Goðsögn í bókmenntaheiminum fellur frá Þorbjörn Þórðarson skrifar 1. ágúst 2012 12:33 Gore Vidal hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni. Við andlát hans birti opinber vefsíða hans þessa mynd, en til vinstri er hann 19. ára gamall, um það leyti er hann birti sitt fyrsta skáldverk. Síðari myndin var tekin árið 2006. Bandaríski rithöfundurinn og háðfuglinn Gore Vidal lést á heimili sínu í Los Angeles í gær 86 ára gamall, en hann var af mörgum talinn meðal fremstu rithöfunda Bandaríkjanna á 20. öld. Eitt verka hans olli straumhvörfum í menningarheiminum þar sem um var að ræða fyrsta skáldverkið vestanhafs þar sem aðalsöguhetjan var samkynhneigð. Gore Vidal, sem var þungavigtarmaður í bókmenntaheiminum, skrifaði 25 skáldsögur á ferlinum. Þar á meðal söguleg skáldverk eins og "Lincoln" og "Burr" og háðsádeilur eins og "Myra Breckinridge" og "Duluth." Vidal var einnig mjög afkastamikill greinarhöfundur og greinar hans um stjórnmál, kynvitund, trúmál og bókmenntir ollu bæði hrifningu og hneykslan. Honum hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni en hann hlaut Bandarísku bókmenntaverðlaunin fyrir gríðarmikið ritgerðarsafn um bandarískt samfélag á fjörutíu ára tímabili, 1952-1992. Rithöfundaferill Vidal hófst þegar hann var 19 ára hermaður búsettur í Alaska og lýsti reynslu sinni úr seinni heimsstyrjöldinni í sínu fyrsta skáldverki Williwaw. Þriðja skáldsaga Vidals, Borgin og stöpullinn (The City and the Pillar), olli miklum usla í Bandaríkjunum þegar hún kom út árið 1948. Bókin, sem lýsir ástum og hlutskipti samkynhneigðra karlmanna, en henni hefur verið lýst sem eins konar fyrirrennara Bjargvættsins í grasinu (The Catcher in the Rye) frá sjónarhóli Vidals. Enginn rithöfundur hafði dirfst að fjalla um þetta eldfima viðfangsefni með slíkum hætti fyrir alþjóð á þessum tímapunkti. Vidal var að mati gagnrýnenda einn ef þeim sem gerði sögulegum skáldskap hvað best skil umfram nokkurn annan bandarískan höfund lífs eða liðinn. Saga Bandaríkjanna er ekki mjög löng, en Vidal rakti hana frá upphafi í skáldsögunum "Wahington D.C.", "1876", áðurnefndum Lincoln og Burr og jafnframt "Empire" og "Hollywood." Vidal reyndi tívegis fyrir sér í stjórnmálum án þess að það bæri árangur og var um tíma vinsæll stjórnandi spjallþáttar vestanhafs. Hann var hárbeittur samfélagsrýnir og lét eitt sinn hafa eftir sér að sannur stíll væri að vita nákvæmlega hver maður væri, hvað maður hefði að segja og vera nákvæmlega sama hvað öðrum fyndist. thorbjorn@stod2.is Menning Mest lesið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Lífið Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Lífið Kim vandræðaleg á tónleikum með nýrri eiginkonu Kanye Lífið Bergrún Íris og Kolbrún keyptu í Hafnarfirði Lífið Móðir Whitney Houston látin Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira
Bandaríski rithöfundurinn og háðfuglinn Gore Vidal lést á heimili sínu í Los Angeles í gær 86 ára gamall, en hann var af mörgum talinn meðal fremstu rithöfunda Bandaríkjanna á 20. öld. Eitt verka hans olli straumhvörfum í menningarheiminum þar sem um var að ræða fyrsta skáldverkið vestanhafs þar sem aðalsöguhetjan var samkynhneigð. Gore Vidal, sem var þungavigtarmaður í bókmenntaheiminum, skrifaði 25 skáldsögur á ferlinum. Þar á meðal söguleg skáldverk eins og "Lincoln" og "Burr" og háðsádeilur eins og "Myra Breckinridge" og "Duluth." Vidal var einnig mjög afkastamikill greinarhöfundur og greinar hans um stjórnmál, kynvitund, trúmál og bókmenntir ollu bæði hrifningu og hneykslan. Honum hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni en hann hlaut Bandarísku bókmenntaverðlaunin fyrir gríðarmikið ritgerðarsafn um bandarískt samfélag á fjörutíu ára tímabili, 1952-1992. Rithöfundaferill Vidal hófst þegar hann var 19 ára hermaður búsettur í Alaska og lýsti reynslu sinni úr seinni heimsstyrjöldinni í sínu fyrsta skáldverki Williwaw. Þriðja skáldsaga Vidals, Borgin og stöpullinn (The City and the Pillar), olli miklum usla í Bandaríkjunum þegar hún kom út árið 1948. Bókin, sem lýsir ástum og hlutskipti samkynhneigðra karlmanna, en henni hefur verið lýst sem eins konar fyrirrennara Bjargvættsins í grasinu (The Catcher in the Rye) frá sjónarhóli Vidals. Enginn rithöfundur hafði dirfst að fjalla um þetta eldfima viðfangsefni með slíkum hætti fyrir alþjóð á þessum tímapunkti. Vidal var að mati gagnrýnenda einn ef þeim sem gerði sögulegum skáldskap hvað best skil umfram nokkurn annan bandarískan höfund lífs eða liðinn. Saga Bandaríkjanna er ekki mjög löng, en Vidal rakti hana frá upphafi í skáldsögunum "Wahington D.C.", "1876", áðurnefndum Lincoln og Burr og jafnframt "Empire" og "Hollywood." Vidal reyndi tívegis fyrir sér í stjórnmálum án þess að það bæri árangur og var um tíma vinsæll stjórnandi spjallþáttar vestanhafs. Hann var hárbeittur samfélagsrýnir og lét eitt sinn hafa eftir sér að sannur stíll væri að vita nákvæmlega hver maður væri, hvað maður hefði að segja og vera nákvæmlega sama hvað öðrum fyndist. thorbjorn@stod2.is
Menning Mest lesið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Lífið Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Lífið Kim vandræðaleg á tónleikum með nýrri eiginkonu Kanye Lífið Bergrún Íris og Kolbrún keyptu í Hafnarfirði Lífið Móðir Whitney Houston látin Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira