Krummi í lagi en alls ekki Kisa Kristín Ólafsdóttir skrifar 1. febrúar 2023 09:40 Vilhjálmur Árnason þingmaður Sjálfstæðisflokksins telur borðleggjandi að leggja eigi mannanafnanefnd niður. Vísir/Egill Nýr úrskurður mannanafnanefndar, sem hafnaði nafninu Kisa, styrkir þingmann Sjálfstæðisflokksins enn frekar í þeirri trú sinni að leggja eigi nefndina niður. Við kynntum okkur hinn umdeilda úrskurð og íslensk dýranöfn, sem þykja mishentug á menn. Mannanafnanefnd kvað upp úrskurð sinn í byrjun janúar og hafnaði nafninu Kisa á þeim grundvelli að merking nafnsins væri óvirðuleg og gæti orðið nafnbera til ama. Nefndin vísaði einnig til þess að gæluheiti húsdýra séu almennt ekki notuð sem mannanöfn. Gæluheiti er þarna lykilhugtak því að auðvitað eru til dæmi um að heiti á húsdýrum séu notuð á menn. Hrútur og Tarfur eru til dæmis góð og gild karlmannsnöfn en það er kannski ólíklegt að nöfnin Kýr og Gylta, til dæmis, hlytu náð fyrir augum mannanafnanefndar. Þættu eflaust óvirðuleg og til ama. Í þessu samhengi er afar áhugavert að velta fyrir sér hvaða nöfn úr dýraríkinu við teljum gjaldgeng. Rík hefð hefur til dæmis orðið til fyrir fuglanöfnum. Við þekkjum eflaust öll Hauk, Val, Lóu eða Örnu. Fiskanöfn hafa ekki fest sig í sessi; ekkert kvenmannsnafn er sótt til fiskheitis en karlmannsnafnið Hængur er reyndar til. Og spendýr eiga fjölmarga fulltrúa: Björn, Úlf og Högna, til dæmis. Já, gæluheiti húsdýra ekki talin æskileg á menn. Kisa og Voffi úti í kuldanum semsagt. Kusa líklegast einnig. En mannanafnanefnd samþykkti þó karlmannsnafnið Kusi árið 2019. Og svo er gæluheitið Krummi auðvitað gjaldgengt sem skírnarnafn, og nýtur sívaxandi vinsælda. Og hvað veldur? Erfitt að segja. Guðrún Kvaran prófessor emeritus við Háskóla Íslands veltir því upp í umfjöllun sinni um dýranöfn á Vísindavefnum frá 2002 hvort fólki þykir húsdýra- og fiskanöfn ef til vill of nærri daglegum störfum. Einn ákveði ekki fyrir annan Þetta virðast í öllu falli ekki mjög nákvæm vísindi. Og mörgum, þar á meðal sitjandi þingmönnum, þykir mannanafnanefnd einmitt algjörlega úrelt fyrirbæri. Kisuúrskurðinn, eins og margir aðrir á undan honum, sanni það. „Ég held að það sé alveg augljóst,“ segir Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokksins. „Við þurfum að geta treyst fólki fyrir því að taka ákvörðun fyrir sig sjálft. Einhver utanaðkomandi á ekki að ákveða hvað sé öðrum til ama og annað slíkt. En þó að við leggjum niður mannanafnanefnd er ekki það með sagt að við getum ekki haft einhvern ramma utan um þetta.“ En stjórnarfrumvarp um afnám mannanafnanefndar virðist hafa dagað uppi í nefnd. „Það er lítil hreyfing og þetta er ekki á þingmálaskrá núna. Og það er kannski umræða sem við þurfum að taka: er einhver rammi sem við viljum eða viljum við hafa þetta alveg frjálst.“ Íslensk tunga Alþingi Dýr Tengdar fréttir Mannanafnanefnd gefur grænt ljós á Askalín, Kappa og Jesúdóttur Mannanafnanefnd hefur samþykkt eiginnöfnin Askalín, Þórínu, Miguel, Díon, Sammy, Kappa, Hófí, Hrími, Scott, Sigurboga og Jakey. 13. desember 2022 18:16 Satanisti þráast við þó héraðsdómur leyfi honum ekki að heita Lúsífer Íslenska ríkið var nýverið sýknað í Héraðsdómi Reykjavíkur af kröfu Ingólfs Arnar Friðrikssonar sem óskaði eftir að fá að bera nafnið Lúsífer. Mannanafnanefnd hefur tvisvar neitað að færa nafnið á mannanafnaskrá, einkum á grunni þess að það geti orðið nafnbera til ama. 29. nóvember 2022 21:48 Lauf og Birningur í hópi nýrra nafna í mannanafnaskrá Níu beiðnir voru teknar fyrir á fundi mannanafnanefndar fyrr í mánuðinum og voru þær allar samþykktar af nefndinni. 13. október 2022 07:43 Mest lesið Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent „Þetta var hræðilegt slys“ Innlent Fleiri fréttir „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Bergþór hæðist að Bjarna og Sigurði Inga Enginn stjórnmálamaður á loftslagsráðstefnu „Brottfararúrræði þurfa ekki að vera grimm eða harðneskjuleg” Enginn verið stuðaður með rafbyssu ennþá Þétt skjálftavirkni í nótt en ekki nægur kraftur fyrir kvikuhlaup Verkfallið hafi mikil áhrif á fáar fjölskyldur og lítil áhrif á samfélagið Sjá meira
Mannanafnanefnd kvað upp úrskurð sinn í byrjun janúar og hafnaði nafninu Kisa á þeim grundvelli að merking nafnsins væri óvirðuleg og gæti orðið nafnbera til ama. Nefndin vísaði einnig til þess að gæluheiti húsdýra séu almennt ekki notuð sem mannanöfn. Gæluheiti er þarna lykilhugtak því að auðvitað eru til dæmi um að heiti á húsdýrum séu notuð á menn. Hrútur og Tarfur eru til dæmis góð og gild karlmannsnöfn en það er kannski ólíklegt að nöfnin Kýr og Gylta, til dæmis, hlytu náð fyrir augum mannanafnanefndar. Þættu eflaust óvirðuleg og til ama. Í þessu samhengi er afar áhugavert að velta fyrir sér hvaða nöfn úr dýraríkinu við teljum gjaldgeng. Rík hefð hefur til dæmis orðið til fyrir fuglanöfnum. Við þekkjum eflaust öll Hauk, Val, Lóu eða Örnu. Fiskanöfn hafa ekki fest sig í sessi; ekkert kvenmannsnafn er sótt til fiskheitis en karlmannsnafnið Hængur er reyndar til. Og spendýr eiga fjölmarga fulltrúa: Björn, Úlf og Högna, til dæmis. Já, gæluheiti húsdýra ekki talin æskileg á menn. Kisa og Voffi úti í kuldanum semsagt. Kusa líklegast einnig. En mannanafnanefnd samþykkti þó karlmannsnafnið Kusi árið 2019. Og svo er gæluheitið Krummi auðvitað gjaldgengt sem skírnarnafn, og nýtur sívaxandi vinsælda. Og hvað veldur? Erfitt að segja. Guðrún Kvaran prófessor emeritus við Háskóla Íslands veltir því upp í umfjöllun sinni um dýranöfn á Vísindavefnum frá 2002 hvort fólki þykir húsdýra- og fiskanöfn ef til vill of nærri daglegum störfum. Einn ákveði ekki fyrir annan Þetta virðast í öllu falli ekki mjög nákvæm vísindi. Og mörgum, þar á meðal sitjandi þingmönnum, þykir mannanafnanefnd einmitt algjörlega úrelt fyrirbæri. Kisuúrskurðinn, eins og margir aðrir á undan honum, sanni það. „Ég held að það sé alveg augljóst,“ segir Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokksins. „Við þurfum að geta treyst fólki fyrir því að taka ákvörðun fyrir sig sjálft. Einhver utanaðkomandi á ekki að ákveða hvað sé öðrum til ama og annað slíkt. En þó að við leggjum niður mannanafnanefnd er ekki það með sagt að við getum ekki haft einhvern ramma utan um þetta.“ En stjórnarfrumvarp um afnám mannanafnanefndar virðist hafa dagað uppi í nefnd. „Það er lítil hreyfing og þetta er ekki á þingmálaskrá núna. Og það er kannski umræða sem við þurfum að taka: er einhver rammi sem við viljum eða viljum við hafa þetta alveg frjálst.“
Íslensk tunga Alþingi Dýr Tengdar fréttir Mannanafnanefnd gefur grænt ljós á Askalín, Kappa og Jesúdóttur Mannanafnanefnd hefur samþykkt eiginnöfnin Askalín, Þórínu, Miguel, Díon, Sammy, Kappa, Hófí, Hrími, Scott, Sigurboga og Jakey. 13. desember 2022 18:16 Satanisti þráast við þó héraðsdómur leyfi honum ekki að heita Lúsífer Íslenska ríkið var nýverið sýknað í Héraðsdómi Reykjavíkur af kröfu Ingólfs Arnar Friðrikssonar sem óskaði eftir að fá að bera nafnið Lúsífer. Mannanafnanefnd hefur tvisvar neitað að færa nafnið á mannanafnaskrá, einkum á grunni þess að það geti orðið nafnbera til ama. 29. nóvember 2022 21:48 Lauf og Birningur í hópi nýrra nafna í mannanafnaskrá Níu beiðnir voru teknar fyrir á fundi mannanafnanefndar fyrr í mánuðinum og voru þær allar samþykktar af nefndinni. 13. október 2022 07:43 Mest lesið Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent „Þetta var hræðilegt slys“ Innlent Fleiri fréttir „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Bergþór hæðist að Bjarna og Sigurði Inga Enginn stjórnmálamaður á loftslagsráðstefnu „Brottfararúrræði þurfa ekki að vera grimm eða harðneskjuleg” Enginn verið stuðaður með rafbyssu ennþá Þétt skjálftavirkni í nótt en ekki nægur kraftur fyrir kvikuhlaup Verkfallið hafi mikil áhrif á fáar fjölskyldur og lítil áhrif á samfélagið Sjá meira
Mannanafnanefnd gefur grænt ljós á Askalín, Kappa og Jesúdóttur Mannanafnanefnd hefur samþykkt eiginnöfnin Askalín, Þórínu, Miguel, Díon, Sammy, Kappa, Hófí, Hrími, Scott, Sigurboga og Jakey. 13. desember 2022 18:16
Satanisti þráast við þó héraðsdómur leyfi honum ekki að heita Lúsífer Íslenska ríkið var nýverið sýknað í Héraðsdómi Reykjavíkur af kröfu Ingólfs Arnar Friðrikssonar sem óskaði eftir að fá að bera nafnið Lúsífer. Mannanafnanefnd hefur tvisvar neitað að færa nafnið á mannanafnaskrá, einkum á grunni þess að það geti orðið nafnbera til ama. 29. nóvember 2022 21:48
Lauf og Birningur í hópi nýrra nafna í mannanafnaskrá Níu beiðnir voru teknar fyrir á fundi mannanafnanefndar fyrr í mánuðinum og voru þær allar samþykktar af nefndinni. 13. október 2022 07:43