Innlent

Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjár­heimildir

Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar
Ef fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað munu tólf starfsmenn missa vinnuna og 21 fangelsispláss hverfa.
Ef fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað munu tólf starfsmenn missa vinnuna og 21 fangelsispláss hverfa. Vísir/Magnús Hlynur

Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts.

Þetta kemur fram í minnisblaði dómsmálaráðuneytisins varðandi fjárveitingar til Fangelsismálastofnunar.

Björn Leví Gunnarsson þingmaður Pírata sagði í ræðu sinni á Alþingi í gær að fangelsismál væru í algjörum ólestri og lýsti yfir neyðarástandi í málaflokknum. Þá segir dómsmálaráðherra ástandið alvarlegt. Gríðarlegt álag sé á fangelsin, samanborið við fyrri ár, sem skapi ófyrirséðan kostnað.

Á minnisblaðinu er tekið fram að rekstrarumhverfi fangelsiskerfisins á Íslandi hafi verið mjög þungt um margra ára skeið og hefur það kallað á miklar tilfæringar og gríðarlegt aðhald. Rekstrarvandi stofnunarinnar er nokkuð margþættur en ljóst er að uppsafnaður niðurskurður á grunnfjárheimildir stofnunarinnar vegur þar þyngst. Miðað við núverandi fjárhagsstöðu og rekstrarútlit það sem eftir lifir árs þarf að lágmarki 150 m.kr. á fjáraukalögum til að stofnunin geti með góðu móti byrjað næsta rekstrarár með þokkalega hreint borð fjárhagslega.

80 prósent nýting á þessu ári

Nýting fangarýma í fangelsunum 2021 var ríflega 77 prósent. Nýting fangelsisrýma á yfirstandandi ári hefur verið ríflega 80% þrátt fyrir að hús 3 (23 rými) á Litla Hrauni hafi verið lokað í ríflega fjóra mánuði á árinu. Á sama tíma eru refsingar að fyrnast en sem dæmi má nefna árið 2021 fyrndust 28 refsingar og 22 refsingar fyrndust árið á undan.

Slæm fjárhagsstaða hefur sömuleiðis leitt til þess að ekki hefur verið ráðið í allar stöður þeirra starfsmanna og fangavarða sem hafa hætt og ráðningum frestað ítrekað. Útgjöld vegna langtíma- og skammtímaveikinda fangavarða hafa aukist mjög mikið, meðal annars vegna alvarlegra líkamsárasa á fangaverði og þá hafa vaktkerfisbreytingar einnig haft áhrif á fjarvistir. 

Þá kemur fram á minnisblaðinu að afleidd vandamál mjög strangs aðhalds í rekstri og mönnun hefur aukið mjög álag á fangaverði og í raun allt starfsfólk stofnunarinnar sem aftur hefur valdið óánægju og þreytu meðal starfsmanna með tilheyrandi afleiðingum. Slæm fjárhagsstaða hefur einnig haft mikil áhrif á öryggi og aðbúnað innan fangelsanna en stórlega hefur dregið úr öryggi vegna þess að endurnýjun á öryggisbúnaði hefur verið nánast stöðvuð að miklu leyti um langan tíma. Ljóst er að kostnaður vegna bráðnauðsynlegra endurbóta á eftirlits- og öryggiskerfum, s.s. myndavélum, kallkerfum í klefa, aðgangs- og samskiptakerfum, neyðarhnöppum o.fl. er þess eðlis að veruleg hætta er á áföllum og jafnvel dauðsföllum ef ekki verður úr bætt.

Afleiðingar ef ekki koma til auknar fjárheimildir 2023 og fjárauki 2022 eru þær að fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað frá og með 1. janúar 2023. Munu þá tólf starfsmenn missa vinnuna og 21 fangelsispláss hverfa. Húsi 3 á Litla Hrauni verður lokað, a.m.k. allt árið 2023, fjórir til fimm starfsmenn missa vinnuna eða fá ekki framhaldsráðningu og 23 fangelsispláss munu hverfa.

Komi til þessara lokana hefur fangarýmum á fáum árum fækkað úr 187 þegar þau voru flest árið 2019 í 143 rými miðað við stöðuna eins og hún lítur út í dag. Þá mun boðunarlisti lengjast og fyrningar refsinga aukast auk þess sem starfsfólk mun þreytast og starfsánægja mun skerðast verulega. Þá munu öryggismál fangelsanna vera áfram í ólestri.

Lengri dómar en áður

Í samtali við kvöldfréttir Stöðvar 2 í gær sagði Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra að álagið væri miklu meira á fangelsum nú heldur en í fyrra. Það hafi skapað gríðarlega mikinn kostnað – enda ófyrirséð.

„Við höfum séð hér upp í 60 manns í gæsluvarðhaldi í dag. 40 manns er algeng tala á þessu ári og þar af 20 manns á Suðurnesjum um langan tíma. Þetta eru tölur sem við höfum aldrei séð áður, til að mynda í gæsluvarðhaldi. Síðan erum við með lengingu brota, það er að segja dómar eru lengri en þeir voru. Þegar þetta safnast allt saman þá eykur það álagið og við þurfum auðvitað að horfa til framtíðarlausna í fangelsismálum eins og ég hef ítrekað komið fram á og boðað breytingar í því.“


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×