Stór-Reykjavíkursvæðið er tilraunadýr Bubbi Morthens skrifar 10. september 2015 09:00 Silicor Materials hefur fundið út að Ísland sé kjörið tilraunaland fyrir framleiðslu sína. Önnur lönd vilja þá ekki og þeir sem létu glepjast sluppu með skrekkinn því Silicor stökk frá borði þegar á reyndi í henni Ameríku. Nýjasta nýtt er að þetta fyrirtæki, sem er að reyna að vinna sér inn gúddvill hér, hefur ákveðið að neita að taka við stefnu sem hefur verið sett fram með kröfu um að fyrirtækið fari í umhverfismat. Það er mjög óvenjulegt að fyrirtæki sem er í löglegum rekstri neiti að taka við stefnu, nánast einsdæmi. Menn eru því mjög uggandi yfir þessu. Hvað gerist ef umhverfisslys á sér stað, hvert á fólk að sækja málið? Á fólk að sækja á fyrirtæki sem lætur sig hverfa þegar eitthvað bjátar á, fyrirtæki sem felur sig í Ameríku? Mun íslenskur almenningur sem verður fyrir skaða þurfa að reka mál í Ameríku gegn þessum lukkuriddurum? Spyr sá sem ekki veit. Öll svör Faxaflóahafna eru á þann veg að það mætti halda að við byggjum ekki í landi þar sem upplýst umræða fer fram – sem er að vísu kannski rétt. Faxaflóahafnir reyna að tyggja það ofan í fólk að þetta skrímsli sé að mestu mengunarlaust. Að mestu. Hvað þýðir það? Að mestu nokkur tonn af drullu sem fólkið í sveitinni mun anda ofan í sig? Tugir tonna að mestu? Þetta er ekki ásættanlegt. Það vita allir að stóriðja er ekki og mun aldrei verða mengunarlaus. Allar upplýsingar hingað til hafa verið einhliða áróður frá Silicor Materials og taglhnýtingum þeirra. Allt á tilraunastigi Og ekki má gleyma því að þetta er allt á tilraunastigi og tilraunadýrið er Hvalfjörður og Stór-Reykjavíkursvæðið. Þessi einhliða áróður hefur ekki getað byggt upp neitt traust, því miður. Silicor yrði öflug viðbót við efnamengun, sjónmengun, hávaðamengun og ljósmengun sem nú þegar fylgir stóriðjunni á Grundartanga og myndi hafa ófyrirséð samlegðaráhrif með hinum iðjuverunum þar. Í kjölfarið myndu lífsgæði fólksins sem hefur hlotnast sú gæfa að búa og ráða löndum í Hvalfirði skerðast á þann hátt að óbærilegt verður fyrir marga. Í þessu sambandi er rétt að benda á að sanngjörn krafa neytenda um upprunamerkingar matvæla verður sífellt háværari. Hafið þið heyrt þann brandara áður að stóriðja sé réttlætanleg vegna mikillar atvinnusköpunar? Þarna er verið að blanda saman tveimur ólíkum málefnum. Stóriðja skaðar náttúru og lífríki. Þess vegna á ekki undir nokkrum kringumstæðum að koma henni fyrir í landbúnaðarhéraði. Atvinna er annað mál og mikilvægt, en það er ekki atvinnuleysi við Hvalfjörð. Vegna Silicor þyrfti að flytja starfsmenn tugi kílómetra með tilheyrandi losun gróðurhúsalofttegunda og jafnvel sækja þá til útlanda. Einnig þyrfti að flytja varning til og frá verksmiðjunni á sjó og landi með ómældri mengun. Þessi atriði hafa ekki verið tekin inn í heildarmyndina, ekki frekar en versnandi lífsgæði íbúa og landeigenda við Hvalfjörð vegna áhrifa frá Grundartanga. Menn hafa réttlætt stríð með þess konar rökum. Ríkisstjórn Íslands rekur stóriðjustefnu sem er svo heimsk og glórulaus í eðli sínu, svo fjandsamleg náttúru og íbúum þessa lands að það er nánast yfirnáttúrulegt. Það er margt sem bendir til þess að ekki hafi verið farið að lögum í undirbúningi þessa máls. 1. Fyrirhuguð framkvæmd Silicor Materials fellur betur að þeim framkvæmdaflokki í lögum um mat á umhverfisáhrifum sem varðar framleiðslu á hrámálmi, með málmvinnslu- og efnafræðilegum aðferðum, og skal framkvæmdin því ávallt háð mati á umhverfisáhrifum. 2. Fyrirhugaðar framleiðsluaðferðir eru hreinsun á kísil með því að bræða kísilinn í fljótandi áli. 3. Flokkun framkvæmdarinnar sem framleiðslu er í samræmi við tilgang laga nr. 106/2000, um mat á umhverfisáhrifum, tilskipun Evrópusambandsins nr. 2011/92/EBE og niðurstöður Evrópudómstólsins. 4. Sé ekki hægt að fallast á að framkvæmdin sé framleiðsla, og framkvæmdin þess í stað flokkuð sem bræðsla málms eða hreinsun, þá verður samt sem áður að telja að framkvæmdin sé háð mati á umhverfisáhrifum þar sem hún getur haft í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif, vegna umfangs, eðlis eða staðsetningar. 5. Ákvörðun Skipulagsstofnunar hefur formgalla sem eru í andstöðu við reglur stjórnsýsluréttar. Það er því afstaða þeirra sem vilja að verksmiðjan fari í umhverfismat að niðurstaða Skipulagsstofnunar sé röng og að umhverfismat skuli, lögum samkvæmt, fara fram. Takið eftir, allir íbúar Stór-Reykjavíkursvæðisins: Þetta skiptir ykkur miklu máli. Setjum þetta í röð: 1. Straumsvík 2. Járnblendið, tvær verksmiðjur í raun 3. Hellisheiðarvirkjun 4. Stálverksmiðjan á Grundartanga 5. Silicor Materials Allt þetta er á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Börnin okkar eru umkringd eiturspúandi stóriðju. Og þeir sem eiga að gæta hagsmuna okkar eru að maka krókinn. Þú getur stoppað þetta. Þú getur haft áhrif. Þú einn getur passað að barnið þitt fái að lifa laust við mengun í næsta nágrenni þínu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bubbi Morthens Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Sjá meira
Silicor Materials hefur fundið út að Ísland sé kjörið tilraunaland fyrir framleiðslu sína. Önnur lönd vilja þá ekki og þeir sem létu glepjast sluppu með skrekkinn því Silicor stökk frá borði þegar á reyndi í henni Ameríku. Nýjasta nýtt er að þetta fyrirtæki, sem er að reyna að vinna sér inn gúddvill hér, hefur ákveðið að neita að taka við stefnu sem hefur verið sett fram með kröfu um að fyrirtækið fari í umhverfismat. Það er mjög óvenjulegt að fyrirtæki sem er í löglegum rekstri neiti að taka við stefnu, nánast einsdæmi. Menn eru því mjög uggandi yfir þessu. Hvað gerist ef umhverfisslys á sér stað, hvert á fólk að sækja málið? Á fólk að sækja á fyrirtæki sem lætur sig hverfa þegar eitthvað bjátar á, fyrirtæki sem felur sig í Ameríku? Mun íslenskur almenningur sem verður fyrir skaða þurfa að reka mál í Ameríku gegn þessum lukkuriddurum? Spyr sá sem ekki veit. Öll svör Faxaflóahafna eru á þann veg að það mætti halda að við byggjum ekki í landi þar sem upplýst umræða fer fram – sem er að vísu kannski rétt. Faxaflóahafnir reyna að tyggja það ofan í fólk að þetta skrímsli sé að mestu mengunarlaust. Að mestu. Hvað þýðir það? Að mestu nokkur tonn af drullu sem fólkið í sveitinni mun anda ofan í sig? Tugir tonna að mestu? Þetta er ekki ásættanlegt. Það vita allir að stóriðja er ekki og mun aldrei verða mengunarlaus. Allar upplýsingar hingað til hafa verið einhliða áróður frá Silicor Materials og taglhnýtingum þeirra. Allt á tilraunastigi Og ekki má gleyma því að þetta er allt á tilraunastigi og tilraunadýrið er Hvalfjörður og Stór-Reykjavíkursvæðið. Þessi einhliða áróður hefur ekki getað byggt upp neitt traust, því miður. Silicor yrði öflug viðbót við efnamengun, sjónmengun, hávaðamengun og ljósmengun sem nú þegar fylgir stóriðjunni á Grundartanga og myndi hafa ófyrirséð samlegðaráhrif með hinum iðjuverunum þar. Í kjölfarið myndu lífsgæði fólksins sem hefur hlotnast sú gæfa að búa og ráða löndum í Hvalfirði skerðast á þann hátt að óbærilegt verður fyrir marga. Í þessu sambandi er rétt að benda á að sanngjörn krafa neytenda um upprunamerkingar matvæla verður sífellt háværari. Hafið þið heyrt þann brandara áður að stóriðja sé réttlætanleg vegna mikillar atvinnusköpunar? Þarna er verið að blanda saman tveimur ólíkum málefnum. Stóriðja skaðar náttúru og lífríki. Þess vegna á ekki undir nokkrum kringumstæðum að koma henni fyrir í landbúnaðarhéraði. Atvinna er annað mál og mikilvægt, en það er ekki atvinnuleysi við Hvalfjörð. Vegna Silicor þyrfti að flytja starfsmenn tugi kílómetra með tilheyrandi losun gróðurhúsalofttegunda og jafnvel sækja þá til útlanda. Einnig þyrfti að flytja varning til og frá verksmiðjunni á sjó og landi með ómældri mengun. Þessi atriði hafa ekki verið tekin inn í heildarmyndina, ekki frekar en versnandi lífsgæði íbúa og landeigenda við Hvalfjörð vegna áhrifa frá Grundartanga. Menn hafa réttlætt stríð með þess konar rökum. Ríkisstjórn Íslands rekur stóriðjustefnu sem er svo heimsk og glórulaus í eðli sínu, svo fjandsamleg náttúru og íbúum þessa lands að það er nánast yfirnáttúrulegt. Það er margt sem bendir til þess að ekki hafi verið farið að lögum í undirbúningi þessa máls. 1. Fyrirhuguð framkvæmd Silicor Materials fellur betur að þeim framkvæmdaflokki í lögum um mat á umhverfisáhrifum sem varðar framleiðslu á hrámálmi, með málmvinnslu- og efnafræðilegum aðferðum, og skal framkvæmdin því ávallt háð mati á umhverfisáhrifum. 2. Fyrirhugaðar framleiðsluaðferðir eru hreinsun á kísil með því að bræða kísilinn í fljótandi áli. 3. Flokkun framkvæmdarinnar sem framleiðslu er í samræmi við tilgang laga nr. 106/2000, um mat á umhverfisáhrifum, tilskipun Evrópusambandsins nr. 2011/92/EBE og niðurstöður Evrópudómstólsins. 4. Sé ekki hægt að fallast á að framkvæmdin sé framleiðsla, og framkvæmdin þess í stað flokkuð sem bræðsla málms eða hreinsun, þá verður samt sem áður að telja að framkvæmdin sé háð mati á umhverfisáhrifum þar sem hún getur haft í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif, vegna umfangs, eðlis eða staðsetningar. 5. Ákvörðun Skipulagsstofnunar hefur formgalla sem eru í andstöðu við reglur stjórnsýsluréttar. Það er því afstaða þeirra sem vilja að verksmiðjan fari í umhverfismat að niðurstaða Skipulagsstofnunar sé röng og að umhverfismat skuli, lögum samkvæmt, fara fram. Takið eftir, allir íbúar Stór-Reykjavíkursvæðisins: Þetta skiptir ykkur miklu máli. Setjum þetta í röð: 1. Straumsvík 2. Járnblendið, tvær verksmiðjur í raun 3. Hellisheiðarvirkjun 4. Stálverksmiðjan á Grundartanga 5. Silicor Materials Allt þetta er á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Börnin okkar eru umkringd eiturspúandi stóriðju. Og þeir sem eiga að gæta hagsmuna okkar eru að maka krókinn. Þú getur stoppað þetta. Þú getur haft áhrif. Þú einn getur passað að barnið þitt fái að lifa laust við mengun í næsta nágrenni þínu.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun