Skólabyrjun á skrýtnum tímum Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar 31. ágúst 2020 12:30 Vanalega fylgja skólabyrjun ýmsar tilfinningar og oftar en ekki tilhlökkun. Ný árstíð, nýtt upphaf. En eins og við öll vitum geta líka fylgt blendnar tilfinningar, kvíði og óvissa. Lífið á tímum heimsfaraldurs er erfitt fyrir unga sem aldna. Íslensk stjórnvöld hafa lagt áherslu á að skólastarf hefjist að nýju með sem eðlilegustum hætti en ljóst er að það verður frábrugðið, á öllum skólastigum. Við búum við nýjan veruleika sem taka þarf mið af. Hvernig geta foreldrar og aðrir uppalendur stutt nemendur? Hér á eftir fylgja nokkur ráð og vangaveltur. Í ljósi aðstæðna þurfa skólayfirvöld og stjórnvöld að vera sveigjanleg og reiðubúin til að aðlagast ef þörf krefur til að tryggja öryggi nemenda og starfsfólks. Þess vegna er mikilvægt að fyrir hendi séu áætlanir lagaðar að mismunandi aðstæðum. Foreldrar þurfa að vera í góðu sambandi við skólann og upplýstir um gang mála. Eru netföng og símanúmer örugglega rétt skráð hjá skólanum? Ertu í góðu sambandi við fulltrúa foreldra? T.d. í skólaráði, foreldrafélagi eða bekkjarfulltrúa? Mikilvægt er að allar upplýsingaleiðir séu greiðar þannig skilaboð komist fljótt og vel til skila. Eðlilegt er að margar spurningar vakni og hér eru dæmi um nokkrar sem gagnlegt gæti verið að spyrja í skólanum: Hvernig mun skólinn leitast við að tryggja öryggi nemenda? Hvernig verður stutt við andlega heilsu nemenda og unnið gegn fordómum gagnvart þeim sem veikjast af COVID-19? Hefur COVID-19 ástandið áhrif á öryggis- og eineltisáætlanir skólans? Eru myndir af öllu starfsfólki á heimasíðu þannig að foreldrar geti betur áttað sig á kennurum og starfsfólki? Til dæmis gæti barnið verið með nýjan kennara og þar sem foreldrar hafa ekki mátt vera viðstaddir skólasetningar er mikilvægt að vita deili á kennurum. Kennarinn má ekki bara vera netfang í huga foreldra. Hvernig verður félagslífi og viðburðum háttað? Hefur skólastjóri hugmyndir og áætlanir um starf foreldrafélaga við breyttar aðstæður? Mikilvægt er að halda foreldrastarfi gangandi, þó í breyttri mynd sé. Vert er að minna á að foreldrafélög eru lögbundin og skólastjóri er ábyrgur fyrir stofnun þess og sér til þess að félagið fái aðstoð eftir þörfum. Hvernig get ég stutt við skólastarfið? Verum dugleg að minna börnin á einstaklingsbundnar sóttvarnir, handþvott og spritt auk þess að halda góðri fjarlægð þegar við á. Við gerum þetta saman og gott er að leggja áherslu á samtakamáttinn og samábyrgðina í umræðum um faraldurinn. Nemendur og kennarar hafa sýnt þrautseigju í erfiðum aðstæðum og vilja til að halda áfram að sinna náminu. En mörg börn munu þurfa á auka stuðningi að halda til að ná markmiðum sínum. Gera þarf ráð fyrir upprifjun og heimavinnu og líklegt er að margir skólar styðjist við blandaða kennslu, nám í skólastofu og fjarnám. Með því að skapa góðan ramma og rútínu í kringum skóla og heimavinnu má auðvelda nemendum að halda einbeitingu og finna fyrir öryggi. Hjá Heimili og skóla er hægt að nálgast veggspjald með góðum ráðum um heimanám og er það einnig aðgengilegt á heimasíðunni, heimiliogskoli.is. Aukin tölvu- og tækninotkun er fylgifiskur meiri einangrunar og hefur ýmsar jákvæðar hliðar en einnig getur reynst erfitt að halda henni í skefjum og átta sig á hvað börnin eru að gera í tækjunum. Gott er að setja tímaramma í kringum leikjaspilun og samskipti á netinu og hafa hann skýran og skynsamlegan, í samráði við börnin. Það skiptir máli hvað börnin eru að gera með tækjunum en ekki bara hve lengi og taka þarf mið af því. Þess vegna er gott fyrir foreldra að reyna að átta sig á hve mikill tími fer u.þ.b. í lærdóm, samskipti og leiki. Þegar kemur að því að hætta í leiknum/tækinu er vænlegt að minna börnin á að nú sé tíminn að verða búin um 15-20 mínútum áður en hann er uppurinn og svo 5 mínútum áður en hann klárast (eða eitthvað slíkt) frekar en að hrópa bara skyndilega, tíminn búinn! Undirbúningur og utanumhald skiptir hér máli og getur gert líf uppalandans talsvert auðveldara þegar kemur að því að halda utan um tækjanotkun barnanna. Margar spurningar vakna á óvissutímum og börn upplifa streitu öðruvísi en fullorðnir. Bregðumst jákvætt við spurningum og reynum að svara þeim eftir bestu getu eða leita svara. Sýnum stuðning í verki og látum barnið vita að það sé ekki einungis í lagi heldur eðlilegt að finna fyrir gremju eða kvíða á tímum sem þessum. Aðstoðum börnin við að halda sinni rútínu og munum að nám fer fram með margvíslegum hætti, t.d. með eldamennsku, lestri fyrir háttinn, leikjum o.fl. Mikilvægt er að hafa samband við kennara barnsins ef barnið á erfitt með námið, er að dragast aftur úr eða stendur frammi fyrir erfiðleikum í einkalífinu svo sem sorg, missi eða auknum kvíða til dæmis vegna faraldursins. Við þurfum að vera sérstaklega vakandi fyrir andlegri líðan á álagstímum. Verum hluti af skólasamfélaginu og ef við erum aflögufær á tíma og/eða annan stuðning reynum þá að hjálpa til með því að styðja við aðra nemendur og foreldra ef hægt er. Gott getur verið að virkja foreldrasamfélagið og vera í góðu sambandi við aðra foreldra í bekknum til dæmis á netinu og deila þar góðum ráðum og leita stuðnings. Mikilvægt er fyrir foreldra að huga líka að sjálfum sér svo þeir geti tekist á við þær áskoranir sem barnauppeldi hefur í för með sér, ekki síst á tímum heimsfaraldurs. Ekki vera feimin við að leita ykkur hjálpar eða stuðnings ef þörf krefur og gætið þess að huga vel að grunnþörfum eins og kostur er, s.s. svefni, hreyfingu, næringu og tengslum. Ómögulegt er að hella úr tómum bolla. Að lokum er gott að horfa á björtu hliðarnar. Er kannski tækifæri núna til að endurskoða forgangsröðunina? Er hægt að stokka upp skipulagið? Má mögulega bæta samspil vinnu og einkalífs? Gefast fleiri tækifæri til samveru með okkar nánustu? Í breytingum felast oft tækifæri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimilis og skóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrefna Sigurjónsdóttir Börn og uppeldi Skóla - og menntamál Mest lesið Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Sjá meira
Vanalega fylgja skólabyrjun ýmsar tilfinningar og oftar en ekki tilhlökkun. Ný árstíð, nýtt upphaf. En eins og við öll vitum geta líka fylgt blendnar tilfinningar, kvíði og óvissa. Lífið á tímum heimsfaraldurs er erfitt fyrir unga sem aldna. Íslensk stjórnvöld hafa lagt áherslu á að skólastarf hefjist að nýju með sem eðlilegustum hætti en ljóst er að það verður frábrugðið, á öllum skólastigum. Við búum við nýjan veruleika sem taka þarf mið af. Hvernig geta foreldrar og aðrir uppalendur stutt nemendur? Hér á eftir fylgja nokkur ráð og vangaveltur. Í ljósi aðstæðna þurfa skólayfirvöld og stjórnvöld að vera sveigjanleg og reiðubúin til að aðlagast ef þörf krefur til að tryggja öryggi nemenda og starfsfólks. Þess vegna er mikilvægt að fyrir hendi séu áætlanir lagaðar að mismunandi aðstæðum. Foreldrar þurfa að vera í góðu sambandi við skólann og upplýstir um gang mála. Eru netföng og símanúmer örugglega rétt skráð hjá skólanum? Ertu í góðu sambandi við fulltrúa foreldra? T.d. í skólaráði, foreldrafélagi eða bekkjarfulltrúa? Mikilvægt er að allar upplýsingaleiðir séu greiðar þannig skilaboð komist fljótt og vel til skila. Eðlilegt er að margar spurningar vakni og hér eru dæmi um nokkrar sem gagnlegt gæti verið að spyrja í skólanum: Hvernig mun skólinn leitast við að tryggja öryggi nemenda? Hvernig verður stutt við andlega heilsu nemenda og unnið gegn fordómum gagnvart þeim sem veikjast af COVID-19? Hefur COVID-19 ástandið áhrif á öryggis- og eineltisáætlanir skólans? Eru myndir af öllu starfsfólki á heimasíðu þannig að foreldrar geti betur áttað sig á kennurum og starfsfólki? Til dæmis gæti barnið verið með nýjan kennara og þar sem foreldrar hafa ekki mátt vera viðstaddir skólasetningar er mikilvægt að vita deili á kennurum. Kennarinn má ekki bara vera netfang í huga foreldra. Hvernig verður félagslífi og viðburðum háttað? Hefur skólastjóri hugmyndir og áætlanir um starf foreldrafélaga við breyttar aðstæður? Mikilvægt er að halda foreldrastarfi gangandi, þó í breyttri mynd sé. Vert er að minna á að foreldrafélög eru lögbundin og skólastjóri er ábyrgur fyrir stofnun þess og sér til þess að félagið fái aðstoð eftir þörfum. Hvernig get ég stutt við skólastarfið? Verum dugleg að minna börnin á einstaklingsbundnar sóttvarnir, handþvott og spritt auk þess að halda góðri fjarlægð þegar við á. Við gerum þetta saman og gott er að leggja áherslu á samtakamáttinn og samábyrgðina í umræðum um faraldurinn. Nemendur og kennarar hafa sýnt þrautseigju í erfiðum aðstæðum og vilja til að halda áfram að sinna náminu. En mörg börn munu þurfa á auka stuðningi að halda til að ná markmiðum sínum. Gera þarf ráð fyrir upprifjun og heimavinnu og líklegt er að margir skólar styðjist við blandaða kennslu, nám í skólastofu og fjarnám. Með því að skapa góðan ramma og rútínu í kringum skóla og heimavinnu má auðvelda nemendum að halda einbeitingu og finna fyrir öryggi. Hjá Heimili og skóla er hægt að nálgast veggspjald með góðum ráðum um heimanám og er það einnig aðgengilegt á heimasíðunni, heimiliogskoli.is. Aukin tölvu- og tækninotkun er fylgifiskur meiri einangrunar og hefur ýmsar jákvæðar hliðar en einnig getur reynst erfitt að halda henni í skefjum og átta sig á hvað börnin eru að gera í tækjunum. Gott er að setja tímaramma í kringum leikjaspilun og samskipti á netinu og hafa hann skýran og skynsamlegan, í samráði við börnin. Það skiptir máli hvað börnin eru að gera með tækjunum en ekki bara hve lengi og taka þarf mið af því. Þess vegna er gott fyrir foreldra að reyna að átta sig á hve mikill tími fer u.þ.b. í lærdóm, samskipti og leiki. Þegar kemur að því að hætta í leiknum/tækinu er vænlegt að minna börnin á að nú sé tíminn að verða búin um 15-20 mínútum áður en hann er uppurinn og svo 5 mínútum áður en hann klárast (eða eitthvað slíkt) frekar en að hrópa bara skyndilega, tíminn búinn! Undirbúningur og utanumhald skiptir hér máli og getur gert líf uppalandans talsvert auðveldara þegar kemur að því að halda utan um tækjanotkun barnanna. Margar spurningar vakna á óvissutímum og börn upplifa streitu öðruvísi en fullorðnir. Bregðumst jákvætt við spurningum og reynum að svara þeim eftir bestu getu eða leita svara. Sýnum stuðning í verki og látum barnið vita að það sé ekki einungis í lagi heldur eðlilegt að finna fyrir gremju eða kvíða á tímum sem þessum. Aðstoðum börnin við að halda sinni rútínu og munum að nám fer fram með margvíslegum hætti, t.d. með eldamennsku, lestri fyrir háttinn, leikjum o.fl. Mikilvægt er að hafa samband við kennara barnsins ef barnið á erfitt með námið, er að dragast aftur úr eða stendur frammi fyrir erfiðleikum í einkalífinu svo sem sorg, missi eða auknum kvíða til dæmis vegna faraldursins. Við þurfum að vera sérstaklega vakandi fyrir andlegri líðan á álagstímum. Verum hluti af skólasamfélaginu og ef við erum aflögufær á tíma og/eða annan stuðning reynum þá að hjálpa til með því að styðja við aðra nemendur og foreldra ef hægt er. Gott getur verið að virkja foreldrasamfélagið og vera í góðu sambandi við aðra foreldra í bekknum til dæmis á netinu og deila þar góðum ráðum og leita stuðnings. Mikilvægt er fyrir foreldra að huga líka að sjálfum sér svo þeir geti tekist á við þær áskoranir sem barnauppeldi hefur í för með sér, ekki síst á tímum heimsfaraldurs. Ekki vera feimin við að leita ykkur hjálpar eða stuðnings ef þörf krefur og gætið þess að huga vel að grunnþörfum eins og kostur er, s.s. svefni, hreyfingu, næringu og tengslum. Ómögulegt er að hella úr tómum bolla. Að lokum er gott að horfa á björtu hliðarnar. Er kannski tækifæri núna til að endurskoða forgangsröðunina? Er hægt að stokka upp skipulagið? Má mögulega bæta samspil vinnu og einkalífs? Gefast fleiri tækifæri til samveru með okkar nánustu? Í breytingum felast oft tækifæri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimilis og skóla.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun