Neytendasamtökin vilja banna njósnaauglýsingar á netinu Jakob Bjarnar skrifar 1. júlí 2021 10:46 Breki Karlsson. Neytendasamtökin, ásamt breiðfylkingu alþjóðlegra samtaka, hafa nú skorið upp herör gegn svokölluðum njósnaauglýsingum á netinu. vísir/vilhelm Breki Karlsson formaður Neytendasamtakanna biðlar til stjórnvalda að þau beiti sér fyrir banni við auglýsingum á netinu sem byggja á persónusniði og eftirliti með neytendum. Þetta mega heita háleit markmið því hér er um að ræða sjálft viðskiptamódelið sem býr að baki auglýsingaflóði á netinu sem veltir óheyrilegum fjármunum. Breki segir það rétt. „En þetta er stóralvarlegt mál og þungavigtarsamtök sem taka þátt í þessu ákalli,“ segir Breki og bendir á nýja skýrslu. Alþjóðleg breiðfylking gegn njósnaauglýsingum Breiðfylking evrópskra og bandarískra samtaka auk fjölmargra fræðimanna hafa sent opið bréf til stjórnvalda í Evrópusambandinu og Bandaríkjunum þar sem kallað er eftir slíku banni við auglýsingum á netinu sem byggja á persónusniði og eftirliti með notendum. Breki segir að hugsanlega sé hér svo háan vegg að klífa að um óraunhæf markmið sé að ræða. „Það kann að vera, en þetta er svo mikilvægt mál, meðal annars með tilliti til mannréttinda og lýðræðis. Þetta er alþjóðleg barátta sem verður að leysa í alþjóðlegu samstarfi almannaheillafélaga og stjórnvalda.“ Krípí sérsniðnar auglýsingar Formaðurinn bendir á að þetta sé ekki síður „huge“ út frá neytendasjónarmiðum eins og sjá má á þunga ákallsins og fjölda almannaheillasamtaka beggja vegna Atlantsála sem taka þátt. Breiðfylking samtaka skora á stjórnvöld að beita sér fyrir banni á því sem þau kalla njósnaauglýsingar. Mark Zuckerberg, stofnandi, forstjóri og helsti eigandi Facebook. Breiðfylking alþjóðlegra samtaka telja viðskiptamódelið sem hann og aðrir samfélagsmiðlamógúlar byggja sitt á ósiðlegt og vilja að stjórnvöld beiti sér gegn starfseminni.getty „Þær eru of mikil innrás í einkalíf fólks sem hefur ekki beðið um að verða söluvara. Flest gagnanna er safnað af þriðja aðila og notandinn hefur ekkert að segja um hvernig upplýsingarnar eru notaðar eða hjá hverjum þær enda. Það kemur í ljós í rannsókninni sem norsku neytendasamtökin gerðu að neytendur vilja ekki fá þessar persónumiðuðu auglýsingar. Við könnumst öll við að finnast krípí þegar við fáum sérsniðnar auglýsingar rétt eftir að hafa sýnt einhverju áhuga á netinu.“ Slíkar auglýsingar gagnast hvorki neytendum né heiðvirðum fyrirtækjum Breki bendir á að það að þetta mörg samtök beggja vegna Atlantsála skuli taka sig saman og kalla eftir banni sýni alvarleika málsins. Og að það sé stjórnvalda að tryggja neytendavernd hvort sem er á netinu eða annarsstaðar og þar sem engin landamæri eru á netinu verður að taka á þessu í alþjóðlegu samstarfi stjórnvalda. „Rannsókn sem norsku neytendasamtökin gerðu sýnir að auglýsingar sem byggja á eftirliti brjóta gegn grundvallarréttindum fólks, eru notaðar í víðtækum svikum og hafa stórtæk neikvæð áhrif á einstaklinga og samfélag. Þrátt fyrir ítrekaðar viðvaranir, sektir, hneyksli og uppljóstranir hefur iðnaðurinn sýnt lítinn vilja til að breyta starfsháttum sínum að einhverju marki og því þurfa stjórnvöld að stíga inn og setja löggjöf sem virkar.“ Formaður Neytendasamtakanna bendir á að að telji einhver sig vera að missa spón úr aski sínum bendi rannsóknir til þess að auglýsingar í hefðbundnum miðlum skili meiri og betri árangri. „Rannsóknin sýnir að þetta módel gagnast hvorki heiðvirðum fyrirtækjum, né neytendum. Auk þess virka gömlu auglýsingaaðferðirnar ekkert síður en persónusniðnar eftirlitsauglýsingar.“ Neytendur Auglýsinga- og markaðsmál Stjórnsýsla Samfélagsmiðlar Mest lesið „Ég var búinn að heyra stríðssögur um hvað fyrstu mánuðirnir væru erfiðir“ Atvinnulíf Leiðir dýra útrás Collab meðfram MBA-námi Viðskipti innlent Borgaði klink fyrir Kastalann og ekki krónu fyrir Wok On Viðskipti innlent Nýr 40/40 listi: „Spenntur að sjá hvað þetta fólk gerir í framtíðinni“ Atvinnulíf Að nálgast starfsmann sem líður illa, er reiður eða leiður Atvinnulíf Brúneggjamálið tekið fyrir í Hæstarétti Viðskipti innlent Ósáttur með sætin og fær milljón endurgreidda Neytendur Stærsti Hiab krani í heimi á sumarsýningu Veltis Samstarf Einn stærsti vinnustaður Akraness gjaldþrota Viðskipti innlent Sóttu fjármálastjóra til Landsbankans Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ósáttur með sætin og fær milljón endurgreidda Helmingaði kostnaðinn við matarinnkaup Í áfalli yfir dýrari dekkjum og Hlöllabát Ómar fær fyrir ferðina Verðskrá Lufthansa hækkar vegna nýs umhverfisgjalds Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Þrjú þúsund krónur fyrir ferð í parísarhjólið Selja eintómt brauð á 3.190 krónur Meðalheildarlaun 935 þúsund og hæst hjá ríkinu Tæpar 2500 krónur fyrir litla samloku á Geysi Festi fær að kaupa Lyfju Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum MAST varar við ólöglegu innihaldsefni í fæðubótarefni „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum „Rétturinn til viðgerðar“ væntanlegur til landsins Borgar 760 þúsund fyrir flísalögn sem átti að kosta þrjár milljónir Pepsíunnandi til margra ára kveður drykkinn eftir breytinguna „Það sem þú greiðir niður, það kemur aldrei aftur“ Vísar ásökunum um „vopnaðan frið“ um verðlag á bug Aldrei verið minna af sykri í íslensku Pepsí Landsnet skuldar Landsvirkjun 2,4 milljarða Keypti gallaðan kveikjara og fær 50 þúsund krónur Landsvirkjun vann og neytendur borga brúsann Reykjavík Marketing sektað vegna fullyrðinga um vörur frá Lifewave Lét bóna bílinn, lenti illa í því og fær 1,6 milljónir í bætur Vara við hættulegum og hræódýrum vörum hjá netverslunum Sjá meira
Þetta mega heita háleit markmið því hér er um að ræða sjálft viðskiptamódelið sem býr að baki auglýsingaflóði á netinu sem veltir óheyrilegum fjármunum. Breki segir það rétt. „En þetta er stóralvarlegt mál og þungavigtarsamtök sem taka þátt í þessu ákalli,“ segir Breki og bendir á nýja skýrslu. Alþjóðleg breiðfylking gegn njósnaauglýsingum Breiðfylking evrópskra og bandarískra samtaka auk fjölmargra fræðimanna hafa sent opið bréf til stjórnvalda í Evrópusambandinu og Bandaríkjunum þar sem kallað er eftir slíku banni við auglýsingum á netinu sem byggja á persónusniði og eftirliti með notendum. Breki segir að hugsanlega sé hér svo háan vegg að klífa að um óraunhæf markmið sé að ræða. „Það kann að vera, en þetta er svo mikilvægt mál, meðal annars með tilliti til mannréttinda og lýðræðis. Þetta er alþjóðleg barátta sem verður að leysa í alþjóðlegu samstarfi almannaheillafélaga og stjórnvalda.“ Krípí sérsniðnar auglýsingar Formaðurinn bendir á að þetta sé ekki síður „huge“ út frá neytendasjónarmiðum eins og sjá má á þunga ákallsins og fjölda almannaheillasamtaka beggja vegna Atlantsála sem taka þátt. Breiðfylking samtaka skora á stjórnvöld að beita sér fyrir banni á því sem þau kalla njósnaauglýsingar. Mark Zuckerberg, stofnandi, forstjóri og helsti eigandi Facebook. Breiðfylking alþjóðlegra samtaka telja viðskiptamódelið sem hann og aðrir samfélagsmiðlamógúlar byggja sitt á ósiðlegt og vilja að stjórnvöld beiti sér gegn starfseminni.getty „Þær eru of mikil innrás í einkalíf fólks sem hefur ekki beðið um að verða söluvara. Flest gagnanna er safnað af þriðja aðila og notandinn hefur ekkert að segja um hvernig upplýsingarnar eru notaðar eða hjá hverjum þær enda. Það kemur í ljós í rannsókninni sem norsku neytendasamtökin gerðu að neytendur vilja ekki fá þessar persónumiðuðu auglýsingar. Við könnumst öll við að finnast krípí þegar við fáum sérsniðnar auglýsingar rétt eftir að hafa sýnt einhverju áhuga á netinu.