Vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi Brynhildur Björnsdóttir skrifar 19. ágúst 2021 12:30 Oktavía Hrund Jónsdóttir skrifar grein 13. ágúst með yfirskriftina „Réttindi fólks í kynlífsvinnu“ þar sem hún hvetur til upplýsts samtals um málefnið. Þeirri áskorun er mér ljúft að taka. Ég mun þó ekki tala um kynlífsvinnu heldur nota orðið vændi, orðið sem mjög mörg þeirra sem stunda eða hafa stundað vændi kjósa sjálf að sé notað. Oktavía gerir nýja skýrslu Frontline Defenders að umfjöllunarefni en sú skýrsla fjallar um hvernig einstaklingar sem vinna að því að gera líf vændisfólks í þriðja heiminum bærilegra, t.d. með því að veita heilbrigðisþjónustu og réttindafræðslu, eru beinlínis í lífshættu í heimalöndum sínum. Vandséð er hvernig þessi skýrsla talar við íslenskan raunveruleika þar sem aktivistar gegn vændi hafa náð umtalsverðum árangri í einmitt þessum málaflokkum. Oktavía heldur því fram að við sem þjóð höfum gjörsamlega brugðist fólki í vændi á Íslandi. Ég er henni ósammála þó betur megi að sjálfsögðu gera. Við höfum gert vændiskaup ólögleg á meðan vændissala er lögleg sem veitir fólki í vændi örlitla yfirhönd í samskiptum við kaupendur en aðalávinningurinn af þessari lagasetningu er þó sá að draga úr eftirspurn. Því vandamálið í vændi er ekki ríkið, ekki þau sem stunda vændið heldur kaupandinn sem telur sig geta í krafti peninga nýtt sér neyð annarrar manneskju. Vandamálið við vændi er eftirspurnin og til að tryggja mannréttindi fólks í vændi er besta ráðið að stemma stigu við henni og veita þeim sem grípa til þeirra örþrifaráða að selja aðgang að líkama sínum aðra valkosti og stuðning. Þeim sem tala fyrir aukinni lögleiðingu á vændi og gegn sænsku leiðinni verður tíðrætt um frelsi einstaklinga og yfirráð yfir eigin líkama, einnig til að selja hann öðrum. Öll styðjum við yfirráð yfir eigin líkama. En engin manneskja er eyland. Um það verður ekki deilt að það eru til einhver dæmi um að manneskjur, konur sem karlar, kjósi sjálfar að selja líkama sinn öðrum til kynferðislegra afnota. Það er hins vegar jafnljóst að yfirgnæfandi meirihluti vændisfólks stundar vændi af einhvers konar nauðung, ýmist vegna félagslegra aðstæðna eða vegna þess að það sætir mansali eða annars konar beinni þvingun. Að auki hefur normalísering á og aukinn sýnileiki á vændi sem hverri annarri neysluvöru bein og skaðleg samfélagsleg áhrif, þar sem slíkt viðheldur og ýtir undir staðalímyndir um kynin og hlutgervingu (þá einkum kvenna) og hægir á samfélagslegum breytingum sem stuðla að auknu jafnrétti kynjanna. Vændi er því bæði samfélagsmein og veldur meirihluta þeirra sem það stunda miklum og varanlegum skaða og hagsmunir þeirra fáu sem kjósa að stunda vændi geta einfaldlega ekki talist vega þar upp á móti. Stefna VG í vændismálum er skýr. Sænska leiðin hefur veitt vændisfólki aukna vernd og henni ber að halda áfram. Mikilvægt er að styðja við fólk til að losna úr vændi, auka og efla fræðslu um vændi og áhrif þess á þau sem það stunda og samfélagið allt, með áherslu á mótspyrnu gegn menningaráherslum sem fegra vændi og draga úr alvarleika þess. Einnig er mikilvægt að rannsaka hvað leiðir fólk út í vændi og hvernig er best að koma til móts við þau sem feta þessa braut. Í íslenskum lögum sem tóku gildi í tíð þessarar ríkisstjórnar kveður á um að kynferðismök án samþykkis séu nauðgun. Samþykki getur í eðli sínu ekki byggt á öðru en á fúsum og frjálsum vilja og það er því ekki hægt að greiða með fé eða nokkru öðru fyrir samþykki. Samkvæmt þessari skilgreiningu er vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi. Því þarf að útrýma, bæði á Íslandi og annarsstaðar. Höfundur er feministi og skipar 4. sæti lista Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynhildur Björnsdóttir Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Kynferðisofbeldi Vinstri græn Vændi Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Oktavía Hrund Jónsdóttir skrifar grein 13. ágúst með yfirskriftina „Réttindi fólks í kynlífsvinnu“ þar sem hún hvetur til upplýsts samtals um málefnið. Þeirri áskorun er mér ljúft að taka. Ég mun þó ekki tala um kynlífsvinnu heldur nota orðið vændi, orðið sem mjög mörg þeirra sem stunda eða hafa stundað vændi kjósa sjálf að sé notað. Oktavía gerir nýja skýrslu Frontline Defenders að umfjöllunarefni en sú skýrsla fjallar um hvernig einstaklingar sem vinna að því að gera líf vændisfólks í þriðja heiminum bærilegra, t.d. með því að veita heilbrigðisþjónustu og réttindafræðslu, eru beinlínis í lífshættu í heimalöndum sínum. Vandséð er hvernig þessi skýrsla talar við íslenskan raunveruleika þar sem aktivistar gegn vændi hafa náð umtalsverðum árangri í einmitt þessum málaflokkum. Oktavía heldur því fram að við sem þjóð höfum gjörsamlega brugðist fólki í vændi á Íslandi. Ég er henni ósammála þó betur megi að sjálfsögðu gera. Við höfum gert vændiskaup ólögleg á meðan vændissala er lögleg sem veitir fólki í vændi örlitla yfirhönd í samskiptum við kaupendur en aðalávinningurinn af þessari lagasetningu er þó sá að draga úr eftirspurn. Því vandamálið í vændi er ekki ríkið, ekki þau sem stunda vændið heldur kaupandinn sem telur sig geta í krafti peninga nýtt sér neyð annarrar manneskju. Vandamálið við vændi er eftirspurnin og til að tryggja mannréttindi fólks í vændi er besta ráðið að stemma stigu við henni og veita þeim sem grípa til þeirra örþrifaráða að selja aðgang að líkama sínum aðra valkosti og stuðning. Þeim sem tala fyrir aukinni lögleiðingu á vændi og gegn sænsku leiðinni verður tíðrætt um frelsi einstaklinga og yfirráð yfir eigin líkama, einnig til að selja hann öðrum. Öll styðjum við yfirráð yfir eigin líkama. En engin manneskja er eyland. Um það verður ekki deilt að það eru til einhver dæmi um að manneskjur, konur sem karlar, kjósi sjálfar að selja líkama sinn öðrum til kynferðislegra afnota. Það er hins vegar jafnljóst að yfirgnæfandi meirihluti vændisfólks stundar vændi af einhvers konar nauðung, ýmist vegna félagslegra aðstæðna eða vegna þess að það sætir mansali eða annars konar beinni þvingun. Að auki hefur normalísering á og aukinn sýnileiki á vændi sem hverri annarri neysluvöru bein og skaðleg samfélagsleg áhrif, þar sem slíkt viðheldur og ýtir undir staðalímyndir um kynin og hlutgervingu (þá einkum kvenna) og hægir á samfélagslegum breytingum sem stuðla að auknu jafnrétti kynjanna. Vændi er því bæði samfélagsmein og veldur meirihluta þeirra sem það stunda miklum og varanlegum skaða og hagsmunir þeirra fáu sem kjósa að stunda vændi geta einfaldlega ekki talist vega þar upp á móti. Stefna VG í vændismálum er skýr. Sænska leiðin hefur veitt vændisfólki aukna vernd og henni ber að halda áfram. Mikilvægt er að styðja við fólk til að losna úr vændi, auka og efla fræðslu um vændi og áhrif þess á þau sem það stunda og samfélagið allt, með áherslu á mótspyrnu gegn menningaráherslum sem fegra vændi og draga úr alvarleika þess. Einnig er mikilvægt að rannsaka hvað leiðir fólk út í vændi og hvernig er best að koma til móts við þau sem feta þessa braut. Í íslenskum lögum sem tóku gildi í tíð þessarar ríkisstjórnar kveður á um að kynferðismök án samþykkis séu nauðgun. Samþykki getur í eðli sínu ekki byggt á öðru en á fúsum og frjálsum vilja og það er því ekki hægt að greiða með fé eða nokkru öðru fyrir samþykki. Samkvæmt þessari skilgreiningu er vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi. Því þarf að útrýma, bæði á Íslandi og annarsstaðar. Höfundur er feministi og skipar 4. sæti lista Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í Reykjavík.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun