Útlán Byrs ofmetin um tvo milljarða Hörður Ægisson og Kristinn Ingi Jónsson skrifa 19. desember 2018 07:30 Birna Einarsdóttir, bankastjóri Íslandsbanka. Bankinn hefur lagt fram kröfu á hendur Gamla Byr upp á 6,7 milljarða króna auk vaxta og 1 milljarð gegn ríkinu auk vaxta. Eins og greint hefur verið frá í Markaðinum hafa tilraunir Gamla Byrs til þess að ná sáttum við bankann ekki borið árangur. Fréttablaðið/Ernir Dómkvaddir matsmenn hafa komist að þeirri niðurstöðu að hátt í 1.500 lán í lánasafni Byrs, sem Íslandsbanki tók yfir haustið 2011 og matsmönnunum var falið að verðmeta, hafi verið ofmetin um ríflega 2,2 milljarða króna í bókum Byrs um mitt ár 2011. Til samanburðar hefur Íslandsbanki gert kröfu á hendur Gamla Byr sem hljóðar upp á rúma 7 milljarða króna. Í bréfi sem stjórn Gamla Byrs sendi kröfuhöfum í síðasta mánuði og Markaðurinn hefur undir höndum segir hún að niðurstaða matsmannanna, sem lá fyrir 9. nóvember, sé skýrt merki um að krafa Íslandsbanka sé „verulega uppsprengd“. Er það auk þess mat Gamla Byrs að umrætt tveggja milljarða króna ofmat á verðmæti lánasafnsins hafi verið innan viðunandi skekkjumarka, ekki síst þegar haft sé í huga hvenær og við hvaða kringumstæður lánin hafi verið keypt. Í ljósi þess að Íslandsbanki hafi keypt eignir af slitabúi Gamla Byrs og ríkissjóði sem hafi verið metnar á 140 milljarða króna sé krafa upp á tvo milljarða króna „óveruleg“. Engu að síður segist Gamli Byr telja að skýrsla matsmannanna sé háð ýmsum annmörkum. Lýsir félagið sig ósammála þeirri meginniðurstöðu matsgerðarinnar að lán Byrs hafi verið ofmetin um meira en tvo milljarða króna. Íslandsbanki segir í svari við fyrirspurn Markaðarins að matsgerðin staðfesti í megindráttum að ársreikningar og uppgjör Byrs hafi ekki verið í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla og afskriftarreglur Byrs. Umræddir matsmenn, endurskoðendurnir Lúðvík Karl Tómasson og María Sólbergsdóttir, skiluðu matsgerð sinni í síðasta mánuði eftir fjögurra og hálfs árs vinnu. Þeim var falið að meta virði 1.474 lána í lánasafni Byrs sem fylgdu með í kaupunum þegar Íslandsbanki keypti Byr á 6,6 milljarða króna haustið 2011 en bankinn telur að ofmat á verðmæti lánasafnsins hafi valdið sér fjártjóni. Samhliða matsbeiðninni lagði bankinn fram kröfu á hendur Gamla Byr upp á 6,7 milljarða króna auk vaxta og 1 milljarð gegn ríkinu auk vaxta. Niðurstaða matsmannanna er sú að umrædd lán hafi verið ofmetin um ríflega 2 milljarða króna í bókum Byrs í lok árs 2010 og 2,2 milljarða króna í bókum félagsins um mitt ár 2011. Þá töldu matsmennirnir að ársreikningar Byrs hefðu ekki verið í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla IFRS og átti það sama við um útreikninga Íslandsbanka og KPMG að baki kröfu bankans.Segir matið háð annmörkum Í áðurnefndu bréfi Gamla Byrs, sem lauk nauðasamningum í janúar árið 2016, segist félagið búast við því að Íslandsbanki lækki kröfu sína í samræmi við niðurstöðu matsmannanna. Það geti ekki verið neinn grundvöllur fyrir hærri kröfu. Samt sem áður geri félagið margs konar fyrirvara við efnislegar niðurstöður matsmannanna. Gamli Byr bendir til að mynda á að stór hluti þeirra upplýsinga og skjala sem vísað er til í matsgerðinni til stuðnings þeirri niðurstöðu að lán Byrs hafi verið ofmetin hafi verið kynntur öllum hugsanlegum kaupendum, þar á meðal Íslandsbanka, í söluferli Byrs á sínum tíma. Íslandsbanka hafi því átt að vera kunnugt um upplýsingarnar enda hafi bankinn gert ítarlega áreiðanleikakönnun á eignum Byrs. Til viðbótar telur Gamli Byr að forsendurnar að baki niðurstöðu matsgerðarinnar hafi byggst á afar ströngum túlkunum á reikningsskilastöðlum og gangvirðismötum. Aðferðafræði matsmannanna hafi jafnframt verið óljós og útreikningar þeirra háðir nokkurri óvissu. Enn fremur hafi ekki verið lagt mat á þær tryggingar sem lágu að baki lánunum. Er tekið fram í bréfinu að skortur á nákvæmni í matsgerðinni, svo sem í tengslum við niðurstöðu hennar, aðferðafræði og forsendur, hafi vakið undrun á meðal lögfræðinga og ráðgjafa Gamla Byrs, enda hafi matsmennirnir unnið að matinu í meira en fjögur og hálft ár. Segir í bréfinu að svo virðist sem matsmennirnir hafi átt erfitt með að svara matsspurningunum eins og þær hafi verið settar fram af hálfu Íslandsbanka. Gamli Byr segir að matsgerðin leiðrétti ekki þá bresti sem séu á kröfu Íslandsbanka og undirstriki hve mikil óvissa ríki um kröfuna. Matsgerðin sé því til þess fallin að skjóta styrkari stoðum undir kröfu Gamla Byrs um að málinu verði vísað frá dómi. Verði málinu hins vegar ekki vísað frá er það mat lögfræðinga Gamla Byrs að matsgerðin ætti að styðja við málsvarnir félagsins.Íhuga að selja kröfur sínar Eins og fjallað hefur verið um í Markaðinum hafa tilraunir Gamla Byrs til þess að ná sáttum við Íslandsbanka ekki borið árangur. Bankinn hafnaði til að mynda sáttatillögu Gamla Byrs síðasta haust en félagið taldi gagntilboð bankans, sem var það sama og hann lagði fram í byrjun ársins, óviðunandi. Samkvæmt heimildum Markaðarins var tilboð Gamla Byrs lítillega hærra en gert var ráð fyrir í óformlegum viðræðum deilenda fyrir um ári. Var þá áætlað að ríkið myndi fá um þrjá milljarða króna í sinn hlut. Slík greiðsla hefði þá verið þríþætt, í formi tveggja milljarða króna stöðugleikaframlags, um 750 milljóna króna lausnargjalds til Íslandsbanka og útgreiðslu til bankans sem kröfuhafa í slitabúinu, en bankinn á um átta prósent krafna í Gamla Byr. Kröfuhafar Byrs, að stærstum hluta þýskir bankar og sparisjóðir sem eru upprunalegir lánveitendur sparisjóðsins, eru orðnir langþreyttir á deilunni og vinnubrögðum Íslandsbanka, að sögn þeirra sem þekkja vel til mála, og eru sumir þeirra sagðir íhuga að selja kröfur sínar. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn Atvinnulíf „Græni punkturinn“ allt að helmingi dýrari en í Bónus og Prís Neytendur Breytingar í framkvæmdastjórn Origo Viðskipti innlent Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Viðskipti innlent Linda ráðin framkvæmdastjóri háttsemiseftirlits Viðskipti innlent „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Atvinnulíf „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ Atvinnulíf Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Viðskipti innlent Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Atvinnulíf Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Viðskipti innlent Fleiri fréttir Breytingar í framkvæmdastjórn Origo Linda ráðin framkvæmdastjóri háttsemiseftirlits Ráðinn framkvæmdastjóri Marel Fish Daði og Hrefna nýir deildarstjórar hjá Veitum Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Akademias tekur yfir rekstur Avia Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Lyfjastofnun Evrópu tekur umsókn Alvotech til umsagnar Spá auknu atvinnuleysi og hagvexti Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Misboðið hvernig staðið var að uppsögnum hjá nýjum eiganda Engin tilkynning um hópuppsögn í október Horyn nýr forstjóri kísilverksmiðjunnar á Bakka Breytt skipurit og nýir stjórnendur hjá Sýn Viðræðum slitið um samruna Samkaupa, Heimkaupa og Orkunnar Hagnaður Arion banka eykst um tæpa tvo milljarða Auknar líkur á annarri vaxtalækkun Bein útsending: Haustfundur Landsvirkjunar Ráðnir forstöðumenn hjá OK Reikna með tæplega þrjátíu milljarða minni fjárfestingu í Carbfix Verðbólga hjaðnar en kílómetragjaldið verður tekið inn í mælingu Ragnar, Pálmar og Haraldur til Verna Skellt í lás í Sambíóinu í Keflavík í kvöld Samkeppniseftirlitið í sáttaviðræðum við Festi Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brautskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Sjá meira
Dómkvaddir matsmenn hafa komist að þeirri niðurstöðu að hátt í 1.500 lán í lánasafni Byrs, sem Íslandsbanki tók yfir haustið 2011 og matsmönnunum var falið að verðmeta, hafi verið ofmetin um ríflega 2,2 milljarða króna í bókum Byrs um mitt ár 2011. Til samanburðar hefur Íslandsbanki gert kröfu á hendur Gamla Byr sem hljóðar upp á rúma 7 milljarða króna. Í bréfi sem stjórn Gamla Byrs sendi kröfuhöfum í síðasta mánuði og Markaðurinn hefur undir höndum segir hún að niðurstaða matsmannanna, sem lá fyrir 9. nóvember, sé skýrt merki um að krafa Íslandsbanka sé „verulega uppsprengd“. Er það auk þess mat Gamla Byrs að umrætt tveggja milljarða króna ofmat á verðmæti lánasafnsins hafi verið innan viðunandi skekkjumarka, ekki síst þegar haft sé í huga hvenær og við hvaða kringumstæður lánin hafi verið keypt. Í ljósi þess að Íslandsbanki hafi keypt eignir af slitabúi Gamla Byrs og ríkissjóði sem hafi verið metnar á 140 milljarða króna sé krafa upp á tvo milljarða króna „óveruleg“. Engu að síður segist Gamli Byr telja að skýrsla matsmannanna sé háð ýmsum annmörkum. Lýsir félagið sig ósammála þeirri meginniðurstöðu matsgerðarinnar að lán Byrs hafi verið ofmetin um meira en tvo milljarða króna. Íslandsbanki segir í svari við fyrirspurn Markaðarins að matsgerðin staðfesti í megindráttum að ársreikningar og uppgjör Byrs hafi ekki verið í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla og afskriftarreglur Byrs. Umræddir matsmenn, endurskoðendurnir Lúðvík Karl Tómasson og María Sólbergsdóttir, skiluðu matsgerð sinni í síðasta mánuði eftir fjögurra og hálfs árs vinnu. Þeim var falið að meta virði 1.474 lána í lánasafni Byrs sem fylgdu með í kaupunum þegar Íslandsbanki keypti Byr á 6,6 milljarða króna haustið 2011 en bankinn telur að ofmat á verðmæti lánasafnsins hafi valdið sér fjártjóni. Samhliða matsbeiðninni lagði bankinn fram kröfu á hendur Gamla Byr upp á 6,7 milljarða króna auk vaxta og 1 milljarð gegn ríkinu auk vaxta. Niðurstaða matsmannanna er sú að umrædd lán hafi verið ofmetin um ríflega 2 milljarða króna í bókum Byrs í lok árs 2010 og 2,2 milljarða króna í bókum félagsins um mitt ár 2011. Þá töldu matsmennirnir að ársreikningar Byrs hefðu ekki verið í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla IFRS og átti það sama við um útreikninga Íslandsbanka og KPMG að baki kröfu bankans.Segir matið háð annmörkum Í áðurnefndu bréfi Gamla Byrs, sem lauk nauðasamningum í janúar árið 2016, segist félagið búast við því að Íslandsbanki lækki kröfu sína í samræmi við niðurstöðu matsmannanna. Það geti ekki verið neinn grundvöllur fyrir hærri kröfu. Samt sem áður geri félagið margs konar fyrirvara við efnislegar niðurstöður matsmannanna. Gamli Byr bendir til að mynda á að stór hluti þeirra upplýsinga og skjala sem vísað er til í matsgerðinni til stuðnings þeirri niðurstöðu að lán Byrs hafi verið ofmetin hafi verið kynntur öllum hugsanlegum kaupendum, þar á meðal Íslandsbanka, í söluferli Byrs á sínum tíma. Íslandsbanka hafi því átt að vera kunnugt um upplýsingarnar enda hafi bankinn gert ítarlega áreiðanleikakönnun á eignum Byrs. Til viðbótar telur Gamli Byr að forsendurnar að baki niðurstöðu matsgerðarinnar hafi byggst á afar ströngum túlkunum á reikningsskilastöðlum og gangvirðismötum. Aðferðafræði matsmannanna hafi jafnframt verið óljós og útreikningar þeirra háðir nokkurri óvissu. Enn fremur hafi ekki verið lagt mat á þær tryggingar sem lágu að baki lánunum. Er tekið fram í bréfinu að skortur á nákvæmni í matsgerðinni, svo sem í tengslum við niðurstöðu hennar, aðferðafræði og forsendur, hafi vakið undrun á meðal lögfræðinga og ráðgjafa Gamla Byrs, enda hafi matsmennirnir unnið að matinu í meira en fjögur og hálft ár. Segir í bréfinu að svo virðist sem matsmennirnir hafi átt erfitt með að svara matsspurningunum eins og þær hafi verið settar fram af hálfu Íslandsbanka. Gamli Byr segir að matsgerðin leiðrétti ekki þá bresti sem séu á kröfu Íslandsbanka og undirstriki hve mikil óvissa ríki um kröfuna. Matsgerðin sé því til þess fallin að skjóta styrkari stoðum undir kröfu Gamla Byrs um að málinu verði vísað frá dómi. Verði málinu hins vegar ekki vísað frá er það mat lögfræðinga Gamla Byrs að matsgerðin ætti að styðja við málsvarnir félagsins.Íhuga að selja kröfur sínar Eins og fjallað hefur verið um í Markaðinum hafa tilraunir Gamla Byrs til þess að ná sáttum við Íslandsbanka ekki borið árangur. Bankinn hafnaði til að mynda sáttatillögu Gamla Byrs síðasta haust en félagið taldi gagntilboð bankans, sem var það sama og hann lagði fram í byrjun ársins, óviðunandi. Samkvæmt heimildum Markaðarins var tilboð Gamla Byrs lítillega hærra en gert var ráð fyrir í óformlegum viðræðum deilenda fyrir um ári. Var þá áætlað að ríkið myndi fá um þrjá milljarða króna í sinn hlut. Slík greiðsla hefði þá verið þríþætt, í formi tveggja milljarða króna stöðugleikaframlags, um 750 milljóna króna lausnargjalds til Íslandsbanka og útgreiðslu til bankans sem kröfuhafa í slitabúinu, en bankinn á um átta prósent krafna í Gamla Byr. Kröfuhafar Byrs, að stærstum hluta þýskir bankar og sparisjóðir sem eru upprunalegir lánveitendur sparisjóðsins, eru orðnir langþreyttir á deilunni og vinnubrögðum Íslandsbanka, að sögn þeirra sem þekkja vel til mála, og eru sumir þeirra sagðir íhuga að selja kröfur sínar.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn Atvinnulíf „Græni punkturinn“ allt að helmingi dýrari en í Bónus og Prís Neytendur Breytingar í framkvæmdastjórn Origo Viðskipti innlent Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Viðskipti innlent Linda ráðin framkvæmdastjóri háttsemiseftirlits Viðskipti innlent „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Atvinnulíf „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ Atvinnulíf Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Viðskipti innlent Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Atvinnulíf Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Viðskipti innlent Fleiri fréttir Breytingar í framkvæmdastjórn Origo Linda ráðin framkvæmdastjóri háttsemiseftirlits Ráðinn framkvæmdastjóri Marel Fish Daði og Hrefna nýir deildarstjórar hjá Veitum Skipti máli fyrir rekstur iðnfyrirtækja að lækka vexti og verðbólgu Um 550 milljónum deilt til 27 einkarekinna fjölmiðla Byggja hótel og 1.500 fermetra baðlón í Vestmannaeyjum Eybjörg Helga ráðin forstjóri Eirar, Skjóls og Hamra Akademias tekur yfir rekstur Avia Fjögur ráðin í stjórnendastöður hjá Íslandsbanka Lyfjastofnun Evrópu tekur umsókn Alvotech til umsagnar Spá auknu atvinnuleysi og hagvexti Snúrunni lokað fyrir fullt og allt Misboðið hvernig staðið var að uppsögnum hjá nýjum eiganda Engin tilkynning um hópuppsögn í október Horyn nýr forstjóri kísilverksmiðjunnar á Bakka Breytt skipurit og nýir stjórnendur hjá Sýn Viðræðum slitið um samruna Samkaupa, Heimkaupa og Orkunnar Hagnaður Arion banka eykst um tæpa tvo milljarða Auknar líkur á annarri vaxtalækkun Bein útsending: Haustfundur Landsvirkjunar Ráðnir forstöðumenn hjá OK Reikna með tæplega þrjátíu milljarða minni fjárfestingu í Carbfix Verðbólga hjaðnar en kílómetragjaldið verður tekið inn í mælingu Ragnar, Pálmar og Haraldur til Verna Skellt í lás í Sambíóinu í Keflavík í kvöld Samkeppniseftirlitið í sáttaviðræðum við Festi Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brautskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Sjá meira