Mamma, ég þarf að gubba! 26. júlí 2004 00:01 Bílveiki getur verið hið versta mál og komið í veg fyrir að fólk njóti annars skemmtilegra ferðalaga. Bílveikin er skilgreind sem ein tegund af ferðaveiki sem fólk getur fundið fyrir þegar það ferðast í bíl, flugvél, skipi, lest eða fer í tívolítæki. Ástæðan fyrir veikinni er sú að heilanum berast misvísandi boð frá hinum ýmsu skynfærum líkamans um stöðu hans og afleiðingin er vanlíðan. Það er sem betur fer af sem áður var að foreldrar taki upp tóbakið sitt um leið og búið er að pakka farangri og börnum í bílinn. og kveiki sér í digrum vindlum og sígarettum. Langþráð sumarfrí fjölskyldunnar gat hæglega snúist upp í andhverfu sína strax í Ártúnsbrekkunni þar sem malarvegurinn tók við og óþéttur bíllinn varð fljótlega fullur af ryki í viðbót við reykinn. Svo botnaði enginn í því að börnin gubbuðu látlaust. En fólk vissi ekki betur. Og bílveiki getur sannarlega gert vart við sig þó enginn sé reykurinn eða rykið og er þekkt í læknisfræðinni. "Bílveiki og sjóveiki eru náskyld fyrirbæri og má reikna með að fólk sem hefur tilhneigingu til að verða sjóveikt verði líka bílveikt," segir Haraldur Dungal heimilislæknir. "Bílveiki lýsir sér með óróa, höfuðverk og ógleði og uppköstum. Venjulega er ástæðan hreyfing bílsins þannig að það má því reikna með að jafnvægisskyn fólks sem verður bílveikt sé viðkvæmt fyrir hreyfingu, svipað og á sjó. Skást er auðvitað að reyna að fyrirbyggja þetta með því að taka sjóveikitöflur og forðast að borða þungan og brasaðan mat fyrir ferðina." Haraldur segir fólk ekki leita mikið til lækna vegna bílveiki. "Fólk leitar meira beint í apótekið og fær þar lyf við óþægindunum." Í flugvél eða skipi er best að vera eins nálægt miðju rýmis og mögulegt er því þar er hreyfingin minnst. Í bíl er best að hafa augun á sjóndeildarhringnum en ekki einblína á hluti sem þeysa fram hjá. Það gæti hjálpað að sitja í framsætinu. Betra er að snúa fram en aftur ef ferðast er í bíl, skipi eða lest. Lestur ber að forðast meðan á ferðinni stendur. Best er að borða lítið í einu og sneiða hjá brösuðum mat fyrir ferð og meðan á henni stendur. Ekki neyta áfengis og/eða annarra lyfja rétt fyrir ferðalagið eða meðan á því stendur. Rannsóknir hafa sýnt að engifer getur dregið úr áhrifum ferðaveiki. Taktu engifertöflur eða tyggðu ferska engiferrót eða engifersælgæti. Piparmynta og te eru einnig gömul húsráð við ferðaveiki. Annar möguleiki er að taka andhistamínlyf sem mörg fást án lyfseðils. Oft þarf að taka slík lyf um klukkutíma fyrir brottför og geta þau valdið sljóleika. Slík lyf duga vel fyrir styttri ferðir. Lyf gegn ógleði koma einnig til greina, þar á meðal eru skópólamínplástrar. Sum þessara lyfja fást án lyfseðils. Plástrarnir eru settir bak við eyrað og geta dugað í allt að þrjá daga. Helstu aukaverkanir eru sljóleiki og munnþurrkur. Sé ferðaveikin það alvarleg að ofantalin ráð hjálpa ekki, skaltu ræða við heimilislækni þinn um málið. edda@frettabladid.is Heilsa Mest lesið Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Lífið Heyrði varla í bónorðinu fyrir látum Lífið Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Lífið Vörpuðu sprengju á arkitektana á Ítalíu Lífið Sjóðheitar og einhleypar inn í haustið Lífið Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Þreyttur á stefnumótaöppum: „Hvernig fer ég að því að kynnast fólki?“ Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Fyrsta sms sögunnar kom keppendum á óvart Lífið Fleiri fréttir „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira
Bílveiki getur verið hið versta mál og komið í veg fyrir að fólk njóti annars skemmtilegra ferðalaga. Bílveikin er skilgreind sem ein tegund af ferðaveiki sem fólk getur fundið fyrir þegar það ferðast í bíl, flugvél, skipi, lest eða fer í tívolítæki. Ástæðan fyrir veikinni er sú að heilanum berast misvísandi boð frá hinum ýmsu skynfærum líkamans um stöðu hans og afleiðingin er vanlíðan. Það er sem betur fer af sem áður var að foreldrar taki upp tóbakið sitt um leið og búið er að pakka farangri og börnum í bílinn. og kveiki sér í digrum vindlum og sígarettum. Langþráð sumarfrí fjölskyldunnar gat hæglega snúist upp í andhverfu sína strax í Ártúnsbrekkunni þar sem malarvegurinn tók við og óþéttur bíllinn varð fljótlega fullur af ryki í viðbót við reykinn. Svo botnaði enginn í því að börnin gubbuðu látlaust. En fólk vissi ekki betur. Og bílveiki getur sannarlega gert vart við sig þó enginn sé reykurinn eða rykið og er þekkt í læknisfræðinni. "Bílveiki og sjóveiki eru náskyld fyrirbæri og má reikna með að fólk sem hefur tilhneigingu til að verða sjóveikt verði líka bílveikt," segir Haraldur Dungal heimilislæknir. "Bílveiki lýsir sér með óróa, höfuðverk og ógleði og uppköstum. Venjulega er ástæðan hreyfing bílsins þannig að það má því reikna með að jafnvægisskyn fólks sem verður bílveikt sé viðkvæmt fyrir hreyfingu, svipað og á sjó. Skást er auðvitað að reyna að fyrirbyggja þetta með því að taka sjóveikitöflur og forðast að borða þungan og brasaðan mat fyrir ferðina." Haraldur segir fólk ekki leita mikið til lækna vegna bílveiki. "Fólk leitar meira beint í apótekið og fær þar lyf við óþægindunum." Í flugvél eða skipi er best að vera eins nálægt miðju rýmis og mögulegt er því þar er hreyfingin minnst. Í bíl er best að hafa augun á sjóndeildarhringnum en ekki einblína á hluti sem þeysa fram hjá. Það gæti hjálpað að sitja í framsætinu. Betra er að snúa fram en aftur ef ferðast er í bíl, skipi eða lest. Lestur ber að forðast meðan á ferðinni stendur. Best er að borða lítið í einu og sneiða hjá brösuðum mat fyrir ferð og meðan á henni stendur. Ekki neyta áfengis og/eða annarra lyfja rétt fyrir ferðalagið eða meðan á því stendur. Rannsóknir hafa sýnt að engifer getur dregið úr áhrifum ferðaveiki. Taktu engifertöflur eða tyggðu ferska engiferrót eða engifersælgæti. Piparmynta og te eru einnig gömul húsráð við ferðaveiki. Annar möguleiki er að taka andhistamínlyf sem mörg fást án lyfseðils. Oft þarf að taka slík lyf um klukkutíma fyrir brottför og geta þau valdið sljóleika. Slík lyf duga vel fyrir styttri ferðir. Lyf gegn ógleði koma einnig til greina, þar á meðal eru skópólamínplástrar. Sum þessara lyfja fást án lyfseðils. Plástrarnir eru settir bak við eyrað og geta dugað í allt að þrjá daga. Helstu aukaverkanir eru sljóleiki og munnþurrkur. Sé ferðaveikin það alvarleg að ofantalin ráð hjálpa ekki, skaltu ræða við heimilislækni þinn um málið. edda@frettabladid.is
Heilsa Mest lesið Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Lífið Heyrði varla í bónorðinu fyrir látum Lífið Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Lífið Vörpuðu sprengju á arkitektana á Ítalíu Lífið Sjóðheitar og einhleypar inn í haustið Lífið Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Lífið Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Lífið Þreyttur á stefnumótaöppum: „Hvernig fer ég að því að kynnast fólki?“ Lífið Hafi enn verið hreinn sveinn Lífið Fyrsta sms sögunnar kom keppendum á óvart Lífið Fleiri fréttir „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Skálda opnar: „Kannski ekki margir nógu vitlausir til að framkvæma þessa hugmynd“ Össur Geirsson er heiðurslistamaður Kópavogs 2024 Margmenni í sköpunargleði og stuði á safninu Ólafur Elíasson tekur yfir Piccadilly Circus og Times Square Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Sjá meira