Örlög skólans menntamerkis Sólveig Sigurðardóttir skrifar 8. september 2023 14:00 Ég er svo aldeilis forviða. Í ljósi frétta um sameiningu MA og VMA get ég ekki annað en lýst yfir andstöðu minni við áformin. Viðbrögð hafa ekki látið á sér standa og það er ástæða fyrir því. Af skólunum tveimur þekki ég MA betur en veit þó, eins og flestir Akureyringar, hve mikilvægir og frábærir þeir eru báðir, hvor með sína sérstöðu og ólíkar áherslur, skipulag, námsframboð og menningu. Það er mikil gæfa fyrir ungt fólk og samfélagið allt að eiga þessa valkosti í skólabænum Akureyri. Hugmyndin um sameiningu þessara afar ólíku skóla í 1800 nemenda miðjumoðsbákn hljómar hvorki heillavænleg fyrir MA-inga né vini okkar í VMA. Enda er stærð og nemendafjöldi varla góður mælikvarði á gæði skóla. Síður en svo. Helstu rök fyrir sameiningu sem sett eru fram eru þau að hægt verði að bjóða upp á fjölbreyttara nám, auka þjónustu og stuðning við nemendur og gera hagræðingar í rekstri. Burtséð frá því hvað orðalag er loðið þá get ég ekki séð að neitt þessara markmiða sé í eðli sínu háð sameiningu skólanna tveggja. Nema helst sparnaðarliðurinn. Til þess að tryggja nægilega þátttöku í sérhæfðari áföngum mætti t.d. auka enn frekar samstarf milli skólanna en ekki þarf samruna til þess. Á mínum menntaskólaárum tók ég t.a.m. nokkrar einingar í VMA sem ég fékk metnar inn í nám mitt við MA. Það var frábært. Skv. skýrslu PwC um rekstur skólanna og sviðsmyndir virðist MA standa verr að vígi heldur en VMA þegar kemur að hagkvæmni skólans sem rekstrareining. Það megi rekja til fækkunar nemenda í bóknámi undanfarin ár. Í sömu skýrslu segir að fjárhagsleg staða MA fari versnandi þar sem skólinn hafi tekið inn mun fleiri nemendur en fjárlög gerðu ráð fyrir. Þarna vottar fyrir ákveðinni mótsögn sem ég næ ekki alveg utan um. Eru nemendur of fáir en á sama tíma of margir? Hvert er raunverulega vandamálið hér? Ég efast um að það séu óvinsældir skólans. Miðað við vægi rekstrarhagræðingar í framlögðum skýrslum er nokkuð ljóst að sá þáttur vegur afar þungt og því líklegt að langt yrði gengið í hagræðingarskyni. Í skýrslu PwC segir m.a. að til þess að samlegðaráhrif geti átt sér stað að fullu „þyrfti að samræma námskrár og sameinaður skóli þyrfti að vera með áfangakerfi að fullu, þ.e.a.s. að bekkjarkerfið yrði lagt niður“. Það er flestum MA-ingum ljóst að stór hluti þeirrar sterku menningar sem einkennir skólann og gerir hann að því sem hann er myndi glatast við þetta. Miðað við gögnin myndu áhrif sameiningar helst bitna á skipulagi, áherslum og hefðum MA; minni skólanum sem yrði gleyptur af þeim stærri. Hvað myndi sameinaður skóli annars heita og hvaða skólar yrðu þar af leiðandi ekki lengur til? “Settu þig inn í viðfangsefnið áður en þú setur þig yfir það” sagði kennari minn í arkitektaskólanum endurtekið við okkur nemendurna. Enda er auðmýkt eitt mikilvægasta verkfærið ef þú ætlar að leyfa þér að krukka í umgjörðina um líf annarra. Þessi regla á ekki síður við hér. Sameining hinna tveggja gjörólíku skóla sem hvor um sig hafa sína sérstöðu og menningu væri að mínu mati skammsýni og vanþekking á DNA þessara stofnana. Það er gott og gilt að leita lausna og leggja fram hugmyndir að úrbótum í samfélaginu til umræðu, og er það ekki síst hlutverk ráðherra. Hingað til hef ég ekki efast um að mennta- og barnamálaráðherra Ásmundur Einar Daðason sinni starfi sínu af heilindum og sé með hjartað á réttum stað þegar kemur að málefnum barna. Hugmyndir eru þó misgóðar og allar eiga ekki erindi á framkvæmdastig. Ég gef mér að endanleg ákvörðun um sameiningu hafi ekki enn verið tekin, enda væri afleitt að byrja á því að taka afdrifaríka ákvörðun og ætla sér í kjölfarið að ganga úr skugga um það hvort hún hafi verið góð. Á mettíma. Slík vinnubrögð fengju auðvitað falleinkunn. Sérstaklega ef samráð við hagsmunaaðila vantar – ekki síst unga fólkið. Skv. lögum nr. 92/2008 um framhaldsskóla er eitt af meginhlutverkum framhaldsskóla að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi – og myndi ég jafnvel segja að þetta sé mikilvægasta verkefnið. Það skýtur því skökku við að sýna þessum sömu nemendum að lýðræðisþjóðfélagið sem verið er að búa þá undir taki ekki mark á þeim í málefnum sem þá snertir. Það sendir afar vond skilaboð til ungs fólks. (Nógu illa þótti mér vegið að framhaldsskólanemum við styttingu framhaldsskóla – af mörgum ástæðum – en það er efni í aðra grein.) Framhaldsskólanám snýst ekki bara um „nægilega fjölbreytt framboð áfanga“. Framhaldsskólanám er ekki síður allt það sem á sér stað og verður til á milli formlegra kennslustunda. Framhaldsskólinn er staður þar sem ungt fólk fær að spreyta sig á ýmsum áskorunum og ábyrgðarstöðum í eins konar smækkaðri mynd af samfélaginu. Menntaskólinn á Akureyri býr yfir gríðarlega sterku félagslífi og verðmætri menningu þar sem nemendur öðlast reynslu sem þeir búa að alla ævi. Slíkt verður ekki metið til fjár og ef til stendur að fórna því fyrir þær hagræðingartölur sem settar eru fram í fyrrnefndri skýrslu virðist það því miður falt fyrir slikk. Stöndum vörð um okkar öflugu menntastofnanir, dýrmætu hefðir, sérstöðu og samstöðu. Það er ekki eitthvað sem við kaupum til baka síðar, þegar fjárhagur batnar. Höfundur er MA-stúdent og arkitekt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Framhaldsskólar Skóla - og menntamál Akureyri Mest lesið „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Ég er svo aldeilis forviða. Í ljósi frétta um sameiningu MA og VMA get ég ekki annað en lýst yfir andstöðu minni við áformin. Viðbrögð hafa ekki látið á sér standa og það er ástæða fyrir því. Af skólunum tveimur þekki ég MA betur en veit þó, eins og flestir Akureyringar, hve mikilvægir og frábærir þeir eru báðir, hvor með sína sérstöðu og ólíkar áherslur, skipulag, námsframboð og menningu. Það er mikil gæfa fyrir ungt fólk og samfélagið allt að eiga þessa valkosti í skólabænum Akureyri. Hugmyndin um sameiningu þessara afar ólíku skóla í 1800 nemenda miðjumoðsbákn hljómar hvorki heillavænleg fyrir MA-inga né vini okkar í VMA. Enda er stærð og nemendafjöldi varla góður mælikvarði á gæði skóla. Síður en svo. Helstu rök fyrir sameiningu sem sett eru fram eru þau að hægt verði að bjóða upp á fjölbreyttara nám, auka þjónustu og stuðning við nemendur og gera hagræðingar í rekstri. Burtséð frá því hvað orðalag er loðið þá get ég ekki séð að neitt þessara markmiða sé í eðli sínu háð sameiningu skólanna tveggja. Nema helst sparnaðarliðurinn. Til þess að tryggja nægilega þátttöku í sérhæfðari áföngum mætti t.d. auka enn frekar samstarf milli skólanna en ekki þarf samruna til þess. Á mínum menntaskólaárum tók ég t.a.m. nokkrar einingar í VMA sem ég fékk metnar inn í nám mitt við MA. Það var frábært. Skv. skýrslu PwC um rekstur skólanna og sviðsmyndir virðist MA standa verr að vígi heldur en VMA þegar kemur að hagkvæmni skólans sem rekstrareining. Það megi rekja til fækkunar nemenda í bóknámi undanfarin ár. Í sömu skýrslu segir að fjárhagsleg staða MA fari versnandi þar sem skólinn hafi tekið inn mun fleiri nemendur en fjárlög gerðu ráð fyrir. Þarna