Spennandi söguminjar við hvert spor í Eyjum Kristján Már Unnarsson skrifar 20. júní 2017 21:45 Fornleifar í Herjólfsdal eru að miklu leyti órannsakaðar og afar spennandi vegna elstu byggðar á Íslandi. Söguminjar í Vestmannaeyjum var viðfangsefni þáttarins Ísland í sumar á Stöð 2 í kvöld, sem sjá má hér að ofan. Þar var Heimaey skoðuð í fylgd Gísla Óskarssonar, kennara og fréttaritara Stöðvar 2, og stiklað á nokkrum atburðum sögunnar, eins og landnámi, kristnitöku, Tyrkjaráni, sjóslysum og barnadauða. Í Herjólfsdal er talið að upphaf byggðar sé í Eyjum og hugsanlega á Íslandi. Gísli Óskarsson, okkar maður í Eyjum, tók þátt í frægri fornleifarannsókn Margrétar Hermanns Auðardóttur fyrir um fjörutíu árum þegar hún taldi sig hafa fundið í Herjólfsdal elsta bæjarstæði á Íslandi, frá því í kringum árið 700. Þær aldursákvarðanir eru umdeildar og hafa verið dregnar í efa. Gísli segir örnefni eins og Vestmannaeyjar og Írskibrunnur benda til að fyrstu íbúar dalsins hafi verið papar og hugsanlega hafi verið írskt klaustur í Eyjum. Hann telur að sögnin um dráp Ingólfs á þrælum Hjörleifs í Vestmannaeyjum sé í raun lýsing á því að Ingólfur hafi drepið írska munka. „Þetta eru í rauninni einhverjar merkustu fornleifar Íslands og stórmerkileg rannsókn sem Margrét framkvæmdi hér. Menn hafa verið að skoða þetta svæði með jarðsjá og fundið fleiri rústir, sem á eftir að skoða. Það er mjög spennandi verkefni og þetta er spennandi staður,” segir Gísli. Við stafkirkjuna á Skansinum rifjum við upp frásögnina af því þegar sendimenn Ólafs Tryggvasonar Noregskonungs, þeir Gissur hvíti og Hjalti Skeggjason, reistu fyrstu kirkju á Íslandi á Hörgaeyri undir Heimakletti skömmu fyrir kristnitökuna árið 1000. Við Skansinn var einnig fyrsta fæðingarheimili byggt á Íslandi, Landlyst, til að vinna bug á skelfilegum ungbarnadauða í Eyjum. Skansinn var upphaflega reistur árið 1586 til að verjast ræningjum en dugði þó ekki í Tyrkjaráninu árið 1627. Sjóræningjarnir eru taldir hafa drepið 36 manns en rænt um 240 sem þeir hnepptu í þrældóm. Þrátt fyrir grimmilegar misþyrmingar ræningjanna hefur varðveist sögn um að þeir hafi hlíft móður sem alið hafði barn við Sængurkonustein. Einn ræningjanna hafi breitt skikkju yfir konuna og barnið. Saga Vestmannaeyja er einnig mörkuð hörmulegum sjóslysum en jafnframt björgunarafrekum. Á Ofanleitishamri er minnisvarði um einhverja mestu hetjudáðina þegar vélbáturinn Sigríður strandaði í febrúar árið 1928 og brotnaði í spón. Skipverjarnir fimm komust upp á syllu undir lóðréttu berginu og biðu þar alla nóttina í fannfergi og foráttubrimi. Einn þeirra, Jón Vigfússon, kleif þá hamarinn og sótti hjálp sem varð til þess að allir björguðust. Kristín Jóhannsdóttir, forstöðumaður Eldheima.Stöð 2/Arnar Halldórsson. Sagan um það hvernig bærinn lifði af eldgosið árið 1973 þykir mörgum einnig kraftaverk. Hvernig Eyjamenn sýna gestum sínum hina mögnuðu sögu Heimaeyjargossins fjöllum við um í þættinum Ísland í sumar næsta þriðjudag eftir viku. Þá verða Eldheimar heimsóttir í fylgd Kristínar Jóhannsdóttur og forvitnilegir staðir skoðaðir í nýja hrauninu með Gísla Óskarssyni. Fornminjar Vestmannaeyjar Heimaeyjargosið 1973 Tengdar fréttir Ísland numið á árunum 700 til 750 Margrét Hermanns Auðardóttir segir bæði fornleifarannsóknir og frjógreiningar hafa staðfest að Ísland var numið mun fyrr en opinberlega er viðurkennt. Hún telur tregðu sagnfræðinga um að kenna að Íslandssagan sé ekki endurskrifuð. 16. mars 2009 19:06 Mest lesið Egill syrgir brottvísun vina sinna Innlent Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Innlent „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Innlent Segir Akranes verða svefnbæ Innlent N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Allt að tuttugu stiga hiti í dag Veður Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Innlent Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Innlent Þyrla kölluð út vegna bifhjólaslyss á Vestfjörðum Innlent Fleiri fréttir Viðsnúningur í frönsku þingkosningunum Egill syrgir brottvísun vina sinna Þyrla kölluð út vegna bifhjólaslyss á Vestfjörðum Segir Akranes verða svefnbæ Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Íbúum í Árborg fjölgar um 600 til 700 á ári Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Annríkt hjá lögreglu á stærsta degi Írskra daga Lögregluaðgerðir í Rangárþingi og sameining Skorradals og Borgarbyggðar Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Slökkviliðið kallað út vegna reyks á skemmtistað Sjö gistu fangageymslur á höfuðborgarsvæðinu í nótt Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Sjá meira
Fornleifar í Herjólfsdal eru að miklu leyti órannsakaðar og afar spennandi vegna elstu byggðar á Íslandi. Söguminjar í Vestmannaeyjum var viðfangsefni þáttarins Ísland í sumar á Stöð 2 í kvöld, sem sjá má hér að ofan. Þar var Heimaey skoðuð í fylgd Gísla Óskarssonar, kennara og fréttaritara Stöðvar 2, og stiklað á nokkrum atburðum sögunnar, eins og landnámi, kristnitöku, Tyrkjaráni, sjóslysum og barnadauða. Í Herjólfsdal er talið að upphaf byggðar sé í Eyjum og hugsanlega á Íslandi. Gísli Óskarsson, okkar maður í Eyjum, tók þátt í frægri fornleifarannsókn Margrétar Hermanns Auðardóttur fyrir um fjörutíu árum þegar hún taldi sig hafa fundið í Herjólfsdal elsta bæjarstæði á Íslandi, frá því í kringum árið 700. Þær aldursákvarðanir eru umdeildar og hafa verið dregnar í efa. Gísli segir örnefni eins og Vestmannaeyjar og Írskibrunnur benda til að fyrstu íbúar dalsins hafi verið papar og hugsanlega hafi verið írskt klaustur í Eyjum. Hann telur að sögnin um dráp Ingólfs á þrælum Hjörleifs í Vestmannaeyjum sé í raun lýsing á því að Ingólfur hafi drepið írska munka. „Þetta eru í rauninni einhverjar merkustu fornleifar Íslands og stórmerkileg rannsókn sem Margrét framkvæmdi hér. Menn hafa verið að skoða þetta svæði með jarðsjá og fundið fleiri rústir, sem á eftir að skoða. Það er mjög spennandi verkefni og þetta er spennandi staður,” segir Gísli. Við stafkirkjuna á Skansinum rifjum við upp frásögnina af því þegar sendimenn Ólafs Tryggvasonar Noregskonungs, þeir Gissur hvíti og Hjalti Skeggjason, reistu fyrstu kirkju á Íslandi á Hörgaeyri undir Heimakletti skömmu fyrir kristnitökuna árið 1000. Við Skansinn var einnig fyrsta fæðingarheimili byggt á Íslandi, Landlyst, til að vinna bug á skelfilegum ungbarnadauða í Eyjum. Skansinn var upphaflega reistur árið 1586 til að verjast ræningjum en dugði þó ekki í Tyrkjaráninu árið 1627. Sjóræningjarnir eru taldir hafa drepið 36 manns en rænt um 240 sem þeir hnepptu í þrældóm. Þrátt fyrir grimmilegar misþyrmingar ræningjanna hefur varðveist sögn um að þeir hafi hlíft móður sem alið hafði barn við Sængurkonustein. Einn ræningjanna hafi breitt skikkju yfir konuna og barnið. Saga Vestmannaeyja er einnig mörkuð hörmulegum sjóslysum en jafnframt björgunarafrekum. Á Ofanleitishamri er minnisvarði um einhverja mestu hetjudáðina þegar vélbáturinn Sigríður strandaði í febrúar árið 1928 og brotnaði í spón. Skipverjarnir fimm komust upp á syllu undir lóðréttu berginu og biðu þar alla nóttina í fannfergi og foráttubrimi. Einn þeirra, Jón Vigfússon, kleif þá hamarinn og sótti hjálp sem varð til þess að allir björguðust. Kristín Jóhannsdóttir, forstöðumaður Eldheima.Stöð 2/Arnar Halldórsson. Sagan um það hvernig bærinn lifði af eldgosið árið 1973 þykir mörgum einnig kraftaverk. Hvernig Eyjamenn sýna gestum sínum hina mögnuðu sögu Heimaeyjargossins fjöllum við um í þættinum Ísland í sumar næsta þriðjudag eftir viku. Þá verða Eldheimar heimsóttir í fylgd Kristínar Jóhannsdóttur og forvitnilegir staðir skoðaðir í nýja hrauninu með Gísla Óskarssyni.
Fornminjar Vestmannaeyjar Heimaeyjargosið 1973 Tengdar fréttir Ísland numið á árunum 700 til 750 Margrét Hermanns Auðardóttir segir bæði fornleifarannsóknir og frjógreiningar hafa staðfest að Ísland var numið mun fyrr en opinberlega er viðurkennt. Hún telur tregðu sagnfræðinga um að kenna að Íslandssagan sé ekki endurskrifuð. 16. mars 2009 19:06 Mest lesið Egill syrgir brottvísun vina sinna Innlent Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Innlent „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Innlent Segir Akranes verða svefnbæ Innlent N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Allt að tuttugu stiga hiti í dag Veður Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Innlent Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Innlent Þyrla kölluð út vegna bifhjólaslyss á Vestfjörðum Innlent Fleiri fréttir Viðsnúningur í frönsku þingkosningunum Egill syrgir brottvísun vina sinna Þyrla kölluð út vegna bifhjólaslyss á Vestfjörðum Segir Akranes verða svefnbæ Útilokar ekki kosningu en Jón vill kjósa áður en það verður of seint Íbúum í Árborg fjölgar um 600 til 700 á ári Reikna með að hefja formlegar sameiningarviðræður í haust Annríkt hjá lögreglu á stærsta degi Írskra daga Lögregluaðgerðir í Rangárþingi og sameining Skorradals og Borgarbyggðar Lögregla vopnaðist og skotvopn haldlagt Ölvaður ökumaður keyrði á umferðareyju og reyndi að flýja Miklar framkvæmdir á Kirkjubæjarklaustri fyrir unga fólkið Slökkviliðið kallað út vegna reyks á skemmtistað Sjö gistu fangageymslur á höfuðborgarsvæðinu í nótt Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Sjá meira
Ísland numið á árunum 700 til 750 Margrét Hermanns Auðardóttir segir bæði fornleifarannsóknir og frjógreiningar hafa staðfest að Ísland var numið mun fyrr en opinberlega er viðurkennt. Hún telur tregðu sagnfræðinga um að kenna að Íslandssagan sé ekki endurskrifuð. 16. mars 2009 19:06