Skoðun

Rán og rupl

Sif Sigmarsdóttir skrifar
Fráfarandi ríkisstjórn Lýðstjórnarlýðveldisins Kongó varði í vikunni ákvörðun sína um að veita fyrrverandi ráðherrum laun fyrir lífstíð. Tilskipunin sem undirrituð var af forsætisráðherra landsins, Bruno Tshibala, tryggir fyrrum ráðherrum einnig sporslur á borð við húsnæðisstyrki, flugmiða á fyrsta farrými og heilbrigðisþjónustu erlendis. Tilhögunin var harðlega gagnrýnd og meðal annars kölluð „tilraun til að tryggja um ómunatíð rán og rupl úr opinberum sjóðum“.

Slíkt „rán og rupl“ á sér þó ekki aðeins stað í Lýð­stjórnar­lýðveldinu Kongó. Ár er síðan Nígeríubúar stóðu á öndinni þegar í ljós kom að þingmenn í efri deild þingsins fengu 4,5 milljónir íslenskra króna greiddar mánaðarlega vegna „starfskostnaðar“ – til samanburðar má geta þess að meðal mánaðarlaun í Nígeríu eru 6.000 íslenskar krónur. Og í Kenía er alþekkt að þarlendir þingmenn ákveði sjálfir laun sín sem þeir skera sjaldnast við nögl.

En þetta er Afríka. Í mörgum löndum Afríku er lýðræðið eins og óstýrilátur unglingur – mislyndur, ómótaður, hrjúfur á yfirborðinu með graftarkýli á kinnunum. Það hefur ekki öðlast sama þroska og lýðræðið okkar á Íslandi sem árin hafa slípað eins og myndhöggvari slípar stein uns hann er sléttur og felldur, fágaður, fullkominn. Er það ekki annars?

Ráðgátan um óvinsældir

Stjórnmálamenn njóta takmarkaðra vinsælda nú um stundir – svo takmarkaðra að forsætisráðherra skipaði starfshóp um eflingu trausts á stjórnmálum og stjórnsýslu. Þótt ráðamönnum sjálfum finnist ráðgátan um eigin óvinsældir svo dularfull að það þurfi heila nefnd til að leysa hana liggur ástæðan flestum í augum uppi. Þótt heilu höfin skilji Ísland frá Afríku erum við kannski ekki jafnlangt frá henni og við höldum:

– Það var ekki fyrr en árið 2009 sem graftarkýlið, sem útblásin lífeyrisréttindi ráðherra og þingmanna voru, var sprengt.

– Á kjördag árið 2016 samþykkti kjararáð 340 þúsund króna launahækkun þingmönnum til handa. Varð þingfararkaup við hækkunina 1,1 milljón króna. Laun forsætisráðherra og forseta hækkuðu á sama tíma um hálfa milljón á mánuði. Þrátt fyrir hávær mótmæli stendur úrskurður kjararáðs enn. – Til samanburðar má geta þess að lágmarkslaun á Íslandi eru 300.000 krónur.

– Þegar upp komst að þingmaðurinn Ásmundur Friðriksson hefði fengið 4,6 milljónir króna endurgreiddar vegna aksturskostnaðar árið 2017 misbauð mörgum. Ásmundur hafði ekið 48.000 kílómetra á einu ári; 130 kílómetra á dag að meðaltali sem kostuðu skattgreiðendur 335 þúsund krónur á mánuði. Forsætisnefnd Alþingis komst að þeirri niðurstöðu að Ásmundur hefði ekki brotið siðareglur þingmanna.

– Í síðustu viku birtist frétt í Fréttablaðinu um að laun nefndarmanna í starfskjaranefnd Orkuveitu Reykjavíkur séu 25 þúsund krónur á tímann og miðist við „útselt tímakaup eiganda lögfræðistofu“. Á fundi stjórnar OR nýverið lagði varamaður til að launin yrðu lækkuð í 10.000 krónur. Tillagan var felld þrátt fyrir að fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í stjórn OR hefðu lýst yfir þeirri skoðun að ekki væri þörf á nefndinni.

– Í vikunni bárust fréttir af launahækkunum stjórnar Íslandspósts ohf. Í stjórninni sitja m.a. varaþingmaður og aðstoðarmaður ráðherra. Fyrir ári lagði stjórn Íslandspósts til að laun almennra stjórnarmanna hækkuðu úr 140 þúsund krónum á mánuði í 165 þúsund krónur og laun formanns stjórnar úr 280 þúsund krónum á mánuði í 330 þúsund krónur. Hálfu ári síðar fékk fyrirtækið 500 milljóna króna neyðarlán frá ríkissjóði til að forðast gjaldþrot.



Sjálftaka

Hálft ár er síðan starfshópur um eflingu trausts á stjórnmálum skilaði skýrslu með niðurstöðum sínum.

Það þarf ekki nefnd til að útskýra hvers vegna almenningur í Lýðstjórnarlýðveldinu Kongó er æfur út í stjórnmálastétt landsins. Það þarf heldur enga nefnd til að sjá að traust í garð íslenskra stjórnmálamanna mun aldrei aukast svo lengi sem fréttir halda áfram að berast af umbunum til ráðamanna sem líkjast óþægilega mikið sjálftöku valdhafa í spilltustu ríkjum í heimi.




Skoðun

Skoðun

BRCA

Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar

Sjá meira


×