vottar fyrir ákveðinni mótsögn sem ég næ ekki alveg utan um. Eru nemendur of fáir en á sama tíma of margir? Hvert er raunverulega vandamálið hér? Ég efast um að það séu óvinsældir skólans. Miðað við vægi rekstrarhagræðingar í framlögðum skýrslum er nokkuð ljóst að sá þáttur vegur afar þungt og því líklegt að langt yrði gengið í hagræðingarskyni. Í skýrslu PwC segir m.a. að til þess að samlegðaráhrif geti átt sér stað að fullu „þyrfti að samræma námskrár og sameinaður skóli þyrfti að vera með áfangakerfi að fullu, þ.e.a.s. að bekkjarkerfið yrði lagt niður“. Það er flestum MA-ingum ljóst að stór hluti þeirrar sterku menningar sem einkennir skólann og gerir hann að því sem hann er myndi glatast við þetta. Miðað við gögnin myndu áhrif sameiningar helst bitna á skipulagi, áherslum og hefðum MA; minni skólanum sem yrði gleyptur af þeim stærri. Hvað myndi sameinaður skóli annars heita og hvaða skólar yrðu þar af leiðandi ekki lengur til? “Settu þig inn í viðfangsefnið áður en þú setur þig yfir það” sagði kennari minn í arkitektaskólanum endurtekið við okkur nemendurna. Enda er auðmýkt eitt mikilvægasta verkfærið ef þú ætlar að leyfa þér að krukka í umgjörðina um líf annarra. Þessi regla á ekki síður við hér. Sameining hinna tveggja gjörólíku skóla sem hvor um sig hafa sína sérstöðu og menningu væri að mínu mati skammsýni og vanþekking á DNA þessara stofnana. Það er gott og gilt að leita lausna og leggja fram hugmyndir að úrbótum í samfélaginu til umræðu, og er það ekki síst hlutverk ráðherra. Hingað til hef ég ekki efast um að mennta- og barnamálaráðherra Ásmundur Einar Daðason sinni starfi sínu af heilindum og sé með hjartað á réttum stað þegar kemur að málefnum barna. Hugmyndir eru þó misgóðar og allar eiga ekki erindi á framkvæmdastig. Ég gef mér að endanleg ákvörðun um sameiningu hafi ekki enn verið tekin, enda væri afleitt að byrja á því að taka afdrifaríka ákvörðun og ætla sér í kjölfarið að ganga úr skugga um það hvort hún hafi verið góð. Á mettíma. Slík vinnubrögð fengju auðvitað falleinkunn. Sérstaklega ef samráð við hagsmunaaðila vantar – ekki síst unga fólkið. Skv. lögum nr. 92/2008 um framhaldsskóla er eitt af meginhlutverkum framhaldsskóla að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi – og myndi ég jafnvel segja að þetta sé mikilvægasta verkefnið. Það skýtur því skökku við að sýna þessum sömu nemendum að lýðræðisþjóðfélagið sem verið er að búa þá undir taki ekki mark á þeim í málefnum sem þá snertir. Það sendir afar vond skilaboð til ungs fólks. (Nógu illa þótti mér vegið að framhaldsskólanemum við styttingu framhaldsskóla – af mörgum ástæðum – en það er efni í aðra grein.) Framhaldsskólanám snýst ekki bara um „nægilega fjölbreytt framboð áfanga“. Framhaldsskólanám er ekki síður allt það sem á sér stað og verður til á milli formlegra kennslustunda. Framhaldsskólinn er staður þar sem ungt fólk fær að spreyta sig á ýmsum áskorunum og ábyrgðarstöðum í eins konar smækkaðri mynd af samfélaginu. Menntaskólinn á Akureyri býr yfir gríðarlega sterku félagslífi og verðmætri menningu þar sem nemendur öðlast reynslu sem þeir búa að alla ævi. Slíkt verður ekki metið til fjár og ef til stendur að fórna því fyrir þær hagræðingartölur sem settar eru fram í fyrrnefndri skýrslu virðist það því miður falt fyrir slikk. Stöndum vörð um okkar öflugu menntastofnanir, dýrmætu hefðir, sérstöðu og samstöðu. Það er ekki eitthvað sem við kaupum til baka síðar, þegar fjárhagur batnar. Höfundur er MA-stúdent og arkitekt.
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun