Hverjir stýra peningunum? Aníta Rut Hilmarsdóttir, Rakel Eva Sævarsdóttir og Rósa Kristinsdóttir skrifa 30. apríl 2021 09:00 Ungar konur í dag eiga fyrri kynslóðum margt að þakka. Fyrir tilstilli öflugra einstaklinga hafa ótal stórir sigrar unnist. Þannig má fullyrða að umhverfið og viðhorfið til jafnréttismála hafi gjörbreyst undanfarin ár og áratugi. Í atvinnulífinu má nefna baráttuna fyrir jafnri atvinnuþátttöku kvenna, jöfnum launum og hærra hlutfalli kvenna í stjórnum fyrirtækja. Áfram mætti lengi telja. Það eru hins vegar ekki nýjar fréttir að við eigum víða langt í land. Nærtækt er að nefna kynjahlutföll í stjórnum og framkvæmdastjórnum fyrirtækja, þar sem enn hallar verulega á konur. Hlutföllin eru aftur á móti hvað skökkust þegar kemur að ákveðnu grundvallaratriði; hverjir stýra peningunum í landinu. Fjölbreytni umfram einsleitni Almenn samstaða er um að fjölbreyttur hópur stjórnenda haldist í hendur við betri árangur og hærri arðsemi fyrirtækja. Einsleitni er sjaldan af hinu góða. Þannig leggja hluthafar áherslu á jöfn kynjahlutföll stjórnenda í því skyni að fá að borðinu breiðari reynslu, þekkingu og viðhorf. Fjölbreytnin skilar sér í betri og upplýstari ákvarðanatöku, framtíðarsýn og stefnu fyrirtækisins og allt þar á milli. Eðli málsins samkvæmt má ætla að það sama eigi við víðast hvar, ekki síst þegar kemur að því að beinlínis stýra peningunum. Þegar reynsla og gildismat eins kyns ræður yfirleitt ferðinni gefur auga leið að ákvarðanirnar litast að miklu leyti af því. Ákvarðanir á borð við hvaða lyf eru þróuð, hvaða sjúkdómar eru rannsakaðir og hvers konar uppbygging og fjárfestingaverkefni fá forgang eru eðli málsins samkvæmt í miklum mæli teknar á fjárhagslegum grunni. Ákvarðanirnar eru þannig, þegar öllu er á botninn hvolft, teknar af þeim sem stýra fjármagninu. 11 á móti 89 Eðlilegt er að spyrja sig hverjir taka þessar stóru ákvarðanir á Íslandi og stýra í raun fjármagninu? Segja má að þar fari fremst í flokki stjórnendur lífeyrissjóðanna, sem stýra hátt í 6.000 milljörðum, auk stjórnenda annarra fjármálafyrirtækja; viðskiptabankanna, verðbréfa- og sjóðstýringarfyrirtækja og tryggingafélaga. Á dögunum birti Kjarninn árlega samantekt um stýringu fjármagns á Íslandi. Samantektin nær til 100 æðstu stjórnendafjármálafyrirtækja og lífeyrissjóða, en af þeim eru 89 karlar og 11 konur. Með öðrum orðum má því líta svo á að hópurinn sem stýrir fjármagninu í landinu og ákveður í hvað peningarnir renna samanstandi af 11% konum og 89% körlum. Ef einsleitur hópur stjórnenda skilar lakari árangri í fyrirtækjarekstri er líklega óhætt að spyrja sig hvort það sama eigi ekki við um stýringu fjármagns. Kvennalaus Kauphöll Það er algeng fullyrðing í umræðu um jafnréttismál að breytingar taki einfaldlega tíma. Aftur á móti virðist sem sumt breytist seint, sama hvað tímanum líður. Engin kona stýrir starfsleyfisskyldu rekstrarfélagi, engin kona stýrir tryggingafélagi og engin kona stýrir skráðu félagi í Kauphöll Íslands. Raunar hefur engin kona stýrt skráðu félagi síðan árið 2016, þrátt fyrir að skipt hafi verið um fólk í forstjórastólum tólf sinnum í millitíðinni. Frá upphafsdögum íslensku kauphallarinnar hafa aðeins tvær konur setið í forstjórastóli í skráðu félagi. Hvað þarf til? Það skortir ekki á að konur búi yfir menntun, þekkingu og reynslu til að láta til sín taka á fjármálamarkaði. Þrátt fyrir það ber fyrrnefnd úttekt Kjarnans með sér lækkandi hlutfall kvenna milli ára þegar kemur að stýringu fjármagns, úr 13,5% í 11%. Það er erfitt að átta sig á hvað skýrir þetta mikla viðvarandi kynjabil, sem ekkert minnkar þó árin líði. Velta má fyrir sér skorti á fyrirmyndum, rótgrónum staðalímyndum eða uppeldislegum orsökum. Einhver kann jafnvel að telja að konur séu einfaldlega alveg ómögulegar. Undir það síðastnefnda geta greinarhöfundar allavega tæplega tekið. Við trúum statt og stöðugt á að halda samtalinu gangandi, uppræta staðalímyndir, efla fyrirmyndir, taka ákvarðanir og fylgja þeim eftir. Jafnrétti er eftir allt saman ákvörðun. Ákvörðun sem hluthafar og stjórnarmenn þurfa að hafa kjark til að taka og þor til að fylgja eftir. Höfundar standa að baki Fortuna Invest, vettvangi á Instagram með það markmið að auka fjölbreytta þátttöku á fjármálamarkaði. UAK x Fortuna Invest standa fyrir viðburðinum „Hverjir stýra peningum?“ næsta þriðjudag þar sem stýring fjármagns með tilliti til kynjasjónarmiða verður rædd. Viðburðinum verður streymt á Facebook. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Markaðir Jafnréttismál Mest lesið „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Ungar konur í dag eiga fyrri kynslóðum margt að þakka. Fyrir tilstilli öflugra einstaklinga hafa ótal stórir sigrar unnist. Þannig má fullyrða að umhverfið og viðhorfið til jafnréttismála hafi gjörbreyst undanfarin ár og áratugi. Í atvinnulífinu má nefna baráttuna fyrir jafnri atvinnuþátttöku kvenna, jöfnum launum og hærra hlutfalli kvenna í stjórnum fyrirtækja. Áfram mætti lengi telja. Það eru hins vegar ekki nýjar fréttir að við eigum víða langt í land. Nærtækt er að nefna kynjahlutföll í stjórnum og framkvæmdastjórnum fyrirtækja, þar sem enn hallar verulega á konur. Hlutföllin eru aftur á móti hvað skökkust þegar kemur að ákveðnu grundvallaratriði; hverjir stýra peningunum í landinu. Fjölbreytni umfram einsleitni Almenn samstaða er um að fjölbreyttur hópur stjórnenda haldist í hendur við betri árangur og hærri arðsemi fyrirtækja. Einsleitni er sjaldan af hinu góða. Þannig leggja hluthafar áherslu á jöfn kynjahlutföll stjórnenda í því skyni að fá að borðinu breiðari reynslu, þekkingu og viðhorf. Fjölbreytnin skilar sér í betri og upplýstari ákvarðanatöku, framtíðarsýn og stefnu fyrirtækisins og allt þar á milli. Eðli málsins samkvæmt má ætla að það sama eigi við víðast hvar, ekki síst þegar kemur að því að beinlínis stýra peningunum. Þegar reynsla og gildismat eins kyns ræður yfirleitt ferðinni gefur auga leið að ákvarðanirnar litast að miklu leyti af því. Ákvarðanir á borð við hvaða lyf eru þróuð, hvaða sjúkdómar eru rannsakaðir og hvers konar uppbygging og fjárfestingaverkefni fá forgang eru eðli málsins samkvæmt í miklum mæli teknar á fjárhagslegum grunni. Ákvarðanirnar eru þannig, þegar öllu er á botninn hvolft, teknar af þeim sem stýra fjármagninu. 11 á móti 89 Eðlilegt er að spyrja sig hverjir taka þessar stóru ákvarðanir á Íslandi og stýra í raun fjármagninu? Segja má að þar fari fremst í flokki stjórnendur lífeyrissjóðanna, sem stýra hátt í 6.000 milljörðum, auk stjórnenda annarra fjármálafyrirtækja; viðskiptabankanna, verðbréfa- og sjóðstýringarfyrirtækja og tryggingafélaga. Á dögunum birti Kjarninn árlega samantekt um stýringu fjármagns á Íslandi. Samantektin nær til 100 æðstu stjórnendafjármálafyrirtækja og lífeyrissjóða, en af þeim eru 89 karlar og 11 konur. Með öðrum orðum má því líta svo á að hópurinn sem stýrir fjármagninu í landinu og ákveður í hvað peningarnir renna samanstandi af 11% konum og 89% körlum. Ef einsleitur hópur stjórnenda skilar lakari árangri í fyrirtækjarekstri er líklega óhætt að spyrja sig hvort það sama eigi ekki við um stýringu fjármagns. Kvennalaus Kauphöll Það er algeng fullyrðing í umræðu um jafnréttismál að breytingar taki einfaldlega tíma. Aftur á móti virðist sem sumt breytist seint, sama hvað tímanum líður. Engin kona stýrir starfsleyfisskyldu rekstrarfélagi, engin kona stýrir tryggingafélagi og engin kona stýrir skráðu félagi í Kauphöll Íslands. Raunar hefur engin kona stýrt skráðu félagi síðan árið 2016, þrátt fyrir að skipt hafi verið um fólk í forstjórastólum tólf sinnum í millitíðinni. Frá upphafsdögum íslensku kauphallarinnar hafa aðeins tvær konur setið í forstjórastóli í skráðu félagi. Hvað þarf til? Það skortir ekki á að konur búi yfir menntun, þekkingu og reynslu til að láta til sín taka á fjármálamarkaði. Þrátt fyrir það ber fyrrnefnd úttekt Kjarnans með sér lækkandi hlutfall kvenna milli ára þegar kemur að stýringu fjármagns, úr 13,5% í 11%. Það er erfitt að átta sig á hvað skýrir þetta mikla viðvarandi kynjabil, sem ekkert minnkar þó árin líði. Velta má fyrir sér skorti á fyrirmyndum, rótgrónum staðalímyndum eða uppeldislegum orsökum. Einhver kann jafnvel að telja að konur séu einfaldlega alveg ómögulegar. Undir það síðastnefnda geta greinarhöfundar allavega tæplega tekið. Við trúum statt og stöðugt á að halda samtalinu gangandi, uppræta staðalímyndir, efla fyrirmyndir, taka ákvarðanir og fylgja þeim eftir. Jafnrétti er eftir allt saman ákvörðun. Ákvörðun sem hluthafar og stjórnarmenn þurfa að hafa kjark til að taka og þor til að fylgja eftir. Höfundar standa að baki Fortuna Invest, vettvangi á Instagram með það markmið að auka fjölbreytta þátttöku á fjármálamarkaði. UAK x Fortuna Invest standa fyrir viðburðinum „Hverjir stýra peningum?“ næsta þriðjudag þar sem stýring fjármagns með tilliti til kynjasjónarmiða verður rædd. Viðburðinum verður streymt á Facebook.
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun