Leitin að hamingjunni Arnar Sveinn Geirsson skrifar 6. febrúar 2019 09:00 Þegar ég var 11 ára gamall, nýbúinn að missa mömmu, hófst leitin að hamingjunni. Auðvitað hófst leitin ekki með markvissum hætti, en allt í einu var framtíðarsýnin gjörbreytt. Þegar maður er 11 ára gamall hefur maður ekki hugsað út í lífið án foreldra sinna sem höfðu verið til staðar fram að því. Að á einhverjum tímapunkti myndu þau ekki vera til staðar, en það í sjálfu sér er engin þörf á því heldur að 11 ára gamalt barn sé að hugsa út í það. En 11 ára gamalt barn sem hefur verið með foreldrum sínum alla tíð sér framtíðina líka með foreldrum sínum. Hamingjustundirnar á þessum aldri eru margar hverjar með foreldrunum og þeim sem standa manni næst, hvort sem það eru ferðalög eða bara kósýkvöld heima með nammi og skemmtilegri mynd. Þegar þetta breytist svo allt í einu að þá eðlilega breytist það sem maður sá fyrir sér. Þess vegna segi ég að leitin að hamingjunni hafi hafist. Leitin að nýju hamingjunni. Árin liðu og ég var þess fullviss að leitin gengi vel. Að ég væri að nálgast það að finna hamingjuna og þar með verða hamingjusamur að eilífu. Ég var í íþróttum og gekk vel, átti góða vini, gekk vel í skólanum, átti mér drauma og setti mér markmið. Ég horfði á þessa leit þannig að þegar ég myndi finna hamingjuna þá gæti ég ekki týnt henni. En alltaf voru þessar erfiðu tilfinningar að skjóta upp kollinum. Tilfinningar sem ég leit á sem vondar tilfinningar á þessum tíma. Óvelkomnar tilfinningar. Söknuður, sorg, leiði, reiði, samviskubit og fleira. Af hverju í ósköpunum? Hvernig gat það verið þegar mér fannst ég vera á hárréttri leið með að finna hamingjuna að mér gæti samt liðið svona illa? Ég skildi þetta ekki. Það benti allt til þess að ég ætti að vera búinn að finna hamingjuna eða allavega á réttri leið með að finna hana. Ég fór að efast um að ég myndi nokkurn tímann finna hamingjuna. Undanfarið hefur þetta orðið eins konar tískufyrirbæri, að finna hamingjuna. Það er komin svo mikil pressa á að allir séu hamingjusamir, alltaf, og við setjum líka sjálf þessa pressu á okkur. Nú er ég ekki að segja að það sé ekki gott að hafa það markmið að verða hamingjusamur, það er eitthvað sem allir ættu auðvitað að stefna að og flestir ef ekki allir sem vilja vera hamingjusamir. En ég hafði fyrirfram ákveðnar hugmyndir um hamingjuna, og eftir 15 ára leit að henni áttaði ég mig á því að ég var með ranghugmyndir. Við höfum mörg hver þessar fyrirfram ákveðnu hugmyndir um hamingjuna, að maður þurfi að tikka í ákveðin box og þegar búið er að tikka í þau öll, eða flest, þá ætti hamingjunni að vera náð. Þá ætti maður að hafa fundið hamingjuna. Rækta fjölskyldu og vini, mennta sig, ná sér í góða vinnu, eignast fjölskyldu, hreyfa sig og hugsa vel um sig. Þetta er ekki tæmandi listi, en dæmi um það sem margir telja sig þurfa að gera til þess að uppfylla skilyrði hamingjunnar. Ég taldi mig tikka í ansi mörg box, allt að því öll boxin sem skiptu mig máli. Ég sagði líka sjálfum mér að ég væri hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. En ég var það ekki. Og ég skildi það ekki. Ég skildi ekki af hverju í ósköpunum ég væri ekki hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. Það leiddi til þess að ég ímyndaði mér að það hlyti hreinlega eitthvað að vera að mér. Þetta væri nú bara eitthvað væl. Vanþakklæti. En það lagaði það samt ekkert. Það eina sem gerðist var að vanlíðanin óx. Ég átti að vera hamingjusamur, samkvæmt vel tikkuðum tékklista, en ég var það ekki og það var erfitt að kyngja þeirri staðreynd Hamingjan er ekki eitthvað sem maður leitar að, finnur og týnir aldrei aftur. Hamingjan er ekki vel tikkaður tékklisti. Tékklistar eru oft tæmandi. Þú veist hvað þú þarft að kaupa til þess að búa til kvöldmatinn. En þegar kemur að lífinu þá er tékklistinn ekki tæmandi. Stressið, kvíðinn, vanlíðanin og fleira eiga ekki endilega rætur sínar að rekja til þess sem þú ert að gera, heldur eru ræturnar oftast innra með okkur sjálfum. Eitthvað sem við höfum lent í og unnið illa úr eða alls ekki. Í flestum tilfellum breytir það engu máli þó að þú hættir að gera eitthvað sem þú heldur að sé að valda stressinu og kvíðanum. Ástandið getur skánað í stutta stund, en áður en þú veist af er allt