Hvernig á alþjóðasamfélagið að verja samfélag, sem ekki sýnir minnsta vilja eða getu til að verja sig sjálft? Ole Anton Bieltvedt skrifar 17. ágúst 2021 18:01 Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Afganistan Bandaríkin Mest lesið Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Græðgi Kolbrún Bergþórsdóttir Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir Skoðun Núna er næst! Bjarney Bjarnadóttir,Jóhanna M. Þorvaldsdóttir Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Verst fyrir fámennustu ríkin Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað getum við tekið á móti mörgum? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Yazan, Kant og siðleg breytni á Íslandi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Dauðinn og skattarnir skrifar Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvers vegna getur ein greiðsla á ári frá TR verið góður kostur? Sigurjón Skúlason skrifar Skoðun Í gíslingu Ríkislögmanns, samtryggingar og spillingar Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Þegar andi Mussolini svífur yfir vötnunum og titlar verða langir Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Af málathöfnum Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Etanól í glansumbúðum Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun ÖBÍ og Þroskahjálpar til ráðherra og þingmanna Alma Ýr Ingólfsdóttir,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Flug frá Keflavík til Köben tekur styttri tíma en meðaltími nauðgunar Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun