Biðstaða á gjaldeyrismarkaði? Ásgeir Jónsson skrifar 18. júní 2008 11:30 Eftir rúmlega 20% gengisfall í mars hefur krónan flökt á bilinu 113-124 á móti evru og þannig má líta svo á að gjaldeyrismarkaðurinn hafi verið nokkuð stöðugur á öðrum ársfjórðungi. Þrátt fyrir þennan stöðugleika á ytri borði er samt ljóst að undir niðri kraumar töluverð óvissa. Svo virðist sem fæstir hafi trú á því að núverandi gildi sé einhvers konar jafnvægi heldur að gjaldeyrismarkaðurinn sé í biðstöðu. Hvert er þá krónan að stefna þegar kemur fram að þriðja fjórðungi? Krónubréf sem gengisvörnÞví hefur stundum verið haldið fram að viðskiptahalli síðustu ára hafi verið fjármagnaður með útgáfu krónubréfa og annarri stöðutöku erlendra fjárfesta. Þetta er þó aðeins hálfur sannleikurinn. Bein erlend lántaka og erlend fjárfesting hafa fjármagnað hallann allt fram á þetta ár og gott betur. Það sem erlendir vaxtamunarfjárfestar hafa gert er að gera íslenskum aðilum kleift að losa sig við gjaldeyrisáhættu. Þetta hefur gjarnan gerst með framvirkum samningum sem hafa t.d. gert viðskiptabönkunum kleift að verja eiginfjárhlutfall sitt og öðrum fyrirtækjum að mæta áhættu vegna stórra erlendra lánasamninga. Allar íslenskar niðursveiflur hafa endað á sama veg frá seinna stríði - með gengisfalli og verðbólgu - en þetta er í fyrsta sinn sem innlendum aðilum bauðst að verja sig gegn íslenskri gengisáhættu og því boði var tekið. Skiptasamningar eru einnig helsta leiðin fyrir erlenda vaxtamunarfjárfesta að ná íslenskum vöxtum. Íslenskt fjármálakerfi er að stærstum hluta verðtryggt. Sá nafnvaxtamarkaður sem verðmyndun á gjaldeyri hvílir alla jafna á í flestum öðrum löndum er ákaflega grunnur hérlendis. Í hans stað hefur gengi krónunnar hvílt á skiptamarkaði sem er háður fjármögnun af hálfu viðskiptabankanna. Þegar skuldatryggingarálag íslensku bankanna reis á fyrsta fjórðungi ársins jókst fórnarkostnaður þeirra við að vera mótaðilar í skiptasamningum. Í mars versnuðu því vaxtakjör í skiptasamningum og raunverulegur vaxtamunur við útlönd gufaði upp sem leiddi til þess að gengi krónunnar gaf eftir um fimmtung á tveimur vikum. Viðbrögð SeðlabankansÞað er ljóst að miklu máli skiptir fyrir verðbólgumarkmið Seðlabankans að gengið rétti sig af og hækki á nýjan leik eða a.m.k. að komið verði í veg fyrir að það lækki mikið frekar. Bankinn hefur hækkað vexti um 175 punkta eftir að gengisfallið hófst og fengið lánalínur hjá þremur norrænum seðlabönkum. Þá hefur Seðlabankinn þrengt reglur um gjaldeyrisstöðutökur íslenskra fjármálafyrirtækja úr 30% niður í 10% af eiginfjárgrunni. Þetta eru mjög sérstakar reglur sem má líta á sem ákveðna tegund fjármagnshafta og þeim sem hér ritar er ókunnugt um að nokkur annar Seðlabanki hafi sett slíkar reglur fyrir sína viðskiptabanka. Reglurnar eru settar án ítarlegs rökstuðnings en svo virðist sem þeim sé ætlað að koma í veg fyrir gjaldeyriskaup íslenskra fjármálastofnana. Aftur á móti virðist ætla að verða bið eftir að gengið verði frá erlendri lántöku erlendis til þess að styrkja gjaldeyrisvarasjóðinn - væntanlega vegna þess hve óhagstæð viðskiptakjör bjóðast á erlendum fjármagnsmörkuðum. Af yfirlýsingum Seðlabankamanna að dæma virðist sem að þessu verði mætt með því að gefa út innlenda nafnvaxtapappíra og skapa þannig vexti til handa erlendum fjárfestum sem vilja taka stöðu með krónunni - og t.d. skapa grundvöll fyrir endurnýjun krónubréfa er koma á gjalddaga næsta haust. Krónan er fljótandi myntSvo lengi sem skuldatryggingarálag bæði ríkisins og íslensku bankanna er svo hátt sem raun ber vitni er erfitt að sjá það fyrir sér að gengi krónunnar styrkist að miklum mun. Seðlabankinn getur veitt einhvern stuðning við hana með útgáfu nafnvaxtapappíra en slík útgáfa getur orðið til þess að soga lausafé út úr fjármálakerfinu. Það getur reynst tvíbent fyrir Seðlabankann að bregðast við erlendum lausafjárvanda - sem hefur fellt krónuna - með því að reyna að skapa innlendan lausafjárvanda - sem á að rétta hana við á ný. Í öllu falli er það hættulegt að ætla að tefja vaxtalækkunarferli til handa kólnandi hagkerfi á þeirri forsendu að halda þurfi genginu uppi. Krónan er fljótandi mynt. Gengissveiflur ættu ekki að koma neinum á óvart. Þrátt fyrir allt er lágt gengi hluti af aðlögun hagkerfisins og fjármálakerfið hefur þanþol til þess að taka við töluverðri gengislækkun. Raunar má segja að það sé nokkuð undrunarefni hve vel krónan hefur haldið sjó þrátt fyrir að hafa haft nær engan nafnvaxtastuðning á bak við sig í heilan ársfjórðung. Það bendir til þess að krónan hafi þrátt fyrir allt sterkari bein en margir virðast halda - og núverandi gildi sé þrátt fyrir allt ekki fjarri jafnvægi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Markaðir Viðskipti Mest lesið Heimskasta þjóð í heimi? Sverrir Björnsson Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Hugsjónir ójafnaðarmanns - svar við bréfi Kára Snorri Másson Skoðun Gleymdu leikskólabörnin Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun „Ég hefði nú ekkert á móti því að taka aðeins í tæjuna“ Eva Pandora Baldursdóttir Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Geðveikir frasar – en það þarf að vera plan! Ragna Sigurðardóttir,Sigurþóra Bergsdóttir Skoðun Skólaforðun: Rangnefni sem þarfnast nýrrar nálgunar Rakel Norðfjörð Vilhjálmsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Skólaforðun: Rangnefni sem þarfnast nýrrar nálgunar Rakel Norðfjörð Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Viska bendir á ójöfnuð kynslóðanna Yngvi Sighvatsson skrifar Skoðun Frjálsar handfæraveiðar - Opið svar til Strandveiðifélags Íslands Álfheiður Eymarsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldisvarnir og alhliða kynfræðsla alla skólagönguna! Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber skrifar Skoðun Að kjósa í roki, hríð og nístingskulda Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun Hvernig gerðist þetta? Tryggvi Hjaltason skrifar Skoðun Borgum rétta vexti - Landsbankinn verði banki allra landsmanna Baldur Borgþórsson skrifar Skoðun Gleymdu leikskólabörnin Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Tími fyrir breytingar – Nú er tækifærið Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Ölvunarakstur á Arnarnesbrú Anna Linda Bjarnadóttir skrifar Skoðun Flokknum er sama um þig Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan í Reykjavík er efnahagslegt vandamál Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Virði en ekki byrði Hulda Bjarnadóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn – svarið fyrir fjölskyldur og ungt fólk Guðbjörg Oddný Jónasdóttir skrifar Skoðun Vanrækt barn er besti ráðherrann Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fjárfestum í vellíðan – því hver króna skilar sér margfalt til baka Theodór Ingi Ólafsson skrifar Skoðun Úr öskunni í eldinn á laugardaginn? Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Skuggaspil valdsins Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Viltu að barnabörnin þín verði fátækir leiguliðar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf – í þjónustu við þjóðina Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á hvert annað og breytum þessu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Kæru landsmenn – þetta er ekki lengur boðlegt Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun XL niðurskurður – hugsum stórt! Arnar Þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Skoðun Blórabögglar og gylliboð frá vinstri Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Hvað kjósa foreldrar ósýnilegra barna? Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Heimskasta þjóð í heimi? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Jöfnum leikinn á laugardaginn Björgvin G. Sigurðsson skrifar Skoðun ADHD, fjórir stafir og hvað svo? Jóna Kristín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skattagleði á kostnað ferðaþjónustunnar Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Börnin heim Hanna Katrín Friðriksson skrifar Sjá meira
Eftir rúmlega 20% gengisfall í mars hefur krónan flökt á bilinu 113-124 á móti evru og þannig má líta svo á að gjaldeyrismarkaðurinn hafi verið nokkuð stöðugur á öðrum ársfjórðungi. Þrátt fyrir þennan stöðugleika á ytri borði er samt ljóst að undir niðri kraumar töluverð óvissa. Svo virðist sem fæstir hafi trú á því að núverandi gildi sé einhvers konar jafnvægi heldur að gjaldeyrismarkaðurinn sé í biðstöðu. Hvert er þá krónan að stefna þegar kemur fram að þriðja fjórðungi? Krónubréf sem gengisvörnÞví hefur stundum verið haldið fram að viðskiptahalli síðustu ára hafi verið fjármagnaður með útgáfu krónubréfa og annarri stöðutöku erlendra fjárfesta. Þetta er þó aðeins hálfur sannleikurinn. Bein erlend lántaka og erlend fjárfesting hafa fjármagnað hallann allt fram á þetta ár og gott betur. Það sem erlendir vaxtamunarfjárfestar hafa gert er að gera íslenskum aðilum kleift að losa sig við gjaldeyrisáhættu. Þetta hefur gjarnan gerst með framvirkum samningum sem hafa t.d. gert viðskiptabönkunum kleift að verja eiginfjárhlutfall sitt og öðrum fyrirtækjum að mæta áhættu vegna stórra erlendra lánasamninga. Allar íslenskar niðursveiflur hafa endað á sama veg frá seinna stríði - með gengisfalli og verðbólgu - en þetta er í fyrsta sinn sem innlendum aðilum bauðst að verja sig gegn íslenskri gengisáhættu og því boði var tekið. Skiptasamningar eru einnig helsta leiðin fyrir erlenda vaxtamunarfjárfesta að ná íslenskum vöxtum. Íslenskt fjármálakerfi er að stærstum hluta verðtryggt. Sá nafnvaxtamarkaður sem verðmyndun á gjaldeyri hvílir alla jafna á í flestum öðrum löndum er ákaflega grunnur hérlendis. Í hans stað hefur gengi krónunnar hvílt á skiptamarkaði sem er háður fjármögnun af hálfu viðskiptabankanna. Þegar skuldatryggingarálag íslensku bankanna reis á fyrsta fjórðungi ársins jókst fórnarkostnaður þeirra við að vera mótaðilar í skiptasamningum. Í mars versnuðu því vaxtakjör í skiptasamningum og raunverulegur vaxtamunur við útlönd gufaði upp sem leiddi til þess að gengi krónunnar gaf eftir um fimmtung á tveimur vikum. Viðbrögð SeðlabankansÞað er ljóst að miklu máli skiptir fyrir verðbólgumarkmið Seðlabankans að gengið rétti sig af og hækki á nýjan leik eða a.m.k. að komið verði í veg fyrir að það lækki mikið frekar. Bankinn hefur hækkað vexti um 175 punkta eftir að gengisfallið hófst og fengið lánalínur hjá þremur norrænum seðlabönkum. Þá hefur Seðlabankinn þrengt reglur um gjaldeyrisstöðutökur íslenskra fjármálafyrirtækja úr 30% niður í 10% af eiginfjárgrunni. Þetta eru mjög sérstakar reglur sem má líta á sem ákveðna tegund fjármagnshafta og þeim sem hér ritar er ókunnugt um að nokkur annar Seðlabanki hafi sett slíkar reglur fyrir sína viðskiptabanka. Reglurnar eru settar án ítarlegs rökstuðnings en svo virðist sem þeim sé ætlað að koma í veg fyrir gjaldeyriskaup íslenskra fjármálastofnana. Aftur á móti virðist ætla að verða bið eftir að gengið verði frá erlendri lántöku erlendis til þess að styrkja gjaldeyrisvarasjóðinn - væntanlega vegna þess hve óhagstæð viðskiptakjör bjóðast á erlendum fjármagnsmörkuðum. Af yfirlýsingum Seðlabankamanna að dæma virðist sem að þessu verði mætt með því að gefa út innlenda nafnvaxtapappíra og skapa þannig vexti til handa erlendum fjárfestum sem vilja taka stöðu með krónunni - og t.d. skapa grundvöll fyrir endurnýjun krónubréfa er koma á gjalddaga næsta haust. Krónan er fljótandi myntSvo lengi sem skuldatryggingarálag bæði ríkisins og íslensku bankanna er svo hátt sem raun ber vitni er erfitt að sjá það fyrir sér að gengi krónunnar styrkist að miklum mun. Seðlabankinn getur veitt einhvern stuðning við hana með útgáfu nafnvaxtapappíra en slík útgáfa getur orðið til þess að soga lausafé út úr fjármálakerfinu. Það getur reynst tvíbent fyrir Seðlabankann að bregðast við erlendum lausafjárvanda - sem hefur fellt krónuna - með því að reyna að skapa innlendan lausafjárvanda - sem á að rétta hana við á ný. Í öllu falli er það hættulegt að ætla að tefja vaxtalækkunarferli til handa kólnandi hagkerfi á þeirri forsendu að halda þurfi genginu uppi. Krónan er fljótandi mynt. Gengissveiflur ættu ekki að koma neinum á óvart. Þrátt fyrir allt er lágt gengi hluti af aðlögun hagkerfisins og fjármálakerfið hefur þanþol til þess að taka við töluverðri gengislækkun. Raunar má segja að það sé nokkuð undrunarefni hve vel krónan hefur haldið sjó þrátt fyrir að hafa haft nær engan nafnvaxtastuðning á bak við sig í heilan ársfjórðung. Það bendir til þess að krónan hafi þrátt fyrir allt sterkari bein en margir virðast halda - og núverandi gildi sé þrátt fyrir allt ekki fjarri jafnvægi.
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Frjálsar handfæraveiðar - Opið svar til Strandveiðifélags Íslands Álfheiður Eymarsdóttir skrifar
Skoðun Ofbeldisvarnir og alhliða kynfræðsla alla skólagönguna! Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber skrifar
Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn – svarið fyrir fjölskyldur og ungt fólk Guðbjörg Oddný Jónasdóttir skrifar
Skoðun Fjárfestum í vellíðan – því hver króna skilar sér margfalt til baka Theodór Ingi Ólafsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun