starfa í viðskiptalífinu. Þetta er litrík og skemmtileg blanda og orkan í húsinu alveg einstök.

Í Ásmundarsal sýnum við myndlist, högglist, dans, höfum staðið fyrir tónleikum og bókaútgáfu. Lagt var upp með að það yrði mikið líf í húsinu, hér yrði ekki sussað á fólk.

Við viljum vera eins konar hjarta í menningunni og að fólk geti sótt hingað innblástur og átt notalega stund.

Núna erum við með skemmtilega dagskrá planaða út næsta ár en skiljum samt alltaf eftir einhverja glugga fyrir hið óvænta sem gæti dottið inn hjá okkur. Við leggjum áherslu á að tengjast einnig þeim menningarlegu viðburðum sem eru að gerast hverju sinni eins og til dæmis Vetrarhátíð og Barnamenningarhátíð.“

Hissa þegar húsið var auglýst

Listamönnum leist nú ekki á blikuna fyrst þegar þið keyptuð Ásmundarsal. Hvernig horfði það við þér?



„Ég var hjartanlega sammála listamönnum sem voru ósáttir við að húsið væri sett á sölu eftir að hafa þjónað listinni í áratugi. Ég var jafn hissa og allir aðrir þegar ég sá fasteignina auglýsta í blöðunum. Það voru engar kvaðir um að það þyrfti að vera listastarfsemi í húsinu. Það hefði allt eins mátt vera með skrifstofu hérna. Hús á borð við Ásmundarsal þarf að vera aðgengilegt fyrir sem flesta.

Ég er alveg ótrúlega þakklát hvað fólk hefur tekið nýjum Ásmundarsal vel og stutt okkur með því að mæta á sýningar og viðburði.

Samfélagið sem hefur skapast í Ásmundarsal er fyrst og fremst að þakka fólkinu sem hingað sækir. Í dag erum við hluti af nærumhverfi okkar þar sem skólarnir og leikskólarnir sækja okkur heim, sem okkur finnst mjög mikilvægur hluti af starfseminni.“

Hvað leggið þið áherslu á í sýningum Ásmundarsals?

„Áherslan er á lifandi list. Í gryfjunni geta listamenn unnið að listsköpun og gestum og gangandi er boðið að heimsækja vinnustofuna og kynnast listamönnunum og jafnvel spreyta sig. Um þessar mundir er þar unnið að tilraunum á postulínsgerð úr efni sem fengið er úr íslenskum jarðvegi.

Það glæðir listaverkið sem hangir uppi á vegg hjá manni meira lífi ef maður kynnist þeim sem skapaði verkið og fær jafnvel að gægjast inn í hugarheim listamannsins. Því höfum við gert mikið af því að vera með listamannaspjall á þeim sýningum sem við höfum haldið.

Matthías Rúnar Sigurðsson myndhöggvari hefur verið í garðinum í vetur að höggva nokkrar mismunandi kynjaverur og gestir í húsinu hafa tekið hann tali. Það er ótrúlega skemmtilegt að sjá verurnar brjótast út úr grjótinu hjá Matta,“ segir hún.

Aðalheiður segir að jólasýning Ásmundarsalar byggi á gamalli hefð frá Ásmundi sjálfum. „Upp úr 1950 voru Ásmundur og félagar hans, má þar nefna listmálarana Jóhannes Kjarval og Kristján Davíðsson, með jólabasar og seldu list sína. Mikið væri nú gaman að eiga tímavél og kaupa verk beint af þeim!

Við vildum endurvekja þennan skemmtilega viðburð. Nema hvað á tímum gömlu meistaranna voru tólf listamenn að selja list en við erum með verk eftir hátt í 160 listamenn sem spanna alla flóruna, allt frá nýútskrifuðum listamönnum til okkar allra þekktustu. Við fengum til liðs við okkur tvo frábæra listamenn, þá Sigurð Atla og Leif Ými, sem sýningarstjóra. Utanumhald um sýningu sem þessa er óheyrilegt og hófst undirbúningur fyrir þessa sýningu um leið og við tókum niður jólasýninguna í fyrra.

Það sem er skemmtilegt er að hér er vettvangur fyrir fólk til að koma og kynna sér list. Í fyrra komu ýmsir sem voru að kaupa sín fyrstu listaverk á heimilið á viðráðanlegu verði. Sumir kaupendurnir komu oft og hugsuðu sig vel um. Við pökkum svo verkunum inn í sérprentaðan jólapappír á staðnum svo allir kaupendur geta gengið út með sitt verk undir hendinni.

Á sýningunni er fjöldi ungra listamanna og hver veit nema einhverjir eigi að eftir að ná langt á listabrautinni og verkið verði mikils virði þegar fram líða stundir?

Sýningarskráin verður víðfeðm með upplýsingum og myndum um hvern listamann og verður þegar fram líða stundir samtímaheimild um hvað var að gerast á Íslandi í list árið 2019.“

Stendur rekstur Ásmundarsalar undir sér eða niðurgreiðið þið hann að miklu leyti?

„Öllum tekjum sem koma inn af útleigu á rýminu eða sölu listaverka er varið hér innanhúss í þágu listarinnar. Því meiri tekna sem við öflum, því öflugra getur starfið orðið. Þeir sem velja að halda viðburði hjá okkur eru því að styðja við bakið á listinni. Að sjálfsögðu þarf starfsemi sem þessi auka framlag sem gleður okkur að geta stutt við.“

Keypt töluvert af listaverkum

Hafið þið hjónin fjárfest mikið í list?



„Við höfum verið nokkuð ötul við það á síðustu árum, sérstaklega eftir að við fluttum heim og kynntumst betur listasenunni hér á landi. Við höfum einkum fjárfest í íslenskri list enda standa íslenskir listamenn okkur næst.“

Að hverju leitarðu við kaup á list?



„Ég leita alltaf eftir hinu óvænta í listinni. Mér þykir til dæmis mjög vænt um verkið Hairy Moon eftir skólasystur mína Hrafnhildi Árnadóttur „Shoplifter“ sem er loðið tungl sem hangir úr loftinu hjá mér og fær mig til að brosa.“

Hvað er það óvæntasta í safninu sem gaman væri að segja frá?

„Ein af fyrstu sýningunum sem haldnar voru í Ásmundarsal var þannig að listamenn fengu einn Ikea-koll í hendur og áttu að skapa listaverk úr honum. Á meðal listamannanna var Gabríela Friðriksdóttir sem tók kollinn í sundur og skapaði úr honum litríka lágmynd.“

Finnst þér að fleiri sem hafa það nokkuð gott ættu að láta eitthvað af hendi rakna til listasenunnar?

„Það eru margir atorkusamir listaverkasafnarar á Íslandi. Hér á landi hefur hins vegar ekki verið til almennur farvegur til að styðja við list. Erlendis þekkist það að hægt er að gerast stuðningsaðili safns og stuðningnum fylgja ýmis fríðindi. Það þarf að skapa vettvang hér á landi þar sem fólk fær innsýn í þennan heim og getur stutt við list og fengið tækifæri til að taka meiri þátt í listalífinu.“

Í stjórn Hörpunnar

Hvernig kom það til að þú settist í stjórn Hörpunnar?



„Það var kallað í mig fyrir um einu og hálfu ári. Það er áhugavert að sitja í stjórn Hörpunnar og gaman að koma að rekstri tveggja húsa sem helguð eru listinni. Okkar litli salur og svo Harpan á mun stærri skala en í grunninn eru verkefnin ef til vill ekki ósvipuð.

Við höfum lagt mikla og skemmtilega vinnu í nýja stefnumótun fyrir Hörpuna, það eru því spennandi tímar fram undan. Harpan er á heimsmælikvarða sem og fólkið okkar sem þar kemur fram. Til að mynda voru tónskáldin Hildur Guðnadóttir og Anna Þorvaldsdóttir tilnefnd til Grammy-verðlauna á dögunum. Hildur fyrir tónlistina í þáttaröðinni Chernobyl og Anna í flokki bestu upptaka í klassískri tónlist fyrir plötuna Aequa,“ segir Aðalheiður.

Hún segir fjármögnun Hörpunnar þó enn mikla áskorun ef halda eigi uppi þeim heimsmælikvarða sem Hörpunni sæmir. „Það á enn eftir að nást betri niðurstaða í það hvert framlag ríkis og borgar eigi að vera. Það er mjög brýnt verkefni. Harpan er húsið okkar allra sem við getum öll verið mjög stolt af.“

Þú komst að hjóla- og jógastúdíóinu Sólum á tímabili. Geturðu sagt aðeins frá því?

„Ég byrjaði í jóga fyrir meira en tuttugu árum þegar það þótti enn frekar skrítið. Alla tíð síðan hefur jóga verið stór hluti af lífi mínu.

Við heimkomuna til Íslands ákvað ég að fjárfesta í Sólum og leggja þeim lið. En þegar verkefnin í Ásmundarsal og Fossum fóru vaxandi þá ákvað ég að það væri betra að einbeita mér að því að vera sjálf í jóga frekar en að vera að reka jógastöð. 

Ég ákvað því að stíga út úr rekstrinum og leysa frekar vel af hendi þau verkefni sem ég hafði meiri ástríðu fyrir.“