Enginn dregur stein í efa 15. desember 2006 11:15 Það eru ljóðajól á Íslandi. Stjörnur: 5 Þjóðskáld á tímamótum, degi hallar. Skáld sem fylgt hefur ljóðvinum á heillandi ferðalagi hálfrar aldar um innland íslenskrar náttúru og sögu - þar sem stórhuga maðurinn leitar átta í skjálfandi smæð (29). Íslenskastur allra skálda, meistari myndmálsins, myndhöggvari orðsins, yrkir landið inn í ljóðið og lesanda sinn, yrkir nú haustgarðinn af engu minni list en fyrsta sprotann. Dýrlegur skáldskapur, bókstaflega göldróttur. Skáldið horfir til framtíðar með því að líta yfir farinn veg, rýnir í óradjúp jarðtímans (33), finnur skáldinu stað í sögunni og dregur af henni lærdóm. Hrífur lesandann með sér í flugsýn yfir ævidag skáldsins, frá morgun-draumi að kvölddyrum, horfir um öxl á ferðalag sitt og förunauta, vegferð mannsins gegnum stríð og frið, almátt ástar og náttúru, auðmýkt ljóðsins. Býður lesandanum hlutdeild í óvæntum galdri: opinberar honum tign náttúrunnar í fegurð ljóðsins, vekur honum sannfærandi hughrif, birtir honum mynd af yfirburðum náttúrunnar í orði og sannar með því yfirburð orðsins. Beinum sjónum að eilífðarmálum skáldmælandans (mælir í 1.pers. fleirtölu): Spyr um guð í guðlausum heimi og finnur svar í sköpunarverkinu sjálfu og blessaðri skepnunni: kyrrðarvizku, innar dögum (16), ástinni: alhvítur fugl ... í fullsælu sem hann trúir að vari frá eilífð til eilífðar (31). Skáldið skynjar afl handan mannsins ...okkur var hrundið... (6) en þótt hann standist ekki án draums (9,51) er holdið mold. Guð er orð úr fortíð (53), trúarbrögð mannleg íhlutunarsemi (16), himnafaðir úr bók, maðurinn manndýr sem bugaði myrkur sjálfs sín (25). Undir sundurleitum himnum (15) kröfðust „við förunautar" fyrrum svara og heimtuðum staðgengil guðs, en ... Hvílumst. Hlustum ef við getum á lífið - hina löngu hugsun (23): almættið er fellt í alla skepnu (15), sköpunarverkið er guð. Og hvað þá með okkur? Erum (vorum) við því samboðnir? Skáldið svarar því með/í svo fullkomnum skáldskap (44) að galdurinn endurtekur sig: orðið sigrar sjálft sig. Fullkomið ljóðið svarar öðru en öðru nær (44). Er list þá uppsteytur gegn ríki náttúrunnar, dulvitaður jafnvel, atlaga að reglu appólóníusar, díónýsísk brella? Getur ljóð sem býður náttúrunni sigurlaun - hásæti guðs og manns - verið til vitnis um eigin sigur (orðsins/mannsins) í sama boði? Það er ekki spurning bókarinnar en ef til vill ekki alvitlaus samt. Þegar ljóð eftir Hannes Pétursson birtust fyrst á prenti í tímariti árið 1954, skáldið þá 22 ára, var haft eftir Steini Steinari: „Ég hef aldrei vitað íslenzkan mann á hans aldri yrkja jafnvel". Það stendur. En það er vandi að gylla gull - flest er það í brotum sem við berum okkur í munn (23) - og um töfra þessarar nýju ljóðabókar Hannesar er enginn til vitnis utan bókin sjálf á eintali við lesandann ...silfurþráður inn í sannhreinan sunnanblæ... (39). Sigurður Hróarsson Hannes Pétursson . Mest lesið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Lífið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Eins og þruma úr heiðskíru lofti Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Stjörnulífið: Skvísustælar við bakkann og áminning um óöryggi Lífið Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira
Þjóðskáld á tímamótum, degi hallar. Skáld sem fylgt hefur ljóðvinum á heillandi ferðalagi hálfrar aldar um innland íslenskrar náttúru og sögu - þar sem stórhuga maðurinn leitar átta í skjálfandi smæð (29). Íslenskastur allra skálda, meistari myndmálsins, myndhöggvari orðsins, yrkir landið inn í ljóðið og lesanda sinn, yrkir nú haustgarðinn af engu minni list en fyrsta sprotann. Dýrlegur skáldskapur, bókstaflega göldróttur. Skáldið horfir til framtíðar með því að líta yfir farinn veg, rýnir í óradjúp jarðtímans (33), finnur skáldinu stað í sögunni og dregur af henni lærdóm. Hrífur lesandann með sér í flugsýn yfir ævidag skáldsins, frá morgun-draumi að kvölddyrum, horfir um öxl á ferðalag sitt og förunauta, vegferð mannsins gegnum stríð og frið, almátt ástar og náttúru, auðmýkt ljóðsins. Býður lesandanum hlutdeild í óvæntum galdri: opinberar honum tign náttúrunnar í fegurð ljóðsins, vekur honum sannfærandi hughrif, birtir honum mynd af yfirburðum náttúrunnar í orði og sannar með því yfirburð orðsins. Beinum sjónum að eilífðarmálum skáldmælandans (mælir í 1.pers. fleirtölu): Spyr um guð í guðlausum heimi og finnur svar í sköpunarverkinu sjálfu og blessaðri skepnunni: kyrrðarvizku, innar dögum (16), ástinni: alhvítur fugl ... í fullsælu sem hann trúir að vari frá eilífð til eilífðar (31). Skáldið skynjar afl handan mannsins ...okkur var hrundið... (6) en þótt hann standist ekki án draums (9,51) er holdið mold. Guð er orð úr fortíð (53), trúarbrögð mannleg íhlutunarsemi (16), himnafaðir úr bók, maðurinn manndýr sem bugaði myrkur sjálfs sín (25). Undir sundurleitum himnum (15) kröfðust „við förunautar" fyrrum svara og heimtuðum staðgengil guðs, en ... Hvílumst. Hlustum ef við getum á lífið - hina löngu hugsun (23): almættið er fellt í alla skepnu (15), sköpunarverkið er guð. Og hvað þá með okkur? Erum (vorum) við því samboðnir? Skáldið svarar því með/í svo fullkomnum skáldskap (44) að galdurinn endurtekur sig: orðið sigrar sjálft sig. Fullkomið ljóðið svarar öðru en öðru nær (44). Er list þá uppsteytur gegn ríki náttúrunnar, dulvitaður jafnvel, atlaga að reglu appólóníusar, díónýsísk brella? Getur ljóð sem býður náttúrunni sigurlaun - hásæti guðs og manns - verið til vitnis um eigin sigur (orðsins/mannsins) í sama boði? Það er ekki spurning bókarinnar en ef til vill ekki alvitlaus samt. Þegar ljóð eftir Hannes Pétursson birtust fyrst á prenti í tímariti árið 1954, skáldið þá 22 ára, var haft eftir Steini Steinari: „Ég hef aldrei vitað íslenzkan mann á hans aldri yrkja jafnvel". Það stendur. En það er vandi að gylla gull - flest er það í brotum sem við berum okkur í munn (23) - og um töfra þessarar nýju ljóðabókar Hannesar er enginn til vitnis utan bókin sjálf á eintali við lesandann ...silfurþráður inn í sannhreinan sunnanblæ... (39). Sigurður Hróarsson Hannes Pétursson .
Mest lesið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Lífið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Eins og þruma úr heiðskíru lofti Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Stjörnulífið: Skvísustælar við bakkann og áminning um óöryggi Lífið Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira