Laugardagur til lukku 3. desember 2006 12:45 Laugardagur, Ian McEwan Þýðing: Árni Óskarsson Bjartur * * * * * Meistaraleg þýðing á mikilvægu og merku verki Laugardagur Ian McEwan jók enn hróður þessa breska sagnaskáld þegar skáldsagan kom út í fyrra. Ástæðan var einföld, ekki aðeins var Ian fullsamdur að listilega spunnu plotti í söguna sem hvílir öll í kringum einn ás, dag í lífi miðaldra heilaskurðlæknis í London skömmu fyrir innrásina í Írak, heldur var sagan fantalega vel skrifuð og hugsuð í hugarþeli læknisins. Frásögnin speglaði í senn hversdagsleg viðbrögð á sólbjörtum degi, stór tíðindi í nánd við hann, átök á innra og ytra sviði í lífi og þrautþjálfað klínisk innsæi vísindamanns í það flókna fyrirbæri sem heilinn er. Það er aftur ekki fyrir neina aukvisa í enskri tungu að snúa sögunni á íslenskt mál. Ian þenur sig í spennandi frásögn sem heimtar skýra innsýn í íslenskt mál, ríka tilfinningu fyrir hrynjandi í frásögn og þolinmæði til að elta uppi læknisfræðileg heiti sem sagan er uppfull af. Hér eru margir undra snúnir kaflar, snúnari en aðrir. Löng lýsing á skvass-leik, stemningslýsingar úr miðborg Lundúna sem reynast í verki þýðanda svo raunsannar að lyktin laumast að okkur aftur sem þekkjum hana. Útgáfa Bjarts á þýðingu Árna Óskarssonar sætir því verulegum tíðindum og Árna mikill sómi búinn með þessu erfiða verki sem hann leysir á undra sannfærandi hátt. Það er engum blöðum um það að fletta að laugardagur er mikilvægt verk með þungu erindi - ekki aðeins fyrir breta - heldur líka fyrir allar þær þjóðir sem fylgdu hinum staðfestu. Snörp umræða í verkinu milli læknisins og ungra dóttur hans um stríðið og hvaða afleiðingar það getur haft vekur lesanda hroll - allt það sem þau sjá mögulega fara illa hefur hrunið í þá átt. Þá er Ian ekki síður að kryfja lifsviðhorf millistéttarinnar bresku, mannúð hennar og yfirlæti sem alltaf er í bland. Sú lýsing er raunsönn um margt þó hún lúti virkum ferlum í enskum skáldskap: tignun á hinni aðkomnu konu sem hér er keltnesk en hefur hið fínlega dökka yfirbragð sem þeir snobba svo yfir, tignun á skorðuðum lífsháttum menntaðra millistétta, skáldskap, bresku blúshefðinni - þessu sjálfsagða grobbi sem þeir fara svo vel með en skín alltaf í gegn um kurteisi þeirra og gamansemi. Ian hefur alltaf sótt sum brögð í byggingu skáldsagna sinna í spennusögur, hin afdrifaríku átök sem söguheimur hans flytur að eins á stóru fljóti með óhjákvæmilegu slysi og hörmung. Hann dregur örlög persóna sinna saman af skarpskyggni og miskunnarleysi og gefur þeim sjálfum innsýn inn í örlög sem bíða þeirra. Lesandinn fær í sinn hlut kjöt og bein, hugleiðingar sem eru margvíslegar og útpældar, það er mikill matur í þessari sögu. Það er árangur af löngu og þroskuðpu ferli Ians í skaldsakp sínum: mjór var mikils vísir þegar Cement garden tók að fara milli manna á áttunda áratugnum í Picador-útgáfunni. Snöggt eftir það virtist alls óvíst hvert Ian ætlaði sér: sjóvarpshandrit, smásögur, líbretto - en svo einhenti hann sér í skáldsöguna. Það er ástæðulaust að finn að þessari þýðingu. Bjartur hefur ekki gætt að orðskiptum á nokkrum stöðum. verk eftir Bridget Reilly á heimili læknishjónanna er ekki eftirprentun heldur þrykk. Það er fengur af þessari meistarlega sömdu og frábærlega þýddu sögu á íslenskan bókamarkað. Og nú er bara að njóta. Páll Baldvin Baldvinsson Mest lesið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið Henti listaverkinu í ruslið Menning Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Lífið Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Logi Geirs og Ólafur Ragnar léttir í London Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira
Laugardagur Ian McEwan jók enn hróður þessa breska sagnaskáld þegar skáldsagan kom út í fyrra. Ástæðan var einföld, ekki aðeins var Ian fullsamdur að listilega spunnu plotti í söguna sem hvílir öll í kringum einn ás, dag í lífi miðaldra heilaskurðlæknis í London skömmu fyrir innrásina í Írak, heldur var sagan fantalega vel skrifuð og hugsuð í hugarþeli læknisins. Frásögnin speglaði í senn hversdagsleg viðbrögð á sólbjörtum degi, stór tíðindi í nánd við hann, átök á innra og ytra sviði í lífi og þrautþjálfað klínisk innsæi vísindamanns í það flókna fyrirbæri sem heilinn er. Það er aftur ekki fyrir neina aukvisa í enskri tungu að snúa sögunni á íslenskt mál. Ian þenur sig í spennandi frásögn sem heimtar skýra innsýn í íslenskt mál, ríka tilfinningu fyrir hrynjandi í frásögn og þolinmæði til að elta uppi læknisfræðileg heiti sem sagan er uppfull af. Hér eru margir undra snúnir kaflar, snúnari en aðrir. Löng lýsing á skvass-leik, stemningslýsingar úr miðborg Lundúna sem reynast í verki þýðanda svo raunsannar að lyktin laumast að okkur aftur sem þekkjum hana. Útgáfa Bjarts á þýðingu Árna Óskarssonar sætir því verulegum tíðindum og Árna mikill sómi búinn með þessu erfiða verki sem hann leysir á undra sannfærandi hátt. Það er engum blöðum um það að fletta að laugardagur er mikilvægt verk með þungu erindi - ekki aðeins fyrir breta - heldur líka fyrir allar þær þjóðir sem fylgdu hinum staðfestu. Snörp umræða í verkinu milli læknisins og ungra dóttur hans um stríðið og hvaða afleiðingar það getur haft vekur lesanda hroll - allt það sem þau sjá mögulega fara illa hefur hrunið í þá átt. Þá er Ian ekki síður að kryfja lifsviðhorf millistéttarinnar bresku, mannúð hennar og yfirlæti sem alltaf er í bland. Sú lýsing er raunsönn um margt þó hún lúti virkum ferlum í enskum skáldskap: tignun á hinni aðkomnu konu sem hér er keltnesk en hefur hið fínlega dökka yfirbragð sem þeir snobba svo yfir, tignun á skorðuðum lífsháttum menntaðra millistétta, skáldskap, bresku blúshefðinni - þessu sjálfsagða grobbi sem þeir fara svo vel með en skín alltaf í gegn um kurteisi þeirra og gamansemi. Ian hefur alltaf sótt sum brögð í byggingu skáldsagna sinna í spennusögur, hin afdrifaríku átök sem söguheimur hans flytur að eins á stóru fljóti með óhjákvæmilegu slysi og hörmung. Hann dregur örlög persóna sinna saman af skarpskyggni og miskunnarleysi og gefur þeim sjálfum innsýn inn í örlög sem bíða þeirra. Lesandinn fær í sinn hlut kjöt og bein, hugleiðingar sem eru margvíslegar og útpældar, það er mikill matur í þessari sögu. Það er árangur af löngu og þroskuðpu ferli Ians í skaldsakp sínum: mjór var mikils vísir þegar Cement garden tók að fara milli manna á áttunda áratugnum í Picador-útgáfunni. Snöggt eftir það virtist alls óvíst hvert Ian ætlaði sér: sjóvarpshandrit, smásögur, líbretto - en svo einhenti hann sér í skáldsöguna. Það er ástæðulaust að finn að þessari þýðingu. Bjartur hefur ekki gætt að orðskiptum á nokkrum stöðum. verk eftir Bridget Reilly á heimili læknishjónanna er ekki eftirprentun heldur þrykk. Það er fengur af þessari meistarlega sömdu og frábærlega þýddu sögu á íslenskan bókamarkað. Og nú er bara að njóta. Páll Baldvin Baldvinsson
Mest lesið Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Lífið Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Kemur frá Sýrlandi og syngur á íslensku Tónlist Harry og Meghan séu ekki að skilja Lífið Henti listaverkinu í ruslið Menning Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Lífið Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Lífið Logi Geirs og Ólafur Ragnar léttir í London Lífið Fleiri fréttir Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira