Skoðun

Stjórnendaklíkur og alþjóðavæðing

Ragnar Þór Ingólfsson skrifar

Í tilefni af pistli sem María Stefánsdóttir, sölustjóri Icelandair, skrifar og lýsir ömurlegu viðhorfi mínu í garð stjórnenda fyrirtækisins og nefnir meðal annars orðalag mitt um stjórnendaklíku, vil ég koma eftirfarandi á framfæri:

Ekki eru færð nein rök gegn því sem ég skrifaði um feilspor stjórnenda, sem ég ætla ekki að telja upp aftur hér, eða áhrif á „samkeppnishæfni“ fyrirtækisins vegna vaxtaberandi skulda og afleiðusamninga með olíu svo eitthvað sé nefnt.

Hún telur enga aðra leið í stöðunni en að skerða kjör starfsfólksins því ekki taki betra við ef félagið verði tekið yfir.

Þess má geta að launakostnaður Icelandair hefur lækkað um 20%, frá áramótum, í alþjóðlegum samanburði vegna veikingar krónunnar.

En til að svara þessu snýst umræðan ekki eingöngu um Icelandair heldur viðhorf æðstu stjórnenda í viðskiptalífinu sem virðast ætla, með fulltingi SA, að nýta þessa kreppu fram í fingurgóma með því að kúga fram launalækkanir og afsal mikilvægra réttinda sem tekið hefur áratugi að ná.

Ég tel fullvíst að félaginu verði bjargað. Ef ríkið kemur þar að málum, sem allar líkur eru á, með mögulegri aðkomu lífeyrissjóða munum við sem skattgreiðendur og eigendur lífeyrissjóðanna aldrei sætta okkur við annað en að kjör og kjarasamningar starfsfólksins verði að fullu virt svo sómi sé af.

Þegar ég skrifaði um stjórnendaklíku átti ég t.d. við þegar Björgúlfur Jóhannsson steig til hliðar til að axla ábyrgð á slæmri stöðu félagsins, á mesta góðæristíma flugsögunnar, og rétti kyndilinn yfir í vinstri höndina sem núverandi forstjóri var á þeim tíma. Björgólfur var líka formaður SA en hann hafði einmitt kippt til sín lykilmönnum úr Icelandair þeim Halldóri Benjamín og Davíð Þorlákssyni frá Icelandair til SA en þessir stjórnendur báru t.d. ábyrgð á Lindarvatns skandalnum á Landssímareitnum þar sem Icelandair keypti eigin viðskiptavild fyrir tæplega tvo milljarða sem flokksvinir þeirra högnuðust gríðarlega á.

Þetta kallast klíkustjórnun í mínum bókum. Ég hefði kannski frekar átt að nota orðið spilling og biðst afsökunar á því. Ég gæti svo skrifað sérstakan pistil um klíkuna í kringum æðstu stjórnendur ef þess er sérstaklega óskað og færa frekari rök fyrir máli mínu.

Það sem skín hinsvegar í gegn í pistli Maríu er mikil samkennd, einlægni og áhyggjur yfir stöðu starfsfólksins og er ég staddur á nákvæmlega sama stað og hún hvað það varðar. Hún hefur eðlilega mikla samkennd og stolt með fyrirtækinu sem hún starfar hjá og skil ég þá afstöðu mjög vel enda þekki ég mikið af frábæru starfsfólki sem vinnur hjá Icelandair og sárnar þegar vinnustaðurinn minn og starfsfélagar liggja undir ámæli.

En María er stjórnandi, kannski ekki sú gerð stjórnanda sem ég átti við í pistli mínum og bið ég hana innilega afsökunar á því. Það var þó viðbúið að stjórnendur bregðist við með einhverjum hætti og get ég tekið undir orð Maríu að túlka mætti orð forstjórans á þá vegu sem hún lýsir. Og vert að taka fram að formaður VR er ekki hafin yfir gagnrýni frekar en aðrir í þjóðfélaginu og vil ég nota tækifærið og hrósa henni fyrir góðan pistil þó ég sé ekki sammála öllu sem hún skrifar.

Hins vegar er mikilvægt að hafa í huga í þessari umræðu hvert við erum að fara, og horfa í því samhengi á stóru myndina.

Getum við samþykkt það að stjórnendur Icelandair og annara fyrirtækja finni lægsta alþjóðlega samnefnarann eða viðmiðið meðal fyrirtækja og lággjaldaflugfélaga, sem stunda gerviverktöku og úthýsingu starfa, til að miða við hvað sé eðlilegt að greiða í laun og réttindi?

Að fá sem mest fyrir sem minnst og nýju viðmiðin verða lökustu lífskjörin fyrir mestu vinnuna?

Alveg sama hversu staðan er slæm þá megum við ekki undir nokkrum kringumstæðum beygja okkur undir hæl alþjóðavæðingarinnar. Hún verður að verða á forsendum vinnandi fólks. Endurreisnin verður að vera á forsendum okkar. Í kreppum eigum við að hlúa að okkar veikustu bræðrum og systrum, setja súrefnisgrímuna á fólkið og svo fyrirtækin.

Hvað er undir?

Við eigum allt undir í þessu. Framtíð okkar og lífskjör standa og falla með ákvörðunum okkar í þessu heilaga stríði. Heilaga stríði við alþjóðleg stórfyrirtæki sem leggja línurnar um hvað „samkeppnishæfni“ er og hvaða lífskjör verða í boði fyrir vinnuframlagið. Íslensk fyrirtæki eru að setja sig í stellingar enda mikið í húfi fyrir auðvaldið að fá sem mest fyrir sem minnst þegar kemur að raunverulegum verðmætum sem vinnandi hendur skapa.

Þetta er stríð og nú stendur starfsfólk Icelandair í fremstu víglínu fyrir alla sem á eftir koma. Við höfum allt að vinnu en öllu að tapa, fyrir okkur og komandi kynslóðir.

Ég vona svo sannarlega að þetta endi allt saman vel og þar erum við hjartanlega sammála. En það mun ekki enda vel að setjast á hliðarlínuna og leyfa stjórnendum fyrirtækja að ráða för.


Tengdar fréttir

Samkeppnishæfni!

Ég velti fyrir mér málflutningi stjórnenda Icelandair um mikilvægi þess að endursemja við starfsfólk til að bjarga fyrirtækinu.




Skoðun

Sjá meira


×