Skortur á samtali skýrir viðræðuhnút Óli Kristján Ármannsson skrifar 22. maí 2015 07:00 Þorsteinn Pálsson, Ari Skúlason og Katrín Ólafsdóttir fjölluðu um hnút þann sem kjaraviðræður eru í og leiðir til úrbóta á opnum fundi í Iðnó í Reykjavík í gær. Fréttablaðið/Vilhelm Öngstræti það sem kjaraviðræður eru lentar í skýrast af skorti á samtali milli atvinnurekenda, stéttarfélaga og stjórnvalda, að því er fram kom í máli Katrínar Ólafsdóttur, lektors í hagfræði við Háskólann í Reykjavík, á opnum borgarafundi í Iðnó í Reykjavík í hádeginu í gær. Að fundinum stóð hópur sem tekið hefur sig saman undir kjörorðinu Aukum kaupmáttinn og snerist fundarefnið um hvort deiluaðilar á vinnumarkaði gætu lært af sögunni. „Það sem myndi gerast ef launahækkanir yrðu eins og nú lítur út fyrir þá yrði jú eitthvað meiri kaupmáttur, en það yrði líka hærri verðbólga, hærri vextir og hækkun á skuldum heimilanna.“ Staðan myndi svo skila sér í minni fjárfestingu og hagvexti, samkvæmt þeim dæmum sem Seðlabankinn hafi teiknað upp. Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra og ritstjóri, sagði mikilvægt að endurtaka ekki mistök sem gerð hafi verið á vinnumarkaði hér á áttunda og níunda áratug síðustu aldar. Í kjaradeilum nú sem fyrr takist á rökhyggja og tilfinningar um það sem mönnum finnist réttlátt.Í þeirri stöðu sem uppi sé kunni að vera skynsamlegra að finna niðurstöðu sem gildir í skamman tíma, fremur en að ákveða efnahagslega óskynsamlega niðurstöðu til lengri tíma. Þorsteinn segir að sýna megi skilning bæði kröfunni um hækkun lægstu launa og kröfu BHM um mat á menntun til launa. Vafamál sé hins vegar hvort hagurinn vænkist við að ganga að kröfum allra. „Það skilur alla eftir í verri stöðu.“ Furðulegast sagði Þorsteinn vera að hér virtust stjórnmálaflokkar sammála um að stinga niður í skúffu niðurstöðum McKinsey-skýrslunnar um samkeppnishæfni landsins, sem hafi verið á pari við Grikkland en ekki Norðurlönd. Skilningur hafi verið á því að laun lækna yrðu að vera samkeppnishæf við nágrannaþjóðirnar. „Hinn kaldi veruleiki efnahagslífsins er sá að við munum aldrei ná því marki að þeirra laun og annarra verði samkeppnishæf, ef þjóðarbúskapurinn er ekki samkeppnishæfur. Þá þurfum við alltaf að brúa bilið með verðbólgu.“ Aukin framleiðni sé lykillinn að bættum kjörum. Þá sé augljóst að peningastefna sem tryggi stöðugan gjaldmiðil sem ekki þurfi hærri vexti en í samkeppnislöndunum, sé efnahagsleg forsenda fyrir því að hér megi gera efnahagslega skynsamlega kjarasamninga. „Og komast nær því að brúa bilið milli hins kalda veruleika efnahagslífsins og þess sem tilfinningarnar segja okkur að sé réttlátt.“Engin sátt er um skiptingu teknanna Ari Skúlason, hagfræðingur hjá Landsbankanum og fyrrverandi hagfræðingur og framkvæmdastjóri ASÍ, sagði á borgarafundinum í Iðnó í gær blasa við að þrátt fyrir að talað væri fjálglega um að rétta hlut tekjulægstu hópa væri engin sátt um tekjuskiptinguna eins og hún er nú eða þá sem orðið hafi til eftir hrun. „Eftir hrun hafa lægri laun unnið hlutfallslega á miðað við þau hærri og augljóst að þeir hærra launuðu vilja nú ná að minnsta kosti sömu stöðu og áður.“ Þá hafi róttækum hugmyndum um vinnutímabreytingar sem oft hafi komið upp áður alltaf verið illa tekið af hálfu verkalýðsfélaga, sem taki hagsmuni þeirra sem mikið vinna fram yfir þeirra sem minna vinni. Framleiðniaukningu megi hins vegar augljóslega ná með aukinni áherslu á dagvinnu. Tillögur atvinnurekenda um minna vægi yfirvinnu geti því skilað miklu en þurfi miklu meiri tíma í vinnslu. Verkfall 2016 Mest lesið Sárnar hvernig fjölskyldunni bárust tíðindin hörmulegu Innlent Nafn stúlkunnar sem lést Innlent Eyða ekki tíma í að eltast við sögusagnir Innlent Bjarni segir brottvísunina standa Innlent Lífvarðaþjónustan segist meðvituð um tíst Musk um Biden og Harris Erlent „Ég er nauðgari eins og hinir mennirnir hér inni“ Erlent Telur litlar líkur á að Yazan verði vísað úr landi Innlent Bjóst ekki við því að þurfa á svartri vinnu að halda í ellinni Innlent Finnum sérstaklega til þegar börn eigi í hlut Innlent Viðurkennir að hafa ekki haft heimild til að stíga inn Innlent Fleiri fréttir Banaslys á byggingarsvæði í Árborg Tók rúmlega ár að fá „nei“ við einfaldri fyrirspurn Spenna innan ríkisstjórnarinnar og mannskæðir gróðureldar Hvorki verið að fylgja fólki né fara með það heim Eyða ekki tíma í að eltast við sögusagnir Fresta leitinni að Illes Sex ferðamenn festust í helli við Reynisfjöru Sárnar hvernig fjölskyldunni bárust tíðindin hörmulegu Nafn stúlkunnar sem lést Til rannsóknar hvar stúlkan var myrt „Langveikt barn í hjólastól peð og fórnarlamb átaka við ríkisstjórnarborðið“ Telur litlar líkur á að Yazan verði vísað úr landi Sigmundur segir fjölmenningastefnuna komna í þrot Brýnt að finna þyrluflugi nýjan samastað Bein útsending: Málþing um sjúklingaöryggi Finnum sérstaklega til þegar börn eigi í hlut Óráðlegt að undirbúa flutning barns sem dvelur á sjúkrahúsi „Ég hótaði ekki stjórnarslitum“ Vandræðalegt að fylgjast með svörum ráðherra Segir lögin skipta máli en líka mannúð „Þó að það hafi verið mér þvert um geð“ Brottvísun Yazans mótmælt á meðan ráðherrar funda Segir Vinstri græn hafa þröngvað Guðrúnu til lögbrots Bjarni segir brottvísunina standa „Þetta er ekki bara pjatt“: Segir eftirlits þörf með gráum markaði með snyrtivörur Læknir hafi metið Yazan flugfæran Yazan mjög verkjaður og faðir hans brákaður „Við viljum þetta ekki“ Notuðu sönginn til að mótmæla vegna Yazan Leitin að Illes bar ekki árangur í nótt Sjá meira
Öngstræti það sem kjaraviðræður eru lentar í skýrast af skorti á samtali milli atvinnurekenda, stéttarfélaga og stjórnvalda, að því er fram kom í máli Katrínar Ólafsdóttur, lektors í hagfræði við Háskólann í Reykjavík, á opnum borgarafundi í Iðnó í Reykjavík í hádeginu í gær. Að fundinum stóð hópur sem tekið hefur sig saman undir kjörorðinu Aukum kaupmáttinn og snerist fundarefnið um hvort deiluaðilar á vinnumarkaði gætu lært af sögunni. „Það sem myndi gerast ef launahækkanir yrðu eins og nú lítur út fyrir þá yrði jú eitthvað meiri kaupmáttur, en það yrði líka hærri verðbólga, hærri vextir og hækkun á skuldum heimilanna.“ Staðan myndi svo skila sér í minni fjárfestingu og hagvexti, samkvæmt þeim dæmum sem Seðlabankinn hafi teiknað upp. Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra og ritstjóri, sagði mikilvægt að endurtaka ekki mistök sem gerð hafi verið á vinnumarkaði hér á áttunda og níunda áratug síðustu aldar. Í kjaradeilum nú sem fyrr takist á rökhyggja og tilfinningar um það sem mönnum finnist réttlátt.Í þeirri stöðu sem uppi sé kunni að vera skynsamlegra að finna niðurstöðu sem gildir í skamman tíma, fremur en að ákveða efnahagslega óskynsamlega niðurstöðu til lengri tíma. Þorsteinn segir að sýna megi skilning bæði kröfunni um hækkun lægstu launa og kröfu BHM um mat á menntun til launa. Vafamál sé hins vegar hvort hagurinn vænkist við að ganga að kröfum allra. „Það skilur alla eftir í verri stöðu.“ Furðulegast sagði Þorsteinn vera að hér virtust stjórnmálaflokkar sammála um að stinga niður í skúffu niðurstöðum McKinsey-skýrslunnar um samkeppnishæfni landsins, sem hafi verið á pari við Grikkland en ekki Norðurlönd. Skilningur hafi verið á því að laun lækna yrðu að vera samkeppnishæf við nágrannaþjóðirnar. „Hinn kaldi veruleiki efnahagslífsins er sá að við munum aldrei ná því marki að þeirra laun og annarra verði samkeppnishæf, ef þjóðarbúskapurinn er ekki samkeppnishæfur. Þá þurfum við alltaf að brúa bilið með verðbólgu.“ Aukin framleiðni sé lykillinn að bættum kjörum. Þá sé augljóst að peningastefna sem tryggi stöðugan gjaldmiðil sem ekki þurfi hærri vexti en í samkeppnislöndunum, sé efnahagsleg forsenda fyrir því að hér megi gera efnahagslega skynsamlega kjarasamninga. „Og komast nær því að brúa bilið milli hins kalda veruleika efnahagslífsins og þess sem tilfinningarnar segja okkur að sé réttlátt.“Engin sátt er um skiptingu teknanna Ari Skúlason, hagfræðingur hjá Landsbankanum og fyrrverandi hagfræðingur og framkvæmdastjóri ASÍ, sagði á borgarafundinum í Iðnó í gær blasa við að þrátt fyrir að talað væri fjálglega um að rétta hlut tekjulægstu hópa væri engin sátt um tekjuskiptinguna eins og hún er nú eða þá sem orðið hafi til eftir hrun. „Eftir hrun hafa lægri laun unnið hlutfallslega á miðað við þau hærri og augljóst að þeir hærra launuðu vilja nú ná að minnsta kosti sömu stöðu og áður.“ Þá hafi róttækum hugmyndum um vinnutímabreytingar sem oft hafi komið upp áður alltaf verið illa tekið af hálfu verkalýðsfélaga, sem taki hagsmuni þeirra sem mikið vinna fram yfir þeirra sem minna vinni. Framleiðniaukningu megi hins vegar augljóslega ná með aukinni áherslu á dagvinnu. Tillögur atvinnurekenda um minna vægi yfirvinnu geti því skilað miklu en þurfi miklu meiri tíma í vinnslu.
Verkfall 2016 Mest lesið Sárnar hvernig fjölskyldunni bárust tíðindin hörmulegu Innlent Nafn stúlkunnar sem lést Innlent Eyða ekki tíma í að eltast við sögusagnir Innlent Bjarni segir brottvísunina standa Innlent Lífvarðaþjónustan segist meðvituð um tíst Musk um Biden og Harris Erlent „Ég er nauðgari eins og hinir mennirnir hér inni“ Erlent Telur litlar líkur á að Yazan verði vísað úr landi Innlent Bjóst ekki við því að þurfa á svartri vinnu að halda í ellinni Innlent Finnum sérstaklega til þegar börn eigi í hlut Innlent Viðurkennir að hafa ekki haft heimild til að stíga inn Innlent Fleiri fréttir Banaslys á byggingarsvæði í Árborg Tók rúmlega ár að fá „nei“ við einfaldri fyrirspurn Spenna innan ríkisstjórnarinnar og mannskæðir gróðureldar Hvorki verið að fylgja fólki né fara með það heim Eyða ekki tíma í að eltast við sögusagnir Fresta leitinni að Illes Sex ferðamenn festust í helli við Reynisfjöru Sárnar hvernig fjölskyldunni bárust tíðindin hörmulegu Nafn stúlkunnar sem lést Til rannsóknar hvar stúlkan var myrt „Langveikt barn í hjólastól peð og fórnarlamb átaka við ríkisstjórnarborðið“ Telur litlar líkur á að Yazan verði vísað úr landi Sigmundur segir fjölmenningastefnuna komna í þrot Brýnt að finna þyrluflugi nýjan samastað Bein útsending: Málþing um sjúklingaöryggi Finnum sérstaklega til þegar börn eigi í hlut Óráðlegt að undirbúa flutning barns sem dvelur á sjúkrahúsi „Ég hótaði ekki stjórnarslitum“ Vandræðalegt að fylgjast með svörum ráðherra Segir lögin skipta máli en líka mannúð „Þó að það hafi verið mér þvert um geð“ Brottvísun Yazans mótmælt á meðan ráðherrar funda Segir Vinstri græn hafa þröngvað Guðrúnu til lögbrots Bjarni segir brottvísunina standa „Þetta er ekki bara pjatt“: Segir eftirlits þörf með gráum markaði með snyrtivörur Læknir hafi metið Yazan flugfæran Yazan mjög verkjaður og faðir hans brákaður „Við viljum þetta ekki“ Notuðu sönginn til að mótmæla vegna Yazan Leitin að Illes bar ekki árangur í nótt Sjá meira