Mælaborðið logar Steinarr Lár skrifar 13. ágúst 2021 20:08 Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Samfélagsmiðlar Fjölmiðlar Fréttir af flugi Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Sjá meira
Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun