Erlent

Hriktir í stoðum umdeildra stytta víða um heim

Samúel Karl Ólason skrifar
Bæjarstarfsmaður þrífur styttu af Piet Hein í Rotterdam eftir að mótmælendur skrifuðu „morðingi“ og „þjófur“ á hana.
Bæjarstarfsmaður þrífur styttu af Piet Hein í Rotterdam eftir að mótmælendur skrifuðu „morðingi“ og „þjófur“ á hana. AP/Peter Dejong

Rúmlega 150 árum eftir að borgarastyrjöld Bandaríkjanna lauk með uppgjöf Suðurríkjasambandsins er enn mikil ólga sem tengist þeim í landinu. Togstreita þessi snýr að styttum af hershöfðingjum Suðurríkjanna og annarra manna sem þykja umdeildir og hafa deilurnar teygt anga sína um heim allan þar sem mikil umræða á sér stað. Mótmælendur hafa rifið niður þó nokkrar styttur af leiðtogum Suðurríkjanna og hefur verið farið fram á að fleiri verði fjarlægðar af opinberum vettvangi hið snarasta.

Á miðvikudaginn ákvað bæjarstjórn Portsmouth í Virginíu að fresta ákvörðun um að fjarlægja minnisvarða um Suðurríkin . Mótmælendur gripu þá til sinna ráða og rifu fjórar styttur niður sjálfir. Einn slasaðist alvarlega þegar hluti úr styttu féll á hann.

Á meðan einhverjir fögnuðu mótmælendunum voru aðrir sem skömmuðustu út í þá og segja stytturnar hluta af sögu Bandaríkjanna. Einn viðmælandi Washington Post, sem hefur til að mynda skrifað bækur um að borgarastyrjöldin hafi ekki verið háð vegna þrælkunar, sem er rangt, sagði stytturnar hafa verið settar upp af ekkjum fallinna hermanna.

Langflestar styttur af leiðtogum og hermönnum Suðurríkjanna voru settar upp áratugum eftir að stríðinu lauk. Þegar Suðurríkin voru mörg hver að setja ströng lög um aðskilnað kynþátta og á áratugunum eftir seinni heimsstyrjöldina þegar ýmsir sagnfræðingar og aðrir reyndu að endurskrifa söguna varðandi borgarastríðið og sögðu það hafa verið háð til að verja ákvörðunarrétt einstakra ríkja.

Eins og segir í umfjöllun Washington Post, þá var þessum styttum ætlað að senda skilaboð til þeldökkra íbúa Suðurríkjanna.

Alþjóðahreyfing

Þó þessar deilur séu ekki nýjar af nálinni í Bandaríkjunum er útlit fyrir að þær hafi dreifst víða um heim. Umræður um minnisvarða um umdeilda menn hafa kviknað aftur í ríkum eins og Bretlandi, Mexíkó, Kongó, Nýja-Sjálandi og mun víðar. Umræðan snýr að mestu að gömlum nýlenduherrum Evrópu.

Síðastliðinn sunnudag var stytta af þrælasalanum Edward Colston rifin niður og hefnt í höfn borgarinnar Bristol í Bretlandi. Hún var tekin upp úr höfninni í nótt og stendur til að koma henni fyrir á safni.

Svipað er upp á teningnum víða um heim. Í Belgíu hafa skemmdir til að mynda verið unnar á styttum á Leopold II, konungi Belgíu. Sá kom verulega illa fram við íbúa Kongó á öldum áður og þvingaði fjölda þeirra til að vinna, meðal annars í námum, um árabil. Sérfræðingar segja mögulegt að þrælahald Belga í Kongó hafi leitt allt að tíu milljónir manna til dauða.

Í bænum Hamilton í Nýja-Sjálandi hafa mótmælendur krafist þess að stytta af breska flotaforingjanum John Hamilton, sem bærinn er nefndur í höfuðið á, yrði fjarlægð. Hamilton þessi leiddi breska hermenn gegn innfæddum þar í landi og er sagður hafa framið hin ýmsu ódæði gegn þeim.

Leiðtogi innfæddra hótaði því í gær að ef styttan yrði ekki tekin niður, myndi hann rífa hana sjálfur.

Reuters fréttaveitan hefur eftir borgarstjóra Hamilton að ljóst væri að sífellt fleiri væru andvígir því að hafa styttuna upp.

„Á tíma þegar við erum að byggja upp umburðarlyndi og skilning meðal mismunandi menningarhópa í samfélaginu, held ég að þessi stytta muni ekki hjálpa til við að brúa bilið,“ sagði Paula Southgate.


Tengdar fréttir

Styttan af þrælasalanum komin á þurrt land

Stytta af þrælasalanum Edward Colston, sem mótmælendur í Bristol í Bretlandi rifu niður og hentu í höfn borgarinnar síðastliðinn sunnudag, hefur verið hífð upp úr vatninu. Hún verður ekki sett upp aftur á sama stað og hún stóð áður.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×