Innlent

Að­gerðir gegn verð­bólgunni verri en verð­bólgan sjálf

Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar
Ásta Lóa segir aðgerðir stjórnvalda gegn verðbólgunni verri en verðbólgan sjálf.
Ásta Lóa segir aðgerðir stjórnvalda gegn verðbólgunni verri en verðbólgan sjálf. Vísir/vilhelm

Formaður Hagsmunasamtaka heimilanna segir aðgerðir stjórnvalda gegn verðbólgunni verri fyrir heimilin en verðbólgan sjálf. Grípa þurfi til róttækra aðgerða til þess að verja heimilin. 

Verðbólgan nemur nú 9,9 prósent en enn meiri hækkun er spáð í ágústmánuði. Hana má að mestu rekja til innfluttrar verðbólgu, vegna hækkandi hrávöruverðs í heiminum, en einnig til vanda á húsnæðismarkaði. Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti um 2,75 prósentustig frá áramótum, en þeir nema nú 4,75 prósentum. 

Ásta Lóa Þórsdóttir, formaður Hagsmunasamtaka heimilanna og þingmaður Flokks fólksins, segir aðgerðir stjórnvalda ekki hafa gagnast heimilunum og í raun gert þeim meiri skaða en verðbólgan sjálf. 

„Hvernig eiga háir vextir á Íslandi að hafa áhrif á heimsmarkaðsverð á  hveiti, olíu og einhverju slíku? Hvernig á það að gerast? Svarið er að það gerist ekki. Þar erum við stödd, við erum með verðbólgu sem er ekki íslensk en svo erum við með húsnæðisliðinn og þá spyr ég af hverju hann er ekki tekinn af vísitölunni? Af hverju er þetta ekki gert?“ spyr Ásta Lóa í Bítinu á Bylgjunni í morgun.

Ásta Lóa vísar þar til þess að með því að reikna húsnæðisliðinn inn í vísitölu neysluverðs hækki til að mynda bæði verðbólgan sjálf og afborganir á húsnæðislánum. 

„Húsnæði er ekki neysluvara. Það er ekki hægt að tala um húsnæði sem neysluvöru, ekki á einn einasta hátt,“ segir Ásta. 

Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra sagði í Bítinu á Bylgjunni fyrir helgi að þegar verðbólgan væri reiknuð út án húsnæðisliðarins væri verðbólgan hér sú næstlægsta í Evrópu. Ásta segir þetta reikningsdæmi ekki sanngjarnt.

„Af hverju fær íslenska þjóðin þá ekki að njóta þess. Hvers vegna hefur ekkert verið gert í þessu?“ spyr Ásta.

„Það er nefnilega á valdi Alþingis að taka húsnæðisliðinn úr vísitölunni. Það er á valdi þeirra, það eru þeir sem geta gert það. Vísitalan er reiknuð bæði með og án húsnæðisliðarins þannig að þetta er bara spurning um hvort við ákveðum að hafa húsnæðisliðinn þarna inni eða ekki. Þetta er algjörlega á þeirra ábyrgð,“ segir hún. 

Þá hafi Seðlabankinn ekki gert nóg til að stemma stigu við verðbólgudraugnum. 

„Seðlabankinn er ekki búinn að minnka peningamagn í umferð, ég hef ekki séð það vera að gerast. Það mætti taka húsnæðisliðinn úr vísitölunni og til þess að verja heimilin gagnvart þessu mætti frysta verðtryggingu á lánum og leigu í að minnsta kosti eitt ár eða eitthvað þess háttar til að taka versta broddinn af,“ segir Ásta. 

Það séu fyrst og fremst vaxtahækkanir sem valid heimilunum erfiðleikum. Ásta nefnir að útgjöld fjögurra manna fjölskyldu hafi hækkað um rúmar 100 þúsund krónur frá því í maí en aðeins 15 þúsund af þeim krónum megi rekja til verðbólgunnar. Restin sé afleiðing aðgerða stjórnvalda.

„Flestar fjölskyldur ráða við þessi 15 þúsund. Fjölskyldur með meðaltekjur og undir, það er það sem þetta kemur mjög hart niður og þeim mun neðar sem þú ert í tekjustiganum þeim mun harðar. Á meðan fjölskyldur sem eru með meðaltekjur eða yfir eru alveg að sigla þetta,“ segir Ásta.

„Við getum ekki bara komið með meðaltöl, eins og fjármálaráðherra vill endilega gera, og segja bara að meðaltali hafi íslenskar fjölskyldur aldrei haft það betra. Það er eins og að segja að manneskja sem stendur með annan fótinn í brennandi heitu vatni og hinn fótinn í ísköldu hafi það að meðaltali mjög gott.“


Tengdar fréttir

Að hafa hemil á fast­eigna­verði án þess að hækka vexti

Verðbólga, eins og hún er mæld á Íslandi, er í dag 9,9%. Það er langt fyrir ofan 2,5% verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands. Stór hluti verðbólgunnar er vegna hækkana á fasteignaverði: fasteignaliðurinn er að baki 4 prósentustigum af núverandi ársverðbólgu. Og sé horft lengra aftur í tímann má sjá að það er fyrst og fremst fasteignaliðurinn sem hefur hækkað síðustu ár.

Að hafa hemil á fast­eigna­verði án þess að hækka vexti

Verðbólga, eins og hún er mæld á Íslandi, er í dag 9,9%. Það er langt fyrir ofan 2,5% verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands. Stór hluti verðbólgunnar er vegna hækkana á fasteignaverði: fasteignaliðurinn er að baki 4 prósentustigum af núverandi ársverðbólgu. Og sé horft lengra aftur í tímann má sjá að það er fyrst og fremst fasteignaliðurinn sem hefur hækkað síðustu ár.

FÍB telur að olíufélög skuldi verðlækkun

Félag íslenskra bifreiðaeigenda, FÍB telur að íslensku olíufélögin séu ekki að fylgja lækkuðu heimsmarkaðsverði á hráolíu á sama hátt og hækkunum á sömu hráolíu er gjarnan fylgt. Eins bendir FÍB á þá staðreynd á heimasíðu sinni að síðan hráolíuverð hefur lækkað um tæp 30% hefur eldsneytisverð lækkaðum 4,2% fyrir bensín og 4,7% fyrir dísel. Dönsk olíufélög hafa hins vegar lækkað bensín um 18,4% og dísel um 16,8% á sama tíma.

Fáir sigur­vegarar í kjara­samnings­við­ræðum í óða­verð­bólgu

Átökin innan verkalýðshreyfingarinnar komu framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins ekki á óvart en hann segir það heldur ekki til hagsbóta fyrir samtökin að stjórn Alþýðusambandsins sé í lausu lofti. Ekki virðast samtökin líta svo á að mikið svigrúm sé fyrir launahækkanir í haust.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×