Undanþága ver þegna Íslands fyrir framsali - fréttaskýring 11. nóvember 2011 06:00 Ræningjarnir þrír Grzegorz Marcin Nowak, Pawel Artur Tyminski og Pawel Jerzy Podburaczynski eru taldir hafa rænt Michelsen á Laugavegi. Gefin var út alþjóðleg handtökuskipun á hendur þeim, þeir handteknir í Póllandi og síðan sleppt. PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Hvað myndi lögfesting evrópsku handtökuskipunarinnar hafa í för með sér fyrir Ísland? Íslenskir ríkisborgarar verða ekki framseldir til annarra ríkja í Evrópu þrátt fyrir fyrirhugaða lögfestingu evrópsku handtökuskipunarinnar. Ísland fékk undanþágu í samningaviðræðum við Evrópusambandið um innleiðinguna árið 2006. Evrópska handtökuskipunin hefur verið til umræðu vegna máls þriggja Pólverja sem rændu verslun Franks Michelsen úrsmiðs í október. Þeir flúðu úr landi en voru skömmu síðar handteknir í Póllandi og í kjölfarið sleppt. Ísland hefur um árabil verið aðili að samningi Evrópuráðsins um framsal sakamanna eins og aðrar Evrópuþjóðir. Sá samningur kveður á um framsal sakamanna milli þjóða að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, svo sem að hámarksrefsing fyrir afbrotið sé yfir tilteknum mörkum og að brotið sé refsivert í báðum löndum. Að sögn Valgerðar Maríu Sigurðardóttur, lögfræðings í innanríkisráðuneytinu, hefur sá samningur gefist mjög vel, þótt hann sé seinvirkari en hin nýja evrópska handtökuskipun. Stjórnarskráin ver Pólverja PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Það sem gerir mál Pólverjanna þriggja hins vegar sérstaklega flókið er að í stjórnarskrá þeirra er kveðið á um að pólska ríkisborgara megi ekki framselja til annars lands. Væru Íslendingar aðilar að handtökuskipuninni myndu Pólverjar hins vegar vera skuldbundnir til að senda mennina til Íslands, svo rétta mætti yfir þeim hér, með því skilyrði að þeir yrðu sendir til baka til heimalands síns til að afplána refsinguna. Þar sem við erum aðilar að samningi Evrópuráðsins gætum við engu að síður farið fram á framsal mannanna frá Póllandi, en þeirri beiðni yrði nær örugglega hafnað, enda bann lagt við því í stjórnarskrá. Sé slíkri beiðni hins vegar synjað á grundvelli þess eins að um sé að ræða eigin ríkisborgara þá ber ríkinu að taka málið yfir og rétta yfir mönnunum. Slíkt ferli getur tekið nokkurn tíma. Íslendingar settu skilyrðiÍsland er að nokkru leyti í sömu sporum og Pólland hvað þetta varðar. Í annarri grein íslenskra laga um framsal sakamanna frá 1984 segir einfaldlega: „Ekki má framselja íslenska ríkisborgara.“ Þegar Ísland gekk ásamt Noregi til viðræðna um aðild að evrópsku handtökuskipuninni settu íslenskt stjórnvöld það skilyrði strax í upphafi að ekki yrði hvikað frá þessu ákvæði. Á það var fallist, þrátt fyrir að engin önnur þjóð sem ekki er með sérstakt stjórnarskrárákvæði um framsalsbann hafi fengið undanþágu af þessu tagi. Gengið var frá samningunum árið 2006 og þingsályktunartillaga um fullgildingu tilskipunarinnar samþykkt skömmu síðar. Vægara í frumvarpinuSíðan þá hefur verið unnið að frumvarpi um breytingar á lögum um framsal sakamanna, þar sem handtökuskipunin yrði lögfest, fyrst í dómsmálaráðuneytinu og síðan í innanríkisráðuneytinu. Þau drög eru nú tilbúin og er stefnt að því að leggja frumvarpið fram á Alþingi eftir áramót. Þrátt fyrir að samið hafi verið um heimild Íslands til að taka með öllu fyrir framsal íslenskra ríkisborgara til annars lands, þá er gert ráð fyrir því í frumvarpsdrögunum að Íslendingur fari eins að og Pólverjar og afhendi íslenska ríkisborgara tímabundið til að sæta réttarhöldum erlendis. Endanleg útgáfa frumvarpsins er þó háð því hvaða meðferð málið fær í þinginu. Þingmenn gætu því ákveðið að Íslendingar myndu aldrei afhenda íslenska ríkisborgara annarri þjóð, jafnvel þótt frumvarpsdrög innanríkisráðherra geri ráð fyrir öðru. stigur@frettabladid.is Rán í Michelsen 2011 Reykjavík Lögreglumál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi Innlent Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Innlent Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Innlent Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Erlent Fleiri fréttir Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Sjá meira
PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Hvað myndi lögfesting evrópsku handtökuskipunarinnar hafa í för með sér fyrir Ísland? Íslenskir ríkisborgarar verða ekki framseldir til annarra ríkja í Evrópu þrátt fyrir fyrirhugaða lögfestingu evrópsku handtökuskipunarinnar. Ísland fékk undanþágu í samningaviðræðum við Evrópusambandið um innleiðinguna árið 2006. Evrópska handtökuskipunin hefur verið til umræðu vegna máls þriggja Pólverja sem rændu verslun Franks Michelsen úrsmiðs í október. Þeir flúðu úr landi en voru skömmu síðar handteknir í Póllandi og í kjölfarið sleppt. Ísland hefur um árabil verið aðili að samningi Evrópuráðsins um framsal sakamanna eins og aðrar Evrópuþjóðir. Sá samningur kveður á um framsal sakamanna milli þjóða að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, svo sem að hámarksrefsing fyrir afbrotið sé yfir tilteknum mörkum og að brotið sé refsivert í báðum löndum. Að sögn Valgerðar Maríu Sigurðardóttur, lögfræðings í innanríkisráðuneytinu, hefur sá samningur gefist mjög vel, þótt hann sé seinvirkari en hin nýja evrópska handtökuskipun. Stjórnarskráin ver Pólverja PAWEL ARTUR TYMINSKI, GRZEGORZ MARCIN NOWAK, PAWEL JERZY PODBURACZYNSKI. Það sem gerir mál Pólverjanna þriggja hins vegar sérstaklega flókið er að í stjórnarskrá þeirra er kveðið á um að pólska ríkisborgara megi ekki framselja til annars lands. Væru Íslendingar aðilar að handtökuskipuninni myndu Pólverjar hins vegar vera skuldbundnir til að senda mennina til Íslands, svo rétta mætti yfir þeim hér, með því skilyrði að þeir yrðu sendir til baka til heimalands síns til að afplána refsinguna. Þar sem við erum aðilar að samningi Evrópuráðsins gætum við engu að síður farið fram á framsal mannanna frá Póllandi, en þeirri beiðni yrði nær örugglega hafnað, enda bann lagt við því í stjórnarskrá. Sé slíkri beiðni hins vegar synjað á grundvelli þess eins að um sé að ræða eigin ríkisborgara þá ber ríkinu að taka málið yfir og rétta yfir mönnunum. Slíkt ferli getur tekið nokkurn tíma. Íslendingar settu skilyrðiÍsland er að nokkru leyti í sömu sporum og Pólland hvað þetta varðar. Í annarri grein íslenskra laga um framsal sakamanna frá 1984 segir einfaldlega: „Ekki má framselja íslenska ríkisborgara.“ Þegar Ísland gekk ásamt Noregi til viðræðna um aðild að evrópsku handtökuskipuninni settu íslenskt stjórnvöld það skilyrði strax í upphafi að ekki yrði hvikað frá þessu ákvæði. Á það var fallist, þrátt fyrir að engin önnur þjóð sem ekki er með sérstakt stjórnarskrárákvæði um framsalsbann hafi fengið undanþágu af þessu tagi. Gengið var frá samningunum árið 2006 og þingsályktunartillaga um fullgildingu tilskipunarinnar samþykkt skömmu síðar. Vægara í frumvarpinuSíðan þá hefur verið unnið að frumvarpi um breytingar á lögum um framsal sakamanna, þar sem handtökuskipunin yrði lögfest, fyrst í dómsmálaráðuneytinu og síðan í innanríkisráðuneytinu. Þau drög eru nú tilbúin og er stefnt að því að leggja frumvarpið fram á Alþingi eftir áramót. Þrátt fyrir að samið hafi verið um heimild Íslands til að taka með öllu fyrir framsal íslenskra ríkisborgara til annars lands, þá er gert ráð fyrir því í frumvarpsdrögunum að Íslendingur fari eins að og Pólverjar og afhendi íslenska ríkisborgara tímabundið til að sæta réttarhöldum erlendis. Endanleg útgáfa frumvarpsins er þó háð því hvaða meðferð málið fær í þinginu. Þingmenn gætu því ákveðið að Íslendingar myndu aldrei afhenda íslenska ríkisborgara annarri þjóð, jafnvel þótt frumvarpsdrög innanríkisráðherra geri ráð fyrir öðru. stigur@frettabladid.is
Rán í Michelsen 2011 Reykjavík Lögreglumál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi Innlent Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Innlent Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Innlent Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Erlent Fleiri fréttir Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Sjá meira