orðið eins og það var. Af því að við höfum ekkert unnið í því sem raunverulega veldur vanlíðaninni. Við erum alltaf að fikta rétt í yfirborðinu, en þorum ekki að grafa niður á botninn. Auðvitað hjálpar það til að hugsa vel um sig, vera í góðri vinnu og í góðu sambandi við fjölskyldu og vini og allt hitt sem skiptir mann máli. En á endanum er það þannig að hamingjan kemur að innan. Hún kemur ekki nema við séum sjálf tilbúin í að vera hamingjusöm. Að innra með okkur sé friður til þess að takast á við það að vera hamingjusöm. Af því að það að vera hamingjusamur tekur á. Það tekur á af því að við þurfum að vinna fyrir því, af því að hamingjan er ekki bara bundin við veraldlega hluti eða tikkuð box á tékklistanum. Hún er bundin við okkur sjálf. Þannig hættum að einblína á tékklistann. Setjum fókusinn á það hvernig okkur líður, en ekki hvernig eitthvað á að láta okkur líða. Leiðum hugann að og einblínum á það sem er að gerast innra með okkur. Einbeitum okkur að vinnunni sem þarf til þess að vera hamingjusöm. Tékklistinn má vera þarna. Höfum hann endilega til staðar en gleymum því ekki að hann er ekki tæmandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Arnar Sveinn Geirsson Mest lesið Tímaskekkjan skólaíþróttir Davíð Már Sigurðsson Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson Skoðun Ég kýs mælskan og mannlegan leiðtoga sem rektor Engilbert Sigurðsson Skoðun Eigandinn smánaður Sigurjón Þórðarson Skoðun VR á krossgötum - félagsmenn verða að hafna sundrungu Harpa Sævarsdóttir Skoðun Bakpokinn sem þyngist þegar á brattann sækir Gunnar Úlfarsson Skoðun Að kenna eða ekki kenna Helga Margrét Marzellíusardóttir Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks Skoðun Er þetta satt eða heyrði ég þetta bara nógu oft? Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir Skoðun Sólarhringur til stefnu Flosi Eiríksson Skoðun Skoðun Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Silja Bára skilur stjórnsýslu HÍ! Elva Ellertsdóttir,Kolbrún Eggertsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif til hádegis Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um hlutverk háskóla – Kjósum Kolbrúnu Ástríður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Tímaskekkjan skólaíþróttir Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þegar fíllinn byltir sér.... Gunnar Pálsson skrifar Skoðun Leyfi til að syrgja Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Kominn tími til að þingmenn axli ábyrgð Björn Ólafsson skrifar Skoðun VR-members, exercise your right to vote! Christopher Eva skrifar Skoðun Stöðvum það sem gott er Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Kjósum Kolbrúnu – Styrk stjórnun á tímum breytinga Margrét Sigrún Sigurðardóttir skrifar Skoðun Vanfjármögnun Háskóla Íslands verður að breyta Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Er þetta satt eða heyrði ég þetta bara nógu oft? Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með börnum Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun „Án orku verður ekki hagvöxtur“ Jón Skafti Gestsson skrifar Sjá meira
Þegar ég var 11 ára gamall, nýbúinn að missa mömmu, hófst leitin að hamingjunni. Auðvitað hófst leitin ekki með markvissum hætti, en allt í einu var framtíðarsýnin gjörbreytt. Þegar maður er 11 ára gamall hefur maður ekki hugsað út í lífið án foreldra sinna sem höfðu verið til staðar fram að því. Að á einhverjum tímapunkti myndu þau ekki vera til staðar, en það í sjálfu sér er engin þörf á því heldur að 11 ára gamalt barn sé að hugsa út í það. En 11 ára gamalt barn sem hefur verið með foreldrum sínum alla tíð sér framtíðina líka með foreldrum sínum. Hamingjustundirnar á þessum aldri eru margar hverjar með foreldrunum og þeim sem standa manni næst, hvort sem það eru ferðalög eða bara kósýkvöld heima með nammi og skemmtilegri mynd. Þegar þetta breytist svo allt í einu að þá eðlilega breytist það sem maður sá fyrir sér. Þess vegna segi ég að leitin að hamingjunni hafi hafist. Leitin að nýju hamingjunni. Árin liðu og ég var þess fullviss að leitin gengi vel. Að ég væri að nálgast það að finna hamingjuna og þar með verða hamingjusamur að eilífu. Ég var í íþróttum og gekk vel, átti góða vini, gekk vel í skólanum, átti mér drauma og setti mér markmið. Ég horfði á þessa leit þannig að þegar ég myndi finna hamingjuna þá gæti ég ekki týnt henni. En alltaf voru þessar erfiðu tilfinningar að skjóta upp kollinum. Tilfinningar sem ég leit á sem vondar tilfinningar á þessum tíma. Óvelkomnar tilfinningar. Söknuður, sorg, leiði, reiði, samviskubit og fleira. Af hverju í ósköpunum? Hvernig gat það verið þegar mér fannst ég vera á hárréttri leið með að finna hamingjuna að mér gæti samt liðið svona illa? Ég skildi þetta ekki. Það benti allt til þess að ég ætti að vera búinn að finna hamingjuna eða allavega á réttri leið með að finna hana. Ég fór að efast um að ég myndi nokkurn tímann finna hamingjuna. Undanfarið hefur þetta orðið eins konar tískufyrirbæri, að finna hamingjuna. Það er komin svo mikil pressa á að allir séu hamingjusamir, alltaf, og við setjum líka sjálf þessa pressu á okkur. Nú er ég ekki að segja að það sé ekki gott að hafa það markmið að verða hamingjusamur, það er eitthvað sem allir ættu auðvitað að stefna að og flestir ef ekki allir sem vilja vera hamingjusamir. En ég hafði fyrirfram ákveðnar hugmyndir um hamingjuna, og eftir 15 ára leit að henni áttaði ég mig á því að ég var með ranghugmyndir. Við höfum mörg hver þessar fyrirfram ákveðnu hugmyndir um hamingjuna, að maður þurfi að tikka í ákveðin box og þegar búið er að tikka í þau öll, eða flest, þá ætti hamingjunni að vera náð. Þá ætti maður að hafa fundið hamingjuna. Rækta fjölskyldu og vini, mennta sig, ná sér í góða vinnu, eignast fjölskyldu, hreyfa sig og hugsa vel um sig. Þetta er ekki tæmandi listi, en dæmi um það sem margir telja sig þurfa að gera til þess að uppfylla skilyrði hamingjunnar. Ég taldi mig tikka í ansi mörg box, allt að því öll boxin sem skiptu mig máli. Ég sagði líka sjálfum mér að ég væri hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. En ég var það ekki. Og ég skildi það ekki. Ég skildi ekki af hverju í ósköpunum ég væri ekki hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. Það leiddi til þess að ég ímyndaði mér að það hlyti hreinlega eitthvað að vera að mér. Þetta væri nú bara eitthvað væl. Vanþakklæti. En það lagaði það samt ekkert. Það eina sem gerðist var að vanlíðanin óx. Ég átti að vera hamingjusamur, samkvæmt vel tikkuðum tékklista, en ég var það ekki og það var erfitt að kyngja þeirri staðreynd Hamingjan er ekki eitthvað sem maður leitar að, finnur og týnir aldrei aftur. Hamingjan er ekki vel tikkaður tékklisti. Tékklistar eru oft tæmandi. Þú veist hvað þú þarft að kaupa til þess að búa til kvöldmatinn. En þegar kemur að lífinu þá er tékklistinn ekki tæmandi. Stressið, kvíðinn, vanlíðanin og fleira eiga ekki endilega rætur sínar að rekja til þess sem þú ert að gera, heldur eru ræturnar oftast innra með okkur sjálfum. Eitthvað sem við höfum lent í og unnið illa úr eða alls ekki. Í flestum tilfellum breytir það engu máli þó að þú hættir að gera eitthvað sem þú heldur að sé að valda stressinu og kvíðanum. Ástandið getur skánað í stutta stund, en áður en þú veist af er allt orðið eins og það var. Af því að við höfum ekkert unnið í því sem raunverulega veldur vanlíðaninni. Við erum alltaf að fikta rétt í yfirborðinu, en þorum ekki að grafa niður á botninn. Auðvitað hjálpar það til að hugsa vel um sig, vera í góðri vinnu og í góðu sambandi við fjölskyldu og vini og allt hitt sem skiptir mann máli. En á endanum er það þannig að hamingjan kemur að innan. Hún kemur ekki nema við séum sjálf tilbúin í að vera hamingjusöm. Að innra með okkur sé friður til þess að takast á við það að vera hamingjusöm. Af því að það að vera hamingjusamur tekur á. Það tekur á af því að við þurfum að vinna fyrir því, af því að hamingjan er ekki bara bundin við veraldlega hluti eða tikkuð box á tékklistanum. Hún er bundin við okkur sjálf. Þannig hættum að einblína á tékklistann. Setjum fókusinn á það hvernig okkur líður, en ekki hvernig eitthvað á að láta okkur líða. Leiðum hugann að og einblínum á það sem er að gerast innra með okkur. Einbeitum okkur að vinnunni sem þarf til þess að vera hamingjusöm. Tékklistinn má vera þarna. Höfum hann endilega til staðar en gleymum því ekki að hann er ekki tæmandi.
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar
Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar