Seðlabankastjóri segir óheppilegt að launafólk fái hagvaxtarauka Heimir Már Pétursson skrifar 17. nóvember 2021 19:20 Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir það vera hlutverk peningamálastefnunefndar að bregðast við aðstæðum eins og þróun launa, hækkun húsnæðisverðs og annars sem drifi upp verðbólguna til að verja verðgildi krónunnar og þar með kaupmátt. Vísir/Vilhelm Seðlabankastjóri segir óheppilegt að laun hækki næsta vor með svo kölluðum hagvaxtarauka sem samið var um í lífskjarasamningunum. Miklar launahækkanir, hækkun á verði íbúðarhúsnæðis og hrávöru í útlöndum kyndi undir verðbólgunni. Verðbólguhorfur hafa versnað frá spá Seðlabankans í ágúst. Verðbólga fór úr 4,2 prósentum í október í 4,5 prósent í þessum mánuði og peningastefnunefnd reiknar með að hún verði kominn í 4,7 prósent undir lok þessa árs. Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir að af þessum sökum hafi Seðlabankinn hækkað meginvexti sína um 0,5 prósentur í morgun og eru þeir nú komnir í 2 prósent. „Við teljum okkur verða að bregðast við í ljósi þess sem er að gerast. Við viljum tryggja verðstöðugleika. Við viljum tryggja að krónan haldi verðgildi sínu. Að launin haldi verðgildi sínu. Þetta verðum við að gera. Samkvæmt tölum Þjóðskrár Íslands hefur íbúðaverð á landinu hækkað um 17,1 prósent á undanförnum tólf mánuðum. Eins og sést á þessari mynd eru um og yfir 30 prósent íbúða að seljast yfir auglýstu verði.seðlabankinn Íbúðaverð hefur hækkað um 17,1 prósent á síðustu tólf mánuðum samkvæmt samantekst Þjóðskrár Íslands. Á bláu línunni á meðfylgjandi mynd sést að um og yfir 30 prósent íbúða eru að seljast á yfir auglýstu verði. Á appelsínugulu línunni sést að meðalsölutími er skemmri en tveir mánuðir. Ljóslitaða línan sýnir þróun atvinnuleysis samkvæmt skráningum Vinnumálastofnunar en dökka línan samkvæmt vinnumarkaðskönnun Hagstofu Íslands. Brotalínan sýnir spá peningamálastefnunefndar á þriðja ársfjórðungi þessa árs.seðlabankinn Góðu fréttirnar eru að atvinnuleysi er á hraðri niðurleið bæði samkvæmt vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar og skráðu atvinnuleysi Vinnumálastofnunar. Mörg fyrirtæki eiga í erfiðleikum með að ráða fólk og því hefur innflutningur vinnuafls aukist mikið á þessu ári. Þórarinn G. Pétursson aðalhagfræðingur Seðlabankans segir það nýja stöðu að önnur ríki glími við vaxandi verðbólgu á sama tíma og Íslendingar. Vextir væru á uppleið í öðrum löndum og því væri vaxtamunur milli Íslands og annarra landa ekki að aukast mikið með vaxtahækkunum hér á landi.Vísir/Vilhelm Þórarinn G. Pétursson aðalhagfræðingur Seðlabankans segir að á sama tíma fari verðbólga í öðrum löndumvaxandi. Væri komin yfir 6 prósent í Bandaríkjunum og hafi ekki verið meiri í þrjátíu ár. „Það þýðir að verð á innflutningi til okkar hækkar og það smitast inn í verðbólguna hér. Því við kaupum mikið af þeim vörum sem við neytum frá útlöndum,“ segir Þórarinn. Verðbólga í helstu viðskiptalöndum Íslands hefur farið vaxandi frá lokum síðasta árs og er komin í þrjátíu ára hámark í Bandaríkjunum þar sem hún er komin yfir 6 prósent.seðlabankinn Samkvæmt lífskjarasamningunum á launafólk að fá hækkun á taxta eða mánaðrlaun sín með svo kölluðum hagvaxtarauka allt frá 2.250 krónum upp í 13 þúsund næsta vor með auknum hagvexti frá síðasta ári til þessa árs. Seðlabankastjóri telur þetta óheppilegt fyrir verðbólguþróunina miðað við aðstæður. „Það er í sjálfu sér mjög jákvætt að láta laun ráðast af hagvexti, því sem er til skiptanna. En við fengum mikinn samdrátt á þessum tíma. Síðan kemur hagkerfið að einhverju leyti til baka og þá detta þessar launahækkanir inn. En framleiðslan er samt minni heldur en hún var fyrir faraldurinn og verðmætasköpunin minni. Þannig að þetta er að einhverju leyti að virka öfugt,“ segir Ásgeir. Á kynningarfundi í Seðlabankanum í morgun sagði hann þessar hækkanir leggjast ofan á miklar launahækkanir samkvæmt samningum um áramótin. Hagkerfið hafi dregist mikið saman í fyrra á sóttvarnaárinu mikla. Samkvæmt lögum eigi peningastefnunefnd að halda verðbólgu undir 2,5 prósentum og tryggja þar með kaupmátt. „Í því samhengi eru allar upphrópanir um að það eigi að bregðast við gerðum okkar með hækkun launa eins og verstu öfugmælavísur. Að vatnið renni upp í móti og ég veit ekki hvað fleira. Við erum að reyna að tryggja að það sem samið er um á vinnumarkaði haldist að verðgildi. Ef ytri aðstæður versna þá kemur það náttúrlega fram í launum þjóðarinnar,“ sagði Ásgeir Jónsson. Seðlabankinn væri sjálfstæð stofnun sem gæti ekki farið í eitthvað samtal við vinnumarkaðinn til að hliðra til vaxtastefnunni. Hlutverk hans væri að bregðast við ríkisfjármálastefnunni og kjarasamningum á vinnumarkaði. Allt væri þetta gert til að halda kaupmætti stöðugum. Seðlabankinn Verðlag Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Innlent Allt að tuttugu stiga hiti í dag Veður N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Innlent Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla Innlent Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Innlent Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Innlent Fannst fyrir botni Birnudals Innlent Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Innlent Fleiri fréttir Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Íbúum í Árborg fjölgar um 600 til 700 á ári Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Annríkt hjá lögreglu á stærsta degi Írskra daga Lögregluaðgerðir í Rangárþingi og sameining Skorradals og Borgarbyggðar Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Slökkviliðið kallað út vegna reyks á skemmtistað Sjö gistu fangageymslur á höfuðborgarsvæðinu í nótt Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Ná að stytta biðlista og kynjaskipta meðferðinni Kristrún segir mál sem skekið hafa Samfylkinguna ekki svarthvít Meira um ofbeldi og hótanir og starfsfólk upplifir óöryggi í vinnunni Glæsilegt gullregn og hlynur í Hveragerði Sjá meira
Verðbólguhorfur hafa versnað frá spá Seðlabankans í ágúst. Verðbólga fór úr 4,2 prósentum í október í 4,5 prósent í þessum mánuði og peningastefnunefnd reiknar með að hún verði kominn í 4,7 prósent undir lok þessa árs. Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir að af þessum sökum hafi Seðlabankinn hækkað meginvexti sína um 0,5 prósentur í morgun og eru þeir nú komnir í 2 prósent. „Við teljum okkur verða að bregðast við í ljósi þess sem er að gerast. Við viljum tryggja verðstöðugleika. Við viljum tryggja að krónan haldi verðgildi sínu. Að launin haldi verðgildi sínu. Þetta verðum við að gera. Samkvæmt tölum Þjóðskrár Íslands hefur íbúðaverð á landinu hækkað um 17,1 prósent á undanförnum tólf mánuðum. Eins og sést á þessari mynd eru um og yfir 30 prósent íbúða að seljast yfir auglýstu verði.seðlabankinn Íbúðaverð hefur hækkað um 17,1 prósent á síðustu tólf mánuðum samkvæmt samantekst Þjóðskrár Íslands. Á bláu línunni á meðfylgjandi mynd sést að um og yfir 30 prósent íbúða eru að seljast á yfir auglýstu verði. Á appelsínugulu línunni sést að meðalsölutími er skemmri en tveir mánuðir. Ljóslitaða línan sýnir þróun atvinnuleysis samkvæmt skráningum Vinnumálastofnunar en dökka línan samkvæmt vinnumarkaðskönnun Hagstofu Íslands. Brotalínan sýnir spá peningamálastefnunefndar á þriðja ársfjórðungi þessa árs.seðlabankinn Góðu fréttirnar eru að atvinnuleysi er á hraðri niðurleið bæði samkvæmt vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar og skráðu atvinnuleysi Vinnumálastofnunar. Mörg fyrirtæki eiga í erfiðleikum með að ráða fólk og því hefur innflutningur vinnuafls aukist mikið á þessu ári. Þórarinn G. Pétursson aðalhagfræðingur Seðlabankans segir það nýja stöðu að önnur ríki glími við vaxandi verðbólgu á sama tíma og Íslendingar. Vextir væru á uppleið í öðrum löndum og því væri vaxtamunur milli Íslands og annarra landa ekki að aukast mikið með vaxtahækkunum hér á landi.Vísir/Vilhelm Þórarinn G. Pétursson aðalhagfræðingur Seðlabankans segir að á sama tíma fari verðbólga í öðrum löndumvaxandi. Væri komin yfir 6 prósent í Bandaríkjunum og hafi ekki verið meiri í þrjátíu ár. „Það þýðir að verð á innflutningi til okkar hækkar og það smitast inn í verðbólguna hér. Því við kaupum mikið af þeim vörum sem við neytum frá útlöndum,“ segir Þórarinn. Verðbólga í helstu viðskiptalöndum Íslands hefur farið vaxandi frá lokum síðasta árs og er komin í þrjátíu ára hámark í Bandaríkjunum þar sem hún er komin yfir 6 prósent.seðlabankinn Samkvæmt lífskjarasamningunum á launafólk að fá hækkun á taxta eða mánaðrlaun sín með svo kölluðum hagvaxtarauka allt frá 2.250 krónum upp í 13 þúsund næsta vor með auknum hagvexti frá síðasta ári til þessa árs. Seðlabankastjóri telur þetta óheppilegt fyrir verðbólguþróunina miðað við aðstæður. „Það er í sjálfu sér mjög jákvætt að láta laun ráðast af hagvexti, því sem er til skiptanna. En við fengum mikinn samdrátt á þessum tíma. Síðan kemur hagkerfið að einhverju leyti til baka og þá detta þessar launahækkanir inn. En framleiðslan er samt minni heldur en hún var fyrir faraldurinn og verðmætasköpunin minni. Þannig að þetta er að einhverju leyti að virka öfugt,“ segir Ásgeir. Á kynningarfundi í Seðlabankanum í morgun sagði hann þessar hækkanir leggjast ofan á miklar launahækkanir samkvæmt samningum um áramótin. Hagkerfið hafi dregist mikið saman í fyrra á sóttvarnaárinu mikla. Samkvæmt lögum eigi peningastefnunefnd að halda verðbólgu undir 2,5 prósentum og tryggja þar með kaupmátt. „Í því samhengi eru allar upphrópanir um að það eigi að bregðast við gerðum okkar með hækkun launa eins og verstu öfugmælavísur. Að vatnið renni upp í móti og ég veit ekki hvað fleira. Við erum að reyna að tryggja að það sem samið er um á vinnumarkaði haldist að verðgildi. Ef ytri aðstæður versna þá kemur það náttúrlega fram í launum þjóðarinnar,“ sagði Ásgeir Jónsson. Seðlabankinn væri sjálfstæð stofnun sem gæti ekki farið í eitthvað samtal við vinnumarkaðinn til að hliðra til vaxtastefnunni. Hlutverk hans væri að bregðast við ríkisfjármálastefnunni og kjarasamningum á vinnumarkaði. Allt væri þetta gert til að halda kaupmætti stöðugum.
Seðlabankinn Verðlag Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Innlent Allt að tuttugu stiga hiti í dag Veður N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Innlent Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla Innlent Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Innlent Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Innlent Fannst fyrir botni Birnudals Innlent Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Innlent Fleiri fréttir Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Íbúum í Árborg fjölgar um 600 til 700 á ári Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Annríkt hjá lögreglu á stærsta degi Írskra daga Lögregluaðgerðir í Rangárþingi og sameining Skorradals og Borgarbyggðar Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Slökkviliðið kallað út vegna reyks á skemmtistað Sjö gistu fangageymslur á höfuðborgarsvæðinu í nótt Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Ná að stytta biðlista og kynjaskipta meðferðinni Kristrún segir mál sem skekið hafa Samfylkinguna ekki svarthvít Meira um ofbeldi og hótanir og starfsfólk upplifir óöryggi í vinnunni Glæsilegt gullregn og hlynur í Hveragerði Sjá meira