Fagleg íslensk leyniþjónusta 4. janúar 2007 18:28 Ein af leyniskýrslunum sem Stöð 2 fékk afhentar. Stöð 2 Samkvæmt leyniskjölum, sem Stöð 2 fékk aðgang að í krafti upplýsingalaga, virðist náið samstarf hafa verið á milli íslensku öryggisþjónustunnar og leyniþjónustu bandaríska flotans undir lok sjöunda áratugarins, þegar fullvíst er talið að víðtækar fjarskiptanjósnir hafi verið stundaðar í sovéska sendiráðinu. Í einu þessara skjala hæla bandarískir leyniþjónustumenn íslenskum kollegum sínum í hástert fyrir fagmennsku. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 um málið. Skjölin fengust eftir mikla eftirgangsmuni og eftirfylgni úrskurðarnefndar upplýsingamála en fyrst var krafist aðgangs að þessum skjölum í ágúst. Í þeim er mest fjallað um alvarlegar áhyggjur manna af fjarskiptanjósnum í sovéska sendiráðinu en árið 1968 varð vart við mikla þungaflutninga til sendiráðsins. Á nokkurra mánaða tímabili komu 3,5 tonn af tækjum í sendiráðið í vernduðum diplómatapósti og lék grunur á að þarna væri verið að flytja inn njósnatæki. Málið er litið svo alvarlegum augum að Sigurjón Sigurðsson, lögreglustjóri ritar dómsmálaráðherra bréf og bendir á að þetta þurfi að rannska ofaní kjölinn. Bréfið er ritað á þorláksmessu og það er ef til vill til marks um mikilvægi málsins að Baldur Möller, ráðuneytisstjóri svarar erindinu samdægurs og heimilar rannsóknina. Í óundirrituðum minnisskjölum er rakið hvað gerðist í kjölfarið. Farið var fram á aðstoð manna frá leyniþjónustu bandaríska flotans og komu menn á þeirra vegum til landsins í ársbyrjun 1969. Til landsins var flutt sérbúin bifreið til að ganga úr skugga um hvernig njósnað væri úr sendiráðinu. Eins var íbúð í grennd við sendiráðið í Garðarstræti tekin undir þessa rannsókn. Í minnisblöðum kemur fram að nær fullvíst sé talið að sovésku sendiráðsstarfsmennirnir hafi komið sér upp búnaði til að hlera öll íslensk millilandasamtöl. Málum var þannig háttað að símtölin við útlönd fóru um sæstreng frá Vestmannaeyjum en frá Eyjum og í Landsímahúsið við Austurvöll voru símtölin send á bylgjum. Þetta gátu sendiráðsmenn hlustað á. Þegar sovésku tækin fundust í Kleifarvatni 1973 var talið nokkuð víst að þar væru njósnatæki sem skipt hefði verið út fyrir ný fimm árum áður. En þegar leyniþjónustumenn bandaríska flotans og íslensku lögreglunnar höfðu staðreynt þessar fjarskiptanjósnir var metið hvaða úrræði voru í boði. Kostirin voru metnir og þótti einsýnt að það væri hægt að færa sendingarnar á kapal að hluta og hátíðnibylgjur að hluta - þetta myndi þó kosta 27 milljónir að þávirði. Hægt væri að fara ódýrari leið - en hún myndi ekki vera eins árangursrík. Athyglisvert að sjá að þessir valkostir eru bornir undir bandarísku leynþjónustumennina og senda þeir skeyti þar sem þeir mæla með dýrari kostinum. Það vekur nokkra athygli að það var EKKI farið útí þessar framkvæmdir til þess að hindra njósnir sovétmanna. Í leyniskýrslu frá bandaríska flotanum til Sigurjóns Sigurðssonar, lögreglustjóra, sem titlaður er öryggisfulltrúi NATO eru þessi samskipti rakin. Í lokin hælir bandaríski leyniþjónustumaðurinn "collegum" á Íslandi í hástert fyrir fagmennsku - væntanlega er þar átt við íslenska leyniþjónustumenn. Hægt er að skoða skjölin sem pdf skjal hér fyrir neðan Bandaríkin Utanríkismál NATO Kalda stríðið Mest lesið Ætla ekki að aðstoða hundruð manna í lokaðri námu Erlent Arion opnar dagvistun til að auðvelda starfsfólki að brúa bilið Innlent Hugmyndir Ingu séu aðför að kjörum alls vinnandi fólks Innlent Sósíalistar mælast inni og Vinstri græn í lífshættu Innlent Áfram séreign inn á lánin og ekkert kílómetragjald í bili Innlent Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Leið eins og ég hefði verið kýld í magann þegar ég las þetta“ Innlent Tilnefning Gaetz sem dómsmálaráðherra vekur furðu og reiði Erlent „Nei, Áslaug Arna“ Innlent Fleiri fréttir Konan er fundin Þórður Snær afboðaði komu sína Hitamet féll Keppast við að tjá sig um skrif Þórðar: Kristrún taki stóra áhættu með að halda honum á lista Viðbrögð Sósíalista og VG við nýrri könnun og daggæsla hjá Arion Málaferlin auki gildi verksins og hann sé hvergi af baki dottinn Bein útsending: Utanríkisstefna á umbrotatímum Refsing milduð í stóra skútumálinu Sósíalistar færu ekki í stjórn sem ætlaði að selja Íslandsbanka Hugmyndir Ingu séu aðför að kjörum alls vinnandi fólks Hjúkrunarfræðingar hafa skrifað undir samning Arion opnar dagvistun til að auðvelda starfsfólki að brúa bilið Einkavæðing í heilbrigðiskerfinu: Skýr mörk á milli hægri og vinstri Lýsa eftir konu með heilabilun Samherji lagði listamanninn Odee Myndband sýnir umfang skriðanna í Eyrarhlíð Fimm sveitarstjórnarfulltrúar í Strandabyggð beðist lausnar Sósíalistar mælast inni og Vinstri græn í lífshættu Þinglok strax eftir helgina Glæný Maskínukönnun kynnt í hádegisfréttum Sammála um níkótínpúðana en ekki áfengissöluna Áfram séreign inn á lánin og ekkert kílómetragjald í bili Flateyringum ráðlagt að sjóða neysluvatn Maðurinn sem lögregla lýsti eftir er fundinn „Leið eins og ég hefði verið kýld í magann þegar ég las þetta“ „Nei, Áslaug Arna“ Grænlendingar fá Erling til að gera Grænland grænna Rúmar hundrað milljónir í þágu barna í Mosfellsbæ Eftirlýstur frambjóðandi dregur sig í hlé Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Sjá meira
Samkvæmt leyniskjölum, sem Stöð 2 fékk aðgang að í krafti upplýsingalaga, virðist náið samstarf hafa verið á milli íslensku öryggisþjónustunnar og leyniþjónustu bandaríska flotans undir lok sjöunda áratugarins, þegar fullvíst er talið að víðtækar fjarskiptanjósnir hafi verið stundaðar í sovéska sendiráðinu. Í einu þessara skjala hæla bandarískir leyniþjónustumenn íslenskum kollegum sínum í hástert fyrir fagmennsku. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 um málið. Skjölin fengust eftir mikla eftirgangsmuni og eftirfylgni úrskurðarnefndar upplýsingamála en fyrst var krafist aðgangs að þessum skjölum í ágúst. Í þeim er mest fjallað um alvarlegar áhyggjur manna af fjarskiptanjósnum í sovéska sendiráðinu en árið 1968 varð vart við mikla þungaflutninga til sendiráðsins. Á nokkurra mánaða tímabili komu 3,5 tonn af tækjum í sendiráðið í vernduðum diplómatapósti og lék grunur á að þarna væri verið að flytja inn njósnatæki. Málið er litið svo alvarlegum augum að Sigurjón Sigurðsson, lögreglustjóri ritar dómsmálaráðherra bréf og bendir á að þetta þurfi að rannska ofaní kjölinn. Bréfið er ritað á þorláksmessu og það er ef til vill til marks um mikilvægi málsins að Baldur Möller, ráðuneytisstjóri svarar erindinu samdægurs og heimilar rannsóknina. Í óundirrituðum minnisskjölum er rakið hvað gerðist í kjölfarið. Farið var fram á aðstoð manna frá leyniþjónustu bandaríska flotans og komu menn á þeirra vegum til landsins í ársbyrjun 1969. Til landsins var flutt sérbúin bifreið til að ganga úr skugga um hvernig njósnað væri úr sendiráðinu. Eins var íbúð í grennd við sendiráðið í Garðarstræti tekin undir þessa rannsókn. Í minnisblöðum kemur fram að nær fullvíst sé talið að sovésku sendiráðsstarfsmennirnir hafi komið sér upp búnaði til að hlera öll íslensk millilandasamtöl. Málum var þannig háttað að símtölin við útlönd fóru um sæstreng frá Vestmannaeyjum en frá Eyjum og í Landsímahúsið við Austurvöll voru símtölin send á bylgjum. Þetta gátu sendiráðsmenn hlustað á. Þegar sovésku tækin fundust í Kleifarvatni 1973 var talið nokkuð víst að þar væru njósnatæki sem skipt hefði verið út fyrir ný fimm árum áður. En þegar leyniþjónustumenn bandaríska flotans og íslensku lögreglunnar höfðu staðreynt þessar fjarskiptanjósnir var metið hvaða úrræði voru í boði. Kostirin voru metnir og þótti einsýnt að það væri hægt að færa sendingarnar á kapal að hluta og hátíðnibylgjur að hluta - þetta myndi þó kosta 27 milljónir að þávirði. Hægt væri að fara ódýrari leið - en hún myndi ekki vera eins árangursrík. Athyglisvert að sjá að þessir valkostir eru bornir undir bandarísku leynþjónustumennina og senda þeir skeyti þar sem þeir mæla með dýrari kostinum. Það vekur nokkra athygli að það var EKKI farið útí þessar framkvæmdir til þess að hindra njósnir sovétmanna. Í leyniskýrslu frá bandaríska flotanum til Sigurjóns Sigurðssonar, lögreglustjóra, sem titlaður er öryggisfulltrúi NATO eru þessi samskipti rakin. Í lokin hælir bandaríski leyniþjónustumaðurinn "collegum" á Íslandi í hástert fyrir fagmennsku - væntanlega er þar átt við íslenska leyniþjónustumenn. Hægt er að skoða skjölin sem pdf skjal hér fyrir neðan
Bandaríkin Utanríkismál NATO Kalda stríðið Mest lesið Ætla ekki að aðstoða hundruð manna í lokaðri námu Erlent Arion opnar dagvistun til að auðvelda starfsfólki að brúa bilið Innlent Hugmyndir Ingu séu aðför að kjörum alls vinnandi fólks Innlent Sósíalistar mælast inni og Vinstri græn í lífshættu Innlent Áfram séreign inn á lánin og ekkert kílómetragjald í bili Innlent Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Leið eins og ég hefði verið kýld í magann þegar ég las þetta“ Innlent Tilnefning Gaetz sem dómsmálaráðherra vekur furðu og reiði Erlent „Nei, Áslaug Arna“ Innlent Fleiri fréttir Konan er fundin Þórður Snær afboðaði komu sína Hitamet féll Keppast við að tjá sig um skrif Þórðar: Kristrún taki stóra áhættu með að halda honum á lista Viðbrögð Sósíalista og VG við nýrri könnun og daggæsla hjá Arion Málaferlin auki gildi verksins og hann sé hvergi af baki dottinn Bein útsending: Utanríkisstefna á umbrotatímum Refsing milduð í stóra skútumálinu Sósíalistar færu ekki í stjórn sem ætlaði að selja Íslandsbanka Hugmyndir Ingu séu aðför að kjörum alls vinnandi fólks Hjúkrunarfræðingar hafa skrifað undir samning Arion opnar dagvistun til að auðvelda starfsfólki að brúa bilið Einkavæðing í heilbrigðiskerfinu: Skýr mörk á milli hægri og vinstri Lýsa eftir konu með heilabilun Samherji lagði listamanninn Odee Myndband sýnir umfang skriðanna í Eyrarhlíð Fimm sveitarstjórnarfulltrúar í Strandabyggð beðist lausnar Sósíalistar mælast inni og Vinstri græn í lífshættu Þinglok strax eftir helgina Glæný Maskínukönnun kynnt í hádegisfréttum Sammála um níkótínpúðana en ekki áfengissöluna Áfram séreign inn á lánin og ekkert kílómetragjald í bili Flateyringum ráðlagt að sjóða neysluvatn Maðurinn sem lögregla lýsti eftir er fundinn „Leið eins og ég hefði verið kýld í magann þegar ég las þetta“ „Nei, Áslaug Arna“ Grænlendingar fá Erling til að gera Grænland grænna Rúmar hundrað milljónir í þágu barna í Mosfellsbæ Eftirlýstur frambjóðandi dregur sig í hlé Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Sjá meira
Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Innlent
Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“
Leynilega upptakan á Edition-hótelinu: „Ef ég á að taka fimmta sætið vil ég verða þinn maður í þessu“ Innlent