“ Slíkar auglýsingar gagnast hvorki neytendum né heiðvirðum fyrirtækjum Breki bendir á að það að þetta mörg samtök beggja vegna Atlantsála skuli taka sig saman og kalla eftir banni sýni alvarleika málsins. Og að það sé stjórnvalda að tryggja neytendavernd hvort sem er á netinu eða annarsstaðar og þar sem engin landamæri eru á netinu verður að taka á þessu í alþjóðlegu samstarfi stjórnvalda. „Rannsókn sem norsku neytendasamtökin gerðu sýnir að auglýsingar sem byggja á eftirliti brjóta gegn grundvallarréttindum fólks, eru notaðar í víðtækum svikum og hafa stórtæk neikvæð áhrif á einstaklinga og samfélag. Þrátt fyrir ítrekaðar viðvaranir, sektir, hneyksli og uppljóstranir hefur iðnaðurinn sýnt lítinn vilja til að breyta starfsháttum sínum að einhverju marki og því þurfa stjórnvöld að stíga inn og setja löggjöf sem virkar.“ Formaður Neytendasamtakanna bendir á að að telji einhver sig vera að missa spón úr aski sínum bendi rannsóknir til þess að auglýsingar í hefðbundnum miðlum skili meiri og betri árangri. „Rannsóknin sýnir að þetta módel gagnast hvorki heiðvirðum fyrirtækjum, né neytendum. Auk þess virka gömlu auglýsingaaðferðirnar ekkert síður en persónusniðnar eftirlitsauglýsingar.“
Neytendur Auglýsinga- og markaðsmál Stjórnsýsla Samfélagsmiðlar Mest lesið „Ég var búinn að heyra stríðssögur um hvað fyrstu mánuðirnir væru erfiðir“ Atvinnulíf Leiðir dýra útrás Collab meðfram MBA-námi Viðskipti innlent Borgaði klink fyrir Kastalann og ekki krónu fyrir Wok On Viðskipti innlent Nýr 40/40 listi: „Spenntur að sjá hvað þetta fólk gerir í framtíðinni“ Atvinnulíf Að nálgast starfsmann sem líður illa, er reiður eða leiður Atvinnulíf Brúneggjamálið tekið fyrir í Hæstarétti Viðskipti innlent Ósáttur með sætin og fær milljón endurgreidda Neytendur Stærsti Hiab krani í heimi á sumarsýningu Veltis Samstarf Einn stærsti vinnustaður Akraness gjaldþrota Viðskipti innlent Sóttu fjármálastjóra til Landsbankans Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ósáttur með sætin og fær milljón endurgreidda Helmingaði kostnaðinn við matarinnkaup Í áfalli yfir dýrari dekkjum og Hlöllabát Ómar fær fyrir ferðina Verðskrá Lufthansa hækkar vegna nýs umhverfisgjalds Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Þrjú þúsund krónur fyrir ferð í parísarhjólið Selja eintómt brauð á 3.190 krónur Meðalheildarlaun 935 þúsund og hæst hjá ríkinu Tæpar 2500 krónur fyrir litla samloku á Geysi Festi fær að kaupa Lyfju Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum MAST varar við ólöglegu innihaldsefni í fæðubótarefni „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum „Rétturinn til viðgerðar“ væntanlegur til landsins Borgar 760 þúsund fyrir flísalögn sem átti að kosta þrjár milljónir Pepsíunnandi til margra ára kveður drykkinn eftir breytinguna „Það sem þú greiðir niður, það kemur aldrei aftur“ Vísar ásökunum um „vopnaðan frið“ um verðlag á bug Aldrei verið minna af sykri í íslensku Pepsí Landsnet skuldar Landsvirkjun 2,4 milljarða Keypti gallaðan kveikjara og fær 50 þúsund krónur Landsvirkjun vann og neytendur borga brúsann Reykjavík Marketing sektað vegna fullyrðinga um vörur frá Lifewave Lét bóna bílinn, lenti illa í því og fær 1,6 milljónir í bætur Vara við hættulegum og hræódýrum vörum hjá netverslunum Sjá meira