Viðskipti innlent

Djammferðir Samherja til Íslands styrktu tengslin við Namibíu

Stefán Ó. Jónsson skrifar
Mynd tekin í heimsókn namibískra áhrifamanna til Íslands í febrúar árið 2014.
Mynd tekin í heimsókn namibískra áhrifamanna til Íslands í febrúar árið 2014. Wikileaks
Sjávarútvegsfyrirtækið Samherji flaug namibískum áhrifamönnum hið minnsta þrisvar til Íslands, með milljónakostnaði, með það fyrir augum að þurfa ekki að keppa um fiskveiðikvóta í Namibíu á almennum markaði. Það var mat fyrirtækisins að ódýrara væri að múta mönnum sem voru nátengdir þarlendum ráðherrum og „öðrum mönnum í æðstu stöðum.“

Þetta er meðal þess sem fram kom í umfjöllun Kveiks um framgöngu Samherja í Namibíu í kvöld. Þungamiðja umfjöllunnar sneri að mútugreiðslum fyrirtækisins til namibískra embættismanna, sem Samherji á að hafa framkvæmt í gegnum fléttu aflandsfélaga. Heildarupphæð mútugreiðslna er sögð nema hundruð milljóna króna. Umfjöllunin byggir á gögnum sem fyrrverandi stjórnandi Samherja í Namibíu, Jóhannes Stefánsson, lét uppljóstrunarsíðunni Wikileaks og rannsóknarnefnd gegn spillingu í Namibíu í té.

Sjá einnig: Wikileaks birtir 30 þúsund gögn um Samherja

Í gögnunum kemur meðal annars fram að Aðalsteinn Helgason, sem var framkvæmdastjóri Afríkustarfsemi Samherja, hafi samið við tengdason sjávarútvegsráðherra Namibíu, Tamson Hatuikulipi eða Fitty, um að hann myndi einhvern veginn útvega fyrirtækinu hrossamakrílskvóta. Það á Fitty að hafa gert með því að kynna Samherja fyrir tengdapabba sínum.

Samherji er sagður hafa lagt ríka áherslu á slík tengsl við namibíska ráðamenn, því gott samband sem þetta sé „mjög dýrmætt enda kvótaúthlutanir pólitískar“ í Namibíu. Jafnframt var fullyrt á einum stað í gögnunum að Samherji fái kvóta fyrir tilstuðlan flokksins Swapo, sem farið hefur með stjórn landsins um áratuga skeið. „Þannig yrði kvótinn ódýrari, einungis þyrfti að greiða það sem kallað er „kvótagjald“ til flokksins,“ eins og það er orðað í umfjöllun Kveiks.

Fyrrnefndur Aðalsteinn virðist þannig hafa rætt opinskátt um þá miklu spillingu sem fyrirfannst í namibísku stjórnkerfi. Það væri ekkert launungarmál að sjávarútvegsráðherra landsins gæti úthlutað kvóta eftir geðþótta og því ætlaði Samherji sér að stytta sér leið „í gegnum hann.“

Hákarlatríó

Stutta leiðin var í gegnum menn tengda ráðherranum; fyrrnefndan Fitty, James Hatuikulipi, stjórnanda fjármálafyrirtækis, og Sacky Shanghala, háttsettan SWAPO-liða og núverandi dómsmálaráðherra Namibíu. Á þessum tíma, árið 2012, gegndi sá síðastnefndi embætti formanns lagaendurskoðunarnefndar landsins.

Þessum mönnum flaug Samherji til Íslands og pungaði út milljónum fyrir, til þess að treysta samband þeirra við íslenska sjávarútvegsfyrirtækið að sögn Kveiks. Samherji greiddi fyrir flugferðir, uppihald og hótelgistingu að því er fram kemur í reikningum sem Wikileaks birtir. „Á djamminu í Reykjavík, í heimsóknum til forstjóra Samherja, sem sérstakir gestir á árshátíð fyrirtækisins árið 2016 og í vélsleðaferð í Eyjafirðinum – allt í boði Samherja,“ eins og segir í umfjöllun Kveiks.

Leiddar eru líkur að því að í gegnum tríóið, sem kallaðir eru Hákarlarnir í umfjölluninni, hafi Samherjamenn fengið fund með sjávarútvegsráðherra Namibíu. Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, á þannig að hafa hitt ráðherrann tvisvar. Í bæði skipti ríkti leynd um fundi þeirra.

Uppljóstrarinn Jóhannes Stefánsson segir að annar fundurinn, sem fram fór árið 2012, hafi verið einkar mikilvægur. Byggst hafi upp traust milli Samherja og ráðherrans - „sjávarútvegsráðherrann lofaði líka Samherja comfort um að komast í kvóta og á betri verðum heldur en gekk á á þessum tíma,“ segir Jóhannes í umfjöllun Kveiks sem má nálgast hér.


Tengdar fréttir

Wikileaks birtir 30 þúsund gögn um Samherja

Uppljóstrunarvettvangurinn Wikileaks birti í kvöld 30 þúsund skjöl sem það segist hafa fengið frá Jóhannesi Stefánssyni, fyrrverandi stjórnanda Samherja í Namibíu.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×