Gjörningar út úr þokunni á Listasafni Reykjavíkur Dóra Júlía Agnarsdóttir skrifar 11. mars 2022 20:01 Fimleikamenn leika listir sínar með Gjörningaklúbbnum Vitni á opnunarhátíð Gjörningaþoku á Listasafni Reykjavíkur. Ljósmyndari: Owen Fiene/Aðsend Listasafn Reykjavíkur stendur fyrir gjörningalistahátíð um helgina þar sem Hafnarhúsið er undirlagt af gjörningum, uppákomum og umræðum um listformið á Gjörningaþoku. Blaðamaður ræddi við Kristínu Dagmar Jóhannesdóttur verkefnastjóra Hafnarhússins. Gjörningalistin færist frá jaðrinum „Á síðustu árum hefur mikið farið fyrir gjörningum, bæði hérlendis sem og í hinum alþjóðlega listheimi og má segja að listformið hafi fært sig frá því að vera listmiðill sem standi á jaðrinum yfir í miðju hins viðurkennda listkerfis samtímans. Gjörningalist er hugtak sem notað er um fjölbreytt listform sem á sér langa og merka sögu,“ segir Kristín og bætir við að það sé gjarnan sagt að fólk hræðist gjörningalist, bæði í gamni og alvöru. Það komi þó kannski ekki á óvart því að listamenn tóku upp formið einmitt til að leggja fram eitthvað sem myndi hrista upp í áhorfandanum. Úr sýningunni Klemmdur eftir Örn Alexander á Gjörningaþoku.Ljósmyndari: Owen Fiene/Aðsend Sögu gjörningalistarinnar má rekja til þess að á tuttugustu öldinni fór að bera á því að myndlistarmenn nýttu sér lifandi athafnir sem túlkunarmiðil með það að markmiði að brjóta upp alvarleika listarinnar. Listamenn fögnuðu fáránleikanum og nýttu sér vinsældir kabarettsins í lok fyrri heimsstyrjaldarinnar með opnum viðburðakvöldum sem einkenndust af óvissu. Fjölbreytt dagskrá Það er nóg um að vera á hátíðinni um helgina og ættu sýningargestir að geta upplifað heilmikið sem og fengið tækifæri til að kynnast nýjum listamönnum. „Á Gjörningaþoku fá gestir að kynnast gjörningalistinni í sinni fjölbreyttustu mynd. Dagskráin samtvinnar flutning gjörninga eftir unga listamenn sem eru að prófa sig áfram með formið og listamenn sem hafa mótað sinn sérstaka stíl, aðferðir og viðfangsefni yfir síðustu áratugi,“ segir Kristín. The Post Performance Blues Band á opnunarhátíð Gjörningaþoku.Ljósmyndari: Owen Fiene/Aðsend Mikil gleði að geta haldið takmarkalausa hátíð „Undirbúningur hófst árið 2020 en vegna ástandsins síðustu tvö árin hefur Gjörningaþokunni verið frestað fjórum sinnum og því mikil ánægja hjá safninu og listamönnum hátíðarinnar að geta boðið gestum á hátíðina án allra takmarkana,“ segir Kristín og bætir við að viðbrögð við hátíðinni hafi verið mjög góð. „Opnunarkvöldið gekk vonum framar og við sjáum að fólk er tilbúið til að njóta listarinnar í tíma og rými en gjörningar eru mjög gjarnan einmitt lifandi athöfn sem á sér stað fyrir framan áhorfendur, eða jafnvel í samvinnu við áhorfendur.“ View this post on Instagram A post shared by LISTASAFN REYKJAVI KUR (@reykjavikartmuseum) Þrátt fyrir að undirbúnings ferli fyrir sýningu hafi orðið lengra en ætlað var gátu allir unnið saman af yfirvegun. „Allir listamennirnir hafa verið mjög sveigjanlegir að vinna með þetta „ástand“ í undirbúningi og þeim breytingum sem hafa þurft að eiga sér stað. Ég þori að segja að enginn verði svikinn af þessari gjörningaveislu sem hér á sér stað,“ segir Kristín að lokum. Hátíðin stendur til 13. mars og nánari upplýsingar um dagskrá má finna hér. Myndlist Menning Mest lesið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Lífið Stúlkan með nálina: Hver gerir svona kvikmynd? Gagnrýni Heitustu tískuskvísur landsins fögnuðu Tíska og hönnun Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Lífið Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Lífið Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Lífið Biggi Maus tók einn þekktasta slagara Arons Can í fiskabúrinu Tónlist Gummi kíró kom Elísabetu til bjargar Jól Fleiri fréttir Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Sjá meira
Gjörningalistin færist frá jaðrinum „Á síðustu árum hefur mikið farið fyrir gjörningum, bæði hérlendis sem og í hinum alþjóðlega listheimi og má segja að listformið hafi fært sig frá því að vera listmiðill sem standi á jaðrinum yfir í miðju hins viðurkennda listkerfis samtímans. Gjörningalist er hugtak sem notað er um fjölbreytt listform sem á sér langa og merka sögu,“ segir Kristín og bætir við að það sé gjarnan sagt að fólk hræðist gjörningalist, bæði í gamni og alvöru. Það komi þó kannski ekki á óvart því að listamenn tóku upp formið einmitt til að leggja fram eitthvað sem myndi hrista upp í áhorfandanum. Úr sýningunni Klemmdur eftir Örn Alexander á Gjörningaþoku.Ljósmyndari: Owen Fiene/Aðsend Sögu gjörningalistarinnar má rekja til þess að á tuttugustu öldinni fór að bera á því að myndlistarmenn nýttu sér lifandi athafnir sem túlkunarmiðil með það að markmiði að brjóta upp alvarleika listarinnar. Listamenn fögnuðu fáránleikanum og nýttu sér vinsældir kabarettsins í lok fyrri heimsstyrjaldarinnar með opnum viðburðakvöldum sem einkenndust af óvissu. Fjölbreytt dagskrá Það er nóg um að vera á hátíðinni um helgina og ættu sýningargestir að geta upplifað heilmikið sem og fengið tækifæri til að kynnast nýjum listamönnum. „Á Gjörningaþoku fá gestir að kynnast gjörningalistinni í sinni fjölbreyttustu mynd. Dagskráin samtvinnar flutning gjörninga eftir unga listamenn sem eru að prófa sig áfram með formið og listamenn sem hafa mótað sinn sérstaka stíl, aðferðir og viðfangsefni yfir síðustu áratugi,“ segir Kristín. The Post Performance Blues Band á opnunarhátíð Gjörningaþoku.Ljósmyndari: Owen Fiene/Aðsend Mikil gleði að geta haldið takmarkalausa hátíð „Undirbúningur hófst árið 2020 en vegna ástandsins síðustu tvö árin hefur Gjörningaþokunni verið frestað fjórum sinnum og því mikil ánægja hjá safninu og listamönnum hátíðarinnar að geta boðið gestum á hátíðina án allra takmarkana,“ segir Kristín og bætir við að viðbrögð við hátíðinni hafi verið mjög góð. „Opnunarkvöldið gekk vonum framar og við sjáum að fólk er tilbúið til að njóta listarinnar í tíma og rými en gjörningar eru mjög gjarnan einmitt lifandi athöfn sem á sér stað fyrir framan áhorfendur, eða jafnvel í samvinnu við áhorfendur.“ View this post on Instagram A post shared by LISTASAFN REYKJAVI KUR (@reykjavikartmuseum) Þrátt fyrir að undirbúnings ferli fyrir sýningu hafi orðið lengra en ætlað var gátu allir unnið saman af yfirvegun. „Allir listamennirnir hafa verið mjög sveigjanlegir að vinna með þetta „ástand“ í undirbúningi og þeim breytingum sem hafa þurft að eiga sér stað. Ég þori að segja að enginn verði svikinn af þessari gjörningaveislu sem hér á sér stað,“ segir Kristín að lokum. Hátíðin stendur til 13. mars og nánari upplýsingar um dagskrá má finna hér.
Myndlist Menning Mest lesið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Lífið Stúlkan með nálina: Hver gerir svona kvikmynd? Gagnrýni Heitustu tískuskvísur landsins fögnuðu Tíska og hönnun Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Lífið Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Lífið Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Lífið Biggi Maus tók einn þekktasta slagara Arons Can í fiskabúrinu Tónlist Gummi kíró kom Elísabetu til bjargar Jól Fleiri fréttir Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Sjá meira