Lífið

Flugfreyjur í stuttum pilsum þurftu að teygja sig upp

Kristján Már Unnarsson skrifar
Þær kalla sig „Átturnar“, flugfreyjurnar sem störfuðu hjá Loftleiðum í gamla daga. Hægra megin eru Nanna Sigurðardóttir, Ása Jónsdóttir og Ásta Bára Jónsdóttir.
Þær kalla sig „Átturnar“, flugfreyjurnar sem störfuðu hjá Loftleiðum í gamla daga. Hægra megin eru Nanna Sigurðardóttir, Ása Jónsdóttir og Ásta Bára Jónsdóttir. Egill Aðalsteinsson

Þær byrjuðu margar að fljúga á árunum upp úr 1960 og voru fyrsta kynslóðin sem gerði flugfreyjustarfið að ævistarfi. Þær halda enn hópinn, sem telur meira að segja fyrrverandi forsætisráðherra, og rifja upp gamlar sögur úr fluginu.

Við sögðum í janúar frá Aðdáendaklúbbi Loftleiða en þar voru bara karlar á fundinum. Í fréttum Stöðvar 2 mættum við núna á fund hjá flugfreyjunum sem unnu hjá Loftleiðum. Þær hafa sinn eigin klúbb og hittast reglulega á Kaffivagninum við Reykjavíkurhöfn. Þær kalla sig Átturnar, eftir DC-8 þotunum, sem Loftleiðir tóku í notkun árið 1970.

Gyða Þórhallsdóttir, fyrrverandi flugfreyja.Egill Aðalsteinsson

„Það er eiginlega það eina merkilega við okkur er að við erum fyrsta kynslóðin sem gerir þetta starf að ævistarfi,“ segir Gyða Þórhallsdóttir.

Í hópnum er Jóhanna Sigurðardóttir, fyrrverandi forsætisráðherra, sem tvítug hóf ferilinn á sexum, DC-6B, og steig sín fyrstu skref í verkalýðsbaráttunni sem formaður Flugfreyjufélagsins. Þótt stjórnmálin hafi síðar orðið aðalstarfið heldur hún tryggð við fyrrum starfssystur úr fluginu en viðurkennir að hafa lítið getað sinnt félagsskapnum meðan hún var í pólitíkinni.

Jóhanna Sigurðardóttir, fyrrverandi forsætisráðherra, hóf verkalýðsbaráttuna sem formaður Flugfreyjufélagsins.Egill Aðalsteinsson

„En það breyttist heldur betur og ég hef getað hitt þær reglulega síðan,“ segir Jóhanna.

Ása Hanna Hjartardóttir byrjaði árið 1959 á fjörkunum, DC 4-vélum sem ekki höfðu jafnþrýstiklefa. Það gat verið erfitt yfir tíu þúsund fetum þegar þurfti að fljúga upp fyrir slæmt veður. Þá þurftu flugfreyjurnar að grípa í súrefniskút til að geta sinnt farþegunum.

„Og við gátum fengið okkur súrefni. Þetta var svaka vinna,“ segir Ása Hanna.

Ása Hanna Hjartardóttir hóf flugfreyjuferilinn árið 1959 á DC 4-vélum.Egill Aðalsteinsson

-En hvað ræða flugfreyjurnar fyrrverandi um á svona fundum?

„Hitt og þetta. Allt milli himins og jarðar. Flugið mikið í gamla daga,“ svarar Jóhanna.

-Ekki bilaða hreyfla og svoleiðis?

„Nei, nei,“ svarar hún.

Og þó. Þær rifjuðu upp magalendingu Rolls Royce-vélar, „Monsa“, á Kennedy-flugvelli í New York í lok apríl árið 1970 þegar annað hjólastellið vildi ekki festast niðri.

Erla Hafrún Guðjónsdóttir rifjaði upp magalendingu í New York vorið 1970.Egill Aðalsteinsson

„Svo var bara sett kvoða á brautina og undirbúið,“ segir Erla Hafrún Guðjónsdóttir.

„Ég eiginlega brotnaði ekki fyrr en ég kom heim og hitti manninn minn og son minn,“ rifjar Erla upp.

Svo heyrðum við líka sögu af því þegar flugvélin lenti í loftgati í aðflugi að Keflavík. Svo skyndilega féll vélin niður að ein flugfreyjan hentist harkalega upp og braut skilti í loftinu.

Hér eru ekki bara konur. Friðleifur Helgason var þriðji í röð íslenskra karlmanna til að gerast flugþjónn árið 1970. En hvernig var honum tekið?

„Ég þurfti nú svolítið að berjast fyrir mínu. Það var ekki blásið í neina lúðra þegar ég kom. En það gekk,“ svarar Friðleifur.

Friðleifur Helgason var þriðji íslenski karlmaðurinn sem gerðist flugþjónn.Egill Aðalsteinsson

Á þessum árum var ekkert til sem hét metoo-byltingin. En hefðu þær haft margar sögur að segja?

Þær bregðast við spurningunni með hlátri.

„Já, það efa ég ekki,“ svarar ein.

-Hvernig var að vera í þessu umhverfi?

„Í stuttum pilsum og teygja sig upp, til dæmis,“ segir Ásta Bára Jónsdóttir.

„Já, þú getur alveg ímyndað þér.“

Christel Elisabeth Ahonius-Þorsteinsson og Sigurborg Sigurðardóttir.Egill Aðalsteinsson

„Það var klipið í mann og svona,“ segir Sigurborg Sigurðardóttir.

„Og ef þeir vildu stoppa mann þegar maður labbaði framhjá þá gerði maður bara svona,“ segir Christel Elisabeth Ahonius-Þorsteinsson og sýnir handtökin.

-En myndu þær endurtaka ferilinn ef þær ættu að velja aftur?

„Já, alveg tvímælalaust,“ svarar Nanna Sigurðardóttir.

„Já, já, já,“ svarar Ásta Bára og varpar boltanum til hinna:

„Er það ekki? Ef við værum 25 núna?“

„Já,“ taka hinar undir.

Um borð í Rolls Royce 400-vél sem Loftleiðir ráku á árunum 1964 til 1970. Þær voru af gerðinni Canadair Cl-44. Starfsmenn kölluðu þær Monsa vegna stærðar þeirra.Úr myndinni Alfreð Elíasson og Loftleiðir

„Þegar maður hugsar til baka. Ég hefði ekki getað hugsað mér annað starf,“ segir Christel.

„Nei, maður ætlaði svo sem ekki að vera neitt svona í þessu. En maður ílentist og þetta varð að ævistarfi,“ segir Sigurborg.

Hér má sjá frétt Stöðvar 2:

Hér má sjá fréttina um Aðdáendaklúbb Loftleiða:


Tengdar fréttir

Í þessum hópi ræða menn um bilaða flugvélahreyfla

Svo vænt þykir fyrrverandi starfsmönnum Loftleiða um sitt gamla félag að þeir halda úti sérstökum aðdáendaklúbbi. Þar lifir enn gamli Loftleiðandinn þar sem öldungar rifja upp glæsta tíma í flugsögunni.

Endurheimt dráttarbeislisins kannski sögulok Geysisslyssins

Merkum flugsöguminjum, sem tengjast Geysisslysinu á Vatnajökli, hefur verið bjargað til byggða eftir að hafa legið uppi á hálendi í meira en sjötíu ár. Sonur Alfreðs Elíassonar, stofnanda Loftleiða, sótti gripina núna í vetrarbyrjun ásamt félaga sínum í þriggja daga leiðangri að rótum Síðujökuls.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×