Innlent

Kallar eftir sams konar úr­ræði og Breivik og á­rásar­maður hennar sæta

Árni Sæberg skrifar
Ingunn Björnsdóttir, dósent í lyfjafræði, var stungin ítrekað af nemanda í Oslóarháskóla í fyrra. Hún sagði ótrúlegt að hún hefði lifað árásina af.
Ingunn Björnsdóttir, dósent í lyfjafræði, var stungin ítrekað af nemanda í Oslóarháskóla í fyrra. Hún sagði ótrúlegt að hún hefði lifað árásina af. Vísir/Steingrímur Dúi

Ingunn Björnsdóttir, dósent við Óslóarháskóla og brotaþoli fólskulegrar hnífstunguárás í sama skóla, segir íslenskt réttarkerfi ráðþrota þegar kemur að alvarlegum ofbeldismálum. Sá sem stakk hana sætir svokölluðu „forvaring“, refsiúrræði í Noregi sem heimilar yfirvöldum að halda afbrotamönnum í vistun eftir afplánun fangelsisdóms. Fjöldamorðinginn Anders Behring Breivik sætir sama úrræði.

Ingunn stakk niður penna hér á Vísi og segist hafa undanfarið rúmt ár fylgst af töluverðum áhuga með vaxandi fjölda manndrápsmála og manndrápstilrauna á Íslandi, og því hvernig íslenska dómskerfið virðist dálítið ráðþrota í slíkum málum.

„Áhuginn er ekki til kominn af góðu. Ég lenti sjálf í að gerð var að mér lífhættuleg atlaga með hníf, þegar ég var í vinnunni í Noregi og var mesta mildi að ég lifði af og enn meiri að ég virðist að miklu leyti hafa náð mér líkamlega og er andlega í ótrúlega góðu standi líka, ef tekið er mið af hversu alvarleg atlagan var.“

Ótímabundin öryggisvistun

Ingunn segir að sá sem réðst á hana hafi strax verið settur í gæsluvarðhald og fyrstu fjórar vikurnar hafi það verið með heimsókna- og bréfabanni. Hann hafi verið alveg í umsjá fangelsisyfirvalda síðan hann réðist á hana og nú í um tvo mánuði í fangelsi. 

Dómurinn sem kveðinn var upp fyrir rúmum tveimur mánuðum hafi verið nokkuð athyglisverður frá íslensku sjónarmiði, af því að í honum sé að úrræði sem ekki er að finna í íslensku refsilöggjöfinni. Ótímabundin öryggisvistun til viðbótar við sjö og hálfs árs fangelsisdóm.

Ótímabundin öryggisvistun þýði að afbrotamaðurinn hafi verið metinn sakhæfur en er talinn samfélaginu hættulegur og því talið öruggast að hafa hann lokaðan inni í sérstöku fangelsisplássi. Þar fái hann meðferð og undirgangist á einhverra ára fresti mat á því hvort hann sé enn hættulegur samfélaginu. Leiði mat í ljós að svo sé enn þá sé honum ekki sleppt út jafnvel þó afplánun refsingar sé lokið.

Þekktasta dæmið um úrræðið sem Norðmenn kalla forvaring er dómur yfir Anders Behring Breivik, sem dæmdur var árið 2012 dæmdur til 21 árs fangelsisvistar og forvaring í framhaldinu fyrir að myrða 77 í sprengingu í Osló og skotárás í Útey. Því er ekki loku fyrir það skotið að hann sitji inni allt til æviloka.

Erfið mál væru auðveldari ef úrræði væru til staðar

Ingunn telur máli sínu til stuðnings upp nokkur ofbeldismál sem komið hafa upp undanfarið.

„Frægt er Kourani málið, þar sem einstaklingur sem nýtur verndar á Íslandi reyndi að drepa mann með hníf, auk þess að hafa haft í hótunum við vararíkissaksóknara og annan einstakling um nokkurra ára skeið. Kourani var dæmdur í 8 ára fangelsi og engum öryggisvistunarmöguleika þar til að dreifa.“

Þá nefnir hún ofbeldismál á Vopnafirði þar sem maður er sagður hafa beitt fyrrverandi sambýliskonu grófu ofbeldi. Hann hafi verið handtekinn og yfirheyrður, gengist við verknaðinum og síðan sleppt. Hann hafi svo verið handtekinn aftur einhverjum dögum seinna og settur í gæsluvarðhald, „enda hafði þá líklega runnið upp fyrir lögreglunni að kannski gæti hann verið hættulegur fleirum en fyrrverandi sambýliskonunni.“

„Ef tekið væri á sakamálum af sömu festu á Íslandi og í Noregi og ef ótímabundin öryggisvistun væri meðal mögulegra réttarúrræða á Íslandi hefðu flest ofantalin mál verið auðveldari viðureignar.“

Biður verðandi þingmenn um að draga lærdóm af Norðmönnum

Ingunn segir að ef sama festa hefði verið í rannsóknum á Íslandi og í Noregi, hefði manninum á Vopnafirði ekki verið sleppt lausum eftir játningu.

„Kourani, sem hefur hálfu ári lengri refsidóm en gerandinn gagnvart mér, hefði líklega lent í öryggisvistun, enda margt dálítið líkt með Kourani málinu og málinu sem ég lenti í. Gerandinn gagnvart mér er þó norskur, þannig að þar er ekki til að dreifa ofrausn í alþjóðlegum verndarmálum. Mætti biðja verðandi alþingismenn á Íslandi að líta til Noregs og skoða hvað hægt væri að læra þaðan um úrræði í réttarkerfinu?“


Tengdar fréttir

Ingunn sú sem var stungin af nemanda sínum

Ingunn Björnsdóttir, dósent í lyfjafræði við Oslóarháskóla, var ásamt samkennara sínum stungin af nemanda í gær. Nemandinn hefur verið handtekinn.

Nemandinn sem stakk Ingunni á­frýjar dómi

Lyfjafræðinemi sem stakk Ingunni Björnsdóttur, dósent við Oslóarháskóla, ítrekað hefur áfrýjað hluta dóms sem hann hlaut fyrir verknaðinn. Hann vill fá öryggisvistun sinni hnekkt og dómi vegna árásar á samkennara Ingunnar. 




Fleiri fréttir

Sjá meira


×